Napanunotyo Kadin?

ANIA ti maysa kadagiti kangrunaan a lapped a pakaigidiatan dagiti Muslim ken Judio manipud kadagiti relihion ti Kakristianuan? Dayta ti sursuro ti “Kasasantuan a Trinidad.” Ania ti sagudayen daytoy a doktrina? Ti Trinidad ket nadepinar iti Kredo ni Atanasio kas ti panagdayaw iti “maymaysa a Dios iti Trinidad . . . Ti Ama ket Dios, ti Anak ket Dios, ken ti Nasantuan nga Espiritu ket Dios; ngem kaskasdi a saanda a tallo a dios, no di ket maysa a Dios.” Tunggal maysa ket makuna nga agnanayon, mannakabalin amin, nga awan ti dakdakkel wenno nababbaba ngem iti sabali; tunggal maysa makuna a Dios, ngem kaskasdi a maymaysa a Dios. Iladawan dayta dagiti teologo kas maysa a misterio.

Adda kadi makuna ti Biblia maipapan iti Trinidad?a Dagiti sumaganad a saludsod mabalin nga iturongnakayo iti sumagmamano a makapainteres a konklusion. Dagiti sungbat manipud Biblia ket masarakan idiay panid 12.

1. No ti Dios ket Trinidad ken kanayon a Trinidad, nasarakan kadi dagiti Judio dayta a sursuro iti Hebreo a Kasuratan (“Daan a Tulag”)?

2. Ania ti kunaen ti Hebreo a Kasuratan maipapan iti Dios?​—Deuteronomio 6:4; Salmo 145; Zacarias 14:9.

3. Dakdakamaten kadi ti Hebreo a Kasuratan ti nasantuan nga espiritu?​—Oc-ocom 15:14; Zacarias 4:6.

4. Iti Hebreo a Kasuratan, matuktukoy kadi ti nasantuan nga espiritu kas maysa a persona wenno kas aktibo a puersa ti Dios?​—Oc-ocom 14:6; Isaias 44:3.

5. Dakdakamaten kadi ti Hebreo a Kasuratan ti maysa a naikari a Mesias, wenno Daydiay Napulotan?​—Daniel 9:25, 26.

6. Adda kadi aniaman a teksto iti Hebreo a Kasuratan a mangipada ti Mesias iti Dios?​—Salmo 2:2, 4-8; Isaias 45:18; 61:1.

7. Adda kadi aniaman a Hebreo a teksto a mangted iti natibker a pangibasaran iti panamati a ni Jehova ket tallo a persona iti maymaysa a Dios?​—Isaias 44:6; 46:9, 10.

8. Asino ti nangibaon ken Jesus ditoy daga? Asino ngarud ti natantan-ok?​—Juan 5:19, 23, 30; 8:42; 14:28; 17:3.

9. Adda kadi nasao ni Jesus nga isut’ Dios?​—Juan 7:28, 29; 14:6.

10. Adut’ nakakita ken Jesus, ngem adda kadin tao a nakakita iti Dios?​—Juan 1:18; 6:46.

11. Kinuna kadi ni Jesus nga isut’ ‘Anak ti Dios’ wenno ‘Dios Anak’?​—Juan 10:36; 1 Juan 4:15; 5:5, 13.

12. Adda kadi nakuna ni Jesus nga isut’ maipada iti Ama?​—Juan 14:28; 20:17.

13. Dagiti kadi sasao a “siak ken ti Ama maymaysakami” paneknekanna ti Trinidad?​—Juan 10:30; 17:21; Mateo 24:36.

14. Kasanot’ panangmatmat idi dagiti immuna nga adalan ken Jesus?​—Juan 1:29, 34, 41, 49; 6:69; 1 Corinto 11:3.

15. Kasanot’ panangmatmat ti Dios ken Jesus?​—Marcos 9:7; Lucas 2:9-11.

16. Supiaten kadi ti Griego a Kasuratan (“Baro a Tulag”) ti Hebreo a Kasuratan maipapan iti nasantuan nga espiritu kas aktibo a puersa ti Dios?​—Mateo 3:11; Lucas 1:41; Juan 14:26; Aramid 1:8; 4:31; 10:38.

17. Idi panawen ti bautismo ni Jesus, sadinot’ yan ti Ama, ti Anak, ken ti nasantuan nga espiritu? Talloda kadi a maymaysa?​—Mateo 3:16, 17.

18. Aniat’ saad ni napagungar a Jesus idiay langit?​—Aramid 7:55, 56; Roma 8:34; Colosas 3:1; Hebreo 12:2.

19. Asino ti nangted iti dayta natan-ok a saad ni Jesus?​—Filipos 2:9-11.

20. Dayta kadi ti mamagbalin ken Jesus a Dios wenno maikadua laeng iti Dios iti uniberso?​—1 Corinto 11:3; Filipos 2:9-11.

21. Asino ti Kangatuan a Soberano iti Uniberso?​—Deuteronomio 3:24; Aramid 4:24-27; 1 Corinto 15:28.

Napanunotyo Kadin? Dagiti Sungbat ti Biblia

“Kalpasan a nabautisaran dagus a simmang-at ni Jesus manipud iti danum; ket, adtoy! naluktan ti langlangit, ket nakitana ti espiritu ti Dios a bumabbaba a kasla maysa a kalapati nga um-umay kenkuana. Adtoy! Kasta met, adda timek manipud iti langlangit a nagkuna: ‘Daytoy ti Anakko, ti dungdunguen, nga inanamongak.’”​—Mateo 3:16, 17.

Dagiti sumaganad ti dadduma a teksto a mangsungbat kadagiti saludsod a nayimtuod idiay panid 11:

1. Bigbigen ti The Encyclopedia of Religion: “Umanamongen dagiti teologo nga awan linaon ti Hebreo a Biblia a doktrina ti Trinidad.” Kuna met ti New Catholic Encyclopedia: “Ti doktrina ti Nasantuan a Trinidad ket saan a maisursuro iti D[aan a] T[ulag].”

2. “Denggem, O Israel: ni Jehova a Diostayo isu ti maymaysa a Jehova.” (Deuteronomio 6:4) “Ni Jehova isunto ti ari iti rabaw ti amin a daga. Iti daydiay nga aldaw ni Jehova maymaysanto, ken ti naganna maymaysa.”​—Zacarias 14:9.

3. “Ket ti espiritu ni Jehova immay a sipipigsa ken [Samson], ket dagiti tali nga adda iti takkiagna nagbalinda a kas lino a napuoran iti apuy, isu a dagiti parparaotna nagtinnagda manipud kadagiti imana.” (Oc-ocom 15:14) “Daytoy ti sao ni Jehova ken Zorobabel, a kunana, “‘Saan a maipuon iti puersa ti militar, wenno iti pannakabalin, no di ket babaen iti espirituk,” kuna ni Jehova dagiti buybuyot.’”​—Zacarias 4:6.

4. “Ti espiritu ni Jehova immay a sipipigsa ken [Samson], isu a pinisangna dayta a kas iti panangpisang ti maysa iti urbon a kalding, ket isu awanan ti aniaman iti imana.” (Oc-ocom 14:6) “Iparukpokkonto ti espirituk iti putotmo, ken ti bendisionko iti kaputotam.”​—Isaias 44:3.

5. “Ammuem ken amirisem a manipud iti iruruar ti bilin a mangpabaro ken mangbangon iti Jerusalem agingga iti Mesias a Pangulo, addanto pito a lawas, ken innem a pulo ket dua a lawas. . . . Ket kalpasan dagiti innem a pulo ket dua a lawas madadaelto ti Mesias, nga awanto ti mabati kenkuana.”​—Daniel 9:25, 26.

6. “Kastoy ti kuna ni Jehova, ti Namarsua kadagiti langlangit, Isu ti pudno a Dios, ti Nangbukel iti daga ken Nangaramid iti dayta, Isu a nangpasingked iti dayta, a pinarsuana a saan nga ongaong, a binukelna ketdi dayta tapno pagianan: ‘Siak ni Jehova, ket awan ti sabali.’”​—Isaias 45:18.

7. “Laglagipenyo dagiti immuna a bambanag idi ugma, a siak Daydiay Nadibinuan ken awanen ti sabali a Dios, wenno asinoman a pumada kaniak.”​—Isaias 46:9.

8. “Diak kabalinan nga aramiden ti maysa a banag iti bukodko a nakem; kas iti mangngegko, mangukomak; ket ti panangukom nga ipaayko nalinteg, agsipud ta sapulek, saan a ti bukodko a pagayatan, no di ket ti pagayatan daydiay nangibaon kaniak.” (Juan 5:30) “No inayatdak, agrag-okay koma ta mapanak iti Ama, agsipud ta ti Ama dakdakkel ngem siak.”​—Juan 14:28.

9. “Diak immay iti bukodko a nakem, no di ket daydiay nangibaon kaniak napudno, ket isu dikay am-ammo. Isu am-ammok, agsipud ta maysaak a pannakabagi manipud kenkuana, ket dayta a Maysa imbaonnak.”​—Juan 7:28, 29.

10. “Awan ti tao a nakakita iti Dios uray kaano; ti bugbugtong a dios nga adda iti saklot a saad iti Ama isu daydiay ti nangilawlawag kenkuana.” (Juan 1:18) “Saan a ti asinoman a tao nakitana ti Ama, malaksid daydiay naggapu iti Dios; daytoy a maysa ti nakakita iti Ama.”​—Juan 6:46.

11. “Kunaenyo aya kaniak a pinagsanto ti Ama ken imbaonna iti lubong, ‘Agtabbaawka,’ agsipud ta kinunak, siak ti Anak ti Dios?”​—Juan 10:36.

12. “No inayatdak, agrag-okay koma ta mapanak iti Ama, agsipud ta ti Ama dakdakkel ngem siak.”​—Juan 14:28.

13. “Maipapan iti dayta nga aldaw ken oras awan ti asinoman a makaammo, uray dagiti anghel ti langlangit wenno uray ti Anak, no di laeng ti Ama.” (Mateo 24:36) “Tapno maymaysada koma amin [dagiti pasurot ni Jesus], a kas kenka, Ama, naikaykaysaka kaniak ket naikaykaysaak kenka, tapno isuda [dagiti pasurot ni Jesus] met maikaykaysada koma kadata, tapno ti lubong patienna koma a sika imbaonnak.”​—Juan 17:21.

14. “Kitaenyo, ti Kordero ti Dios a mangikkat ti basol ti lubong!” (Juan 1:29) “Namatikami ken naammuanmi a sika Daydiay Santo ti Dios.”​—Juan 6:69.

15. “Maysa a timek ti immay manipud iti ulep: ‘Daytoy ti Anakko, ti dungdunguen; agimdengkayo kenkuana.’”​—Marcos 9:7.

16. “Umawatkayto iti pannakabalin inton dumteng kadakayo ti nasantuan nga espiritu.” (Aramid 1:8) “Pinulotan ti Dios [ni Jesus] iti nasantuan nga espiritu ken pannakabalin.”​—Aramid 10:38.

17. Kitaenyo ti ilustrasion iti kanigid, ken ti teksto iti ngato ken ti panid 12.

18. “Bayat a kumitatayo a sipapasnek iti Kangrunaan nga Ahente ken Manangan-anay iti pammatitayo, ni Jesus. Gapu iti rag-o a naikabil iti sanguananna inibturanna ti kayo a pagtutuokan, nga inumsina ti bain, ket nagtugaw iti makannawan ti trono ti Dios.”​—Hebreo 12:2.

19. “Gapu itoy met laeng a rason isu intan-ok ti Dios iti nangatngato a saad ket siaasi nga inikkanna iti nagan a nangatngato ngem iti tunggal sabali pay a nagan.”​—Filipos 2:9.

20. “Ti ulo ti tunggal lalaki isu ni Kristo; ket ti ulo ti babai isu ti lalaki; ket ti ulo ni Kristo isu ti Dios.”​—1 Corinto 11:3.

21. “O Soberano nga Apo Jehova, . . . asino a dios sadi langit wenno ditoy daga ti makabalin a mangaramid iti kas iti gapgapuanam?” (Deuteronomio 3:24) “Ngem inton ti isuamin a bambanag naipasakopen kenkuana [Jesus], iti kasta ti Anak a mismo ipasakopnanto met ti bagina iti Daydiay a nangipasakop ti isuamin a bambanag kenkuana, tapno ti Dios agbalinto nga isuamin a bambanag iti tunggal maysa.”​—1 Corinto 15:28.

[Dagiti Footnote]

[Ladawan iti panid 13]

Imbukbok kadi ti Dios ti nasantuan nga espiritu iti bagina met laeng?