Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Sungbatan Kadi ti Dios Dagiti Kararagko?

“MASAPUL a maammuak no sungsungbatan ni Jehova dagiti kararagko,” kuna ti 11-años a ni Sandra, “agsipud ta saanak a sigurado no sungsungbatanna dayta. Ammok dagiti adu a sabsabali pay nga agtutubo a kasta met ti parikutda.” Ti 15-años a ni Alyssa addaan met idi ti kasta a parikut maipapan iti kararag. Inaminna, “masansan a mariknak a kasasaok ti bagik.”

Sigun iti 1988 a surbey ti Gallup, 87 porsiento kadagiti tin-edyer idiay Estados Unidos ti nagkarkararagen iti dadduma a tiempo, ngem kurang pay a kagudua ti kanayon a mangaramid iti dayta. Nalawag a marikna ti dadduma a saan a masungsungbatan dagiti kararagda. No dadduma, mabalin a mariknayo nga awan ti umim-imdeng kadagiti kararagyo. Ipanamnama ti Biblia kadatayo, nupay kasta, a no sipapasnek nga agkararag ti maysa a buyogen ti pammati, ti “Dumngeg iti kararag” ket umim-imdeng! (Salmo 65:2) Ngem kasano ti pannakaammoyo a saan laeng nga umim-imdeng nga awan ti panagtignay—sidadayaw a dumngeg ngem bassit laeng wenno awan pay ketdi ti panagtignayna?

Kalpasan ti panangawagna iti Dios a Dumngeg iti kararag, kinuna ti salmista: “Babaen kadagiti nakakigkigtot a bambanag sika sungbatannakaminto, O Dios ti pannakaisalakanmi.” (Salmo 65:5; idiligyo iti Salmo 66:19, 20) Apay, ngarud, a marikna dagiti dadduma a saan a masungsungbatan dagiti kararagda?

Dagiti Lapped iti Kararag

Ti rason mabalin a ti kinakurang iti pudno a relasion iti Dios. Dadduma nga agtutubo agduaduada iti kaaddana. Dadduma patienda ngem matmatanda a kas adayo, di masinunuo a persona. Ti kararag agbalin a kas ultimo a pamusposan no adda pakasapulan. “Mamatiak iti Dios,” kuna ti maysa a Katoliko nga agtutubo a lalaki. “No malaplapdanak, no kasapulak ti tulong, kanayon a dumawatak iti badangna.” Sabali pay nga agtutubo ti direkta a nangibaga: “No dadduma agkararagak laeng no talaga nga adda kayatko.”

Nupay kasta, ti kararag rebbeng a panangiyebkas iti pammati, panagraem, panagdayaw, ken panagtalek—saan laeng a gapu iti pannakapaay wenno inaagum a tarigagay. Ket saan nga umdas ti agkararag gapu ta pagarupem a mabalin nga adda Dios. “Ti umadani iti Dios,” kuna ti Biblia, “patienna koma nga adda ket gunggonaanna dagiti mangsapsapul kenkuana.” (Hebreo 11:6) Dagiti managduadua di masungbatan dagiti kararagda. (Santiago 1:6-8) Denggen ni Jehova dagidiay mangammo ken mangayat kenkuana; a saanda nga agkararag a gapu iti pakasapulan. Kas ibalakad ti 1 Tesalonica 5:17, “agkararag[da] a di agressat,” wenno kas panangipatarus ti An American Translation, “saan nga agsarday ti panagkararagda.”

Nakalkaldaang, dadduma a Kristiano nga agtutubo naammuanda ni Jehova ngem saanda a nakapataud iti pannakipagayam kenkuana. (Salmo 25:14) Sumagmamano laeng dagiti karkararagda ken nabattaway, saanda a bukod, ket saan a masungbatan kamaudiananna. Pudno kadi daytoy kadagiti kararagyo? No kasta, “umadanikayo iti Dios” babaen ti panangammo kenkuana. (Santiago 4:8) Ni agtutubo nga Alyssa, a nadakamat a nasaksakbay, adda panagduaduana maipapan ken Jehova. Ngem ti personal a panagadal iti Biblia pinukawna nga inin-inut dagiti panagduaduana ken tinulonganna a nangpataud iti relasionna iti Dios.

Ti kababalin ken ugali ti maysa mabalin met a dakkel a lapped iti kararag. Kinuna ti salmista: “No ipategko ti kinadakes iti pusok, ni Jehova saanto a dumngeg kaniak.” (Salmo 66:18; Proverbio 15:29) Nainkalintegan kadi nga inanamaen a sumungbat ti Dios kadagiti kararagyo no mangar-aramidkayo kadagiti banag a mangpaldaang kenkuana—no agusarkayo ti droga, agsigariliokayo, umimdengkayo kadagiti naalas a musika, wenno mangaramid iti seksual nga imoralidad? Nikaanoman. Ngarud di awaten ni Jehova dagiti kararag dagidiay a doble ti panagbiagda, managinsisingpet ‘a mangilimed iti kasasaadda.’ (Salmo 26:4) Dumngeg laeng iti daydiay “magmagna a nalinteg ken agaramid iti kinalinteg, ket agsao iti pudno manipud iti pusona.” (Salmo 15:1, 2) Gapuna no mariknayo a kasarsaritayo ti bagiyo no agkarkararagkayo, usigenyo ti panagbiagyo. Mabalin a masapul ti panagbalbaliwyo.

Panangabuso iti Kararag

Ania dagiti banag a mabalin a dawatenyo iti Dios? Impanamnama ni Jesus kadatayo: “Aniaman a dawatenyonto ken Ama iti naganko itdennanto kadakayo.” (Juan 16:23) Dayta a makaawis a sao—aniaman! Pudno kadi a kankanayon ken sisasagana ti Dios a mangipaay iti dawatenyo kas iti maysa a duende? Penkenna kadi ti amin a kalikagumanyo, uray dagiti minamaag? Insao ni Jesus dagiti sasaona adu nga oras sakbay ti nasaem nga ipapatayna. Sigurado a dina pampanunoten dagiti minamaag a pakaseknan! Ngarud pakdaarannatayo ti Santiago 4:3 maibusor iti panangabuso iti kararag. Kunana: “Agdawatkayo, ket dikay umawat, ta saan a nasayaat ti panggepyo, ta raritenyo kadagiti ragragsakyo.”

Adu ti mangabuso iti pribilehio ti kararag itatta. Maysa a grupo ti basketball iti eskuelaan ti nagparintumeng iti tengnga ti pagay-ayaman ket nagkararagda kalpasan ti tunggal panagay-ayam. Ngem pudno kadi a pagarupenyo a ti Dios agrayo iti basketball wenno umanamong a makinamin iti agsasalisal nga ay-ayam? (Idiligyo iti Galacia 5:26.) Wenno ti ngay babai a naipadamag a nagkararag a dimmawat kadagiti sapatos? “No dadduma ti paglakuan ti sapatos mabalin nga addaan laeng ti maysa wenno dua a paris a nabati iti rukodko,” kunana, “ket no awan ti kuartak iti dayta a tiempo, dawatek iti Dios a siguraduenna nga addada pay idiay inton agsubliak.” Ngem maiduma ti panagkararag gapu ta kasapulan unay—ken ti agkararag a manginanama a ti Dios ti mangaramid iti panaggatangyo.

Maitunos iti dayta, di maitutop—ken awan mamaayna—ti mangikararag iti Dios nga ilisinakayo iti maitutop a pannakadusa wenno disiplina. (Hebreo 12:7, 8, 11) Wenno agballigikayo iti panangdawat iti Dios nga ikkannakayo iti nangato a grado iti maysa nga eksamin no bassit laeng wenno dikay pay ketdi nagsagana.—Idiligyo iti Galacia 6:7.

Dagiti Kararag a “Mayannurot iti Pagayatanna”

Ilawlawag ni apostol Juan ti maysa a napateg a banag maipapan iti kararag: “Ket daytoy ti adda kadatayo a panagtalek kenkuana, a no adda aniaman a dawatentayo a mayannurot iti pagayatanna, isu denggennatayo.” (1 Juan 5:14) Ti modelo a kararag ni Jesus (Kararag ti Apo) iyilustrarna dagiti dadduma a banag a mabalin nga iraman ti kasta a kararag. Inkararagna ti (1) pannakasantipikar ti nagan ti Dios, (2) iyaay ti Pagarian ti Dios, (3) pannakaaramid ti pagayatan ti Dios, (4) panangipaayna iti pisikal ken naespirituan a kasapulan, ken (5) tulong a mangliklik kadagiti silo ni Satanas.—Mateo 6:9-13.

Iti las-ud daytoy a pannakasangal adda adu a maitutop a tema iti kararag. Kinapudnona, paregtaen ti 1 Pedro 5:7 dagiti Kristiano nga ‘itaklinda amin a pakadanaganda iti Dios, gapu ta maseknan kadakuada.’ Dayta kaipapananna a maitutop ti agkararag maipaay iti dandani amin a paset ti panagbiagtayo. Masapul kadi a mangikeddengkayo, kas ti panangpili iti kurso nga adalenyo? Ikararagyo nga ikkannakayo iti nadiosan a sirib. (Santiago 1:5) Nakaaramidkayo kadi iti minamaag a biddut? Ngarud dawatenyo ti pammakawan iti Dios.—Isaias 55:7; 1 Juan 1:9.

Ngem masapul nga agtignaykayo a maitunos iti kararagyo. Usigenyo ni Clint. Isut’ nagbalin nga amin-tiempo nga ebanghelisador kalpasan ti panagraduarna iti high school (segundaria). Iti adu a bulbulan di nakasarak iti interesado nga agadal iti Biblia. Gapuna inkararagna dayta. Nupay kasta, saan a naguray a nagparang a simimilagro ti maysa nga estudiante ti Biblia. Sipapasnek nga intuloyna ti nakipaset iti panagbalaybalay, ket idi agangay nakasarak iti adu a tattao a mayat nga agadal iti Biblia.

No Kasano a Sumungbat ti Dios

No dadduma makatulong ti panagkararag a mismo. Ni agtutubo a Sandy makidangdangadang iti parikut a masturbasion. Kunana: “Ti panagkararag ken iyaawag ken ni Jehova tulongannak agsipud ta ammok a kalpasan ti panagdawatko a tulongannak a di mangaramid iti masturbasion, diakon aramiden dayta.”

Nupay kasta, no dadduma, kasla iturong ti Dios dagiti paspasamak tapno sungbatanna dagiti kararag. Ni agtutubo a Ken naminsan masapul a mapan idiay Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova tapno ipalawagna ti ababa a palawag a naibatay iti Biblia a naituding kenkuana. Daksanggasat, awan ti makailugan kenkuana. Sipapasnek nga inkararagna dayta a banag. Sumagmamano a minutos kalpasanna simmangpet ti manangna, a mammano a bumisita. Nupay saan nga interesado iti relihionna, isut’ nangilugan kenkuana. Direkta a nasungbatan ti kararagna? Nalabit. Iti aniaman a kasasaad, kanayon a maitutop ti agyaman iti Dios no agtungpal iti pagimbagantayo dagiti bambanag. Namalakad ni Pablo: “Iti isuamin agyamankayo.”—1 Tesalonica 5:18.

Nupay kasta, dikay namnamaen a sungbatan ti Dios dagiti kararagyo iti kellaat a pamay-an. Wenno ipapanyo ti tunggal bassit a banag a mapasamak kadakayo a kas panangiparangarang iti pagayatan ti Dios. Gagangay a masungbatan dagiti kararagtayo iti nasiksikap a pamay-an: Mabasayo iti Biblia wenno iti literatura ti Biblia ti maysa a banag; maysa a naganak wenno pada a Kristiano ti mangipaay iti nasayaat a balakad kadakayo. Aminentayo, kasapulan ti pannakaawat a mangikeddeng no ania ti pagayatan ti Dios agpaay kadakayo. Iti umiso a tiempo agbalin a nalawag dagiti bambanag.

Wen, tiempo! Dikay inanamaen a sumungbat ti Dios no mariknayo a rumbeng a sumungbat. “Naimbag a ti maysa a tao manginanama koma ken aguray a siuulimek iti panangisalakan ni Jehova,” insurat ni Jeremias. (Un-unnoy 3:26) Kasta met, di maipanamnama nga umawatkayo iti sungbat a kayatyo. Dinawat ni apostol Pablo iti Dios iti namitlo a daras nga ikkatenna ti parikut nga awaganna “siit iti lasag.” Saan ti sungbat ti Dios. (2 Corinto 12:7-9) Nupay kasta, saan a napukaw ni Pablo ti panangapresiarna iti sagut iti kararag no di ket intultuloyna ti nagserbi ken ni Jehova. Isut’ nagsurat: “Agtalinaedkayo iti kararag.” (Colosas 4:2) Gapuna “itultuloyyo ti agdawat, . . . itultuloyyo ti agsapul, ken . . . itultuloyyo ti umawag.” (Mateo 7:7) Umad-adanikayo iti Dios no aramidenyo dayta, ket mabalin a makaawatkayto ti sungbat dagiti kararagyo.

[Dagiti Ladawan iti panid 15]

Dagiti kararag saan koma a buklen dagiti minamaag a dawdawat maipaay kadagiti material a tarigagay