Nadisenio Kadi?
Bentilasion iti Bunton ti Anay
◼ Maigapu iti nasayaat a rason, ti bunton dagiti anay ket pagsidsiddaawan iti tay-ak ti inhenieria. Dagita a nakaskasdaaw nga estruktura a naaramid iti daga ken katay ket mabalin a dumanon iti kangato nga 6 a metro. Gapu iti bara ti init, tumangken a kas iti semento ti 45 a sentimetro ti kabengbengna a diding ti bunton. Literal nga agpatnag ti pannakaibangon ti dadduma a bunton.
Iti asideg ti tengnga ti bunton ti ayan ti reyna, a mabalin a sumagmamano a ribu ti mayitlogna iti kada aldaw. Dagiti bulsek ken awanan payak a “trabahador nga anay” ti mangyakar kadagiti itlog kadagiti naisangsangayan ti pannakaaramidna a siled. Sadiay nga aywananda dagiti itlog agingga a mapessaan. Ngem nalabit ti nakaskasdaaw unay iti bunton ket ti sistema ti bentilasionna.
Usigem: Gapu iti agaabay a siled ken galeria, saan nga agbaliwbaliw ti temperatura iti uneg ti bunton nupay agbaliwbaliw ti temperatura iti ruar dayta. Kas pagarigan, idiay Zimbabwe, Africa, ti temperatura iti ruar ket agbaliwbaliw manipud iti agarup 2 a degree Celsius iti rabii agingga iti nasurok a 38 a degree iti aldaw. Ngem ti temperatura iti uneg ti bunton ket kanayon a 31 a degree. Apay?
Ngamin, adda dagiti nagsayaat ti pannakaaramidna nga abut iti sakaanan ti bunton. Gapu kadagita, makastrek ti presko nga angin ken makaruar iti ngatona ti napudot ken saanen a presko nga angin. Ti nalamlamiis nga angin ket sumrek iti bunton manipud iti siled iti uneg ti daga sa agwaras dayta kadagiti pasilio ken siled. Lukatan ken serraan dagiti anay dagita nga abut tapno mabaliwan ti temperatura no kasapulan. Masapul a saan nga agbaliwbaliw ti temperatura tapno dagiti anay ket mapaaduda dagiti fungus nga isu ti kangrunaan a taraonda.
Nakaskasdaaw unay ti disenio ti bunton ti anay, nga uray la a tinulad dagiti arkitekto ti sistema ti bentilasionna iti panangdisenioda iti maysa a pasdek a pagopisinaan idiay Zimbabwe. Gapu iti dayta, 10 laeng a porsiento ti makonkonsumo dayta a pasdek no idilig iti koriente a makonkonsumo dagiti kasta met la ti kadakkelna a pasdek nga addaan kadagiti gagangay a sistema ti bentilasion.
Ania ti makunam? Naiparna laeng kadi a rimsua ti abilidad ti anay a mangkontrol iti temperatura iti uneg ti bunton? Wenno ebidensia daytoy a nadisenio dayta a parsua?
[Picture Credit Lines iti panid 25]
Ngato: Stockbyte/Getty Images; baba: Scott Bauer/Agricultural Research Service, USDA