Ti Panangmatmat ti Biblia

Ania ti Nainsiriban a Panangmatmat iti Kuarta?

“TI KUARTA agpaay a salaknib,” kuna ti Biblia. (Eclesiastes 7:12) Ti kuarta ket agpaay a salaknib maibusor kadagiti rigat a nainaig iti kinapanglaw agsipud ta makagatang dayta iti taraon, kawes, ken pagtaengan. Kinapudnona, magatang ti kuarta ti dandani amin a material a banag. “Mangipaay ti sungbat iti amin a bambanag,” kuna ti Eclesiastes 10:19.

Iparparegta ti Sao ti Dios nga agtrabahotayo a sigagaget tapno makagun-odtayo iti pangsustento iti bagitayo ken kadagiti pamiliatayo. (1 Timoteo 5:8) Ti mapagpiaran ken nagaget a panagtrabaho ket mangibunga iti pannakapnek, pannakaitan-ok, ken kinatalged.—Eclesiastes 3:12, 13.

Kasta met, ti nagaget a panagtrabaho ti makatulong kadatayo nga agbalin a naparabur iti pinansial a wagas. “Ad-adu ti kinaragsak iti panangted ngem iti panangawat,” kinuna ni Jesus. (Aramid 20:35) Masagraptayo ti kasta a kinaragsak no siaayat nga usarentayo ti kuartatayo a tumulong kadagiti agkasapulan nangruna kadagiti kapammatiantayo wenno no gumatangtayo iti regalo agpaay iti maysa nga ay-ayatentayo.—2 Corinto 9:7; 1 Timoteo 6:17-19.

Pinaregta ni Jesus dagiti pasurotna nga agbalinda a naparabur, saan laeng a sagpaminsan no di ket iyugalida dayta kas maysa a wagas ti panagbiagda. “Iyugaliyo ti mangted,” kinunana. (Lucas 6:38) Dayta met la a prinsipio ket agaplikar iti panangyadelantar kadagiti interes ti Pagarian ti Dios. (Proverbio 3:9) Kinapudnona, ti kinamanagparaburtayo iti dayta a wagas ket makatulong tapno ‘magayyemtayo’ ni Jehova ken ti Anakna.—Lucas 16:9.

Agaluadkayo iti “Ayat iti Kuarta”

Manmano a mangted dagiti naagum a tattao, ket no mangtedda, mabalin a di umiso ti panagemda. Ti masansan a makagapu nga agkedkedda a mangted ket gapu iti panagayatda iti kuarta. Ngem saan a kas iti inanamaenda, masansan a mangyeg dayta iti kinaliday imbes a kinaragsak. “Ti ayat iti kuarta isu ti ramut dagiti amin a kita ti makadangran a bambanag, ket babaen ti panangragpat iti daytoy nga ayat nayaw-awan ti sumagmamano manipud iti pammati ket sinalputda ti intero a bagbagida iti adu nga ut-ot,” kuna ti 1 Timoteo 6:10. Apay a saan a makapnek ken makadangran pay ketdi ti panagayat iti kuarta?

Ti maysa a rason ket gapu ta saan a mapmapnek ti maysa a tao nga addaan iti naagum a tarigagay a bumaknang. “Ti managayat laeng iti pirak saanto a mapnek iti pirak,” kuna ti Eclesiastes 5:10. Gapuna, dagiti managayat iti kuarta ‘sinalputda ti bagbagida’ iti awan sardayna a pannakapaay. Kanayonanna, gapu iti kinaagumda, saan a nasayaat ti relasionda iti dadduma, saan a naragsak ti biag ti pamiliada, ken saanda pay ketdi a makainana a naimbag. “Nasam-it ti turog daydiay agserserbi, uray pay no bassit wenno adu ti kanenna; ngem ti aglaplapusanan a kukua daydiay nabaknang saan a mangipalubos kenkuana a maturog.” (Eclesiastes 5:12) Kangrunaan iti amin, dagiti managayat iti kuarta dida magun-od ti anamong ti Dios.—Job 31:24, 28.

Dagiti salaysay iti Biblia ken sekular a literatura ket aduan iti pagarigan maipapan kadagiti tattao a nagtakaw, nangballikug iti kinahustisia, nagbalangkantis, nangpapatay, nangliput iti sabsabali, ken nagulbod—tapno laeng maaddaanda iti kuarta. (Josue 7:1, 20-26; Mikias 3:11; Marcos 14:10, 11; Juan 12:6) Bayat ti ministeriona idi ditoy daga, inawis ni Jesus ti maysa a “nakabakbaknang” nga agtutubo nga agturay a sumurot kenkuana. Nakalkaldaang ta nagkedkedanna dayta a nagsayaat a tukon gapu ta saanna a kayat a mapukaw ti kinabaknangna. Kas sungbat, kinuna ni Jesus: “Anian a nakarigrigatto a banag kadagidiay addaan kuarta ti iseserrekda iti pagarian ti Dios!”—Lucas 18:23, 24.

Kabayatan ti agdama a ‘maudi nga al-aldaw,’ nasken nga agannad a nangnangruna dagiti Kristiano agsipud ta kas iti naipadto, kaaduan a tattao ket “managayat iti kuarta.” (2 Timoteo 3:1, 2) Dagiti pudno a Kristiano a kanayon a sipapanunot kadagiti naespirituan a kasapulanda ket saan nga agpaimpluensia iti pagannayasan nga agbalin a naagum, agsipud ta addaanda iti banag a napatpateg nga amang ngem iti kuarta.

Banag a Napatpateg Ngem iti Kuarta

Nupay imbagana a ti kuarta ket agserbi kas maysa a salaknib, kinuna pay ni Ari Solomon a “ti sirib agpaay a salaknib” agsipud ta “taginayonenna a sibibiag dagiti agik-ikut iti dayta.” (Eclesiastes 7:12) Ania ti kayatna a sawen? Tuktukoyen ditoy ni Solomon ti sirib a naibasar iti umiso a pannakaammo iti Kasuratan ken iti makagunggona a panagbuteng iti Dios. Nasaysayaat dayta ngem iti kuarta yantangay ti kasta a nadiosan a debosion ti makasalbar iti maysa a tao manipud iti nagadu a palab-og iti biag ken uray pay iti nasapa nga ipapatay. Malaksid iti dayta, kas iti korona, ti pudno a kinasirib itan-okna ken ipaayanna iti dayaw dagiti addaan iti dayta. (Proverbio 2:10-22; 4:5-9) Ket gapu ta makatulong dayta iti pananggun-od iti anamong ti Dios, maaw-awagan dayta iti “kayo ti biag.”—Proverbio 3:18.

Dagidiay sipapasnek nga agtarigagay iti kasta a sirib, ken situtulokda a mangsapul iti dayta, matakuatanda a nalaka a masapulan dayta. “Anakko, no . . . agpukkawka maipaay iti mismo a pannakaawat ket iyesngawmo ti timekmo maipaay iti mismo a panangilasin, no itultuloymo a sapulen dayta kas iti pirak, ken kas kadagiti nalmeng a gameng itultuloymo a biroken dayta, iti kasta maawatamto ti panagbuteng ken Jehova, ket masarakamto ti mismo a pannakaammo iti Dios. Ta ni met laeng Jehova mangted iti sirib; manipud ngiwatna adda pannakaammo ken panangilasin.”—Proverbio 2:1-6.

Gapu ta para kadagiti pudno a Kristiano, napatpateg ti sirib ngem iti kuarta, tagtagiragsakenda ti talna, kinaragsak, ken kinatalged a di masagrap dagidiay managayat iti kuarta. Kastoy ti kuna ti Hebreo 13:5: “Ti wagas ti panagbiagyo siwayawaya koma iti panagayat iti kuarta, bayat a mapnekkayo iti agdama a bambanag. Ta kinuna [ti Dios]: ‘Saankanto a pulos panawan ket saankanto a pulos baybay-an.’” Ti kuarta awan ti maipaayna a kasta a kinatalged.

NAPANUNOTYO KADIN?

◼ Kasano a ti kuarta ket maysa salaknib?—Eclesiastes 7:12.

◼ Apay a nasaysayaat ti nadiosan a sirib ngem iti kuarta?—Proverbio 2:10-22; 3:13-18.

◼ Apay a rumbeng a ditay ayaten ti kuarta?—Marcos 10:23, 25; Lucas 18:23, 24; 1 Timoteo 6:9, 10.