Panangmatmat iti Lubong
Relihiuso a Padto—Nalidem!
Maysa a grupo dagiti eskolar a Protestante, nga inorganisar ti Christianity Today Institute idiay Illinois, E.U.A., a mangilasin iti masanguanan a pagturongan dagiti Americano nga ig-iglesia, ti namakdaar a ti Nakristianuan a pammati idiay America sangsanguenna ti narikut ken awan panginanamaan a masanguanan. Kinapudnona, maysa a pangulo iti iglesia napaliiwna: “Ti teknolohia, saan a ti iglesia, ti rimsua a mangiturturay a puersa iti kulturatayo.” Iti panagkomentona pay maipapan iti kasasaad ti iglesia, ni Jon Johnston, iti Pepperdine University idiay Malibu Beach, California, kunana: “Ti iglesia [nagbalinen] a supermarket a mangipapaay iti naespirituan a “junk food” kadagiti aglabas. Ti sermon ti pastor ket kas laengen iti ‘naisangsangayan a banag iti lawas,’ a maitukon kadagiti suki iti nababbaba a gatad gapu iti pannakitulag.”
Di Pagaammo a Kaaduan a Malako
Kadagiti kallabes a tawen, ti paglakuan iti Biblia idiay Estados Unidos nakagteng iti napattapatta a $300 milion iti tinawen, kuna ti The Providence Sunday Journal. Kuna ti Evangelical Christian Publishers Association a dagiti Protestante ti gimmatang iti 80 porsiento kadagiti nailako a Biblia. Dagiti Katoliko, iti kasumbangirna, dagiti “matmaturog a higante” iti paglakuan ti Biblia, kuna ti pannakangiwat a ti Thomas Nelson, Inc., ti kadakkelan a managipablaak iti Biblia iti nasion. Apay? Agsipud ta ti panagbasa ti Biblia kadagiti Katoliko, a mangbukel iti kadakkelan a relihiuso a grupo idiay Estados Unidos, ket saan a maipagpaganetget agingga idi kalpasan ti Maikadua a Konsilio Vaticana, isu a nagpatingga idi 1965.
Mangited iti Ayat, Saan nga Ay-ayam!
Idi a ti maysa a kompania nga Australiano ti nagsaludsod kadagiti 400 nga ubbing no ania ti ad-adda a mangparagsak kadakuada, ti sungbat ti naan-anay a di ninamnama. Ti kaaduan kadagiti ubbing a napagsaludsodan dinawatda ti ad-adu a tiempo nga ipaay dagiti dadakkelda, nga ad-adda a kaykayatda, kuna ti The West Australian. Maysa nga innem ti tawenna kinunana a ti banag a kaykayatna unay isu ti panangrabii a kadua ti pamiliana, “agsipud ta dika agdanag iti maysa ken maysa,” ta sangsangkamaysada. Maysa nga opisial ti kompania kunana a dagiti ubbing ad-adda a kaykayatda ti pamilia ket matmatanda ti panagkaykaysa a kas ti “kangrunaan a napateg.”
“Bersion ti Genesis” Naparitan!
Nupay no dagiti eskuelaan ti estado idiay Queensland, Australia, mangipaayda iti agpada a tiempo iti panangisuro kadagiti agsupadi a teoria iti ebolusion ken creationism, kuna ti The Sydney Morning Herald a ti “bersion ti Genesis” ti naparitan idiay estado ti New South Wales. Ti Direktor-Heneral iti Edukasion namakdaar kadagiti amin a prinsipal ti high-school a maala ti addang ti departamento a maibusor iti asinoman a mannursuro nga igagarana nga itultuloy ti panangisuro iti creationism kas sientipiko a teoria.
Kasayaatan a Pamay-an ti Panangasaba
Kadagiti kaaduan a pagpagilian iti Laud, ti panangusar iti TV a maipaay kadagiti relihiuso a prograna nakagtengen iti nakangatngato. Idiay Australia, magun-odanen dagiti kurso a mangisuro kadagiti pastor no kasano ti panangusar iti TV iti ministerioda. Nupay kasta, iti panangkomentona iti kinapateg iti panagebanghelio iti TV. ni Dr. Peter Horsfield, maysa a ministro iti Uniting Church, kunana: “No dagiti apostol naaddaanda koma ti TV idi kaaldawanda ad-adu pay koma a tattao ti nakaammo iti Kinakristiano, ngem basbassit koma ti nagbalin a Kristiano. Ti TV madanonna ti adu a tattao . . . , ngem ti kasayaatan a relihiuso a komunikasion isu ti pannakisao a mismo iti tao.”
Idiay Alemania, ni Obispo Karlheinz Stoll, iti maysa a surat kadagiti 4,200 a konsilio ti paruko, nangiparang iti programa maipaay iti “panangibanag iti trabaho a panagebanghelio kadagiti ruruangan dagiti tattao.” Iti panagkomentona iti kinaepektibo dagiti napalabas a kampania ti panagebanghelio, ti Aleman a pagiwarnak a Rheinischer Merkur/Christ und Welt napaliiwna a tapno maibanag ti pudno a balligi ad-adu pay ti kasapulan ngem basta estratehia ken programa. Kinunana a ti napalabas a panagtignay a mangpabileg iti pammati ket nagsagaba gapu iti maysa a pagkurangan, nga isu ti: “Ita aduantayo kadagiti ministro nga espesialista, ngem awanantayo iti ministro ti Dios a mapan kadagiti ruruangan ken mapan kadagiti indibidual a tattao.”
“Ti Pagay-ayat dagiti Hijacker”
Ti agdagsen laeng iti 23 onsa (0.7 kg), ket aggatad laeng iti agarup $450, ket, no masinasina, saan a madlaw idiay X-ray a makina ti eropuerto? Pudno dayta, maysa a paltog a plastik ti pagay-ayat dagiti hijacker. Ti birngasna ket maigapu iti posibilidad a ti mabalinto a hijacker ti mangsinasina iti paltog ket ilemmengna ti sumagmamano a metal a paspaset ti paltog iti naisina a badahe, isu a mamagbalin iti pannakalsot ti paltog a saan a madmadlaw ti makina iti X-ray nga us-usaren ti eropuerto a maipaay iti talged. Ti Glock 17 a plastik a paltog ti patpatauden ti kompania nga adelantado iti teknolohia idiay Austria a nasigo iti panagaramid kadagiti alikamen ti militaria ken dagiti polis. Nanipud idi 1985 ti paltog napatauden ken naiwarasen idiay Norway, Sweden, ken Canada. Dadduma nga autoridad pagamkanda a ti paltog ti agbalin a kaykayat dagiti terrorista nga armas.
Di Natalged a Proteksion!
Gaput’ panggepda a mangsalaknib iti bagbagida ken ti pamiliada kadagiti agtatakaw ken manangrames, adu ti nangikabil kadagiti “balunet ti agtatakaw” kadagiti ruangan ken tawtawa. Ngem, sigun iti The New York Times, dagidiay a tattao ikabkabilda met ti bagbagida iti nakaro a peggad. Ni Kapitan Richard Clark, maysa nga opisial iti departamento ti apuy, iti Washington, D.C., ilawlawagna: “No ikabilmo ti bagim iti uneg ti maysa a sarikedked, masalaknibanka manipud iti sumrek nga aggapu iti ruar, ngem tinulbekamon ti bagim iti uneg.” Dagiti opisiales iti apuy napaliiwda a dagiti kakasta a balunet ti gapu dagiti “adu a matmatay kadagiti uram iti pagtaengan.” Gapu iti dayta a rason, dagiti balunet nga awanan kadagiti mekanismo a mangpalubos iti dayta wenno dagiti makasapul iti tulbek tapno aglukat saan a legal kadagiti dadakkel a siudad. No mangusarkayo kadagita nga alikamen, nalaka kadi a makaruarkayo ken ti pamiliayo no adda uram?
Nasalun-at a Puspuso
“Ti laeng agarup 5% iti populasion dagiti Eskimo ti naammuan nga agsagaba iti sakit ti puso, no idilig iti 50% a promedio kadagiti narang-ay a pagpagilian,” kuna ti Asiaweek. Apay? Gapu iti taraonda, kuna ti grupo dagiti Australiano a sientista. Dagiti Eskimos managsidada ti ikan, ket dagiti sientista idiay Melbourne’s Baker Medical Research Institute kunaenda a ti kaadu ti taba iti dara ti pabassiten unay ti taba ti ikan, ket iti kasta pababaenna ti peggad iti atake ti puso. Dagiti sientista kunaenda a ti sustansia a maawagan max EPA, isu a mangpabassit ti kaadu ti taba iti dara, ti masarakan iti cod-liver oil ken kadagiti adu a nadumaduma nga ikan iti tamnay.
Panagmauyong iti Panangkulam
Kadagiti adu a paspaset iti Africa, ti panangkulam ti mapapati a makagapu iti didigra a kas ti pannakakimat ti maysa a tao. Nabiit pay, nakagteng ti bilang a sangapulo ti natay iti pannakakimat iti uneg laeng ti tallo a bulan idiay asideg ti bario ti Ramokgopa iti amianan iti Sud Africa. Ti kaudian a biktima isu ti 16-años nga ages-eskuela nga ubing a lalaki. Gaput’ pannakakigtotda ken makapungtotda, dagiti kaeskuelaanna ti nagibales kadagiti mangkukulam iti bario a patienda a gapu iti pannakakimatna. “Dagiti agtutubo,” kuna ti The Star iti Johannesburg, “sirurungsot a nagtignayda, a pinuoranda dagiti balbalay ken pagnegosiuan dagiti suspetsa.”
Agpuspusipos a Magnetic Pole
Ti makin-amianan a magnetic pole ti Daga adda itan iti punto nga “agarup 480 milias [770 km] iti amianan a laud iti nagsaadanna idi 1904,” kuna ti Science Digest. Apay a kastoy? Kuna ti artikulo a ti molten core ti planeta umak-akar, ket agsipud ta ti tengnga dayta ti mangpapaandar iti magnetiko a tay-ak ti Daga, ti lugar ti magnetiko a polo ti agbalbaliw met bayat ti panaglabas dagiti tawen. Dagiti taga Canada a geopisiko naitudoda daytan iti 77 degrees iti amianan, 102.3 degrees iti laud. Dayta ti mangpainteres kadakayo no ammoyo a dagiti magnetiko a kompas itudoda dayta, imbes a ti pudno a polo norte, a 800 milias (1,290 km) ti kaadayona iti amianan!
Pamay-an ti Panangpatudo
Ti panangiwarsi iti kemikal iti ulep tapno mangpataud ti tudo ket saan unay a naballigi. Ngem ti The Times iti Londres ipadamagna ti napabaro a panaginteres iti daytoy a pamay-an. Apay? Agsipud ta ni Propesor Avraham Gagin iti Jerusalem’s Hebrew University kunaenna a nasarakannan ti kasayaatan a pamay-an ti panangpatudo. Ania ti kasapulan? Manipud iti maysa nga eroplano, mangikabil iti umiso a kaadu ti namaga a yelo wenno silver iodide iti ulep a kalalainganna ti kadakkel, agarup uppat agingga iti innem a milias (6 agingga iti 9 km) ti kangatona ken naglaon iti agarup 650,000 yarda kubiko (500,000 cu m) a danum. Ti resulta? Mabalin a doble ti kaaduna a tudo. Mabigbigbig iti internasional a kas ti kangrunaan a manangpatudo, ni Propesor Gagin ti nagballigin a mangpataud iti 18 agingga iti 25 porsiento nga ad-adu a tudo kadagiti dadduma a lugar.
Makapapatay a Dagsen
Nakalkaldaang, bayat a minilion ti matmatay iti mainaig iti pannakabisin a saksakit, adu a sabsabali ti matmatay gapu iti nakaro a bussog. Itoy a tawen agarup 60 porsiento kadagiti matmatay idiay Australia ti mainaig iti taraon iti dadduma a pamay-an, kuna ti Sun-Herald iti Sydney. Maysa kadagiti tallo a taga Australia ti nalabes ti dagsenna, ken kasta met kadagiti rinibo nga ubbing. Nupay no ti Heart Foundation iti Australia ipaganetgetna ti sentido komon no maipapan iti taraon ken ehersisio, ti nabiit pay a surbey nasarakanna a 94 porsiento kadagiti Australiano kaykayatda ti agbuya iti telebision ken videos ngem ti pisikal nga ehersisio.
‘Awan ti Loteria. Awan Maabak’
Idi a ti estado ti California, E.U.A., di pay nabayag nga inrugina ti loteriana, ti gundaway iti panangabak iti $2 milion ti nangawis kadagiti adu a tattao. Tapno parang-ayen ti loteria, adu a tiendaan ti nangited kadagiti tiket kadagiti sukida sigun iti gatad ti gatangenda. Ngem maysa a tiendaan ti agkedked a makipaset. “Awan ti Loteria. Awan dagiti Linea. Awan Maabak,” ti mabasa a karatulada kadagiti pagbayadan iti tiendaanda. Apay? “Dikam marikna a nasayaat ti loteria para kadagiti suki,” kuna ti hepe iti panaglako. “No maminsan saan a kasta ti kasayaatna. Ket no maipapan iti edukasion, suruanna dagiti ubbing a manggun-od iti maysa a banag a saan a baybayadan, isu a naan-anay a di umiso.” Bimmaba kadi ti paglakuan? “Iti umuna a lawas kalpasan ti panangrugi ti loteria nakababbaba,” kunana. “Ngem itan napigpigsa pay ngem idi ti negosio.”
Makapapatay a Panaglaok
Ti panangilaok iti pildoras a kontraseptibo iti panagtabako paaduenna ti peggad iti pannakaatake iti puso iti agarup maminsangapulo a daras, impakdaar ti kardiologo a ni Propesor Peter Sleight iti Oxford, Inglatera. Ni Propesor Sleight kunaenna iti pagiwarnak a Sun iti Sydney, Australia, a ti panagsigarilio umad-adu kadagiti agtutubo a babbai. Ket ania ti resulta? Ti atake iti puso itoy a grupo ti edad ti agbalbalinen a gagangay. Patienna a ti makagapu isu ti panagsigarilio, nangnangruna kadagiti babbai nga agtomtomar iti Pildoras.