MANIPUD ITI ARCHIVES
Maika-100 a Tawen ti Makapabileg-Pammati a Pabuya
“Kasla makitkitak a personal ni Kabsat Russell!”—Maysa a nakabuya iti “Photo-Drama” idi 1914.
ITA a tawen ti maika-100 nga anibersario ti damo a pannakaipabuya ti “Photo-Drama of Creation,” ti naisangsangayan a pabuya a nadisenio a mangpabileg iti pammati dagiti tattao iti Biblia kas Sao ti Dios. Iti panawen a nadadael ti pammati ti adu a tattao gapu iti ebolusion, pannakakuestionar ti Biblia, ken panagduadua, intampok ti “Photo-Drama” a ni Jehova ti Namarsua.
Ni Charles T. Russell, a mangidadaulo idi kadagiti Bible Students, ket kanayon nga agbirbirok iti kaepektibuan ken kapartakan a pamay-an a mairanud ti kinapudno a linaon ti Biblia. Nasurok a 30 a tawen idin a sieepektibo nga us-usaren dagiti Bible Students dagiti nayimprenta a publikasion. Ngem adda baro a pamay-an a napanunotda nga usaren—ti motion pictures, wenno pelikula.
PANANGIWARAGAWAG ITI EBANGHELIO BABAEN TI PELIKULA
Naipabuya iti publiko ti umuna a silent motion pictures idi dekada 1890. Sakbay pay ti 1903, addan narelihiosuan a pelikula a maipabpabuya iti maysa a simbaan iti New York City. Ti ngarud industria ti pelikula ket saan pay unay a nabayag idi isagsagana ni Russell ti “Photo-Drama” idi 1912. Pinampanunotna a babaen iti dayta, maipakaammo ti kinapudno iti Biblia iti nasaysayaat a pamay-an a di pay a naaramidan dagiti nayimprenta a publikasion.
Ti walo nga oras a presentasion ti “Photo-Drama,” a masansan a maipabuya iti uppat a benneg, itampokna ti 96 nga ababa a nairekord a lektiur iti Biblia nga ipaay ti maysa a nalatak ken napintas ti bosesna a pumapalawag. Klasikal a musika ti naaramat a background ti adu nga eksena. Dagiti batido nga opereytor impatokarda iti ponograpo dagiti timek ken musika a nairekord, nga igiddanda dagita iti dekolor nga slides ken dagiti nai-drama nga estoria iti Biblia.
“Iladawanna dagiti pasamak manipud pannakaparsua dagiti bituen agingga iti nadayag a tampok ti Sangaribu a Tawen a Turay ni Kristo.”—F. Stuart Barnes, 14 ti tawenna idi 1914
Kaaduan kadagiti naala nga eksena ken glass slides ket manipud kadagiti komersial nga estudio. Dagiti propesional nga artist a taga-Philadelphia, New York, Paris, ken London impintada dagiti ladawan iti glass slides ken films iti tunggal frame. Ti kaaduan a ladawan ket nagtitinnulongan nga inaramid dagiti agtrabtrabaho iti Art Room ti Bethel, a masansan a suktanda dagiti nadadael nga slides. Malaksid kadagiti nagatang a films, dagiti miembro ti pamilia ti Bethel nag-shooting-da met iti kabangibang a Yonkers, New York ket isuda a mismo ti nagakto kas Abraham, Isaac, ken ti anghel a nangatipa ken Abraham a mangidaton iti anakna.—Gen. 22:9-12.
Dagiti nasanay nga opereytor impabuyada daytoy 2 milia (3.2 km) ti kaatiddogna a film nga apag-isu ti timing ken pannakaidanggayna iti 26 a plaka ken 500 nga slides
Maysa kadagiti kadua ni Kabsat Russell imbagana iti media a daytoy a pabuya ti “mangawisto iti rinibribu a tattao nga aginteres iti Kasuratan, a lab-awanna ti aniaman a banag a nausaren a mangisaknap iti narelihiosuan a mensahe.” Maragsakan ngata dagiti ministro ti Kakristianuan iti daytoy a nagsayaat a pamay-an a panangtulong kadagiti mabisbisinan iti naespirituan? Saan, no di ket kinondenarda ti “Photo-Drama.” Pinadpadakesda pay ketdi dayta tapno saan a buyaen ti publiko. Iti maysa a teatro, impaputed ti maysa a grupo dagiti ministro ti linia ti koriente.
Dagiti usherettes manipud kadagiti lokal a kongregasion nagiwarasda iti minilion a libre a bokleta a naglaon kadagiti ladawan manipud iti “Photo-Drama”
Dagidiay timmabuno ket naikkan iti pin nga addaan iti rupa ti ubing a ni Jesus ken namarkaan iti “Pax.” Dayta ti mangipalagip kadakuada a rumbeng nga agbalinda nga “anak ti talna”
Nupay kasta, napno latta dagiti teatro iti tattao a mayat a mangbuya iti libre a “Photo-Drama.” Agarup 80 a siudad iti Estados Unidos ti inaldaw a nangipabuya iti “Photo-Drama.” Adu ti nasdaaw ta damoda ti makakita iti ‘agsasao a pelikula.’ Babaen ti time-lapse photography, nabuyada ti in-inut nga iruruar ti piek iti shell-na ken ti nangayed a panagukrad ti maysa a sabong. Intampok dagiti naidatag a nasientipikuan nga impormasion ti nakaskasdaaw a sirib ni Jehova. Kas nadakamat iti rugi daytoy nga artikulo, ti maysa a nakabuya ken Kabsat Russell nga agsasao iti iskrin kas introduksion ti “Photo-Drama” impagarupna a ‘kasla makitkitana a personal ni Kabsat Russell!’
NAKALLALAGIP A PASAMAK ITI PANNAKAISURO TI BIBLIA
Immuna a naipabuya ti “Photo-Drama” iti New York City idi Enero 11, 1914, iti daytoy a nagpintas a teatro a kukua idi ti International Bible Students Association
Ti autor ken film historian a ni Tim Dirks inladawanna ti “Photo-Drama” kas “ti kaunaan a dakkel a pabuya nga agdadanggay dagiti nairekord a timek, aggargaraw a ladawan, ken ti dekolor nga slides.” Dagiti pabuya nga immun-una ngem iti “Photo-Drama” ket nagaramat iti sumagmamano laeng kadagitoy a teknik, ngem saanda pay nga inusar dagitoy nga aggigiddan, nangruna iti presentasion a mainaig iti Biblia ti temana. Ket daytoy pay laeng a film ti kaaduan ti nakabuya—agarup 9 milion iti Amianan nga America, Europa, Australia, ken New Zealand iti umuna laeng a tawen a pannakaipabuyana!
Immuna a naipabuya ti “Photo-Drama” idi Enero 11, 1914, iti New York City. Pito a bulan kalpasanna, bimtak ti Gubat Sangalubongan I. Ngem nagtultuloy latta nga aguummong ti adu a tattao tapno buyaenda ti “Photo-Drama,” ket naliwliwada gapu kadagiti kasla agpaypayso nga eksena a mangipakpakita kadagiti bendision nga iyegto ti Pagarian. Awan ti kapada dayta a presentasion idi tawen 1914.
Adda 20 a set ti “Photo-Drama” a naaramat iti intero nga Amianan nga America