Panangmatmat iti Lubong
◼Iti unos ti 35 a tawen manipud 1970 agingga idi 2005, naungawen ti 25 a porsiento kadagiti adda durina a parsua a kas kadagiti ikan, ampibian, reptilia, tumatayab ken mamalia.—SÜDDEUTSCHE ZEITUNG, GERMANY
◼ Iti panangikagumaan ti Zimbabwe a marisut ti 2.2 a milion a porsiento a panagbaba ti balor ti kuarta dayta a pagilian, inikkatna ti 10 a sero kadagiti kuartana idi Agosto 2008. Ti kuarta a dati a $10 a bilion ket nagbalinen a maysa a “zimdollar.”—AGENCE FRANCE PRESSE, ZIMBABWE.
◼ “Idiay Estados Unidos idi 2005, naipadamag a nasurok a 12,000 ti napapatay babaen iti paltog. Ngem ad-adu nga amang dagiti nasugatan ken nakalasat iti pannakapaltogda—dandani 53,000 ti naitaray kadagiti ospital idi 2006.”—THE SEATTLE TIMES, U.S.A.
“Naragsak” a Paskua?
Agarup 20 a porsiento kadagiti kaso ti panagdiborsio idiay Australia ti mangrugi a mayuli kalpasan la unay ti Paskua ken Baro a Tawen, kuna ti Sunday Telegraph idiay Sydney. “Adu a tattao ti agaapa wenno agsisina sada umay iti opisinami apaman nga aglukatkami manen,” kuna ni Barry Frakes, nga abogado iti diborsio. “Ipagarup dagiti tattao a nakaragragsak ti Paskua a kas iti maipabpabuya iti TV ken kadagiti patalastas.” No saan a kas kadagita ti karagsak ti biagda, makidiborsiodan. Ngem sigun ken Angela Conway a pannakangiwat ti Australian Family Association, “ti diborsio manmano a masolbarna dagiti agpaut a problema wenno manmano a mangyeg iti talna ken ragsak a pampanunoten dagiti tattao.” Insingasingna: “Nasaysayaat no dika makisina ken ikagumaanyo a solbaren dagiti problema.”
“Balbalay a Paganakan” a Mangispal-Biag
Agregregget unay ti Peru a mangkissay iti kaadu ti matmatay nga inna gapu iti panaganakda. Tapno dagiti inna idiay Andes ket maparegta nga agpadoktor iti klinika ken agpasngay sadiay imbes nga iti bukodda a pagtaengan, adda nalukatan a 390 a “balbalay a paganakan” idiay Peru iti napalabas a 10 a tawen. Ti maysa a masikog ken ti pamiliana ket mabalin nga agnaed iti maysa kadagitoy a balay, nga asideg iti klinika, agingga iti panagpasngayna. Sigun iti Reuters idiay Cuzco, ti maysa kadagiti pangallukoy dagitoy a klinika ket ti panamagtiponda iti “moderno a medisina ken dagiti kadawyan a pamay-an dagiti katutubo,” kas iti “panaganak a nakatakder.” Babaen iti dayta, “nabibiit ti panagpasikal ken panagpasngay . . . ken nalaklaka a makita ti ina ti panaganakna ngem no isu ket nakaidda.”
Kanayon a Naladaw
Sigun iti report ti U.S. Department of Transportation idi 2008, naladaw iti nasurok a 15 a minuto ti 30 a porsiento iti amin a nakaeskediul nga eroplano a sumangpet idiay Estados Unidos. Maysa kadagiti kakaruan a managladladaw ket ti biahe manipud Texas nga agpa-California ta naladaw ti amin a biaheda.