Praktikal a Panangmatmat Kadagiti Uso a Sapatos
KIMMITAKAYON aya iti pagipabuyaan iti maysa a tiendaan ti sapatos di pay nabayag? Kayatyo man wenno saan ti nakitayo, pudno ti maysa a banag: Nadumaduma dagiti uso a sapatos, nangnangruna para kadagiti babbai, kasla awan patpatinggana.
Tinawen, adda 200,000 a baro a disenio ti sapatos a maaramid idiay laeng Estados Unidos, ket ti kasta met laeng a bilang, no di ad-adu pay, ti patauden dagiti diseniador iti Europa. Ngem sakbay ti pannakagtengyo iti paglakuan, agarup kaguduan kadakuada ti di maawat, ket iti nabati a kagudua, agarup 25,000 laeng ti makagunggona. Kaskasdi, daytat’ makariro a bilang. Awan duadua ti panaggatang kadagiti sapatos ket makaparagsak kadagiti dadduma ngem makabannog kadagiti sabsabali.
Nagdudumaan dagiti Dadduma a Kangrunaan nga Estilo
Aniaman ti riknayo maipapan kadagiti awan patinggana a parada dagiti uso a sapatos, patienyo kadi nga amin dagiti rinibo a disenio ti sapatos ket naiduma laeng kadagiti sumagmamano a kangrunaan a kita iti sapatos?
Ti naipakuyog nga ilustrasion ipaayannakay ti nasayaat a pangpanunotan no ania dagiti pito a kangrunaan a kita iti sapatos: oxford, boot, pump, clog, mule, sandal, ken moccasin. Uray pay malayustayo kadagiti rinibo a baro a disenio iti tinawen—ket dagiti sipapanunot ti uso nga indibidual pagtangsitda ti pannakibagayda iti kaudian nga uso—ti kinapudno a ta awan ti uray maysa a baro a kita a naiparang iti napalabas a 350 a tawtawen, nanipud idi nairuar ti oxford. Ti kadaanan a kangrunaan a kita, kas iti sandal ken ti moccasin, literal nga agsubli iti rinibribon a tawtawen.
Itatta, dagiti sapatos dagiti babbai lab-awannan ti panagduduma ken kaadu ti sapatos dagiti lallaki. Kaskasdi, amin dagiti pito a kangrunaan a kita ket dinisenio nga immuna ken maipaay kadagiti lallaki. Siempre, ti itsura, pannakaaramid, ken ti material adun ti nagbaliwanna bayat dagiti adu a tiempo, ngem manipud kadagitoy a sumagmamano a kangrunaan nga estilo a timmaud dagiti rinibo a nagduduma nga estilo ti uso a maibagay iti pagayatan ken estilo ti panagbiag. Ngem kasano a timmaud dagitoy pito a kangrunaan nga estilo?
Panangammo kadagiti Kangrunaan a Kita
Ti oxford isu ti kaudian kadagiti pito a kita. Ti nagan, maitutop unay, a naggapu idiay Oxford, Inglatera. Sadiay daytoy kinordonan a sapatos naglatak kadagiti estudiante iti agtengnga a 1600’s. Ti boot, nga immun-una ngem ti oxford, nangrugi a dua-pedaso nga addaan sapatos ken nangato agingga iti butoy. Ti maysa a teoria ket gapu ta kasla timba ti itsurana, awagan dagiti Pranses dayta a butt, a kaipapanannat’ “timba ti danum.” Nagin-inot ti sao nagbalin a boute, ket idi tinulad dagiti Ingles ti estilo manipud kadagiti Normans idi maika-11 a siglo, inawaganda dayta ti boot.
Ti pump itatta ket naestilo, mangabbong ramay, nababa a sapatos a naingpis ti suelasna ken nababa ti takonna. Nalawag a nausar dayta idi tiempo ni Elizabeth. Daddumat’ agkuna a ti pump ket us-usaren dagiti agmaneho ti karwahe, a mangpedal iti karwaheda. Nagin-inot a nagbalin a sapatos para kadagiti babbai ket nagbalin a nalatak nga uso, a maisuot kadagiti pormal, natan-ok, ken pormal-kawesna nga okasion. Gapu itoy, dadduma nga autoridad patienda a ti nagan timmaud iti Pranses a sao a pompe, a kaipapanannat’ “nadayag, natan-ok, addaan dignidad, nakaskasdaaw, naranga.”
Immun-una pay, ti clog innalana ti naganna manipud iti daan a sao nga Ingles a kaipapanannat’ “bloke iti kayo.” Ti makagapu ket dagiti immuna a clog ket nakitikitan a kayo. Dagitoy ti isuot dagiti mannalon ken dagiti trabahador ta nalaka a patauden. Itatta, adu a tattao ti mangtagiragsak a mangisuot kadagiti clog nga addaan kadagiti lalat a bulong ket kayo wenno dadduma a material ti dapanna. Awan bulongna iti likudan a kas iti clog isu ti mule, ngem napimpintas bassit ngem ti clog ken gagangay a maisuot iti uneg. Ti diseniona ket naipabiang kadagiti mulu dagiti Sumerians, maysa a kita iti tsinelas, wenno awan takonna a tsinelas. Ti moderno a klase addaan kadagiti takon ket nagbalin nga uso a sapatos.
Ti kadadaanan kadagiti pito isu ti sandal ken ti moccasin. Kadagiti dua, ti sandal ti nangtagiragsak iti ad-adu a pannakausar ket gagangay dayta idi panawen ti Biblia. Daytat’ basta maysa a kayo wenno lalat a maigalot iti saka babaen kadagiti kordon. Ti moccasin, iti kasumbangirna, naglatak gapu kadagti North American Indians, a nangted iti naganna, a basta kayatna a sawen “abbung ti saka.”
Iti sumaganad a pannakakitayo iti maysa a paris a sapatos, mailasinyo kadin no ania kadagiti pito a kita dayta? Iti damo a panangmatmat mabalin a saan a nalaka dayta. Ti makagapu ket dagiti kangrunaan a kita kankanayonen a naus-usar bayat dagiti adu a tawtawen tapno ibagay iti agbaliwbaliw a pagayatan ken uso. Ngem ti nasingsinged a panangadal ti mamagbalin kadakayo a makailasin iti dayta a siuumiso. Kas pangarigan, dagiti pag-jogging a sapatos mabalin a kas iti itsura iti aniaman kadagiti pito a kangrunaan a kita, ngem dagitoy ket oxford laeng a naaramid kadagiti naiduma a material. Ti sapatos ti babai nga awan bulongna iti likudan ket pudno a mule a nanayonan kadagiti strap, ket ti Loafer kangrunaanna maysa a moccasin a nalaglagda ti suelasna.
Kasano a Nangrugi ti Uso a Sapatos
Bayat iti ginasgasut a tawtawen, dagiti uso a sapatos agpaay laeng kadagiti babaknang ken dagiti natatan-ok. Iti gagangay a tao, ti sapatos ket basta sapatos—abbung ken salaknib ti saka—ti nangnangruna a pakaseknan isut’ usarda; saan unay a pakaseknan ti itsurada. Ti interamente a kapanunotan, ken negosio, dagiti uso a sapatos kas pagaammotayo itatta ket di pay nabayag a timmaud.
Ti maysa a banag a nanglapped iti irarang-ay ti negosio dagiti sapatos ket iti adu a siglo dagiti sapatos maaramidda babaen iti ima. Mabayag ti panangaramid kadakuada, ket nakangingnginada. Kaaduan a tattao dida kabaelan ti manggun-od iti maysa a paris a sapatos no kayatda ti agsapatos. Ti nangbalbaliw amin iti dayta isut’ pannakairuar ti makina a pagaramid ti sapatos idiay Estados Unidos idi agtengnga ti 1800’s. Iti nagpatnag, ti trabaho nagbalinen nga industria. Saan laeng a nasaknap a magun-odan ti sapatos no di ket nalaka pay a magun-odan. Nupay kasta, adda pay dua a pasamak a mamagbalin nga uso iti sapatos: ti pannakaipaulog ti Volstead Act iti 1919 (a maawagan met Panangiparit) ken ti panangpatalged idi 1920 iti panagbalbaliw iti Konstitusion a nangipanamnama iti kalintegan dagiti babai nga agbotos.
Dagitoy a paspasamak pinapartakna ti naan-anay a panagbalbaliw iti kagimongan nga Americano. Ti panangiparit inyegna dagiti kabbaro a kita iti paglinglingayan, panagsala, ken musika. Dagiti babbai, buyogen ti baro a nagun-odanda a wayawaya, nakiramanda kadagitoy makuna a mangwayawaya iti bagi nga ar-aramid ken inaramidda ti isuamin a baro ken naiduma a banag. Mairaman kadagiti kosmetiko, nakiting a palda, ken dagiti baro nga urnos ti buok dimteng ti uso dagiti sapatos. Ti agresibo a “Flapper Age” naalana ti naganna manipud kadagiti agtutubo a babbai a gagaraenda a di ihibilia dagiti sapatosda. No magnada, “aguni” a nakapigpigsa ti sapatosda, a mangiturong iti atension kadagiti babbai ken ti makagapu iti uni.
Amin daytoy pinataudna ti kasta unay a panagtarigagay kadagiti napipintas ken kabaelan a gun-oden a sapatos. Daytoy, agraman ti baro a pamay-an ken materiales a nausar iti panangpataud iti sapatos, intal-ona ti uso ti sapatos agingga iti kasasaadda itatta. Itan, iti damdamo unay iti historia, dagiti uso a sapatos saan laengen a pribilehio dagiti babaknang ken mannakabalin no di ket kabaelanen ti dandani tunggal maysa.
Nakaskasdaaw, nupay adda panagkalikagum iti uso ken disenio dagiti sapatos kadagiti napalabas a siglo, dagiti pito a kangrunaan a kita nagtalinaedda a di nabalbaliwan. Kaskasdi, adda nadumaduma a di agpatpatingga ken rinibribo a disenio ken itsura iti sapatos a magun-odan itatta a mangpaneknek iti kinasigo dagidiay adda iti negosio. Ti kasta unay a kinanadumaduma ipakitana met a ti pagayatan ken uso ket bambanag a kasta unay ti panagbalbaliwda ta nalaka laeng ti agbalin a biktima iti pagayatan dagidiay a mangiyun-una kadagita a bambanag.
[Kahon iti panid 26]
Daan nga Estoria Maipapan iti Sapatos
◻ Tapno mabang-aran ti sakit ti ulo, dagiti Egipcio idi ugma puoranda ti maysa a sandal ket lang-abenda ti asukna.
◻ Tapno maagasan ti sakit ti tian, dadduma nga immuna nga American settlers ti agidda ket mangiparabawda iti maysa a paris a nadagsen a boot iti tianda.
◻ Adda tiempo, a maysa nga Arabo mabalinna nga idiborsio ti asawana babaen iti panangipalladawna laeng iti sapatosna iti ruar ti ruangan, a kas iti aramidenna no ibellengna ti narunoten a maysa a paris a tsinelas.
◻ Ti kasayaatan a naammuanen nga estoria maipapan iti sapatos awan duadua isu ti estoria ni Cinderella. Ginasgasut ti bersion daytoy nga estoria nga es-estoriaen dagiti tattao iti aglawlaw ti lubong, a ti kadadaanan a naiprenta ket Insik. Daytoy naisurat idi maika-siam a siglo, agarup 800 a tawenen sakbay ti nalatak a Makinlaud a bersion.
[Dagiti Ladawan iti panid 26]
Sandal
Pump
Boot
Oxford
Clog
Mule
Moccasin