Ti Makagapu iti Kulto
DAGITI historiador aminenda a dagiti immuna a Kristiano saanda a nagdayaw wenno pinadayawan ni Maria wenno ti aniaman a sabali a parsua. Apay, ngarud, a nakaad-adu a Katoliko ti nagbalin a “managdaydayaw iti Madonna,” kas panangawag ni padre Franco Molinari kadakuada?
Addada adu a rason. Dadduma kadakuada ti nagtaud a direkta manipud kadagiti doktrina nga insuro ti Iglesia Katolika. Kas pangarigan, agsipud ta ti iglesia isursurona a ni Jesus ket kapada ti Dios, daytoy awan ti ibatina nga agwaywayas a manangibabaet iti tao ken Dios. Ti Dios ken ni Kristo, a nalikmut iti kasasaad iti misterio a Trinidad, ket saanen a mabalin nga asitgan, ket gapu itoy a rason ti saad a “mangibabaet” iti Dios ken ti sangatauan ti naipabiang iti “Madonna.” Kadagiti dadduma a movimiento ni Maria, dagiti motto wenno pagsasao a kas “Mapan ken Jesus babaen ken Maria” wenno “Ti Birhen, ti mangisinggalut kadatayo ken Kristo,” ket gagangayen. Iti panglukat a palawag iti “Marian Year,” kinuna ni Juan Paulo II a dagiti tattao masapul nga “agsublida iti Dios babaen ken ni Maria.”
Iti isuamin a historia, ti Dios ken ni Kristo ti masansan a nairepresentar a kas awan asina ken di mabalbaliwan nga uk-ukom. Gapuna saan a nakaskasdaaw, kas bigbigen ti teologo a ni René Laurentin, a dadduma a Katoliko “ti namagduma iti manangibales a kinahustisia ni Kristo iti asi ti Inana: ‘Tarigagayan ni Jesus ti mangkondenar, tarigagayan ni Maria ti mangisalakan.’” “Uray pay no nakaaramidtayo kadagiti basol,” insurat ti maysa nga obispo, “ti nailangitan nga Ina ti siaasi a mangpakawan kadatayo; no maamaktayo iti kinahustisia ti Dios, pudno a ditay kabuteng ti puso iti Ina.” Nalawag, “a saan a mangipaay ti Dios ti umdas a pammasiguro” kadagíti Katoliko, kuna ti Italiano a periodiko a Panorama.
Dagiti nadumaduma a konsilio ken dagiti papa kadagiti adun a siglo ti nangparegta ken nangitultuloy iti panagdayaw ken Maria ken kadagiti ladladawanna. Ti teolohia a Katoliko mangusar kadagiti nadumaduma a termino a naala manipud ti Griego iti panangilasin kadagiti nadumaduma a tukad iti panagdayaw: latria isu ti panagdayaw iti Dios ken ni Jesus, dulia isu ti panagdayaw kadagiti sasanto, ken hyperdulia ti “naisangsangayan a pammadayaw” a nakareserba iti “Madonna.” Maitunos kadagitoy a depinasion, iti nabiit pay nga enciklikal a suratna, ni Juan Paulo II pinatalgedanna a dagiti “ladawan iti Birhen addaanda ti madaydayaw a lugar kadagiti simsimbaan ken balbalay” agsipud ta isut’ maikari iti “naisangsangayan a pammadayaw.”
Ngem saan kadi a pudno a daytoy a “naisangsangayan a pammadayaw” ti nangtignay kadagiti dadduma a teologo a mangibilang kenkuana a kas iti kinuna ti Panorama, “ti maikapat a persona iti Nasantuan a Trinidad”? Saan kadi a pudno a dayta ti nangtignay kadakuada a mangiwaragawag—kas iti Katekismo ni Maria—“a ti kinatan-okna ket agnanayon”?
Kaiyariganna, ngarud, ti kapanunotan ken Maria a kas maysa a “naan-anay a modelo dagiti amin a kababalin” agserbi a mangpennek iti awagan ti Panorama a ti “tarigagay iti kinatalged’’ dagiti matalek a Katoliko, a nangnangruna ngem ti amin itatta iti tengnga daytoy a kaputotan ti agdama a panagdandanag. Masdaawtayo kadi, ngarud, a dadduma a klero a Katoliko ti nangkondenar iti aglablabes a debosion dagiti matalek?
Maysa a Giya Maipaay iti Tawen 2000
Kas ti naibagan, sigun iti panggep ti papa, ti pannakaisubli iti ladawan ni Maria ket makatulongto a mangisagana iti tawen 2000. Iti sanguanan dagiti amin a panagamak ken panagdandanag a patauden dagiti “sintomas iti panagbaba ti moral ken sosial a kasasaad a nasaknap itoy a kaputotan,” ti papa inkabilna ti panagtalekna iti “Madonna” tapno isut’ mangibabaet iti Dios ket risotenna dagiti parparikut ti lubong. Ngem ti kadi Biblia iturongnatayo ken Maria a maipaay iti solusion dagitoy a “sintomas iti panagbaba ti moral ken sosial a kasasaad”? Iti siasino koma ti pudno a pagtalkantayo tapno masaksiantayo ti pannakaibanag iti “inanama iti maysa a baro a panawen, iti maysa a baro a lubong”?
[Ladawan iti panid 8]
Madaydayaw ti Madonna iti nadumaduma a porma iti intero a lubong a Katoliko