Kapitulo 13—Pannakailasat Agturong ti Baro a Daga
Panawen iti Baro a Pannakaparsua
1. (a) Ania a nakaskasdaaw a gundaway ti agur-uray kadagiti makalasat a sumrek iti “baro a daga”? (b) Ngem anianto ti sapulen dayta?
Ti pannakailasat iti panungpalan iti agdama a dakes a lubong ket maysa a naindaklan a namnama. Tarigagayantayo ti makalapsut iti kinaawan ti kinahustisia, ti kinabuklis ken ti kinaranggas daytoy a lubong. Ngem adda pay banag a mamagbalin a matarigagayan unay ti pannakalasat. Ania dayta? Ti kinapudno nga amin dagiti agbalin a paset iti “baro a daga” maaddaandanto met ti gundaway a mawayawayaan iti kinaimperpektoda, manipud saksakit ken iti rigrigat iti biag, wen, uray pay manipud ken patay. (Apocalipsis 21:1-5) Tapno maaramid daytoy, nupay kasta, ti basol a mismo masapul a naan-anay a maikkat. Kasano a posible dayta? Dayta ket mainaig iti dineskribir ni Jesu-Kristo a kas “ti baro a pannakaparsua.”
2. Ania “ti baro a pannakaparsua” a tuktukoyen ti Mateo 19:28?
2 Kadagiti apostolesna, kinuna ni Jesus: “Intono baro a pannakaparsua, intono ti Anak ti tao agtugawto iti trono ti gloriana, agtugawkayto met kadagiti sangapulo ket dua a trono a mangukom kadagiti sangapulo ket dua a tribo ti Israel.” (Mateo 19:28) Ti baro a pannakaparsua ket panawento iti “baro a kaputotan,” maysa a tiempo “intono ti amin mapabaro,” kas panangiyebkas dagiti dadduma a patarus ti Biblia iti dayta. (The Emphasised Bible, ni Rotherham; The Jerusalem Bible) Babaen iti daytoy a baro a pannakaparsua, posiblento kadagiti tattao ti mangtagiragsak manen iti kinaperpekto isu a napadasan ti sangatauan idi damo.
3. (a) Ania ti nagbanagan ti basol ni Adan? (b) Apay nga awan kadagiti annak ni Adan ti makabael a mangilapsut iti bagbagida manipud iti epekto ti natawid a basol?
3 Gapu iti natawid a basol manipud ken Adan, amin dagiti annakna matayda, ket adun ti nagsagaba iti nakalkaldaang a sakit nga agturong iti ipapatay. (Roma 5:12) Awan ti magatang ti kuarta a pannakailaksid iti ipapatay. Awan ti ar-aramid a kabaelan nga aramiden ti tao ti makagun-od iti pannakawayawayana wenno ti pannakawayawaya ti siasinoman. Ti kinahustisia ti Dios sapulenna a tapno makagun-od ti sangatauan iti gundaway a mangtagiragsak iti biag nga agnanayon, maysa a daton ti masapul a maitukon a katupag ti gatad iti napukaw ni Adan, kayatna a sawen, ti perpekto a natauan a biag. Awan kadagiti annak ni Adan ti makaitukon iti kasta a biag.—Salmo 49:7-9; Eclesiastes 7:20.
4. (a) Kasano a naipaay ti kasapulan a subbot? (b) Kasano a magunggonaantayo iti dayta?
4 Siaasi, ni Jehova a mismo ti nangaramid iti kasapulan a probision babaen ti panangibaonna iti bugbugtong nga Anakna, ni Jesus, ditoy daga kas perpekto a tao tapno ipaayna ti biagna kas “maitutop a subbot.” (1 Timoteo 2:5, 6) Anian a nagdayag a demonstrasion iti di kaikarian a kinamanangngaasi ken ayat ti Dios a maipaay iti sangatauan! Ti biag a posible kas banag dayta ket saan a maysa a banag a kas ti magun-odantayo a sueldo no di ket maysa a sagut manipud iti Dios. Nupay kasta, dayta ti maited laeng kadagidiay a pudno a mangbigbig iti pannakasapulda iti daytoy nadiosan a probision, mamatida iti dayta ken iparangarangda ti pammatida babaen ti panagtulnogda iti Anak ti Dios. (Roma 6:23; Juan 3:16, 36) Ngem kaanonto a mapadasan ti sangatauan dagiti gunggona dayta a daton?
DAGITI GUNGGONA MANIPUD ITI DATON NI KRISTO
5. (a) Siasino dagiti immuna a nagunggonaan iti daton ni Kristo? (b) Ania a dadduma pay a grupo ti nagunggonaan ken nangnangruna nanipud kaano?
5 Dagiti gunggona nangrugida a nangapektar iti biag ti tao kalpasan ti panangiparang ni Jesu-Kristo (iti akem a naindaklan a Nangato a Padi ti Dios) ti pateg ti datonna iti sanguanan ti Dios idiay langit. Umuna, nangrugi idi Pentecostes 33 K.P., dagitoy ti nangrugi a napadasan dagidiay a, naawagan nga agbalin a makipagtawid a kadua ni Kristo, dagidiay nga agserbi kas ar-ari ken papadi a kaduana idiay langit. (Aramid 2:32, 33; Colosas 1:13, 14) Kalpasanna, nangnangruna idi 1935, dagiti tattao a nangabrasa iti namnama iti biag nga agnanayon ditoy daga nangrugin nga iparangarangda ti bagbagida. Ti namnamana, met, ti nagbalin a posible babaen iti daton ni Kristo. (1 Juan 2:1, 2) Daytoy a kankanayon a pannakaiyaplikar iti pateg dayta a daton ti naipamatmat babaen kadagiti paspasamak a napasamak idi Aldaw ti Panangabbong iti Israel idi ugma.
6. Iti ababa ibalabalayo no ania ti napasamak idi Aldaw ti Panangabbong.
6 Ti agserbi idiay sagrado a tabernakulo ti Israel, ken kalpasanna idiay templo, isu ti maysa a nangato a padi a maysa a miembro dagiti Levita iti balay ni Aaron. Dagiti dadduma a lallaki iti balay ni Aaron dagiti nababbaba a papadi, ket dagiti dadduma a lallaki iti tribo ni Levi ti agserbi a katulonganda. Tapno maipaay ti pannakaabbong dagiti basbasol, ti nangato a padi mangidaton ti dua nga animal, ti dara ti tunggal maysa ti maidatag a sinaggaysa iti Kasasantuan, kas imbilin ni Jehova. Umuna ti dara ti baka a lalaki ti idatag ti Aaroniko a padi a maipaay “kenkuana met laeng ken ti balayna,” isu a mangiraman iti intero a tribo ni Levi. (Levitico 16:11, 14) Sumaganad isu ti kalding a maidatag a daton “maipaay kadagiti tattao,” dagiti dadduma kadagiti sangapulo ket dua a tribo. (Levitico 16:15) Mainayon pay iti dayta, dagiti basbasol ti amin nga Israel ti maipudnonto iti rabaw ti ulo ti sibibiag a kalding, ket dayta ti maibulosto iti let-ang. (Levitico 16:21, 22) Ania ti kaipapanan amin daytoy?
7. (a) Ania a maymaysa a daton ti nailadawan sadiay? (b) Apay nga adda dua a daton nga animal a nausar?
7 Inlawlawag ni apostol Pablo a ti kaitungpalanna naisentro iti maymaysa a daton ni Jesu-Kristo. “Ta saan a simrek ni Kristo iti maysa a santo a disso nga inaramid ti ima, nga isu ti katulad ti napudno, no di ket idiay langit met laeng, tapno agparang ita iti sanguanan ti Dios gapu kadatayo . . . a maipaay iti panangpukaw ti basol gapu iti pannakaidaton ti bagina met laeng.” (Hebreo 9:24-26) Ngarud apay a ti biag ti dua nga animal ti naipan iti Kasasantuan iti Aldaw ti Pannakaabbong? Daytoy ti mangiturong iti atensiontayo iti nagduduma a paset nga aramiden ti naan-anay a natauan a daton ni Jesus. Ket ti maysa pay a paset isu ti naipaganetget babaen ti panangipudno kadagiti basbasol ti ili iti ulo ti sibibiag a kalding ket kalpasanna maibulos iti let-ang.
8. (a) Kasano a dagiti pamay-an ti Aldaw ti Panangabbong ipamatmatda no siasino ti umuna a magunggonaan iti daton ni Kristo? (b) Ania a panangiyaplikar iti daton ni Jesus ti naipamatmat babaen iti daton ti basol “a maipaay iti ili”? (c) Ania pay a kinapudno ti iyilustrar ti panangibulos iti kalding iti let-ang?
8 No kasano a ti dara ti baka a lalaki ti immuna a naipan iti Kasasantuan a maipaay iti balay ni Aaron, kasta met dagiti gunggona iti daton ni Jesus ti umuna a maiyaplikar kadagidiay a maikadua ken Kristo iti nailangitan a kinapadi. Daytoy ti naaramid idi 33 K.P. a nagtultuloy. Ni Jesu-Kristo awan basolna a masapul a maabbongan, a kas ken Aaron, ngem dagidiay nababbaba a papadi a kadua ni Kristo adda basolda. Dagitoy ti inladawan ti tribo ni Levi. (1 Pedro 2:4, 5) Ti panangidatag iti dara manipud iti maikadua a daton, ti kalding a daton a maipaay kadagiti basbasol “nga agpaay iti ili,” ipamatmatna a dadduma iti sangatauan ti magunggonaanto manipud iti daton ni Jesus kalpasan ti nailangitan a klase. Dagitoyto dagiti tattao a makagun-od iti biag iti naisubli a Paraiso ditoy daga. Dagitoy ti inladawan “dagiti sangapulo ket dua a [saan a papadi] a tribo iti Israel” iti Aldaw ti Panangabbong. (Mateo 19:28; Salmo 37:29) Saan laeng a ni Jesus natay a maigapu kadagitoy amin, no di ket pudno nga inawitna ti basbasol dagidiay a nakatayanna kas daton, isu a nangiyeg pannakabang-ar kadakuada. Daytoy ti naipamatmat babaen iti kinapudno a, kamaudiananna, kalpasan ti panangipudno kadagiti basbasol iti Israel iti sibibiag a kalding, dayta ti maibulos iti let-ang, a dinto pulos makitan.—Salmo 103:12; Isaias 53:4-6.
9. (a) Ania dagiti gunggona a tagtagiragsakenen dagidiay a mamati iti daton ni Kristo? (b) Ania pay a gunggona ti umayto?
9 Kadagiti amin a mamati iti naayat a probision ni Jehova babaen ken Kristo, posible ti pudno a pannakapakawan dagiti basbasol, ti nadalus a takder iti imatang ti Dios, itan aniaman ti kasasaad ti dati a panagbiagda. Mabalinda a tagiragsaken ti napateg a bendision a mangipaay iti sagrado a panagserbi iti Dios a buyogen ti nadalus a konsiensia. (1 Corinto 6:9-11; Hebreo 9:13, 14) Ngem daytoy dina kaipapanan nga ita maikkanda iti biag nga awanan kadagiti amin nga epekto ti basol. (1 Juan 1:8-10; Roma 7:21-25) Para kadagidiay agturay idiay langit a kadua ni Kristo, ti kasta a biag maibanagto inton maturposda ti naindagaan a kursoda ken mapagungarda iti saan nga ipapatay kadagiti langlangit. Para kadagiti dadduma iti sangatauan, ti naan-anay a pannakabang-ar manipud iti basol ti agbalinto a posible babaen iti baro a pannakaparsua.
“ITI BARO A PANNAKAPARSUA”
10. (a) Kaano ti panangrugi ti baro a pannakaparsua? (b) Adda pay kadi dagiti naikkan kadagiti trono kas kaitungpalan ti kari ni Jesus?
10 Kas kinuna ni Jesus, ti baro a pannakaparsua ket “inton ti Anak ti tao [ni Jesu-Kristo] agtugawto iti trono ti gloriana.” (Mateo 19:28) Siempre, saan a naaramid a dagus ti isuamin idi a naitrono. Kalpasan ti pannakaitrono ni Jesus idi 1914 K.P., dinalusanna nga immuna ti langlangit, nga intappuakna ni Satanas ken dagiti demoniona. Kalpasanna pinagungarnan dagiti napulotan a paspasurotna iti nailangitan a dayag. (Apocalipsis 12:5, 7-12; 1 Tesalonica 4:15-17) Saan laeng a naikkan dagiti matalek nga apostol ni Kristo kadagiti “sangapulo ket dua a trono” a naikari kadakuada, no di ket agtultuloy a naitrono pay dagiti dadduma kadagiti 144,000 iti panagungarda manipud kadagiti natay.—Apocalipsis 3:21.
11. Iti ania a pamay-an a dagiti “sabsabali a karnero” marikriknadan dagiti epekto ti baro a pannakaparsua?
11 Bayat ti iyaadani ti panagpatingga ti panangpili kadagiti tattao a mangbukel iti nailangitan a klase, ti pannakaurnong ti dakkel a bunggoy dagiti “sabsabali a karnero” nangrugin, nangnangruna nanipud idi 1935 a nagtultuloyen. Dagitoy, met, nangrugin a tinagiragsakda dagiti gunggona manipud iti daton ni Kristo, a ‘linabaanda dagiti pagan-anayda ken pinapudawda ida iti dara ti Kordero.’ Dagitoy matultulonganda a “mangikawes iti baro a personalidad isu a napabaro a maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.” (Apocalipsis 7:9, 10, 14; Efeso 4:20-24) Iti umad-adu a bilang dagitoy magunggunggonaanda manipud iti probision ti Dios babaen ken Kristo a makaiturong iti panagbiagdanto nga agnanayon iti naisublin a Paraiso.—Apocalipsis 7:17; 22:17.
12. (a) Asino dagiti inladawan “dagiti sangapulo ket dua a tribo iti Israel” a tinukoy ni Jesus ditoy? (b) Asino malaksid kadagiti makalasat ti magunggonaanto iti baro a pannakaparsua?
12 Din agbayag, madadaelton ti dakes a lubong. Ni Satanas ken dagiti demoniona maigarangugongdanto iti mangliwengliweng nga abut. Ti milenial nga Aldaw ti Panangukom a maipaay iti sangatauan mangruginton. Ni Jesu-Kristo isunto ti Mamangulo nga Ukom, ket kitaennanto nga amin maikkan ti naan-anay a gundaway ken umdas a tulong tapno maammuanda ti nalinteg a daldalan ni Jehova ken surotenda ida. Dagidiay a napulotan a paspasurot ni Kristo a mangpaneknek ti kinatarnawda agingga ken patay makiramandanto kenkuana iti trabaho a ‘mangukom kadagiti sangapulo a tribo ti Israel.’ (Lucas 22:28-30; Apocalipsis 20:4, 6) Daytoy dina kayat a sawen a dagitoy ukomendanto dagidiay laeng natural nga annak ni Israel. Imbes ketdi, ukomendanto amin nga inladawan “ti sangapulo a [saan a papadi] a tribo ti Israel” iti Aldaw ti Panangabbong. Daytoy iramanna ti intero a nasubbot a sangatauan. (1 Corinto 6:2) Dagiti makalasat iti dakkel a rigat isudanto ti umuna a magunggonaan manipud iti daytoy a programa a mangbang-ar iti sangatauan. Ngem binilion pay ti mairaman, agsipud ta dagidiay a maukom iramanna “dagiti sibibiag ken dagiti natay.” (2 Timoteo 4:1; Aramid 24:15) Anian a nagragsakto inton dagiti natay a sinaklaw ti daton ti subbot ni Kristo agsublidanto! Anian dagiti lulua ti ragsak inton agkaykaysan dagiti agiinnayat iti maysa ken maysa!
13. Kasano a dagitinto epekto ti milenial nga Aldaw ti Panangukom pudno nga agbalinto a baro a pannakaparsua?
13 Daytoyto ti tiempo inton, kamaudiananna, ti sangatauan mabang-aranton iti pisikal ken mental a pagkapuyan a pinataud ti basol. Idi adda ditoy daga, dagus a pinaimbag ni Jesus dagiti tattao a paralitiko, dagidiay a bulsek wenno tuleng a di makasao, ken dagidiay a nadisporma ti lasagda wenno dagidiay a pinakapuy ti sakit. Dagidiay a datdatlag ket pangramanan laeng iti aramidennanto a maipaay iti amin a sangatauan bayat ti Milenial a Panagturayna. Adda ngarud naimbag a rason, nga asinoman a makasaksi wenno makapadas iti kasta a nakaskasdaaw a pammaneknek iti kinamanangngaasi ni Jehova ken kalpasanna laisenna ti kinasoberanona ti madadaelto nga agnanayon. Ngem babaen iti pannakasursuro iti nalinteg a daldalan ni Jehova, ti pampanunot ken pakatignayan dagidiay a mangipakita iti napasnek a pammati ken panagtulnog ti main-inotto a maparang-ay agingga a maan-anayen a magun-odna ti kinanaan-anay. Ti kasta a managayat ken Jehova ti pudno a makapadas iti baro a kaputotan, maysa a baro a pannakaparsua. Daytanto ket kasla naikkanda iti baro a panangrugi iti biag nga addaan iti baro nga ama, ti Agnanayon nga Ama, ni Jesu-Kristo.—Isaias 26:9; 9:6.
14. Ania a nagpateg a relasion ti pribilehionto a tagiragsaken amin dagiti makapasa iti maudi a pannakasubok?
14 Ngarud, kalpasan ti maudi a pannakasubok iti panagngudo ti sangaribo a tawen, dagitoy ti tagibiento ni Jehova a Dios babaen ni Kristo kas dagiti bukodna nga annak, kas paset ti naan-anay a sapasap a pamiliana. Anian a makaparegta a namnama daytoy—saan laeng a para kadagiti makalasat iti dakkel a rigat no di ket dagiti pay amin a natay a mapagungar a makiraman iti rag-o ti biag iti Paraiso a daga!—Roma 8:20, 21.
(Maituloyto)