Asidegen nga Agpatingga ti Kinapanglaw

ANIA ti kayat a sawen ni Jesus idi kinunana: “Kankanayon nga adda kadakayo dagiti napanglaw”? (Mateo 26:11) Kayatna kadi a sawen nga agnanayonto nga adda ti kinapanglaw, nga awan ti aniaman a solusionna?

Ammo ni Jesus nga agingga nga agpaut ti panangituray ti tao iti agdama a sistema, addanto latta kinapanglaw. Ammona a saan a kabaelan a pukawen a naan-anay ti aniaman a kita ti gobierno ti tao dayta wenno aniaman nga ekonomia wenno sistema ti kagimongan. Ket paneknekan daytoy ti rekord ti historia.

Iti rinibu a tawenen a pakasaritaan ti tao, napadasen ti tunggal kita ti gobierno ken tunggal kita ti ekonomia ken sistema ti kagimongan, kaskasdi nga adda latta ti kinapanglaw kadatayo. Kinapudnona, nupay adda rinang-ayan iti siensia, industria, ken medisina, ti di masupiat a kinapudno ket iti sangalubongan, agtultuloy nga umadu dagiti tattao a masiluan iti kinapanglaw.

Pagaammo unay ni Jesus ti adu a bambanag a mangpataud iti kinapanglaw, kas iti bisin, tikag, panangraut dagiti kabusor a buyot, dakes a gobierno, di nasayaat a pannakamantener ti ekonomia, panangilupitlupit dagiti babaknang ken naturay kadagiti napanglaw ken nakapuy, aksidente ken sakit, ken ti ipapatay dagiti assawa a lallaki a nangibati kadagiti pimmanglawen nga ulila ken balo. Kasta met, ammona a papanglawen dagiti tattao ti bagida ken pamiliada babaen kadagiti dakes nga ugali a kas ti kinasadut, panagbartek, panagsugal, ken pannakaadikto iti droga.

Isu nga idi kinuna ni Jesus a “kankanayon nga adda dagiti napanglaw kadakayo,” kayatna a sawen nga awan ti kabaelan ti aniaman nga ahensia iti daytoy a lubong a mangpukaw iti kinapanglaw. Kayatna a sawen nga agingga nga adda ti agdama a sistema ti panangituray ti tao, adda dagiti napanglaw.

Nupay kadaananen ti parikut ti kinapanglaw, ditay agkonklusion a ni Jesus wenno ti nailangitan nga Amana saanda a maseknan kadagiti napanglaw. Wenno ipapantayo sigun kadagiti sasao ni Jesus a dinto pulos agpatingga ti kinapanglaw. Nabatad daytoy gapu iti kunaen ti Biblia maipapan iti dayta a banag.

Ti Kinapanglaw ken ti Linteg ni Moises

Kas pagarigan, usigenyo ti Linteg nga inted ti Dios iti kadaanan a nasion ti Israel babaen ken Moises. Maysa nga alagaden iti Linteg ket tunggal pamilia nga Israelita ti maikkan idi iti tawid a daga idiay Canaan. (Deuteronomio 11:8-15; 19:14) Ti laeng mailaksid ket dagiti Levita, nga awan ti maawatda a bingay. Imbes ketdi, maigapu iti naisangsangayan a trabahoda idiay templo, masustentuanda babaen ti panangawatda iti apagkapullo iti apit ti daga.​—Numeros 18:20, 21, 24.

Kasta met, dagiti linteg iti panagtawid iti sidong ti Linteg Mosaiko ipasiguradona a ti daga agtultuloy a tagikuaen ti pamilia wenno tribu a nakaitedanna. (Numeros 27:8-11) Uray pay no ilako ti maysa a tao ti dagana, temporario laeng a tagikuaen ti baro a makinkukua. Inton agangay ti daga maisublinto iti pamilia a nangilako iti dayta.

Para kadagidiay nagbalin a napanglaw gapu iti nadumaduma a rason, kas iti di nasayaat a panangtaripato iti daga wenno panangsayang kadagiti kinabaknangda, ipanamnama ti linteg ti kalinteganda nga agadas iti taraon kadagiti kataltalonan, minuyongan, ken kaubasan ti dadduma a tao. (Levitico 23:22) Kasta met, ti maysa a napanglaw nga Israelita mabalinna ti umutang iti kuarta a di masapul nga agbayad iti interes. Kinapudnona, masapul a maipakita ti espiritu ti kinaparabur kadagiti napanglaw.​—Exodo 22:25.

Naseknan ni Jesus Kadagiti Napanglaw

Adu a siglo kalpasanna, idi immay ni Jesus ditoy daga, intultuloyna nga impakita ti espiritu ti kinaparabur a nasursurona iti Amana, ni Jehova. Adda panaginteres a mismo ni Jesus kadagidiay napanglaw iti material. Isu ken dagiti adalanna addaanda iti kumon a pondo nga ipaayda kadagiti napanglaw nga Israelita.​—Juan 12:5-8.

Kalpasan ti pannakapapatay ni Jesus, impakita dagiti Kristiano ti kasta met la a pannakaseknan kadagiti napanglaw idi nangipaayda iti namaterialan a tulong nangnangruna kadagiti napangpanglaw a kakabsatda iti naespirituan. (Roma 15:26) Ipakpakita dagiti pudno a Kristiano itatta ti kasta met la a naayat a pannakaseknan iti maysa ken maysa.

Siempre, nupay iyebkas ti Biblia ti panangngaasi kadagiti biktima ti mangilupitlupit a kasasaad, tubngarenna dagidiay, a kayariganna ‘ibusenda ti lasagda met laeng’ gapu iti kinasadut. (Eclesiastes 4:1, 5) Insurat ni apostol Pablo: “No ti asinoman saanna a kayat ti agtrabaho, saan met koma a mangan.” (2 Tesalonica 3:10) Kasta met, dagidiay mangsayang iti pondo kadagiti ugali a kas iti pannakaadikto iti droga, tabako, wenno arak agtungpaldanto iti kinapanglaw. Daytoy ket resulta ti dakes nga ugalida; pudno nga ‘ap-apitenda ti immulada.’​—Galacia 6:7.

Kinatalged Itan

Ipakita ti Biblia a naisangsangayan ti panaginteres ti Dios iti kasasaad dagidiay mangikagkagumaan a mangaramid iti pagayatanna. Kas pagarigan, idiay Salmo 37:25, kuna ni David: “Nagubingak, ket ita lakayakon, diak pay nakakita iti sililinteg a nabaybay-an, ken kadagiti putputotna man a nakipalpalama iti kanen.” Dagidiay agannayas iti kinalinteg saanda a naikarian iti kinabaknang, no di ket naipamatmat ditoy nga ipasigurado ti Dios nga adda umdas a material a kasapulanda tapno agbiagda. Ket iti bersikulo 28 dayta met la a salmo kunana: “Ni Jehova ayatenna ti kinalinteg, ket dina baybay-an dagiti sasantosna [nasungdo kenkuana, NW].”

Saan laeng nga impakita ni Jesus ti pannakaseknanna kadagiti napanglaw babaen ti panangipaayna iti material a kasapulanda bayat ti panagbiagna ditoy daga. Impanamnamana kadakuada a no ikagumaanda nga aramiden ti pagayatan ti Dios, siertuento ti Dios nga uray kaskasano maipaayanda kadagiti apag-isu a kasapulanda, agpadpada ita ken iti masanguanan. Imbaga ni Jesus dagiti sumaganad:

“Paliiwenyo a sipapasnek dagiti tumatayab iti langit, agsipud ta dida agmula iti bin-i wenno agani wenno agipempen kadagiti kamalig; kaskasdi a ti nailangitan nga Amayo taraonanna ida. Saan kadi a napatpategkayo ngem isuda? . . . Kasta met, no maipapan iti pagan-anay, apay a maringgorankayo? Agsursurokayo kadagiti lirio iti talon, no kasano ti panagdakkelda; dida agbannog, wenno mambi; ngem kunak kadakayo nga uray ni Solomon iti isuamin a dayagna saan a nakawesan a kas iti maysa kadagitoy. No, ita, ti Dios kawesanna a kasta dagiti mulmula iti talon, nga adda ditoy ita nga aldaw ket inton bigat maipurruak iti urno, saan kadi nga ad-adda pay a kawesannakayto, dakayo a bassitan pammati? Gapuna dikay pulos maringgoran ket kunaenyo, ‘Ania ti kanenminto?’ wenno, ‘Ania ti inumenminto?’ wenno, ‘Ania ti pagkawesminto?’ . . . Ta ti nailangitan nga Amayo ammona a kasapulanyo amin dagitoy a bambanag.”​—Mateo 6:26-32.

Nagpatingga ni Jesus babaen ti panangidagadagna kadagiti adalanna: “Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian [ti Dios] ken ti kinalintegna, ket isuamin dagitoy sabsabali pay a bambanag mainayondanto kadakayo.” (Mateo 6:33) Anian a nagsayaat a pammaregta daytoy kadagidiay napanglaw ngem sapsapulenda nga aramiden ti pagayatan ti Dios! Paliiwenyo met, nga impakita ni Jesus a ti Pagarian ti Dios isu koma ti kapatgan a banag iti panagbiag dagiti pasurotna. Ammo ni Jesus nga intono naan-anayen nga agturay ti nailangitan a Pagarian ti Dios iti intero a daga, iti kasta​—ken iti daytanto laeng a tiempo​—a mapukawto ti kinapanglaw.

Saan nga Adda Kadatayo nga Agnanayon

Gapuna, nangted ni Jesus iti nakaskasdaaw a namnama maipaay iti masakbayan. Isu nga idi kinunana “kankanayon nga adda dagiti napanglaw kadakayo,” tuktukoyenna ti biag iti sidong ti agdama a sistema ti panangituray ti tao. Saanna a tuktukoyen ti biag iti masanguanan iti sidong ti panangituray ti nailangitan a Pagarian ti Dios. Ipakpakauna ti Biblia: “Ti makasapul [napanglaw, NW] saandanto a kankanayon a malipatan, ket ti inanama dagiti napanglaw [naemma, NW] saanto met a maawan nga agnanayon.” (Salmo 9:18) Ken kas Ari iti Pagarian ti Dios, saanto a palubosan ni Jesu-Kristo ti asinoman a manggundaway ken mangilupitlupit kadagiti sabsabali.

Inaramid ni Jesus a kangrunaan a tema ti panangisurona ti panangituray ti nailangitan a Pagarian ti Dios. (Mateo 4:17) Iti sidong ti turay ti Pagarian, dagiti kasasaad ditoy daga isarmingda, wenno iparangarangda dagiti kasasaad idiay langit. Dayta ti gapuna nga insurona dagiti adalanna nga agkararagda iti Dios: “Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam, kas sadi langit, kasta met iti rabaw ti daga.”​—Mateo 6:10.

Kasano a mapasamak dayta? Panggep ti Dios a pukawen ti intero nga agdama a sistema ti panangituray ti tao ditoy daga ken sukatan dayta iti panangituray ti nailangitan a Pagarianna. Ti padto idiay Daniel 2:44 kunaenna: “Kadagiti aldaw dagita nga ar-ari [nga adda ita], ti Dios ti langit mamangonto iti maysa a pagarian a kaanoman dinto madadael ket ti panagturayna dinto met maited iti sabali nga ili [awanen ti panangituray ti tao]; ngem burakennanto ken ibusennanto amin dagitoy [agdama] a pagpagarian, ket isu agtalinaedto iti agnanayon.”

Kalpasanna, iti baro a lubong iti sidong ti panangituray ti Pagarian ti Dios, ti intero a daga mapagbalinto a maysa a paraiso iti kinawadwad, nga awanan iti aniaman a pakakitaan iti kinapanglaw. Paliiwenyo ti dadduma a padto ti Biblia maipapan kadagiti kasasaad nga addanto iti dayta a tiempo:

“Ni Jehova dagiti buybuyot agaramidto kadagiti amin nga inilin-ili iti . . . maysa a rambak dagiti ar-arak iti rabaw dagiti aributed, dagiti nalukmeg a banag a napno iti pata.” (Isaias 25:6) “Addanto kinaruay ti bukel iti daga iti tapaw dagiti bambantay, ti bungada margaayandanto.” (Salmo 72:16) “Addanto ar-arbis ti bendision. Ket ti kayo iti away mangtedto iti bungana, ket ti daga mangtedto ti rang-ayna, ket sitatalgeddanto iti dagada.” (Ezekiel 34:26, 27) “Ti daga pinaaduna ti apit: ti Dios, ti met laeng Diostayo, bendisionannatayto.” (Salmo 67:6) “Ti let-ang ken ti namaga a daga naragsakdanto; ket ti tay-ak a langalang agragrag-onto, ken agsabongto a kas iti rosa.”​—Isaias 35:1.

Kasta met, ikari ti Mikias 4:4: “Agtugawdanto tunggal maysa a tao iti sirok ti kayona nga ubas ken iti sirok ti kayona nga higos; ket awanto ti mangpabuteng kadakuada.” Isuamin addanto bukodda a pagtaengan: “Isuda bangonendanto dagiti balbalay, ken agtaengdanto kadakuada; . . . Isuda didanto mangbangon, ket sabali ti agnaed.” (Isaias 65:21, 22) Di pagsiddaawan a maikari ni Jesus kadagidiay mamati iti pannursurona: “Makikaduaka[yo]nto kaniak idiay Paraiso”!​—Lucas 23:43.

Wen, nabatad nga isursuro ti mismo a naipaltiing a Sao ti Dios nga addanto naan-anay a panagpatingga ti kinapanglaw. Ket umad-adanin dayta a tiempo, ta ipakita dagiti padto ti Biblia a daytoy a lubong adda itan iti “maudi nga al-aldawna,” a makapaspasar iti “napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.” (2 Timoteo 3:1-5, 13) Din agbayag ti agdama a sistema dagiti bambanag maikkatton nga agnanayon ket ti kinapanglaw mapukawton a naan-anay​—saan a babaen ti panangikagumaan ti tao no di ket babaen ti ibaballaet ti Dios. Ti Ari a ni Jesu-Kristo “ispalennanto daydiay napanglaw nga agpatpatulong, kasta met daydiay naparigatan ken siasinoman nga awanan katulongan. Isu maasianto iti daydiay nanumo ken iti daydiay napanglaw, ket dagiti kararua dagidiay napanglaw isalakannanto.”​—Salmo 72:12, 13, NW.

[Ladawan iti panid 8, 9]

Iti baro a lubong ti Dios, addanto nasayaat a pagtaengan ken nawadwad a taraon para kadagiti amin

[Ladawan iti panid 10]

Iti baro a lubong, awanton dagiti mabisin nga ubbing