Ti Panangmatmat ti Biblia
Dagiti Aya Tagtagainep ket Mensahe Manipud iti Dios?
NAIBASAR kano iti tagtagainep ti napanunot ti imbentor a ni Elias Howe a disenio ti makina a pagdait. Imbaga ti kompositor a ni Mozart a nagtaud iti tagtagainepna ti adu kadagiti tema ti musikana. Umasping iti dayta, imbaga ti kemiko a ni Friedrich August Kekule von Stradonitz a naammuanna ti estruktura ti molekula ti benzene iti maysa a tagtagainep. Saan la nga isuda ti nangibaga iti kasta. Iti intero a historia, adu a kultura ti nangibaga a naggapu iti supernatural dagiti tagtagainepda. Patien ti dadduma nga agpadpada nga agpayso ti tagtagainep ken ti kasasaadda no siririingda.
Adda sumagmamano a salaysay iti Biblia a nangdeskribir iti tagtagainep kas napateg a gubuayan ti impormasion—maysa a wagas ti pannakikomunikar ti Dios. (Oc-ocom 7:13, 14; 1 Ar-ari 3:5) Kas pagarigan, nakikomunikar ti Dios kada Abraham, Jacob, ken Jose babaen kadagiti tagtagainep. (Genesis 28:10-19; 31:10-13; 37:5-11) Immawat ti ari ti Babilonia a ni Nabucodonosor kadagiti naimpadtuan a tagtagainep manipud iti Dios. (Daniel 2:1, 28-45) Isu a nainkalintegan aya a patien nga uray iti kaaldawantayo, ti dadduma a tagtagainep ket mensahe manipud iti Dios?
Dagiti Tagtagainep Manipud iti Dios
Iti Biblia, kanayon a naipaay dagiti impaltiing ti Dios a tagtagainep gapu iti espesipiko a rason. Wen, no dadduma, saan a dagus a naawatan ti nagtagtagainep ti kaipapanan ti tagtagainepna. Ngem iti adu a kasasaad, ti “Manangipalgak kadagiti palimed” a mismo ti nangilawlawag tapno di mapagduaduaan ti kayulogan ti tagtagainep. (Daniel 2:28, 29; Amos 3:7) Saan a makariro dagiti tagtagainep manipud iti Dios a masansan a kasasaad dagiti gagangay a tagtagainep.
No dadduma, inusar ti Dios dagiti tagtagainep tapno masalakniban dagiti napateg a tattao a mangibanag iti panggepna. Saan a kanayon nga ad-adipen ti Dios dagiti immawat iti kasta a tagtagainep. Kas pagarigan, dagiti astrologo a simmarungkar iti ubing pay la idi a ni Jesus ket din nagsubli iti manangpapatay a ni Herodes a kas iti kiniddawna. Apay? Napakdaaranda babaen ti tagtagainep. (Mateo 2:7-12) Daytoy ti nangted iti umdas a gundaway iti pannakaama ni Jesus a ni Jose tapno agkamang idiay Egipto a kadua ti pamiliana, kas panagtulnog iti naibilin met kenkuana babaen ti tagtagainep. Daytoy ti nangispal iti biag ti ubing pay la idi a ni Jesus.—Mateo 2:13-15.
Adu a siglo kasakbayanna, adda faraon iti Egipto a nagtagtagainep maipapan iti pito a namsek a dawa ti bukel, ken pito a nalulukmeg a baka no idilig iti pito nga eppes a dawa ti bukel ken pito a nakukuttong a baka. Babaen ti tulong ti Dios, siuumiso nga impaulog ni Jose dagiti tagtagainep: Sagrapen ti Egipto ti pito a tawen ti kinawadwad a sarunuen ti pito a tawen ti bisin. Tangay nasaksakbay a naammuan dagiti Egipcio daytoy, nakaurnongda iti adu a taraon. Napaneknekan a nakatulong daytoy tapno maispal dagiti kaputotan ni Abraham ken maipanna ida sadi Egipto.—Genesis, kapitulo 41; 45:5-8.
Nagtagtagainep met ti ari ti Babilonia a ni Nabucodonosor. Naipadto ti itataud ken pannakarbek dagiti masakbayan a pannakabalin ti lubong nga addaan iti direkta nga epekto iti ili ti Dios. (Daniel 2:31-43) Idi agangay, nagtagtagainep manen iti sabali pay a nangipadto iti mismo a panagmauyong ken iyiimbagna idi agangay. Daytoy a naimpadtuan a tagtagainep ket naaddaan iti dakdakkel a kaitungpalan, a nangipatuldo iti pannakaipasdek ti Mesianiko a Pagarian, a gapu iti dayta maibanagton ti Dios ti pagayatanna.—Daniel 4:10-37.
Iti Ngay Kaaldawantayo?
Wen, nakikomunikar ti Dios iti sumagmamano a tattao babaen kadagiti tagtagainep. Ngem ipakita ti Biblia a talaga a manmano dagitoy. Dagiti tagtagainep ket saan a pulos nga isu ti kangrunaan a pamay-an ti pannakikomunikar ti Dios. Adu dagiti matalek nga adipen ti Dios a pulos a di immawat iti mensahe manipud iti Dios babaen kadagiti tagtagainep. Ti panagusar ti Dios iti tagtagainep tapno makikomunikar iti tao ket mabalin a kaasping ti panangbisngayna iti Nalabaga a Baybay. Ammotayo nga inaramidna dayta iti naminsan, ngem sigurado a saan a dayta ti gagangay a wagas ti pannakilangenna iti tattaona.—Exodo 14:21.
Binigbig ni apostol Pablo nga idi kaaldawanna, agtigtignay ti espiritu ti Dios kadagiti adipenna iti adu a naisangsangayan unay a pamay-an. Kinuna ni Pablo: “Naited iti maysa ti panagsao iti kinasirib, iti sabali panagsao iti pannakaammo maitunos iti isu met laeng nga espiritu, iti sabali pammati babaen ti isu met laeng nga espiritu, iti sabali sagsagut kadagiti panangpaimbag babaen iti dayta maymaysa nga espiritu, iti sabali pay dagiti panagtignay ti mannakabalin nga ar-aramid, iti sabali panagipadto, iti sabali panangilasin iti naipaltiing a sasao, iti sabali nadumaduma a pagsasao, ket iti sabali panangipaulog kadagiti pagsasao.” (1 Corinto 12:8-10) Nupay di espesipiko a nadakamat dagiti naipaltiing a tagtagainep, adu a Kristiano ti nabatad nga immawat iti naipaltiing a tagtagainep manipud iti Dios kas maysa kadagiti sagut ti espiritu a kaitungpalan ti Joel 2:28.—Aramid 16:9, 10.
Nupay kasta, kinuna ti apostol maipapan kadagitoy a naisangsangayan a sagut: “Uray no adda sagsagut ti panagipadto, mapukawdanto; uray no adda dagiti pagsasao, agsardengdanto; uray no adda pannakaammo, mapukawto.” (1 Corinto 13:8) Sibabatad a nairaman kadagiti sagut a “mapukawto” ti nadumaduma a pamay-an ti pannakikomunikar ti Dios. Kalpasan ti ipapatay dagiti apostol, saanen nga us-usaren ti Dios dagitoy a naisangsangayan a sagut kadagiti adipenna.
Iti kaaldawantayo, ikagkagumaan pay laeng dagiti eksperto a tarusan ti proseso ti tagtagainep ken kayatda a maammuan no adda praktikal a pakausaranna. Awan ti ipalgak ti Biblia maipapan iti dayta. Nupay kasta, kadagidiay ipapilitda a sapulen ti pannakikomunikar iti Dios babaen kadagiti tagtagainepda, mamakdaar ti Biblia. Kunana idiay Zacarias 10:2: “Dagiti managipadles, . . . isasaoda dagiti awanan pateg a tagtagainep.” Mamakdaar met ti Dios maibusor kadagidiay agsapsapul iti partaan. (Deuteronomio 18:10-12) Maitunos kadagitoy a pakdaar, di namnamaen dagiti Kristiano iti kaaldawantayo a makaawatda iti panangiwanwan ti Dios kadagiti tagtagainepda. Imbes ketdi, matmatanda dagiti tagtagainep kas maysa laeng a banag a mapadasanda kabayatan ti pannaturog.