Ti Biagko kas Maysa nga Artist

KAS INSALAYSAY NI SHIZUKO KAWABATA

“Dagiti Saksi ni Jehova, Makaay-ayo a Tattao a Mangirakrakurak iti Naimbag a Damag iti Intero a Lubong”

ti paulo ti maysa kadagiti obrak a lamina a naipabuya iti maysa nga eksibit ti arte idiay Versailles, Francia, idi 1999.

AWAN pay makalawas sakbay ti eksibit, dagiti Saksi ni Jehova idiay Francia ket nagiwaras iti intero a pagilian iti 12 a milion a polieto a nangibutaktak iti di nainkalintegan a panangtrato ti gobierno kadakuada. Gapu iti obrak a lamina a mangidaydayaw kadagiti Saksi, nakaawatak iti espesial a pammadayaw. Kalpasanna, kinuna ti nangted iti dayta a pammadayaw: “Naturedka, ngem naturedak met. Dayta ti gapuna nga itedko kenka daytoy nga espesial a premio.”

Ikagumaan ti adu nga artist nga ipasimudaag dagiti rikna ken emosion kadagiti obrada a lamina. Daytoy ti ikagkagumaak nga aramiden. Ipintak ti idardarirag ti riknak, ket naragsak dagiti ipintak, a mangyanninaw iti rag-ok ken iti kinaragsakko. Kabayatan ti kinaubingko, natakuatak ti rag-o a masagrap iti panagpinta a nabuyogan ti kinamanagpartuat.

No Apay a Nangrugiak nga Agpinta

Naipasngayak idi 1920 iti nabaknang a nagannak idiay Morioka, Japan. Adda dagiti nangisuro kadakami ken ni manangko iti panagsala dagiti Hapones, panagurnos iti sabsabong, seremonia ti tsa, panagtokar iti koto (maysa a klase ti de-kuerdas nga instrumento dagiti Hapones), panagpiano, panagkanta, ken dadduma pay. Kagurgurak amin dagita. No sumangpet idin dagiti mannursuro, masansan nga aglemmengak. Nasken idi a birokendak dagiti katulonganmi sadak piliten nga iruar manipud iti naglemmengak.

Kagurgurak ti kinainget dagiti adalen. Inkeddeng dagiti tattao a diak pay naam-ammo idi no kasano ti rumbeng a panagsalak, panagurnosko iti sabsabong, ken panagidasarko iti tsa. Panagriknak ket kasla awan wayawayak nga agpanunot ken mangikeddeng kadagiti bukodko a kalat. Ngem no agpintaak kadagiti lamina, awan ti agbuya kaniak. Awan ti mangibaga iti aramidek. Ditoy a nagun-odak ti wayawaya a tartarigagayak.

Tangay awan ti agisuro kaniak nga agpinta, mapartuat ken mapasayaatko dagiti obrak a lamina, ket awan ti nangbabalaw kaniak. In-inut a nagbalinak nga ad-adda a mannakigasanggasat iti arte ti panagpinta kadagiti lamina. Idi agarup 12 ti tawenkon, rinugiak nga alaen dagiti seda a kurbata ni tatangko ket dagitoy ti direkta a pinintaak. Di nagbayag kalpasanna, nagaramidkami kadagiti bestida idiay eskuelaan. Nasdaaw ti maestra idi nakitana a tinabasko ti kagudua ti makinsango a paset ti bestida ket sinukatak dayta iti puraw a tela. Ngem kas ken ni tatangko, dinak pulos binabalaw.

Dagiti Arapaap ken Aktual a Pasamak

Uray idi ages-eskuelaak iti elementaria, imbagak a kayatko ti agbalin nga artist. Saan a nagbalbaliw ti kalatko, ket kayatko ti ageskuela iti unibersidad tapno agadal iti arte; ngem di impalubos ti dadakkelko daytoy. Imbagada a ditoy Japan, ti maysa nga agturpos iti arte ket di matarigagayan nga agbalin nga asawa a babai. Isu a nangalaak iti kurso maipapan kadagiti paglaingan a trabaho iti pagtaengan.

Kaay-ayok ti daniw ken libro dagiti ganggannaet ket adu kadagitoy ti binasak. Ngem idi a tiempo, mababalaw dagitoy kas literatura dagiti kabusor. Napeggad uray ti panagikut iti kasta a literatura. Idiay eskuelaan, lima a tawen nga inadalko ti Pranses babaen ti maysa a Pranses a mannursuro, ngem nagbalbaliw dagiti kasasaad ditoy Japan isu a napagduaduaan uray ti panaginteres kadagiti ganggannaet a lenguahe. Napaidamankami iti wayawaya nga agsao.

Idi 1943, bayat ti Gubat Sangalubongan II, naragsakanak a nakangngeg a kalpasan ti panangkitana iti 40 a retrato dagiti agtutubo a babbai a husto ti edaddan a makiasawa, pinilinak ti maysa a lalaki nga agbalin nga asawana. Naammuak idi agangay a nagpasiaren ni nanangna ken ti gayyem ni nanangna iti sangakaarrubaanmi tapno sumirpat kaniak. Kalpasanna, ti pamiliada ket nagipatulod iti pamiliak iti pormal a kiddaw ti pannakikallaysa, ket ginutugotdak a mangakseptar iti dayta. Naminsan laeng a nakitak ti lalaki sakbay ti kasarmi.

Kalpasan ti panagkallaysami, inaldaw a nagpeggad ti biagmi gapu iti nakaro a panangbomba dagiti pakigubat nga eroplano, ket kamaudiananna, nauram ti balaymi agraman ti intero a siudad. Dagiti nakalasat ket nagkamang iti kabambantayan, ngem nangngegmi uray sadiay dagiti sirena, ken nakitami dagiti pakigubat nga eroplano. Makapakullayaw. Nagsagaba ti amin. Talaga a nakalkaldaang unay ti sangapulo a tawen kalpasan ti gubat.

Malaksid iti tallo nga annakmi, nakipagnaed kadakami ti katugangak a babai ken innem kadagiti lallaki ken babbai nga adien ni lakayko. Nupay adda dagiti masusuelduan a katulonganmi, nasken nga agtrabahokami amin iti talon tapno adda kanenmi. Kabayatan dayta a tiempo, nakalidlidayak ken awan pamkuatak nga agrag-o. Ngem nagamkak a rumsua laeng ti di panagkinnaawatan no iyebkasko ti kinalidayko. Nupay kasta, in-inut a naipamuspusak ti panangyebkasko iti riknak babaen ti panagpintak.

Pannakabigbigko kas Maysa nga Artist

Uray no addaanen iti artistiko a saguday ti maysa a tao, rumbeng nga agregget latta sakbay a magun-odanna dagiti matarigagayan a resulta. Gimmatangak iti adu a libro maipapan iti arte, ket nagpaisuroak kadagiti agkakalaing nga artist ditoy Japan. Awan kadakuada ti nangisingasing a baliwak ti estilo a napatanorkon idi agtutuboak.

Dagiti obrak ket nangrugin a nadlaw dagiti manangamiris iti arte, ngem kaskasdi a nagpintaak tapno mapnekak, saan a tapno ipakitak dagiti obrak a lamina iti sabsabali. Ngem idi agangay, pinampanunotko no ania ti makuna dagiti tattao kadagiti obrak a lamina. Isu nga idi 1955, inangayko ti kaunaan nga eksibitko idiay Ginza iti Tokyo. Napauluan dayta iti “Naulimek a Pannakidangadang, Naulimek a Sasao, Ti Bukodko a Diary,” ken pakabuyaan dayta kadagiti lamina a mangyanninaw iti inaldaw a panagbiag. Nagballigi ti eksibit.

Naam-ammok Dagiti Saksi

Idi 1958, immakar ti pamiliami idiay Tokyo agsipud ta kayatmi ken ni lakayko nga ageskuela ti annakmi kadagiti de kalidad nga eskuelaan tapno maragpatda ti kasayaatan nga adal. Naigamer ti biagko iti panagpinta. Nakairuamak ti agpinta iti agarup lima nga oras iti kada aldaw. No rabii, agpasiarak a kadua ti gagayyemko nga artist, ket agpasiar met ni lakayko a kadua ti sabsabali. Saanmi nga ammo no kasano a padakkelen dagiti annakmi.

Agkaraapan ni lakayko iti adayo gapu iti trabahona, isu a naipabaklay kaniak ti panangpadakkel kadagiti annakmi, ken kimmapuy ti panagtalekko iti bagik. Idi ubingak, nagadalak iti eskuelaan a kukua dagiti Katoliko, ket pinampanunotko no makatulong kadagiti annakko ti edukasion ti Biblia. Iti batog ti balaymi idiay Omori, Tokyo, adda kapilia dagiti Luterano, ket insingasingko kadagiti annakko a makimisakami sadiay. Ngem dikam pulos nakapan iti kapilia.

Imbes ketdi, kabigatanna​—idi apagtapog ti 1959​—adda maysa kadagiti Saksi ni Jehova nga immay iti balaymi. Dagus nga inayabak ti annakko, ket nagtugawkami amin tapno dumngeg. Inlawlawag ti Saksi manipud iti Biblia nga agbibiagtayon iti naisangsangayan a tiempo ket asidegen a pukawen ti Dios ti kinadakes ditoy daga. Nagpedidoak iti uppat a Biblia agraman ti literatura iti Biblia ket sitatallugod nga inakseptarko ti intukonna a linawas a panangisurona kadakami. Dinamagko no mano ti pagmatrikulak iti kada bulan ket nasdaawak idi naammuak a di agpabpabayad dagiti Saksi ni Jehova iti panangisuroda. Anian ti pannakaidumada kadagiti mannursuro nga am-ammok!

Sitatallugod nga inawat ti babbalasangko dagiti kinapudno nga isursuro ti Biblia, ket rinugianmi payen ti regular a sangkagrupo a panagadal iti pagtaenganmi iti kada lawas. Ngem kalpasan ti sumagmamano a panagadal, alusiisenak. Para kaniak, narigat dayta, isu a no dadduma, padasek ti aglemmeng wenno pumanaw no panawen ti personal a panagadalko iti Biblia.

Ti problemak ket maawatak nga umiso ti amin nga ibagbaga ti Biblia ken masapul nga agpaiwanwanak iti dayta. Ngem maigiddato iti dayta, determinadoak nga agbalin a nalaing nga artist, ket patiek a rumbeng a kanayon a nawaya ti panunotko tapno makapartuatak. Gapu ta mariribukanak, naapektaran ti panagpintak. Naipaspasuli laeng dagiti obrak a lamina kadagiti eksibit.

Ti Panagbiahek Idiay Paris

Pagarupek idi a makatulong kaniak ti panagbiahek idiay Paris tapno sumayaat dagiti obrak a lamina. Isu nga idi 1960, napanak sadiay, tangay maang-angay idi ti dakkel nga eksibit a mangyam-ammo iti arte dagiti Hapones idiay Francia. Sisiak ti dimmar-ay a babai nga artist a taga Japan. Idiay Paris, naragsakanak iti nagpaiduma a kasasaad ti panagbiag, kawes, kapanunotan, kolor​—amin a banag. Uppat nga aldaw ti eksibit ket nasdaawak ta timmabuno iti eksibit dagiti panguluen ti pagilian. Ngem ti nakaskasdaaw pay ket nagustuan dagiti babbai ti insuotko a kimono. Determinadoak idi nga agyan pay laeng sadiay.

Gapu ta diak ammo no kasano ti agpaipaw-it iti kuarta manipud Japan, inlakok dagiti kimonok. Isu a nakapagnaedak sadiay iti simmaganad a tallo a bulan a nangamiris kadagiti obra a mabuya iti adu a galeria ti arte. Sangkalagipko ti imbaga ti artist a makin-obra iti lamina a naibitin iti abay ti obrak iti eksibit. Kinunana: “Ti kinalawag ti init ti ipintak. Gagangay a nalidem ken nangisit ti obram a lamina gapu ta naimpluensiaanka kadagiti pilosopo iti Daya.”

Adda simmarungkar iti apartmentko nga agassawa a naggapu iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay Paris. Kalpasan ti sumagmamano nga isasarungkarda, immannugotak a kumuyog kadakuada a tumabuno iti Nakristianuan a gimong. Idi simmangpetak, nasdaawak iti nakitak. Maysa a babai ti nakakallugong iti nalabaga ken dakkel ti bulongna. Adda met nakakawes iti naraniag a berde. Ipasimudaag dagiti kawesda ti nasayaat nga estilo ken panagpili, isu a naan-anay a nagbalbaliw ti panangmatmatko kadagiti Saksi.

Nasdaawak met iti programa. Tangay napaliiwko nga agpada ti masursurot a programa ken panangisuro iti agsumbangir a deppaar ti globo, naamirisko a saan nga ordinario daytoy a grupo ken ti aktibidadna. Natukay unay ti pusok, tangay naamirisko a makitimtimpuyogak iti ili nga iwanwanwan ti Dios.

Panagdesision

Idi nagawidak idiay Japan, impasnekkon ti nagadal iti Biblia. Natakuatak a dagiti pagannurotan ti Namarsua kadatayo ti mangipalubos iti ad-adu a wayawaya ngem iti dati nga impagarupko. Siaayat nga inikkanna ti tunggal maysa kadatayo iti nadumaduma a personalidad agraman saguday ken ti wayawaya a mangparang-ay kadagitoy. Isu a naamirisko a no agbalinak a maysa kadagiti Saksi ni Jehova, dina kaipapanan nga isardengko metten ti panagayatko iti arte.

Rimmang-aykami nga agiina iti panagadalmi iti Biblia. Insimbolo ti maysa a balasangko ti dedikasionna ken Jehova babaen ti panagbautisarna idi 1961, ket ti maysa pay idi 1962. Matalekda nga adipen ti Dios agingga ita. Nupay kasta, diak latta nagpabautisar. Idi 1965, pinaregtanak ni Lloyd Barry, ti mangtartarawidwid idi iti trabaho a panangasaba dagiti Saksi ni Jehova ditoy Japan, babaen ti panagkunana: “Panunotem laengen dagiti nagpipintas a lamina a maipinta dagiti perpekto a tattao idiay Paraiso!” Iti simmaganad a tawen, nagpabautisarak.

Ti Imbungana iti Panagpintak

No lagipek ti napalabas, makitak no kasano a naapektaran ti panagpintak gapu kadagiti panagbalbaliw iti biag ken personalidadko. Nalidem ken naladingit dagiti immuna nga obrak a lamina, a nangipasimudaag iti napasarak nga ut-ot, panagsagaba, ken kinaawan namnama. Ngem naammuak manipud Biblia ti maipapan iti Namarsua kadatayo, dagiti nagsayaat a kualidadna, ti kinaragsak nga ibunga ti panagdayaw kenkuana, ken dagiti umiso a pagalagadan a masapul a tungpalentayo. Bayat a nagbalbaliw dagiti riknak, nagbalbaliw met dagiti obrak a lamina.

Adu itan a panawen ti busbusbosek a mangiranud iti mensahe ti Biblia iti sabsabali ket regular nga ar-aramidek daytoy. Ragsak ken pannakapnek ti sagsagrapek bayat nga iranranudko iti tattao ti maipapan kadagiti kualidad ti Dios, agraman ti nakaskasdaaw a panggepna a mamagbalin iti daytoy a daga a paraiso babaen ti panangituray ti Anakna a ni Jesu-Kristo. Daytoy naibasar-Biblia nga aktibidad ti mangparparegta kaniak, isu a magutugotak nga agpinta tapno iyebkasko ti idardarirag ti riknak. Ket bayat nga agtultuloy ti kinaragsakko iti panaglabas dagiti tawen, nalawlawag metten dagiti obrak a lamina.

Naibasar iti Biblia

Adu dagiti maawatko a kiddaw nga iyeksibitko dagiti obrak a lamina iti intero a lubong​—manipud Sydney, Vienna, London, New York. Ngem dagiti taga Europa ti kangrunaan nga agrayo kadagiti obrak a lamina. Inyimtuod dagiti eksperto ti Louvre Royal Academy of Arts idiay Paris: “Kasano a matignay unay ti maysa a Haponesa iti Biblia ken iti Kristianidad nga uray la nga iyanninaw dagiti obrana a lamina ti rag-o a saan a pulos a makita kadagiti sinigsiglon nga obra ti narelihiosuan nga arte?”

Inyebkas ti salmista ti Biblia a ni David dagiti riknana babaen ti musika, ket inusarna dagiti sagudayna iti musika tapno isurona ti sabsabali maipapan kadagiti nakaskasdaaw nga aramid ti Dios. Kasta met ti panggepko. Kayatko a dayawen ni Jehova. Tarigagayak unay a maamiris dagiti tattao kadagiti obrak a lamina ti rag-o a masagrapda no ammuenda ni Jehova ken dagiti nagsayaat a kualidadna. Kinuna ti maysa a manangamiris iti arte maipapan kadagiti paulo dagiti obrak: “Sisisigo a maliklikan dagiti mismo a sasao ti artist, ket nainkalintegan nga inadawna iti Biblia ti paulo dagiti obrana.” Maragsakanak ta mabigbig dagiti tattao ti pannakabalin ti Biblia kadagiti obrak a lamina.

Idi 1995, ti World Council of Arts, maysa nga internasional nga organisasion ti arte nga addaan hedkuarter idiay Tokyo, ti nangted kaniak iti pammadayaw kas ti kalaingan kadagiti agkakalaing nga artist iti lubong. Kastoy ti impadamag ti council maipapan kadagiti obrak a lamina: “Ti Biblia ti pangadawan ti artist kadagiti paulo ti obrana . . . Nailadawan ti Biblia iti amin nga obrana a lamina, ngem daytoy ti eksakto a kaipapanan ti biag para iti maysa nga artist a magmagna a kadua ti Dios.”

Ti nadakamat tuktukoyenna ti kinapudno a masansan nga iramanko ti maysa a ladawan ti nakaukrad a Biblia kadagiti obrak a lamina. Nabiit pay nga inramanko dagiti nayimprenta a panid ti Biblia kadagiti obrak a lamina. Isu a maallukoy dagiti mata ti agbuya iti napilik a paulo agraman iti sasao iti Biblia ken kalpasanna iti wagas ti pannakailadawan dagitoy kadagiti obrak a lamina.

Idi 1999, nayeksibit ti dadduma kadagiti obrak idiay Bangkok, Thailand. Napauluan ti maysa iti, “Anian a Nakaskasdaaw ti Panangaramid ni Jehova a Dios iti Daga, nga Intedna Dayta iti Tao kas Pagtaengan,” ken ti maysa pay, “Kararag ni Ari David: ‘Jehova, Sapay Koma ta Maikaykaysa Kenka ti Puso Daytoy nga Umili.’” Kaduak ti sumagmamano pay nga artist a naawis iti palasio ti ari ti Thailand. Kinasaritanak ti ari maipapan kadagiti obrak a lamina, ket adu ti inyimtuodna. Nabayag ti saritaanmi, ken inlawlawagko kenkuana dagiti naibasar-Biblia a patpatiek. Kalpasanna, isut’ sinagutak iti maysa nga obrak a lamina.

Iti napalabas a 35 a tawen, nakapagserbiak metten iti komite dagiti hurado a mangusig iti obra ti dadduma pay nga artist. Dagiti lamina a magustuak ket dagidiay mangipasimudaag iti emosion. Para kaniak, napintas ti maysa a lamina no adda nasayaat nga impresion a maipaayna kaniak, a mangiparikna kaniak iti natalna a panunot. Kaay-ayok unay dagiti lamina a makita kadagiti publikasion dagiti Saksi ni Jehova, a mangitungpal iti panggepda a simamatalek a panangiladawan iti mensahe ti Biblia.

Dagiti Bendision a Nainaig iti Panagserbik iti Dios

Gapu iti panagpintak, natagiragsakko dagiti naisangsangayan a gundaway a mangikasaba iti maipapan ken Jehova a Dios ken kadagiti nadayag a panggepna ditoy daga. Kastoy ti inaramidko kabayatan dagiti interbiu para kadagiti artikulo iti magasin ken programa iti telebision. Kinapudnona, sadinoman ti papanak wenno siasinoman ti kasaritak, ikagumaak nga ipakaammo kadagiti tattao a ti pammati, rag-o, ken kinaragsak nga aggubuay iti panagserbik ken Jehova a Dios ti makagapu a maaramidko dagiti obrak a lamina.

Patiek a no tinallikudak koma ti pammatik, saanak koma a makapagpinta a kas iti ar-aramidek. Ngem tangay maysaak kadagiti Saksi ni Jehova ken parparagsakendak dagiti kinapudno ti Sao ti Dios, gapu kadagitoy a makapintaak.

[Ladawan iti panid 21]

Idi addaak idiay Paris

[Ladawan iti panid 22]

Ita a kaduak ti dua a babbalasangko