“Extraterrestrials”—Panangsapul ti Sungbat
IDI Pebrero 17, 1600, maysa a lalaki a managan Giordano Bruno ti napuoran a sibibiag iti plasa ti Roma, Italia. Apay? Dagiti sursuratna sinairda ti iglesia. Malaksid kadagiti dadduma pay a banag, insurona nga adu dagiti napagnaedan a lubong iti uniberso. Idi maika-11 a siglo, ti iglesia inwaragawagna dayta a doktrina, dagiti adu a lubong, a maysa a kinaerehes. Ti panangisuro iti dayta kaipapananna ti ipapatay. Natay ni Bruno.
Agingga idi maika-19 a siglo, ti debate maipapan iti no adda biag kadagiti dadduma a lubong ket naitultuloy iti paglalabanan ti relihion. Kadagiti adu a siglo, impapilit dagiti relihiuso a papangulo ken dagiti sientista nga im-impluensiaanda a ti daga adda iti tengnga ti uniberso; a ti uniberso ket naparsua idi 4004 K.K.P.; ken dadduma pay.
Di ngarud pagduaduaan, nga adu a sientista ken dadduma pay ti bassit laeng ti panagraemda iti relihion. Iti kasta a pamay-an, ngarud, adut’ nakapukaw met iti panagraemda iti Biblia, a pagarupenda a dayta ti gubuayan dagidiay a di umiso a kapanunotan. Awanen ti nasaysayaat pay ngem ti kinapudno.
Ti Biblia di mabalin a kunaen a maysa a libro iti siensia. Nupay kasta, umiso dayta no sagidenna ti tema maipapan iti uniberso wenno aniaman a sientipiko a banag. Kas pangarigan, pulos a di ibagbaga ti Biblia a ti daga ken tao isuda ti tengnga iti uniberso. Maisupadi ketdi, impakita dagiti napaltiingan a mannuratna ti nalawag a pannakaawat iti kinabassit ti tao no idilig iti nagdakkelan nga uniberso.—Salmo 8:3, 4.a
Ngarud, sigun iti Biblia, adda aya asinoman dita?
Sumungbat ti Biblia
Sigun iti Biblia, saan laeng nga adda biag nga extraterrestrials no di ket aduda. Daytat’ narikrikut pay, ad-adda a makapainteres, ket ad-adda a papatien ngem ti aniaman nga inar-arapaap dagiti ebolusionista, mannurat iti science-fiction, ken dagiti managaramid iti sine. Ta, ti extraterrestrial ket basta maysa a persona a timmaud iti ruar ti daga ken iti atmosperana.
Pampanunoten dagiti sientista no addada porma ti biag a ditay kabaelan nga ilasin. Ipanamnama ti Biblia kadatayo a pudno nga adda dagita a nabiag. Ngem dagitoy ket saanda a produkto iti ebolusion. Kas kadagiti amin a biag iti uniberso, aniaman ti pormada, dagitoy naggapuda iti Gubuayan ti biag, ni Jehova a Dios. Isut’ espiritu a Persona, ket pinarsuana dagiti riniwriw a dadduma nga espiritu a parsua a nagduduma a kita: dagiti anghel, kerubin, ken dagiti serapin. Dagitoy aramidenda dagiti nadumaduma a trabaho ken ar-aramid iti narigat a maawatan a nailangitan nga organisasionna.—Salmo 104:4; Hebrews 12:22; Apocalipsis 19:14.
Dagiti Ngay Biag iti Dadduma a Planeta?
Dadduma a dakkel ti impluensiana a relihiuso a tattao ti nangipapilit a saan a mangparsua ti Dios iti aniaman a lubong nga awan ti panggepna ket amin dagiti mapagnaedan a lubong ngarud ket masapul a mapagnaedan. Kasta kadit’ sawen ti Biblia? Saan. Ipamatmat ti Biblia iti daytoy a punto a saan a nangparsua ti Dios kadagiti intelihente a pisikal a parparsua iti aniaman a planeta malaksid iti planetatayo. Kasano a kasta?
No pinarsua ti Dios dagita a bambanag, inaramidna koma dayta sakbay ti panangparsuana kada Adan ken Eva. Dagita a parsua mabalin a nagtalinaedda a matalek iti Namarsuada, wenno kas ken ni Adan ken Eva, dagitoy nagbasolda ken natnagda iti kinaimperpekto.
Ngem no nagbalinda nga imperpekto, dagitoy kasapulanda iti mannubbot. Kas kunaen ti maysa a mannurat iti sarsarita: “Ti maysa pampanunotenna daytoy nakaam-amak a kapanunotan nga iti Biernes [ti aldaw a napapatay ni Jesu-Kristo], tunggal Biernes, adda lugar iti uniberso a sadiay maibitbitin ni Jesus a maipaay iti basol ti maysa a persona.” Ngem saan a Nainkasuratan dayta. Ibaga ti Biblia kadatayo a ni Jesus “no maipapan iti ipapatay, natay iti namimpinsan maipuon iti basol.”—Roma 6:10.
Ania ngay no dagitoy a parsua nagtalinaedda a perpekto? Bueno, idi nagbasol da Adan ken Eva, kasla, kaiyariganna, nagduaduaanda ti kalintegan ti Dios a mangituray iti maysa a lubong dagiti intelihente a pisikal a parsua. No koma adda sabali a planeta idi a tiempo, maysa a lubong a napno kadagiti intelihente a pisikal a parparsua nga agbibiag a maitunos ken sisusungdo iti panangituray ti Dios, saan kadi a naayaban koma dagitoy kas saksi a mangpaneknek a ti panangituray ti Dios ket pudno nga epektibo? Di malisian daytoy a konklusion, yantangay inusarnan uray pay dagiti imperpekto a tattao kas saksina maipaay iti daytoy met laeng nga isyu.—Isaias 43:10.
Dayta kadi kaipapananna, ngarud, a ti Dios pinarsuana dagiti amin a di mabilang a riniwriw nga init (ken dagiti planeta nga adda) nga awanan ti panggep? Nikaanoman. Nupay ammotayo, no panunotentayo ti kinanaisangsangayan ni Jesu-Kristo, a ti daga ti kakaisuna a mapagnaedan a planeta iti uniberso agingga ita, ken nupay ammotayo, met, a daytat’ agtalinaedto iti agnanayon a kas ti planeta a sadiay ti nangitanduduan ti Namarsua iti kinaumiso ti panangiturayna, ditay ammo no ania ti ipanamnama ti masanguanan.
Ditay Agmaymaysa
Inaldaw-aldaw, tinawentawen, itultuloy dagiti astronomo iti SETI ti panangsukimatda kadagiti langlangit a maipaay kadagiti pagilasinan manipud kadagiti intelihente a biag. Mariknada a ti panagsirarakda mabalin nga alaenna ti sabali pay a dekada, wenno mabalin nga alaenna pay ti maysa a siglo. Anian a nakalkaldaang! Busbusbosenda dagiti biagda, dagiti inanamada, ken ti nagdakkelan a gatad ti kuarta nga agsapsapul iti maysa a pagilasinan nga inawaten ti sangatauan adu a siglon iti napalabas. Ta ti Biblia a mismo ket maysa a mensahe manipud iti extraterrestrial nga Intelihensia, ket natantan-ok dayta iti aniaman a pamay-an ngem kadagiti pagilasinan nga ar-arapaapen uray pay dagiti manginanama unay a sientista.—Kitaenyo ti kahon iti panid 10.
Kasano ti panagtignay ti sangatauan iti kakaisuna a pudno nga extraterrestrial a mensahe? Kasano ti panagtignay, kaaduanna, dagiti tattao? Dida ikankano dayta. Gagaraenda nga iyaplikar a di umiso dayta maipaay iti bukodda a pagimbagan. Insultuenda ti Nangipatulod iti dayta babaen kadagiti nakaskasdaaw a nakaad-adu nga awan nakaibatayanna ken inaanito a sursuro. Awaganda pay dayta a panangallilaw ket ilibakda ti kaadda ti Nangipatulod iti dayta. Uray di sawenen, saan a maay-ayo ti Namarsuatayo iti panagtignay ti sangatauan. Kaskasdi, intultuloyna ti makikomunikar. Babaen iti Saona, sursuruanna dagiti minilion a tattao itatta kadagiti daldalan iti kappia. Dagitoy a tattao irepresentarda ni Jehova ket idandanonda dagiti pannakikomunikarna iti lubong. Ngem bassit laeng a bilang ti sangatauan ti immimdeng kadakuada. Ti kaaduan iti lubong di nangipangag.—Isaias 2:2-4; Mateo 24:14.
Makaparagsak, nupay kasta, tunggal maysa kadatayo mabalinna ti makikomunikar iti katan-okan a Persona iti uniberso, ket maaramid daytoy uray awan ti nangina nga alikamen, uray di urayen ti adu a panawen tapno ballasiwen ti mensahe ti awan nagyanna a law-ang. Mabalinyo ti agimdeng itan babaen iti panangadalyo iti Bibliayo ken paneknekanyo iti bagiyo met laeng no pudno a daytat’ nagtaud iti nabilbileg ngem tao a Gubuayan. Mabalinyo ti sumungbat babaen iti kararag ken babaen iti pamay-an ti panagbiagyo. Ditay agmaymaysa. Ikari ti Namarsuatayo nga “isut’ saan nga adayo iti tunggal maysa kadatayo.”—Aramid 17:27; kitaenyo met ti 1 Cronicas 28:9.
Dina pay nalpas ti pannakikomunikarna iti sangatauan. Inkarina a balbaliwan nga interamente ti kurso iti historia ti lubong, tapno ipatingga ti di magawidan a panagturong ti sangatauan iti panangdadael iti bagina met laeng babaen iti naan-anay a panangrebbek itoy din makagunggona a sistema dagiti bambanag ket sukatanna dayta iti maysa a gobierno nga aramidenna a mismo, maysa a pudno a manggunggonanto kadagiti amin. (Daniel 2:44; Isaias 9:6, 7) Wen, ti sumaganad a komunikasion manipud iti kadadakkelan nga extraterrestrial nga Intelihensia ikarina nga umay babaen iti panagtignay, saan a kadagiti sasao.—2 Tesalonica 1:6-9.
[Footnote]
a Maipaay iti pammaneknek a ti Biblia ket maitunos iti napaneknekan a siensia, pangngaasiyo ta kitaenyo ti libro a The Bible—God’s Word or Man’s? nga impablaak ti Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Kahon iti panid 10]
Dagiti Mensahe nga In-inanamaen Ti Mensahe Dida Ikankano
dagiti Sientista iti Panagsirarakda iti ti—Sao ti Dios, ti
Extraterrestrial nga Intelihensia: Biblia:
*“Mabalin nga ulbod a pakdaar, *Pudno nga agtaud iti
ta dagitoy gagangayen; mabalin nabilbileg ngem tao
a panangallilaw. nga extraterrestrial a
nga Intelihensia.
*Mabalin a mangitukon *Pudno a mangipapaayen edukasion
iti edukasion ken gunggona a kadagiti minilion, a
minilion a tawtawen magunggonaanda iti kinasirib
a kapadasan. a laklakay pay ngem iti uniberso.
*“Mabalin nga isuronatayo a *Pudno nga isurona ti kappia
mangliklik iti nuklear a kadagiti minilion itattan; ti
holocaust ken amin a gubgubat. Autorna ikarina nga italimeng
ti daga iti agnanayon ken
dadaelenna dagidiay a
mangdaddadael iti dayta.
*Mabalin a mangitukon iti pannakaagas *Ti Autorna indemostranan
dagiti saksakit ken uray pay ti ti abilidadna a mangagas
ipapatay; ti laeng ipapatay iti kadagiti amin a saksakit;
aksidente ti agtalinaed. ikarina nga ipatingga
agpadpada ti ipapatay ken
pukawen dagiti epektona,
ket iyegna ti biag nga
agnanayon.—Lucas 7:22;
Juan 20:30, 31; Apocalipsis 21:4.
*Mabalin nga ipatinggana ti *Ita a mismo ti Autor ti Biblia
‘nailubongan a kinaliday [ti tao] ket “saan nga adayo iti tunggal
iti uniberso. maysa kadatayo.”—Aramid 17:27.
*“Mabalin nga imposible nga *Isut’ nalaka a magun-odan
ipatarus; alaenna ti rinibribo— ti natauan a pamilia.
nalabit minilion—a tawen ti Mabalintay a basaen itan
sumungbat ken makisarita. ken sungbatan. Dagiti
mensahetayo ket dagus a
maawat.—Juan 17:3;
*Amin dagiti adda iti ngato ket Ti pammatitayo iti adda iti
naibatayda iti panangpugpugto ngato ket naibatay iti
ken panangipagpagarup. pammaneknek ken panagrason.
[Ladawan iti panid 11]
Mabalintay ti makikomunikar iti katan-okan a Persona iti uniberso