Mapunitanyo Aya ti Nagbaetan ti Kaputotan?
DAGITI nagannak iti agliklikmut ti lubong mariribukanda iti pagannayasan a makitada kadagiti annakda. Bayat a dumakdakkelda masansan a dumakkelda a naadayo kadagiti dadakkelda. Adda ti maporma a narikut a nagbaetan ti kaputotan—ken kadagiti dadduma a kaso imposible—a rangtayan dayta. Nalabit nakitayon daytoy a parikut ket maseknankayo iti dayta.
Apay Adda ti Nagbaetan?
Awan duadua umanamongkayo a dagiti nagannak ken annak ti basta saan nga agsarita iti maysa ken maysa a naynay. Apay? Maysa a kapaliiwan nga inaramid ti gobierno a Hapones a ta nupay no dagiti annak mangbusbosda iti dua nga oras nga agbuya iti telebision iti inaldaw, mangbusbosda laeng iti 25 minutos a makisarita kadagiti ammada ken 40 minutos kadagiti innada.
Ti sabali pay a rason a ta kadagiti adu a pampamilia, gapu iti rigat iti ekonomia, agpada nga agtrabaho dagiti nagannak tapno makaanay ti gastosenda. Daytoy kaipapananna ti basbassit a tiempo a mabusbos a kadua dagiti annakda. Kas banagna, dagiti nagannak ken annak agbalindan a ganggannaet uray no agnanaedda iti isu met laeng a balay. No dadduma, uray pay no adda ti panangikagumaan nga agsasarita, kasla agturong iti sabali a pagturongan gapu iti kinakurang iti panagkinnaawatan. Kas intudo ti maysa nga editorial iti maysa a pagiwarnak, dagiti nagannak ti masansan nga agbilinda laeng, kas iti, “Agadalka a naimbag” wenno, “Urnosem ti rabaw ti lamisaanmo.” Ngem, no dayta laeng, daytoy dina pabilgen ti maysa a tao wenno rangtayan ti nagbaetan ti kaputotan.
No Kasano a Punitan ti Nagbaetan
Idiay Canada maysa a lalaki a nangbalakaden iti adu a mariribukan a tin-edyer ti namalakad: “Ti kasayaatan a pamusposan kadagiti [managbabain a tin-edyer] isu ti naganak a mabalin nga umimdeng, umimdeng, umimdeng kadakuada.” Uray ti Biblia ibalakadna ti panagbalin a “nasiglat a dumngeg, nabannayat iti panagsao, narigat nga agunget.” (Santiago 1:19) Masansan ti maysa a naganak agbiddut iti panangpaadayuna iti anakna babaen iti makapungtot nga, “Agulimekka!” wenno, “Rirriribukennak!” No marikna ti ubing nga isut’ mapaay tunggal agsao, agin-inot nga isut’ saanen nga umasideg kadagiti dadakkelna. Tumauden ti nagbaetan ti kaputotan.
Iti kasumbangirna, nalabit dadduma a proyekto ti mabalin a maiplano ken maaramid a sangsangkamaysa kas maysa a pamilia, kas iti panangaramid kadagiti panangtarimaan, panangbalbaliw iti arkos ti kuarto, panangpintura iti saan a napintaan a paset, wenno panangtaripato iti mula iti paraangan. Saanen a masapul ti aguray agingga nga adda dakkel a proyekto a masapul nga aramiden. Masansan mabalin a maysa a banag a kas iti panagluto a kadua ti ina wenno ti panangtarimaan iti nadadael nga aplayans a kadua ti ama. Ti napateg a ta ti nagannak ken annak nagkaduada a nagtrabaho. Daytoy, met, pataudenna ti kasasaad a mabalin nga agsarita. Ngem agannadkayo a saankayo a nalabes ti panangbabalawna iti aramid ti anakyo wenno inanamaen ti adu unay kadakuada.
Siempre, ti ubing mabalin a kaykayatna ti makiay-ayam kadagiti gagayyemna a kaedadna, ngem ditoy kasapulan ti panagsakripisio ti ubing tapno mapunitan wenno malapdan ti nagbaetan ti kaputotan. Dagiti nagannak met masapul nga ipaayda ti tiempoda. Daytoy mabalin a kaipapananna ti panagsakripisio, ngem ti kasta ket napatpateg ngem ti aniaman a namaterialan a banag a maipaay ti naganak iti anakna.
Sadino ti Mabalin a Pagtaudan ti Tulong?
Gapu ta ti umuna a paset ti biag ti ubing ti mabusbos a kaduana a kanayon dagiti dadakkelna, pudno a dikay kayat a sayangen dagitoy a napapateg a tawtawen iti panagdakkel.
Nupay kasta, mabalin a mariknayo a kasla dikay ammo no kasano ti panangisuro kadagiti annakyo. Adu a nagannak ti nakasarak a ti Biblia ti gubuayan ti kasayaatan a pannursuro a naammuanen ti tao. Babaen ti panangusar iti Biblia, matulonganyo ti anakyo a mangpataud iti nangato a prinsipio iti moral, kinagaget, panagteppel, panagraem iti autoridad, ken adu a dadduma pay a nagsasayaat a kualidad. Ita, minilion a nagannak iti isuamin a daga a mangsurot iti Biblia iti panangsanayda kadagiti annakda ti nakabigbig iti kinapudno ti Proverbio 22:6, a kunaenna: “Iruammo ti ubing iti dalan a rebbengna a papanan; ket uray intono lakayen saannanto a pagpanawan.”
Ngem kasano ti panangiyam-ammo dagiti nagannak iti Biblia kadagiti annakda? Bayat nga ubbing pay dagiti annak, nalaklaka ti agbasa a sangsangkamaysa kadagiti pagbasaan, kas ti Biblia. Ti panawen a mabusbos iti daytoy a pamay-an ket makagunggonanto unay, ta masansan a siwayawaya nga agsao dagiti annak, ket iti kasta maibangon ti panagtalek iti maysa ken maysa.
Dagiti ubbing tagiragsakenda ti estoria. Ti Biblia napnapno kadagitoy. Ti maysa a nagsayaatan a publikasion a makatulong kadagiti nagannak ken annak a mangammo iti Biblia isu Ti Librok dagiti Estoria ti Biblia, nga impablaak ti Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. Babaen kadagiti adu a dadakkel, napnuan kolor nga ilustrasion, daytoy a libro saklawenna dagiti kangrunaan a paspasamak a nailanad iti Biblia iti urnos ti pannakapasamakda.
Ti sabali pay a nagsayaatan a tulong iti edukasion nga iwarwaras dagiti Saksi ni Jehova isu ti libro a napauluan Panagimdeng iti Naindaklan a Mannursuro. Addaan kadagiti 46 nga ababa a kapitulo a nadisenio a basaen dagiti agtutubo, a mangisuro kadagiti agtutubo kadagiti napapateg a prinsipio a tumulong kadakuada iti biag. Adtoy ti sumagmamano a kapitulo: “Ti Panagtulnog Salaknibannakayo,” “Dua a Tattao a Di Nangibaga ti Pudno,” ken “Naragragsak a Banag ti Mangted.” Ti panangisalaysay itoy a material kadagiti annak makatulongto kadakayo, agraman kadagiti annakyo, a mangawat a nasaysayaat kadagiti sursuro ti Biblia.
Nalabit dagiti annakyo tin-edyerdan. No kasta, ti libro a Ti Kinaagtutuboyo—Pananggun-od ti Kasayaatan iti Dayta ti nagsayaatan ti tulong kadakayo kas nagannak tapno maaddaan iti pakisaritaan kadagiti tin-edyeryo. Sipupudno ti panangtaming daytoy a libro kadagiti parparikut dagiti bumarito/bumalasitang. Usigenyo dagitoy a kapitulo: “Ti Panagbaro,” “Ti Panagbalasang,” “Ania a Kita ti Gagayyem ti Kayatyo?” ken “Aniat’ Kayatyo iti Biag?”
Saanmi nga ibagbaga a ti basta panangbasa kadagita a liblibro ti naan-anayen a sungbat. Ngem dayta ti pangrugian iti umiso a pagturongan. Maipanamnama kadagiti nagannak a mangar-aramidda iti nasayaat a panangikagumaan. (Efeso 6:4) Ti pagbanaganna isunto ti ad-adda a nagkaykaysa a pamilia nga addaan iti naraniag a namnama iti masanguanan agpadpada kadagiti nagannak ken annak. Dagiti Saksi ni Jehova maragsakandanto a tumulong kadakayo a mangirugi iti kasta a programa iti pagtaenganyo.—Juan 17:3.