Panangparmek Kadagiti Karit ti Biag Idiay Abagatan nga Asia

KABAYATAN ti panagsubli ti puotko, nadlawko a di makarikna ti kanigid a gurongko. Timmalliawak. Agbugbugsoten ti ipatpategko a ni Henry. Ngem, saan a panawen daydi ti pannakaupay. Masapul a makidangadangak​—makidangadangak a mangsalimetmet iti kinatarnawko iti Dios a naparabur unay kadatayo.

Mayo 17, 1982 daydi. Ni lakayko ket maysa nga agdaldaliasat a manangaywan kadagiti Tamil-pagsasaoda a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova idiay Sri Lanka. Madama idi nga agserserbikami iti maysa a kongregasion nga adayo manipud Colombo, ti kadakkelan a siudad. Iti panagbisikletami, kas ti pagluganan ti kaaduan iti daytoy a pagilian, asidegkam idin a makadanon iti sarungkaranmi a padami a Saksi. Ngem, kellaat nga adda simmungad a dimi napakpakadaan, maysa a napartak a trak ti nangdungpar kadakami.

Yantangay imbaga dagiti doktor a didan kabaelan nga ispalen ni Henry, siak ti nangipamaysaandan iti panangasikasoda. Nupay nakakapkapsutak, ti pusok guyoguyennak a mangipakaammo kadakuada ti pangngeddengko a mangraem iti linteg ni Jehova nga adaywan ti dara. (Aramid 15:28, 29) Masapul nga ipakaammok kadakuada. Nupay marigatanak nga agsao, inkagumaak a kinuna: “Maysa man a papel, pangngaasiyo.” Inkarkarigatak nga insurat dagiti pangngeddengko saak pinirmaan ti papel. Ket nangrugin ti pannakidangadang.

Naipakat kaniak nga umuna ti first aid. Nalawag a grabe unay ti pannakadisgrasiak. Ti determinasionko nga agtignay kas maysa a pudno a Kristiano ti kangrunaan a pakaseknak​—saan pay a panawen idi ti panagladingit.

Nagkedkedda a Mangopera nga Awan Dara

Siam nga aldaw a nakidangadangak maipapan iti pannakaiyalison ti dara​—ti panangikagumaak nga agbiag a maitunos iti konsiensiak babaen ti panagkedkedko iti dayta, ti panangpilit kaniak dagiti doktor nga awaten dayta. Nupay nalaingda, nagkedkedda latta a mangopera nga awan dara. Dakkel ti sugat ken agkasapulan iti dagus a panangasikasoda.

Ngem diak kabaelan ti makidangadang nga agbukbukod. Adda ni Jehova kaniak iti tunggal kanito. Ket kasta unay ti naayat a pannakaseknan ti agkaykaysa nga ili ni Jehova. Ag-400 a kilometro ti kaadayo ti Colombo. Inyurnos ni Dr. Perrin Jayasekera, maysa a Saksi ni Jehova, iti adingna a siruhano sadiay, a maiserrekak idiay Colombo General Hospital.

Iti bayagna a gistay 24 nga oras, ti biahek iti likudan ti van a naglasat kadagiti lasonglasong a kalsada ket kasla isun ti kapautan a panagbiahek iti unos ti panagbiagko. Kaskasdi a ti pusok ket napno iti panagyaman ken Jehova iti naayat a pannakaseknanna, a kas met la idi damo a naammuak ti kinapudno idiay nakaiyanakak a pagilian ti India. Nupay kasta, awan ti uray maysa a kabagiak iti sibayko. Ngem kasano ngarud a nakagtengak ditoy Sri Lanka?

Naipasngayak iti maysa a Romano Katoliko a pamilia idiay estado ti Kerala, India. Malayalam ti pagsasaomi. Ingles ti maisursuro idiay eskuelaan. Anian a yamanko ta ginundawayak a sinursuro a naimbag dayta! Dayta a paset ti India ket adut’ populasionna nga agkunkuna a Kristianoda. Sigun iti tradision, indanon kano ni apostol Tomas ti Kinakristiano idiay Kerala idi umuna a siglo. Sigurado a kalpasan ti nasurok a 1,400 a tawen, idi dimteng idiay Kerala dagiti Romano Katoliko a Portugues a mangkolonia nga indauluan ni Vasco da Gama, nasdaawda nga adu gayamen sadiay dagiti mamati ken Kristo.

Panangaramid Kadagiti Makakarit a Pangngeddeng

Idi naammuan ti pamiliak dagiti nalawag a kinapudno manipud iti Biblia babaen iti tulong dagiti Saksi ni Jehova, tarigagayakon nga iranud daytoy a kinapudno kadagiti agkunkuna a Kristiano iti lugarmi. Isu a nagbalinak a payunir, maysa nga amin-tiempo a ministro, kalpasan unay ti panagdedikar ken panagbautisarko. Kaipapanan daytoy idi a pagkedkedak ti tukon nga agbalin a nangatot’ saadna a maestra iti nakaipasngayak nga Estado. Ti agparang a kinatalged dayta a mangtedto-iti-pension a trabaho ti tartarigagayan ti adu nga agtutubo a taga India, ngem nagbalbaliwen ti panggepko ti biag. Kalikagumak ti pudpudno a kinatalged, ket masarakan laeng dayta iti sidong ti manalaknib nga ima ni Jehova.

Dua a tawen kalpasanna, adda kabbaro a karit. Situtulokak aya nga umakar iti sabali a paset ti India tapno tulongan ti lugar nga ad-adda nga agkasapulan kadagiti manangasaba? Nangipaay dayta iti karit a mangsursuro iti kabbaro a pagsasao, ti Tamil, ken tulongan dagiti tattao a naidumdumat’ relihionda, dagiti Hindu met itan. Wen, ti gundaway a mapaneknekak ti panangapresiarko ken Jehova ti nangiparikna kaniak a makagunggona dagiti aramidek a pannakibagay. Talaga a makaparagsak ti panangasaba kadagidiay a nasingpet, mannakigayyem a Hindu. Nalakada a patien nga asidegtayon iti panagpatingga ti Kali Yuga (ti Nadangkes a Kaputotan) ken adda narimat a masakbayan dagidiay mangal-alagaden iti kinalinteg. Nupay kasta, dakkel a karit ti panangipaawat kadakuada iti naggidiatan ti pudno a Kinakristiano ken ti namulagatanda manipud kadagiti taga Laud. Masansan idi a lukatak ti Bibliak idiay Mateo 7:21-23: “Saan a tunggal maysa nga agkunkuna kaniak, ‘Apo, Apo,’ makastrekto iti pagarian ti langlangit, no di ket daydiay mangar-aramid ti pagayatan ni Amak nga adda iti langlangit. Adunto ti agkuna kaniak iti dayta nga aldaw, ‘Apo, Apo, dikami aya nagipadto iti naganmo, ken nangparuar kadagiti sairo iti naganmo, ken nagaramid iti adu a mannakabalin nga ar-aramid iti naganmo?’ Ket kaskasdi iti dayta ipudnokto kadakuada: Saankay a pulos am-ammo! Umadayokayo kaniak, dakayo nga agar-aramid ti kinakillo.” Nagsayaat ti panangilawlawag idi ni Mohandas Gandhi maipapan iti dayta: ‘Ay-ayatek ni Kristo, ngem umsiek dagiti Kristiano gapu ta dida agbibiag iti wagas ti panagbiag idi ni Kristo.’

Maamiris ti adu a Hindu, kas iti pannakaamirisko, a talaga nga umiso dayta a nasaona. Ket mapalpaliiwda met nga adu kadagiti padada a Hindu ti medio naidumat’ aramidda kadagidiay taga Laud nga aginkukuna a Kristianoda. Ngem naiduma unay dagiti Saksi ni Jehova. Rinibon a Hindu ti nakaamiris iti dayta.

Kabbaro a Kapareha, Kabbaro a Pakasuotan ti Kinatarnaw

Limmabas ti dua ket kaguddua a tawen. Naangay iti sangalubongan ti “Agnanayon a Naimbag a Damag” nga Asamblea dagiti Saksi ni Jehova idi 1963. Maysa kadagiti nakaangayanna isut’ New Delhi, iti amianan ti pagilian. Anian a nakalalagip a kumbension! Ket sadiay a naam-ammok ni Henry Abraham. Agpadakam idi nga agsapsapul iti pangiranudanmi ti biagmi iti panagserbi ken Jehova. Lima bulan kalpasanna, nagkallaysakami.

Isut’ nasanay idiay Watchtower Bible School of Gilead idiay Estado ti Nueva York sa naibaon nga agsubli iti pagilianna a Sri Lanka, nga agkasapulan unay iti dakkel a tulong. Ninamnamak a situtulok nga umakar idiay India, nga impagarupko nga ad-adda nga agkasapulan. Ngem saan a kastat’ napasamak. Kasapulan isuna idiay lugarda. Isu a nagtaengak iti daytoy napintas nga isla ti Sri Lanka. Makaparagsak ta Tamil ken Ingles ti masansan a maus-usar ditoy. Isu a din kasapulan a sursuruek ti sabali a pagsasao​—iti daydi a tiempo. Tinagiragsakmi ti 18 a naragsak a tawtawen iti panagkaduami nga agserbi ken Jehova sakbay a dimteng ti disgrasia gapu iti daydi nakapaspaspas a trak.

Ngem itan addaak ditoy Colombo, ket agtultuloy ti pannakidangadangko nga agbiag a diak maikompromiso ti kinatarnawko babaen ti pannakaiyalison ti dara. Agngangabiten ti biagko, saan a gapu iti takderko maipapan ti dara, ngem gapu iti pannakaitantan ti pannakaagasko.

Nagtinnulong ti maysa a Budista a plastic surgeon ken maysa a Hindu nga orthopedic surgeon a mangagas kaniak. Bimmaban iti uppat ti darak (hemoglobin).

Kasanoda a maputed ti maysa a gurongko no nababa ti darak? Di agbalbaliw ti determinasionko, ngem situtulok kadi dagitoy a siruhano a mangagas iti pamay-an a damo a naikedkeden kaniak? Makomendaran unay ti turedda a nangawat iti daytoy dakkel a karit a din kasapulan a pilitendak a mangikompromiso iti konsiensiak. Maymaysan ti gurongko, ngem naispal ti biagko, ket nagtalinaed ti kinatarnawko ken Jehova.

Nupay awanen ti ipatpategko unay a lakayko, nangrugi manen ti interamente a kabbaro a kapitulo ti biagko. Umuna babaen iti crutches, idi agangay babaen ti prosthesis (di nagbayag, babaen ti kinaimbag dagiti adu a kakabsat a lallaki ken babbai, nasukatan iti nasaysayaat nga artipisial a gurong), nabaelak nga itultuloy ti ministeriok. Nailiwliwagko met laeng ti ladingitko.

Rumbeng kadi nga agsubliak idiay India ken makipaggian kadagiti di manamati a kabagiak? Naglawag unay ti nagsayaat nga ulidan idiay Biblia ti maysa a balo nga agnagan Ruth. Kayatko met ti agtalinaed iti lugar a sadiay makapagserbiak ken Jehova iti amin a kabaelak nupay ti pigsak ket saanen a kas iti sigud. Ti Sri Lanka pay laeng ti pagtaengak.​—Ruth 1:16, 17.

Maysa a Makakarit a Teritoria

Nagpartak ti panaglabas ti 11 a tawen. ‘Adu pay laeng ti aramiden iti trabaho ti Apo.’ (1 Corinto 15:58) Okupadoak iti serbisio iti tay-ak ditoy Colombo. Nagduduma ti relihion dagiti tattao ditoy​—Hindu, Muslim, Budista, agkunkuna a Kristiano, ken dadduma pay. Adda latta dagiti karit.

Iti kada bulan, busbusen ti sumagmamano kadakami ti makalawas a mangsarungkar iti maysa kadagiti ili idiay abagatan a sadiay awan pay laeng Saksi ni Jehova. Ti kaaduan ket agkunkuna a Budistada, ket Sinhalese ti pagsasaoda. Nagbalin a napateg kaniak ti panangtulong kadagitoy a tattao.

Kas iti adu a Hindu idiay India ken iti intero a Sri Lanka, din patpatien dagiti Budista ti Biblia gapu iti aramid dagiti makunkuna a Kristiano idiay Laud. Kaskasdi, dagiti kangrunaan a prinsipioda kas Budista, ti nalatak nga Eightfold Path (Nagkawalo a Desdes) ti umiso a panagpampanunot ken umiso a kababalin (umiso a patpatien, panggep, sao, aramid, panagbiag, panangikagumaan, panunot, panagmennamenna), ket bin-ig a kapanunotan laeng ti imperpekto a tao no idilig kadagiti nadiosan a prinsipio a masarakan idiay Biblia, a kaaduan ket naisuraten sinigsiglo kasakbayan ni Siddhārtha Gautama.

Idi nakisarita ni Siddhārtha Gautama kadagiti Kalama kas naadaw iti Kalama Sutta, kinunana: “Dikay patien ti masansan a mangngeganyo; uray dagiti tradision.” Anian a naisangsangayan ti pribilehiok a mangipalagip kadagiti adu a napasnek a Budista a no maipaalagad koma dayta a pagalagadan ita, awan koma ti mamati iti sarsarita ti ebolusion wenno paglibakan ti kaadda ti maysa a Namarsua.

Asidegen ti Panungpalan ti Kinadakes

Adu a naimbag a damag manipud Biblia ti mairanud dagiti Saksi ni Jehova kadagitoy a tattao maipapan iti kalpa vinasha, ti panungpalan ti kinadakes, a nakaas-asidegen. Ti 1,900-tawennan a padto maipapan iti daytoy ket masarakan idiay 2 Timoteo 3:1-5, 13. Addaankam met iti pribilehio a mangipakaammo a ti pakasarakan iti pannakaisalakan kadagitoy a tiempo ket saan a kadagiti relihion idiay Laud wenno idiay Daya no di ket, kas ipakita ti 2Ti 3 bersikulo 16 ken 17 iti dayta met laeng a kapitulo, ti napaltiingan a Sao ni Jehova, ti Biblia.

Ti Budismo ket panangsapul iti kinapudno. Idiay Biblia, adu a tawen kasakbayan ti panangrugi ni Siddhārtha Gautama iti bukodna a panagsirarak, nailawlawagen ti napaypayso a pakaigapuan ti panagsagaba. (Genesis 3:1-19) Ti iyaalsa maibusor iti nalinteg a pagalagadan idi pay la punganay ti pakasaritaan ti tao ti nangyeg kadagiti nakalkaldaang a resulta​—panagsakit ken ipapatay, a nagsaknap kadagiti amin a managbasol a sangatauan. Adu a saludsod ti mangrirriribuk iti panunot ti adu​—kas ti masarakan idiay Habacuc 1:3: “Apay nga iparangmo kaniak ti kinadakes ken ipakitaannak iti kinasungit? Ket apay a naipasango kaniak ti pannakarba ken ti pannakaranggas, ken apay nga adda ringgor, ken apay bumangon ti susik?” Ti laeng naasi a Namarsua ti makaipaay kadagiti sungbat ken naan-anay a makaisubli iti napukaw. Uray itan, minilion iti sangalubongan ti magunggonaanen manipud iti praktikal a kinasirib ti Sao ti Dios. Ket ita, nagbalin a sabali pay a karit ti Sinhalese, ti kangrunaan a pagsasao iti daytoy a pagilian, ta iti dayta a pagsasao matulongak dagidiay napasnek a mangsapsapul iti kinapudno a nasarakakon iti napalabas a 37 a tawen.

Kaskasdi nga adda sabali pay a karit. Gapu iti madama a pannakaibangon dagiti kabbaro a sanga nga opisina ken sentro ti panagipatarus ditoy Sri Lanka, masapul a masanay ti adu a tao. In-inut a masursurok met laengen nga usaren dagiti computer bayat ti pannakitinnulongko iti Accounts Department ti sanga nga opisinami.

Ti 33 a tawenko iti amin-tiempo a serbisio ken Jehova ket maysa laeng a kanito iti inanamak nga agnanayonen a panagserbi kenkuana. Adun ti nakikadua kadakami iti panagserbi ken Jehova kabayatan dagitoy a tawen, agraman ti nalaing a siruhano a nangiyurnos ti pannakaiserrekko ken ti pannakaoperak iti ospital idiay Colombo. Isut’ padak metten a dedikado a Saksi ni Jehova.

Kasta unay ti panangandingay kaniak ni Jehova ken ti pamilia dagiti adipenna ditoy daga. Nariknak dagiti mangsallukob nga imana, ken ammok a gapu iti nasungdo nga ayatna, isut’ silalagip ken Henry. Ni la Jehova ti makaibangon iti ing-ingungutek manipud iti tapuk, tapno ipaayna kaniak ti gundaway a mangkablaaw manen kenkuana, tapno maibagak ken Henry dagiti amin a karit iti kaputotantayo ken no kasano a tultulongannatayo ni Jehova a mangparmek kadagitoy.​—Kas insalaysay ni Annama Abraham.

[Ladawan iti panid 21]

Ni Annama Abraham ken ni lakayna a Henry

[Ladawan iti panid 23]

Ni Annama a mangaskasaba kadagiti agug-uggot iti tsa nga agtartrabaho iti pagmulaan iti tsa idiay Sri Lanka