Kapitulo 4

Umay ni Jesus a Buyogen ti Pammaregta

1. Siasino ti sinuratan ni Juan, ket siasino ita ti maseknan unay koma iti mensahena?

TI SUMARUNO a mausig ditoy ket pakaseknan unay koma ti siasinoman a naitimpuyog kadagiti kongregasion ti ili ti Dios ita. Naidatag ditoy dagiti agsasagadsad a mensahe. Nangnangruna nga agaplikar dagitoy bayat nga umad-adani “ti naituding a tiempo.” (Apocalipsis 1:3) Agpaay iti agnanayon a pagimbagantayo no ipangagtayo dagita a mensahe. Kuna ti rekord: “Ni Juan iti pito a kongregasion nga adda iti distrito ti Asia: Maaddaankay koma iti di kaikarian a kinamanangngaasi ken talna manipud iti ‘Daydiay adda ita ken adda idi ken um-umay,’ ken manipud iti pito nga espiritu nga adda iti sanguanan ti tronona, ken manipud ken Jesu-Kristo.”​—Apocalipsis 1:4, 5a.

2. (a) Ania ti itaktakderan ti numero a “pito”? (b) Iti aldaw ti Apo, kadagiti siasino nga agaplikar dagiti mensahe a naiturong iti “pito a kongregasion”?

² Sinuratan ni Juan ti “pito a kongregasion,” ket nainaganan dagitoy kadagiti sumarsaruno a paset ti padto. Masansan a nadakamat iti Apocalipsis ti numero a “pito.” Kinanaan-anay ti itaktakderan dayta a numero, nangnangruna no mainaig kadagiti banag ti Dios ken ti napulotan a kongregasionna. Yantangay pinullo a ribun ti kaadu dagiti kongregasion ti ili ti Dios iti intero a lubong iti aldaw ti Apo, masiguradotayo nga agaplikar met kadagiti amin nga adipen ti Dios ita dagiti mensahe a naiturong iti “pito a kongregasion” dagiti napulotan. (Apocalipsis 1:10) Wen, adda nagpateg a mensahe ni Juan kadagiti amin a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova ken kadagiti amin a naitimpuyog kadakuada, sadinoman ti pagnanaedanda.

3. (a) Iti kablaaw ni Juan, sadino ti pagtaudan ti “di kaikarian a kinamanangaasi ken talna”? (b) Ania a sasao ni apostol Pablo ti umarngi iti kablaaw ni Juan?

³ “Di kaikarian a kinamanangngaasi ken talna”​—anian a makaay-ayo dagitoy, nangnangruna no apresiarentayo ti paggapuanda! “Daydiay” gubuayanda ket ni Soberano nga Apo Jehova a mismo, ti “Ari ti kinaagnanayon,” a sibibiag ‘manipud iti tiempo a di nakedngan agingga iti tiempo a di nakedngan.’ (1 Timoteo 1:17; Salmo 90:2) Nainaig met ditoy dagiti “pito nga espiritu,” a kaipapananna ti naan-anay a panagtignay ti aktibo a puersa ti Dios, wenno ti nasantuan nga espirituna, bayat a mangyeg iti pannakaawat ken bendision kadagiti amin a mangipangag iti padto. Adda met napateg nga akem ni “Jesu-Kristo,” a maipapan kenkuana insurat idi agangay ni Juan: “Napno iti di kaikarian a kinamanangngaasi ken kinapudno.” (Juan 1:14) No kasta, ti linaon ti kablaaw ni Juan ket umarngi kadagiti dinakamat ni apostol Pablo iti ngudo ti maikadua a suratna iti kongregasion sadi Corinto: “Ti di kaikarian a kinamanangngaasi ni Apo Jesu-Kristo ken ti ayat ti Dios ken ti pannakiraman iti nasantuan nga espiritu maadda koma kadakayo amin.” (2 Corinto 13:14) Sapay koma ta agaplikar met dagita a sasao iti tunggal maysa kadatayo a mangipatpateg iti kinapudno!​—Salmo 119:97.

“Ti Matalek a Saksi”

4. Ania pay ti kuna ni Juan maipapan ken ni Jesu-Kristo, ket apay a maitutop unay dagiti sasao nga inaramatna a mangdeskribir ken ni Jesus?

⁴ Ni Jesus ti sumegunda ken Jehova a kadadayagan a persona iti uniberso. Binigbig dayta ni Juan babaen ti panangdeskribirna ken ni Jesus kas “‘ti Matalek a Saksi,’ ‘Ti inauna manipud kadagiti natay,’ ken ‘Ti Agturay iti ar-ari ti daga.’” (Apocalipsis 1:5b) Kas iti bulan idiay langit, sititibker a naipasdek ni Jesus kas kangrunaan a Saksi iti Kinadios ni Jehova. (Salmo 89:37) Kalpasan ti panagtalinaedna a natarnaw agingga iti ipapatayna kas sakripisio, isu ti immuna iti sangatauan a napagungar kas imortal nga espiritu a persona. (Colosas 1:18) Ita ta addan iti presensia ni Jehova, naitan-ok a nangatngato ngem kadagiti amin nga ari ditoy daga, a naited kenkuana ti “isuamin nga autoridad . . . idiay langit ken ditoy daga.” (Mateo 28:18; Salmo 89:27; 1 Timoteo 6:15) Idi 1914, naisaad kas Ari a mangituray kadagiti nasion ditoy daga.​—Salmo 2:6-9.

5. (a) Kasano nga intuloy ni Juan nga inyebkas ti apresasionna ken ni Apo Jesu-Kristo? (b) Siasino ti mabenepisiaran iti panangisagut ni Jesus iti perpekto a natauan a biagna, ket kasano a nairaman dagiti napulotan a Kristiano iti naisangsangayan a bendision?

⁵ Intuloy ni Juan nga iyebkas ti apresasionna ken Apo Jesu-Kristo kadagitoy a naranga a sasao: “Kenkuana a mangay-ayat kadatayo ken nangluk-at kadatayo manipud basbasoltayo babaen ti bukodna a dara​—ket pinagbalinnatayo a pagarian, papadi iti Dios ken Amana​—wen, kenkuana maadda koma ti dayag ken ti pannakabalin iti agnanayon. Amen.” (Apocalipsis 1:5c, 6) Inted ni Jesus ti perpekto a natauan a biagna tapno maaddaan iti perpekto a biag dagidiay mangipakita iti pammati kenkuana. Sika a patpatgenmi nga agbasbasa, mabalin a maibilangka kadakuada! (Juan 3:16) Ngem ti ipapatay ni Jesus kas sakripisio linuktanna ti gundaway para iti naisangsangayan a bendision kadagidiay agbalin a napulotan a Kristiano kas ken Juan. Naibilangen dagitoy a nalinteg maibatay iti daton a pangsubbot ni Jesus. Gapu ta inwaksidan ti amin a namnama a panagbiag ditoy daga, kas iti inaramid ni Jesus, dagiti kameng ti bassit nga ipastoran ket napulotan iti espiritu ti Dios, nga addaan namnama a mapagungar kas ar-ari ken papadi a kadua ni Jesu-Kristo iti Pagarianna. (Lucas 12:32; Roma 8:18; 1 Pedro 2:5; Apocalipsis 20:6) Anian a naindaklan a pribilehio! Di pakasdaawan a sipopositibo nga indir-i ni Juan a maadda koma ken ni Jesus ti dayag ken pannakabalin!

‘Umay a Buyogen Dagiti Ulep’

6. (a) Ania ti impakaammo ni Juan maipapan iti ‘iyaay ni Jesus a buyogen dagiti ulep,’ ket ania a padto ni Jesus ti nalabit naipalagip ken ni Juan? (b) Kasanonto nga ‘umay’ ni Jesus, ket siasinonto dagiti agunnoy ditoy daga?

⁶ Sumaganad, siraragsak nga impakaammo ni Juan: “Adtoy! Isu um-umay a buyogen dagiti ulep, ket isu makitanto ti tunggal mata, ken dagidiay nangduyok kenkuana; ket amin dagiti tribu iti daga saplitendanto ti bagbagida iti ladingit gapu kenkuana. Wen, Amen.” (Apocalipsis 1:7) Di pagduaduaan a naipalagip ditoy ken ni Juan ti immun-una a padto ni Jesus maipapan iti panungpalan ti sistema ti bambanag. Iti dayta a padto, kinuna ni Jesus: “Iti kasta ti pagilasinan ti Anak ti tao agparangto iti langit, ket kalpasanna dagiti amin a tribu ti daga saplitendanto ti bagbagida iti panagun-unnoy, ket makitadanto ti Anak ti tao nga um-umay kadagiti ulep ti langit nga addaan pannakabalin ken dakkel a dayag.” (Mateo 24:3, 30) No kasta, ‘umayto’ ni Jesus babaen ti panangiturongna iti atensionna tapno ipatungpalna dagiti pangngeddeng ni Jehova kadagiti nasion. Mangyegto daytoy kadagiti napateg a panagbalbaliw ditoy daga, ket yantangay “amin a tribu ti daga” dida inkankano ti kinaagpayso ti kinaari ni Jesus, mapasarandanto “ti kinaunget ti pungtot ti Dios a Mannakabalin-amin.”​—Apocalipsis 19:11-21; Salmo 2:2, 3, 8, 9.

7. Kasano a “tunggal mata,” agraman dagidiay nasukir, ‘makitadanto’ ni Jesus?

⁷ Iti daydi maudi a rabii a kadua ni Jesus dagiti adalanna, kinunana kadakuada: “Apagbiit laengen ket ti lubong saannakton a makita.” (Juan 14:19) Kasano ngarud nga isu ket “makitanto ti tunggal mata”? Saantay koma a pagarupen a ni Jesus ket makitanto dagiti kabusorna babaen kadagiti pisikal a matada, ta kinuna ni apostol Pablo kalpasan ti iyuuli ni Jesus sadi langit, nga “agnanaed [itan ni Jesus] iti di maasitgan a lawag,” ken “awan maysa kadagiti tattao ti nakakita wenno mabalin a makakita” kenkuana. (1 Timoteo 6:16) Nabatad a “mailasin” ti kayat a sawen ni Juan iti sao a “makita,” no kasano a makitatayo wenno mailasintayo dagiti di makita a galad ti Dios babaen kadagiti parsuana. (Roma 1:20) ‘Umay ni Jesus a buyogen dagiti ulep’ iti anag a dinto makita ti mata a kas iti init a nalingdan iti ulep. Uray no nalingdan ti init iti ulep iti agmatuon, ammotayo a nakatangkayag ti init gapu iti lawag ti aldaw. Umarngi iti dayta, nupay saan a makita ni Apo Jesus, isu ket maiparangarangto a kasla ‘dumardarang nga apuy, bayat nga iyegna ti pammales kadagidiay saan a makaammo iti Dios ken kadagidiay saan nga agtulnog iti naimbag a damag maipapan kenkuana.’ Mapilitanto met dagitoy a ‘mangkita kenkuana.’​—2 Tesalonica 1:6-8; 2:8.

8. (a) Siasino “dagidiay nangduyok kenkuana” idi 33 K.P., ket siasino dagiti kasta iti kaaldawantayo? (b) Yantangay awanen ni Jesus ditoy daga, kasano ti ‘panangduyok kenkuana’ dagiti tattao?

⁸ Ni Jesus ket “makitanto” met “dagidiay nangduyok kenkuana.” Siasino ngata dagitoy? Idi napapatay ni Jesus idi 33 K.P., isu ket literal a dinuyok dagiti soldado a Romano. Napabasol met dagiti Judio iti dayta a pammapatay, ta kinuna ni Pedro iti dadduma kadakuada idi Pentecostes: “Ti Dios pinagbalinna nga agpadpada nga Apo ken Kristo, daytoy Jesus nga inlansayo.” (Aramid 2:5-11, 36; idiligmo ti Zacarias 12:10; Juan 19:37.) Agarup 2,000 a tawenen a natay dagidi a Romano ken Judio. No kasta, dagidiay ‘mangduyduyok kenkuana’ ita nalawag nga irepresentarda dagiti nasion ken tattao a mangipakpakita iti isu met laeng a gura a naiparangarang idi nailansa ni Jesus. Awanen ni Jesus ditoy daga. Ngem no dagiti bumusbusor aktibo nga idadanesda dagiti Saksi ni Jehova, a mangsaksaksi ken ni Jesus, wenno panuynoyanda ti kasta a panangtrato, kasda la ‘duyduyoken’ ni Jesus a mismo.​—Mateo 25:33, 41-46.

“Ti Alfa ken ti Omega”

9. (a) Asino itan ti agsao, ket iti Apocalipsis, mano a daras a nagsao? (b) Ania ti kayat a sawen ti panangawag ni Jehova iti bagina a “ti Alfa ken ti Omega” ken “ti Mannakabalin amin”?

⁹ Ita, ti makapasiddaaw unay ket agsao ni Soberano nga Apo Jehova a mismo! Anian a maikanatad daytoy a pangiruangan kadagiti sirmata a dandanin maibuksilan, yantangay isu ti Naindaklan nga Instruktortayo ken ti agpaypayso a Gubuayan ti Apocalipsis! (Isaias 30:20) Kuna ti Diostayo: “Siak ti Alfa ken ti Omega, . . . Daydiay adda ita ken adda idi ken um-umay, ti Mannakabalin-amin.” (Apocalipsis 1:8) Daytoy ti damo kadagiti tallo a daras iti Apocalipsis a nagsao a mismo ni Jehova manipud langit. (Kitaem met ti Apocalipsis 21:5-8; 22:12-15.) Dagiti Kristiano idi umuna a siglo mailasinda a dagus a ti alfa ken omega ti umuna ken maudi a letra iti alpabeto a Griego. Ti panangawag ni Jehova iti bagina kadagitoy dua a letra ipaganetgetna nga awan ti Dios a mannakabalin-amin nga immun-una ngem isu, ket awanto met ti sumaruno kenkuana. Risutenna a mamimpinsan iti agnanayon ti isyu maipapan iti Kinadios. Agnanayonto a maalangon kas maymaysa ken kakaisuna a mannakabalin-amin a Dios, Kangatuan a Soberano a mangituray iti amin a parsuana.​—Idiligmo ti Isaias 46:10; 55:10, 11.

10. (a) Kasano ti sumaganad a panangdeskribir ni Juan iti bagina, ket sadino ti nakaibaludanna? (b) Siasino ti mabalin a timmulong tapno maipatulod kadagiti kongregasion ti lukot nga insurat ni Juan? (c) Kasano ti masansan a pannakaipaay ita ti naespirituan a taraon?

¹⁰ Gapu ta agtalek nga iturong ni Jehova ti tungpal dagiti bambanag, kinuna ni Juan kadagiti padana nga adipen: “Siak ni Juan, ti kabsatyo ken makiraman kadakayo iti rigat ken pagarian ken panagibtur a maikuyog ken Jesus, addaak idi iti isla a maawagan Patmos gapu iti panagsao maipapan iti Dios ken panangsaksi ken Jesus.” (Apocalipsis 1:9) Kas balud idiay Patmos maipuon iti naimbag a damag, a mangib-ibtur kadagiti rigat a kas kadagiti kakabsatna, nga addaan natalged a namnama a makiraman iti um-umay a Pagarian, makita itan ni lakay a Juan ti umuna kadagiti sirmata iti Apocalipsis. Awan duadua a naparegta unay kadagitoy a sirmata, no kasano a mapabpabileg ita ti klase Juan a makakita iti pannakatungpal dagita a sirmata. Ditay ammo no kasano nga impatulod ni Juan kadagiti kongregasion ti lukot a nakailanadan ti Apocalipsis, yantangay adda idi iti pagbaludan. (Apocalipsis 1:11; 22:18, 19) Mabalin a timmulong iti daytoy dagiti anghel ni Jehova, kas iti masansan a panangsalaknibda kadagiti matalek a Saksi ni Jehova nga agserserbi iti sidong ti panangiparit ken restriksion ita, ket nabaelan dagitoy ti mangidanon iti naintiempuan a naespirituan a taraon kadagiti kakabsatda a mabisbisin iti kinapudno.​—Salmo 34:6, 7.

11. Ania a pribilehio, nga umarngi iti inapresiar ni Juan, ti ipatpateg unay ita ti klase Juan?

¹¹ Inapresiar la ketdi ni Juan ti pribilehio a panangusar ni Jehova kenkuana kas kalasugan ti komunikasion kadagiti kongregasion! Umarngi iti dayta, ipatpateg unay ti klase Juan ita ti pribilehiona a mangipaay iti naespirituan a ‘taraon iti umiso a tiempo’ iti sangakabbalayan ti Dios. (Mateo 24:45) Sapay koma ta maysaka kadagidiay mapakired daytoy naespirituan a probision tapno maragpatmo ti nadayag a kalat a biag nga agnanayon!​—Proverbio 3:13-18; Juan 17:3.

[Kahon iti panid 21]

Pananggun-od iti Naespirituan a Taraon Kadagiti Narikut a Panawen

Kadagitoy maudi nga al-aldaw nga agsagsagaba dagiti Saksi ni Jehova iti kasta unay a pannakaidadanes ken rigat, nasken a maipaayanda iti naespirituan a taraon tapno agtalinaedda a natibker iti pammati. Kaaduanna, maipapaayanda iti umdas a taraon, masansan gapu kadagiti nakaskasdaaw a pannakaiparangarang ti pannakabalin ni Jehova.

Kas pagarigan, idiay Alemania iti sidong ni Hitler, nagimimeograpo ken nagiwaras dagiti Saksi kadagiti kopia Ti Pagwanawanan, nga opisial nga imparit idi dagiti naulpit nga autoridad a Nazi. Idiay Hamburg, rinaut ti Gestapo ti balay a nagaramidanda iti kasta. Bassit ti balay, ket awan ti natalged a pagilemmengan iti aniaman. Adda ti makinilia iti aparador, ket ti napadiwakal a mimeograpo naidulin iti maysa a kahon ti patatas iti sirok ti balay. Maysa pay, iti likudan ti kahon adda maleta a napno iti magasin! Nalaka la koma a matakuatan dagitoy. Ngem ania ti napasamak? Daydiay opisial a nanglukat iti aparador dina nadlaw ti makinilia. Idiay met sirok ti balay, kastoy ti impadamag ti bumalay: “Nagtakder dagiti tallo nga opisial idiay tengnga ti kuarto, iti mismo nga ayan ti kahon ken ti maleta a napno iti Pagwanawanan. Ngem kasla awan ti nakadlaw kadagita; kas man la adda nangbulsek kadakuada.” Gapu iti daytoy a nakaskasdaaw a pannalaknib ti Dios, dagiti agnanaed iti daydi a balay naitultuloyda ti nangipaay iti naespirituan a taraon kadagiti narikut ken napeggad a panawen.

Idi dekada 1960, adda gerra sibil iti nagbaetan ti Nigeria ken ti simmina a probinsia ti Biafra. Yantangay ti Biafra ket interamente a napalawlawan iti teritoria ti Nigeria, maysa la nga eropuerto ti mabalin a pagruaran nga agturong kadagiti sabali a pagilian. Kayat a sawen daytoy a mabalin a maguped ti pannakaipatulod ti naespirituan a taraon a kasapulan dagiti Saksi idiay Biafra. Kalpasanna, idi rugrugi ti 1968, adda maysa nga empleado iti serbisio sibil a tinudingan dagiti turayen ti Biafra iti napateg a posision idiay Europa ket natudingan ti maysa pay nga agtrabaho iti eropuerto ti Biafra. Naiparna nga agpada a Saksi ni Jehova dagitoy nga empleado, ket itan addada iti agsumbangir nga ungto ti kakaisuna a namagkonektar iti Biafra kadagiti sabali a pagilian. Nabigbig dagitoy a dua a ni Jehova la ketdi ti nangimaniobra iti daytoy. Gapuna, nagboluntarioda a nangasikaso iti daytoy a delikado ken napeggad a trabaho a panangiserrek iti naespirituan a taraon idiay Biafra. Ket nagballigida a nangaramid iti daytoy agingga a nalpas ti gubat. Kinuna ti maysa kadakuada: “Saan la ketdi a tao ti makin-gapuanan iti daytoy nga urnos.”

[Tsart iti panid 19]

Dagiti Simboliko a Numero iti Apocalipsis

Numero Simboliko a Kaipapananna

Adda dagiti numero a nadakamat iti Apocalipsis a literal ti pakaitarusanda. Masansan a makatulong ti konteksto a mangdeterminar iti dayta. (Kitaem ti Apocalipsis 7:4, 9; 11:2, 3; 12:6, 14; 17:3, 9-11; 20:3-5.)