Kapitulo 26

Panangpataud Kadagiti Literatura ti Biblia nga Usaren iti Ministerio

NAPATEG a paset ti inakem ti naisurat a sao no iti pudno a panagdaydayaw. Inted ni Jehova ti Sangapulo a Bilin iti Israel, berbal idi damo sa kalpasanna naisurat. (Ex. 20:1-17; 31:18; Gal. 3:19) Tapno masigurado a ti Saona ket umiso ti pannakaiyallatiwna, ti Dios binilinna ni Moises ken dagiti nagsasaganad a propeta ken apostol kalpasanna nga agsuratda.​—Ex. 34:27; Jer. 30:2; Hab. 2:2; Apoc. 1:11.

Kaaduan kadagidi nagkauna a surat ket lukot ti nakaisuratanda. Idi maikadua a siglo K.P., nupay kasta, napartuatdan ti codex wenno binulong a libro. Naek-ekonomia daytoy ken nalaklaka nga usaren. Ket dagidi Kristiano ti nangidaulo iti pannakausarna, ta nakitadat’ pategna no iti pannakaisaknap ti naimbag a damag ti Mesianiko a Pagarian ti Dios. Ni Propesor E. J. Goodspeed, iti librona a Christianity Goes to Press, kinunana maipapan kadagidi nagkauna a Kristiano a manangipablaak kadagiti libro: “Saanda laeng a nakibansag idi tiempoda kadagita a banag, mas adelantadoda ngem kadagita, ket dagiti managipablaak kadagiti simmuno a siglo tinuladda ida.”​—1940, p. 78.

Saan a pakasdaawan, ngarud, no apay a dagiti Saksi ni Jehova itatta, kas manangiwaragawag iti Pagarian ti Dios, kadagiti dadduma a wagas, maysada a mangidadaulo iti industria ti panagimprenta.

Panangipaay iti Literatura Kadagidi Immuna nga Estudiante ti Biblia

Maysa kadagiti damo nga artikulo nga insurat ni C. T. Russell isut’ naipablaak, idi 1876, iti Bible Examiner, nga inedit ni George Storrs ti Brooklyn, Nueva York. Idi nagkaduan da Kabsat Russell ken ni N. H. Barbour iti Rochester, Nueva York, nangted ni Russell iti pundo tapno maipablaak ti libro a Three Worlds ken ti publikasion a napauluan Herald of the Morning. Timmulong kas kadua nga editor dayta a publikasion ket, idi 1877, inusarna dagiti pasilidad ti Herald tapno maipablaakna ti bokleta a The Object and Manner of Our Lord’s Return (Ti Panggep ken Wagas ti Isusubli ti Apotayo). Naalibtak ti panunot ni Kabsat Russell kadagiti naespirituan a banag agraman kadagiti ganuat ti negosio, ngem ni Barbour idi isut’ batido iti typesetting ken composition.

Nupay kasta, idi inlaksid ni Barbour ti mangabbong-basol a pateg ti subbot a daton ni Jesu-Kristo, nakisina kenkuana ni Kabsat Russell. Gapuna, idi 1879, idi inyusuat ni Russell ti pannakaipablaak ti Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, isut’ nagpannuray kadagiti komersial nga agim-imprenta.

Iti sumuno a tawen nakasaganan a maipablaak ti immuna kadagiti detaliado a serye dagiti tract a nadisenio a mangallukoy kadagiti tattao kadagiti kinapudno iti Biblia. Dagdagus a nakadakdakkel a trabaho dayta. Tapno daytat’ mataming, naporma ti Zion’s Watch Tower Tract Society idi Pebrero 16, 1881, a ni W. H. Conley ti presidentena ket ni C. T. Russell ti sekretario ken tesurero. Inyurnosda a ti agimprenta ket dagiti komersial a kompania iti nagduduma a siudad ti Pennsylvania, Nueva York, ken Ohio, agraman idiay Britania. Idi 1884, nagbalin a legal a korporasion ti Zion’s Watch Tower Tract Society,a ket ni C. T. Russell ti presidentena, sa ti kartana saan a sosiedad laeng nga agipabpablaak. Ti talaga a gandatna ket relihiuso; ti kartana nairanta nga “agisaknap kadagiti Kinapudno iti Biblia kadagiti nagduduma a pagsasao.”

Anian a kinaregta ti panangragpatda iti dayta a gandat! Idi 1881, iti las-ud ti uppat a bulan, 1,200,000 a tract nga agdagup 200,000,000 a panid ti naipablaak. (Adu kadagitoy a “tract” ket aktual a babassit a libro.) Kalpasanna, ti pannakapataud dagiti tract ti Biblia a libre a maibunong dimmanonda iti pinullo a milion iti tinawentawen. Naiyimprenta dagitoy a tract iti ag-30 a pagsasao ken naibunongda saan la nga iti America no di ket iti Europa, Sud Africa, Australia ken dadduma pay a daga.

Naluktan ti sabali pay nga aspeto ti trabaho idi 1886, idi a nakompleto ni Kabsat Russell nga insurat ti The Divine Plan of the Ages (Ti Nadibinuan a Plano Dagiti Panawen), ti damo iti serye ti innem a tomo a personal nga insuratna. Tapno maipablaak ti immuna nga uppat a tomo dayta a serye (1886-97), agraman dagiti tract ken ti Watch Tower nanipud 1887 inggat’ 1898, inusarna ti Tower Publishing Company.b Idi agangay, dagiti kakabsat ti nangtamingen iti typesetting ken composition idiay Bible House sadi Pittsburgh. Tapno makissayan ti gastos, isudan ti gimmatang iti papel a pagimprenta. Ngem no iti aktual a panagimprenta ken panagdait iti libro, masansan nga inyorder ni Kabsat Russell daytoy iti nasursurok ngem maysa a kompania. Naannad ti panagplanona, a nasakbay a nagorder tapno makalaka. Nanipud iti pannakaipablaak ti damo a libro nga insurat ni C. T. Russell agingga idi 1916, agdagup 9,384,000 kadagita innem a tomo ti napataud ken naibunong.

Ti panagipablaak kadagiti literatura ti Biblia saan a nagsardeng idi natay ni Kabsat Russell. Iti sumuno a tawen naiyimprenta ti maikapito a tomo ti Studies in the Scriptures. Naiwaras dayta iti pamilia ti Bethel idi Hulio 17, 1917. Nagadu ti nagorder iti dayta isu nga idi agturpos dayta a tawen, nagorder ti Sosiedad ti 850,000 nga Ingles a kopia kadagiti komersial nga agim-imprenta ken agdadait iti libro. Dagiti edision kadagiti sabali a pagsasao ket napartuatda idiay Europa. Sa, iti dayta a tawen agarup 38 milion a tract ti naiyimprenta.

Ngem, gaput’ nakaro a pannakaidadanes idi 1918, bayat a sisasaur a naibalud dagiti opisial ti Sosiedad, narikpan ti hedkuarterda (a naipuesto sadi Brooklyn, Nueva York). Nadadael dagiti plata a pagimprentada. Dagidi mammano a natda a trabahador insublida ti opisina sadi Pittsburgh iti maikatlo a grado ti patakder sadi 119 Federal Street. Daytoy kadin ti pagnguduan ti panangpataudda kadagiti literatura ti Biblia?

Bukodanda Kadin ti Agimprenta?

Idi naluk-atanen ti presidente ti Sosiedad a ni J. F. Rutherford, ken dagiti kakaduana manipud pagbaludan, nagtataripnong dagiti Estudiante ti Biblia sadi Cedar Point, Ohio, idi 1919. Inamirisda no aniat’ impalubos ti Dios a mapasamak iti tawen sakbayna ken no aniat’ inwanwan ti Saona nga inda koma aramiden kadagiti mapasungad nga al-aldaw. Naiyanunsio ti kaadda ti baro a magasin, ti The Golden Age, a maipablaak kas intrumento a mangiturong kadagiti tattao iti Pagarian ti Dios kas kakaisuna a namnama ti sangatauan.

Kas iti napalabas, inyurnos ti Sosiedad a komersial a kompania ti agimprenta. Ngem nagbalbaliwen ti panawen. Addan rikkiar dagiti trabahante iti industria ti pagimprentaan ken dagiti problema iti industria ti papel. Masapul ti ad-adda a mapagpannurayan nga urnos. Inkarkararag dagiti kakabsat dayta ket intagiurayda no aniat’ panangiwanwan ti Apo.

Umuna amin, sadinot’ pangikabilanda iti opisina ti Sosiedad? Isublida met la kadi ti hedkuarter idiay Brooklyn? Inusig ti gunglo dagiti direktor dayta a problema, ket adda komite a nadutokan a mangusig iti dayta a situasion.

Binilin ni Kabsat Rutherford ti bise presidente ti Sosiedad a ni C. A. Wise, a mapan idiay Brooklyn tapno kitaenna no mabalinen a luktan manen ti Bethel sa mangabangda ti lugar a mabalin a pagimprentaan ti Sosiedad. Gaput’ panagtarigagayna a mangammo no ania a turong ti bendisionan ti Dios, kinuna ni Kabsat Rutherford: “Inka ta kitaem no pagayatan ti Apo nga agsublitay sadi Brooklyn.”

“Kasanokto a maikeddeng no pagayatan ti Apo nga agsublitayo wenno saan?” inyimtuod ni Kabsat Wise.

“Narigatantay a gumatang iti abasto nga uging idi 1918 isu a napilitantay a pimmanaw sadi Brooklyn ket nagsublitay ditoy Pittsburgh,”c kinuna ni Kabsat Rutherford. “Ti uging ti pangpadasantayo. Inka agorder ti uging.”

“Mano a tonelada ti kayatmo nga orderek a pangsubok?”

“Ay ket, daydiay kalalainganna a pangsubok,” kastat’ inrekomenda ni Kabsat Rutherford. “Agorderkat’ 500 a tonelada.”

Daytat’ eksakto nga inaramid ni Kabsat Wise. Ket aniat’ resultana? Idi nagaplikar kadagiti autoridad, naikkan iti sertipiko para iti 500 a tonelada nga uging​—umdas nga usarenda iti adu a tawen! Ngem pangibodegaanda iti dayta? Dagiti nalawa a paset ti kadsaaran ti Bethel Home ti pinagbalinda a bodega ti uging.

Ti resulta daytoy a panangsubok naawatanda nga isut’ pagayatan ti Dios. Idi timmapog ti Oktubre 1919, inrugida manen nga inyusuat ti aktibidadda idiay Brooklyn.

Ita, bukodanda kadin ti agimprenta? Inkagumaanda ti gimmatang ti rotary magazine press ngem naibaga kadakuada a mammanot’ kastoy idiay Estados Unidos sa adu a bulbulan pay sadanto makaala. Kaskasdi, nagtaklinda a no dayta ket pagayatan ti Apo, luktannanto ti dana. Ket linuktanna a talaga!

Sumagmamano la a bulanda idiay Brooklyn, nakagatangda iti rotary press. Walo a bloke manipud iti Bethel Home, sadi 35 Myrtle Avenue, adda tallo ti gradona a patakder nga inabanganda. Idi rugrugi ti 1920 naaddaanen ti Sosiedad ti bukodna a pagimprentaan​—bassit, ngem kompleto. Dagidi kakabsat a batido a mangpaandar iti dayta a makina intukonda ti bagida a tumulong iti trabaho.

Ti Pebrero 1 a ruar ti The Watch Tower dayta a tawen naggapun a mismo iti pagimprentaan ti Sosiedad. Idi Abril, ti The Golden Age naggapu metten iti bukodda a pagimprentaan. Idi arinunos ti tawen, naragsakan ti The Watch Tower a nangireport: “Iti ad-adu a paset daytoy a tawen, amin a trabaho a pannakapartuat ti THE WATCH TOWER, THE GOLDEN AGE, ken adu kadagiti bokleta, ti gapuanan dagiti konsagrado nga ima, ngem maymaysa a motibo ti nangiwanwan kadagiti tignayda, ket dayta isut’ panagayatda iti Apo ken maipuon iti kinalintegna. . . . Uray idi inkapilitan nga itantanda dagiti dadduma a magasin ken publikasion gapu ta kurang ti papel wenno adda rikkiar dagiti trabahante, dagiti publikasiontayo nagtultuloyda nga awan ressatna.”

Ti espasio ti pabrika ket medio nailet, ngem ti kawadwad ti nagapuanan ket karkarna. Ti regular a dagup ti naiyimprenta a The Watch Tower ket 60,000 a kopia kada ruar. Ngem ti The Golden Age naiyimprenta metten sadiay, ket idi damo a tawen, daydi Setiembre 29 a ruar ket espesial. Linaonna ti detaliado a pannakaibutaktak dagiti nangidaulo iti pannakaidadanes dagiti Estudiante ti Biblia nanipud 1917 inggat’ 1920. Uppat a milion a kopia ti naiyimprenta! Kinunat’ maysa kadagidi agim-imprenta kalpasanna: ‘Timmulong amin malaksid ti kusinero tapno mairingpas dayta nga isyu.’

Iti daydi damo a tawen a panangusarda iti rotary magazine press, dinamag ni Kabsat Rutherford no kabaelan met dagiti kakabsat nga iyimprenta dagiti bokleta iti dayta a makina. Idi damo, kasla saan a mabalin. Dagidi nangputar iti makina kinunada a di mabalin. Ngem impadas dagiti kakabsat ket nagballigida. Nangimbentoda pay ti bukodda a pagkulpi ket nagbanaganna nakissayan ti trabahador a para kulpi manipud 12 nagbalin a 2. Aniat’ nakagapu iti panagballigida? “Eksperiensia ken ti bendision ti Apo” kastat’ pananggupgop ti manedyer ti pabrika.

Nupay kasta, saan nga idiay la Brooklyn ti nangipasdekan ti Sosiedad iti pagimprentaan. Dadduma a pagimprentaan ti baniaga a pagsasao ket inwanwan ti opisina sadi Michigan. Tapno maasikaso dagiti kasapulan iti dayta a trabaho, idi 1921 nangikabil ti Sosiedad iti makina a Linotype, dagiti makina a pagimprenta, ken dadduma pay nga alikamen sadi Detroit, Michigan. Sadiay ti nakaiyimprentaan dagiti Polaco, Ruso, Ukranio, ken dadduma a pagsasao.

Iti dayta met a tawen, inruar ti Sosiedad ti libro a The Harp of God, a naisurat a maikanatad kadagiti mangrugrugi nga agadal iti Biblia. Agingga idi 1921 di pay pinadas ti Sosiedad nga iyimprenta ken daiten dagiti librona. Ipadasda met kadi a bukodan nga aramiden daytoy? Manen, nagpannurayda iti panangiwanwan ti Apo.

Dagiti Dedikado a Kakabsat Nagimprenta ken Nagdaitda ti Liblibro

Idi 1920, inreport ti The Watch Tower nga aduda a colporteur ti napilitan a simmardeng gapu ta dagiti agim-imprenta ken agdadait iti libro dida masupusopan ti order ti Sosiedad. Inutob dagiti kakabsat sadi hedkuarter a no dida koma naigalut kadagiti komersial a pabrika nga aduan kadagiti rikkiar dagiti trabahante, ad-adu ti magapuananda para iti pannakaikasaba ti panggep ti Dios para iti sangatauan. No isudan a mismo ti mangiyimprenta ken mangdait kadagiti libroda, marigatanto met dagiti bumusbusor a mangsinga iti trabahoda. Ket inton agangay nalabit makalakadanto pay iti bayad dagiti libro ket iti kasta ad-adu pay ti maipaimada iti publiko.

Ngem kasapulan ti nalawlawa a lugar ken ad-adu a makina, ket masapul a sursuruenda dagiti baro a kinasigo. Kabaelanda ngata? Ni Robert J. Martin, a manangaywan ti pabrika, nalagipna idi tiempo ni Moises, a ni Jehova ‘pinunnona da Bezaleel ken Aholiab iti sirib ti pusoda tapno aramidenda amin a trabaho’ a nasken iti pannakabangon ti sagrado a tabernakulo. (Ex. 35:30-35) Gapu ta pampanunotenna dayta a salaysay ti Biblia, nagtalek ni Kabsat Martin a ni Jehova aramidennanto met ti aniaman a kasapulan tapno dagiti adipenna maipablaakda dagiti literatura a mangiyanunsio iti Pagarian.

Kalpasan ti adu a panagmennamenna ken kararag, addan dagiti piho a plano. Idi linagipna ti napasamak, insurat ni Kabsat Martin ken Kabsat Rutherford kalpasanna: “Ti kangrunaan kadagiti amin nga aldaw isu daydi panangdamagmo no adda umdas a rason tapno ditay iyimprenta ken daiten a bukod dagiti amin a librotayo. Nakaay-ayat daydi a kapanunotan, ngamin kaiyuloganna ti kaadda ti kompleto a planta para iti typesetting, electroplating, pagimprentaan ken pagdait, a paandaren dagiti pinullo a makina a ditay kabisado, dagiti makina a ditay pay nadamdamag, ken ti intay panangsursuro iti nasurok a sangadosena pay a klase ti trabaho. Ngem daydi ti agparang a kasayaatan a remedio tapno malabanan dagiti nangina a singirda a pagimprenta iti libro kalpasan ti gubat.

“Inabangam ti seis-grado a patakder sadi 18 Concord Street (a dua kadagita a grado adda agab-abang); ket idi Marso 1, 1922, inokupartayo dayta. Inggatangannakami iti kompleto nga alikamen ti typesetting, electroplating, pagimprenta ken pagdait, kaaduanna ket baro, dadduma ti segunda mano; ket nangrugikamin a nagtrabaho.

“Maysa kadagiti dadakkel a kompania a dati a pagim-imprentaantayo nadamagna ti ar-aramidentayo ket immay, ti mismo a presidenteda, tapno bisitaennatayo. Nakitana dagiti baro a makina ket sipopormal a kinunana, ‘Addaankayo kadagiti primera klase a pagimprenta, ngem awan kadakayo ti makaammo no kasano a pagandaren dagitoy. Kalpasan ti innem a bulan basuranto amin dagitoyen; ket maamirisyonto a ti masapul a pagimprentaenyo ket isu dagidiay datin nga agim-imprenta para kadakayo, ta talaga a daytat’ negosioda.’

“Kasla nainkalintegan ti sinaona, ngem dina inkabilangan ti Apo; idinto a tinartarabaynatayo. Idi inrugitay ti agdait imbaonna ti maysa a kabsat a binusbosna ti intero a biagna iti negosio a panagdait. Dakkel unay ti naitulongna idi nga isut’ kasapulantay unay. Buyogen ti tulongna, ken iti espiritu ti Apo a nagandar kadagiti kakabsat a mayat a makasursuro, saan a nagbayag agar-aramidtayon kadagiti libro.”

Yantangay ti pabrika sadi Concord Street ket nalawa ti espasiona, dagidi pagimprentaan sadi Detroit naiyakarda sadi Brooklyn. Idi maikadua a tawen iti dayta a lugar, 70 porsiento kadagiti libro ken bokleta nga order, malaksid kadagiti magasin, tract, ken polieto ti parparnuayenen dagiti kakabsat. Iti sumuno a tawen, gaput’ irarang-ay ti trabaho napilitan nga inusarda ti nabati pay a dua a grado dayta a pabrika.

Kabaelanda ngata a papartaken pay ti produksionda? Addaanda idi ti makina a pagimprenta a naaramid idiay Alemania, a nairanta iti dayta sa naipatulod idiay America, ket nangrugi a nausar idi 1926. Sigun iti damagda, daydi ti damo a rotary press a nausar idiay America a pagimprenta kadagiti libro.

Nupay kasta, saan nga idiay America laeng ti nagimprentaan dagiti Estudiante ti Biblia.

Nagkauna a Panagimprenta Kadagiti Sabali a Daga

Babaen kadagiti komersial a kompania, agpapaimprentan ni Kabsat Russell idiay Britania idi pay la 1881. Kasta met ti naaramid idiay Alemania nanipud 1903, ti Grecia idi 1906, Finland idi 1910, ken uray idiay Japan idi 1913. Kadagidi tawen kalpasan ti immuna a gubat sangalubongan, adu a kasta a panagimprenta​—kadagiti libro, bokleta, magasin, ken tract​—ti naaramid idiay Britania, dagiti daga ti Scandinavia, Alemania, ken Poland, ket dadduma idiay Brazil ken India.

Sa, idi 1920, daydi tawen a ti Sosiedad a mismon ti nangimprenta kadagiti magasin sadi Brooklyn, naiyusuat dagiti urnos tapno dagiti kakabsattayo idiay Europa isuda metten ti agimprenta. Adda grupoda idiay Switzerland a nangorganisa iti pagimprentaanda sadi Bern. Bukodda a negosio daydi. Ngem Estudianteda ti Biblia amin, ket impablaakda dagiti literatura ti Sosiedad kadagiti pagsasao ti Europa a nalaka laeng ti singirda. Idi agangay, ginatang ti Sosiedad ti titulo dayta a planta a pagimprentaan sana pinalawa dayta. Tapno masupusopanda ti naganetget a kasapulan ti pimmanglaw a dagdaga ti Europa idi a tiempo, impablaakda sadiay dagiti nagadu a dagup dagiti libre a literatura. Idi arinunos ti 1920’s, dagiti publikasion ti nasurok a sangadosena a pagsasao naipaktorada manipud itoy a pabrika.

Naigiddato, umad-adu idit’ aginteres iti mensahe ti Pagarian idiay Romania. Nupay nakaro ti ibubusorda iti trabahotay sadiay, nangipasdek ti Sosiedad iti pagimprentaan sadi Cluj, tapno nababa ti gastos kadagiti literatura ken sidadaan kadagiti mabisbisin iti kinapudno idiay Romania ken kabangibang a pagilian. Idi 1924 dayta a pagimprentaan gistay naparuarna ti kakapat a milion a libro, malaksid kadagiti magasin ken bokleta, a Romaniano ken Hungariano. Ngem daydi manangaywan sadiay ket di nagkamatalek iti aywanna ket gaput’ basolna napukaw ti Sosiedad dagiti sanikuana ken makinana. Nupay kastoy, intultuloy latta dagiti matalek a kakabsat idiay Romania nga aramiden ti kabaelanda a mangiranud kadagiti kinapudno iti Biblia kadagiti dadduma.

Idiay Alemania kalpasan ti Gubat Sangalubongan I, nagadu dagiti agaaripuno kadagiti gimong dagiti Estudiante ti Biblia. Ngem dagidi Aleman agsagsagabada iti rigat ti ekonomia. Tapno agtalinaed a nababa ti gastos kadagiti literatura ti Biblia a pakagunggonaanda, nagimprenta metten sadiay ti Sosiedad a mismo. Idiay Barmen, idi 1922, nagimprentada iti flatbed a makina idiay sirok ti agdan ti Bethel Home ken sabali pay idiay kamarin. Iti sumuno a tawen immakar dagiti kakabsat iti nalawlawa a pasilidad sadi Magdeburg. Nasayaat dagiti patakderda sadiay, sa adu pay ti nainayon, ken naiplastar dagiti makina a pagimprenta ken pagdait ti libro. Idi agngudon ti 1925, naipadamag, a ti produksion a kabaelan daytoy a planta ket pumadan iti kawadwad ti magapgapuanan daydi planta idiay hedkuarter sadi Brooklyn.

Kaaduan kadagiti aktual a panagimprenta dagiti kakabsat nangrugida a babassit laeng. Kastat’ napasamak idiay Korea, idi 1922 a sadiay nangipasdek ti Sosiedad iti bassit a planta a pagimprentaan a mamataud kadagiti literatura a Koreano agraman Hapones ken Insik. Kalpasan ti sumagmamano a tawen, naiyakar dagiti makina idiay Japan.

Idi 1924 dagiti babassit a banag ti naiyimprenta idiay Canada ken idiay Sud Africa. Idi 1925 adda naipasdek a bassit a pagimprentaan idiay Australia ken maysa pay idiay Brazil. Dagidi kakabsat idiay Brazil di nagbayag inusardan dagiti makinada a pagimprentaan iti Portugues nga edision ti The Watch Tower. Ti sanga ti Sosiedad idiay Inglaterra naalana ti damo a pagimprentaanna idi 1926. Idi 1929 ti naespirituan a panagbisin dagiti napakumbaba a tattao ti España napennek idi naipablaak iti bassit a makina ti The Watch Tower sadiay. Dua a tawen kalpasanna adda makina nga agan-andaren idiay kadsaaran ti sanga nga opisina idiay Finland.

Kabayatanna, maang-angay met ti ilalawa idiay sangalubongan a hedkuarter.

Daydi Bukodda a Pabrika Idiay Sangalubongan a Hedkuarter

Nanipud idi 1920 agab-abang ti Sosiedad iti espasio para iti pabrika sadi Brooklyn. Uray daydi patakder a nausar manipud 1922 ket saan a nalagda; napalalot’ gunggonna no agandar ti rotary press idiay kadsaaran. Maysa pay, ad-adu nga espasio ti kasapulan gapu ta dumakdakkel ti trabaho. Inrason dagiti kakabsat a ti pundo nasaysayaat ti pakausaranna no bangonenda ti bukodda a pabrika.

Adda lote a sumagmamano la a bloke manipud iti Bethel Home ti kasla maikanatad unay a lugar, isu a tinawaranda. Nagbanaganna, nangatngato ti tawar ti Squibb Pharmaceutical Corporation; ngem idi nagbangonda iti dayta a lote, 1,167 a konkreto nga adigi ti impasokda tapno maaddaandat’ solido a pundasion. (Adu a tawen kalpasanna, ginatang ti Watch Tower Society dagita a patakder manipud Squibb, a nasayaat idin ti pundasionda!) Nupay kasta, daydi lote a nagatang ti Sosiedad idi 1926 ket natibker ti dagana a pagpatakderan.

Idi Pebrero 1927 inokupardan ti kabbaro a patakderda idiay 117 Adams Street sadi Brooklyn. Gistay doble ti kalawa ti espasiona no idilig iti dati nga us-usarenda agingga idi. Nagsayaat ti diseniona, a mangrugi ti trabaho kadagiti nangatngato a grado santo agpabpababa kadagiti nagduduma a departamento agingga a dumanon iti Departamento a Pagipaktoraan idiay kadsaaran a nairiparip iti daga.

Ngem, saan pay a nalpas ti irarang-ay idi. Iti las-ud lat’ sangapulo a tawen masapulen a mapadakkel daytoy a pabrika, sa ad-adu pay ti simmaruno a panagpadakkel. Malaksid iti panagimprenta kadagiti minilion a kopia dagiti magasin ken bokleta iti tinawen, patpatauden ti pabrika ti 10,000 a libro iti kada aldaw. Idi a dagiti kompleto a Biblia nairamanen kadagiti libro idi 1942, ti Watch Tower Society inyusuatna manen ti baro a tay-ak iti industria ti panagimprenta. Nageksperimento dagiti kakabsat agingga a nabalinanda nga isubo ti naingpis a papel ti Biblia kadagiti rotary press​—banag a sala pinadas dagiti dadduma nga agim-imprenta adu a tawenen kalpasanna.

Nupay dagiti dadakkel a produksion ket maang-angaydan, saanda a liniwayan dagiti grupo a naisangsangayan ti kasapulanda. Idi pay la 1910, adda Estudiante ti Biblia sadi Boston, Massachusetts, ken maysa idiay Canada a makibinbinnadang iti panangpataud ti Sosiedad kadagiti literatura a Braille. Idi 1924, manipud opisina sadi Logansport, Indiana, mamatpatauden ti Sosiedad kadagiti publikasion para kadagiti bulsek. Ngem, gapu ta mammano lat’ nagorder idi, naisardeng ti trabaho a Braille idi 1936, ket naigunamgunam ti panangtulong kadagiti bulsek babaen kadagiti plaka ti ponograpo agraman ti personal nga atension. Idi agangay, idi 1960, nangrugi manen a mapartuat dagiti literatura a Braille​—ita ad-adun ti klaseda, ken nagin-inut nga umadun ti immawat.

Panangsaranget iti Karit ti Nakaro nga Ibubusor

Kadagiti sumagmamano a daga, nagimprentada nupay nakaro ti kinarigat dagiti kasasaad. Ngem nagtultuloy dagiti kakabsattayo, a natarusanda a ti pannakaiwaragawag ti naimbag a damag ti Pagarian ket trabaho nga imbilin ni Jehova a Dios, baeten iti Anakna, a mairingpas. (Isa. 61:1, 2; Mar. 13:10) Idiay Grecia, kas pangarigan, insaad dagiti kakabsat ti pagimprentaanda idi 1936 sada pinaandar iti sumagmamano la a bulan sa nabaliwan ti gobierno ket dagiti autoridad pinaserraanda ti plantada. Kasta met laeng, idiay India, idi 1940, nagbannog ni Claude Goodman iti adu a bulan tapno maipuestona ti pagimprentaan sana inadal no kasano a pagandaren dayta, ngem di nagbayag nagbaon ti maharaja kadagiti polis, inluganda ti makina, ket dagidi tipo ti letra a siaannadna a pinaglalasin imbasurada kadagiti dadakkel a lata.

Kadagiti dadduma pay a lugar, gapu kadagiti linteg ti gobierno maipapan kadagiti importado a literatura kapilitan a paaramid dagiti kakabsat dagita kadagiti lokal a komersial nga agim-imprenta, idinto ta adda pagimprentaan ti Sosiedad iti kabangibang a pagilian a kabaelanna nga aramiden dayta. Kastat’ napasamak idi ngalay ti 1930’s kadagiti lugar a kas iti Denmark, Latvia, ken Hungary.

Idi 1933 ti gobierno nga Aleman, gaput’ panangsugsog dagiti klero, inruginan a pasardengen ti panagimprenta dagiti Saksi ni Jehova idiay Alemania. Inokupar dagiti polis ti pabrika ti Watch Tower Society sadi Magdeburg sada rinikpan idi Abril dayta a tawen, ngem dida met nakabiruk ti ebidensia a pakabasolanda, isu a pinanawanda. Kaskasdi, siningada manen iti Hunio. Tapno maitultuloy ti pannakaisaknap ti mensahe ti Pagarian, nangipasdek ti Sosiedad iti pagimprentaanna sadi Prague, Czechoslovakia, ket adu a makina ti naiyakar sadiay manipud Magdeburg. Gapu itoy, dagiti magasin iti dua a pagsasao ken dagiti bokleta iti innem a pagsasao naiyimprentada kadagiti simmuno a tawen.

Ket idi 1939, nagturong dagiti tropa ni Hitler sadi Prague, iti kasta pinartakan dagiti kakabsat a winarwar dagiti makina sada inruar iti pagilian. Dadduma ti naipan idiay Netherlands. Naintiempuan unay daydi. Rimmikut idin ti komunikasion dagiti kakabsat nga Olandes iti Switzerland. Isu a nangabangdan iti lugar ket, ita ta adda kassangpet a makinada, isudan ti nagimprenta. Nagtultuloy daytoy iti apagbiit laeng, nupay kasta, sakbay a ti planta ket kinumpiskar dagidi rimmaut a Nazi. Ngem inusar dagidi kakabsat dagidi a makina bayat nga adda gundaway.

Idi a ti dinudursok nga aksion dagiti opisial ti Finland pinasardengda ti pannakaipablaak Ti Pagwanawanan bayat ti gubat, kinopia dagiti kakabsat iti mimeograph dagiti kangrunaan nga artikulo sa intulod dagiti para ipuslit. Idi a ti Austria inturayanen dagiti Nazi idi 1938, Ti Pagwanawanan nai-mimeograph ngem naiyakar-akar ti makina tapno di makumpiskar dagiti Gestapo. Umarngi met, idiay Canada idi a napawilan dagiti Saksi bayat ti gubat, masapul met idi nga iyalis-alisda dagiti makinada tapno maitultuloyda nga ipaay ti naespirituan a taraon dagiti kakabsatda.

Idiay Australia idi a napawilan ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova, inyimprenta dagiti kakabsat ti bukodda a magasin sa nagimprenta ken dinaitda pay dagiti libroda​—banag a dida napadpadasan uray idi paborable pay dagiti kasasaad. Namin-16 a daras nga inyakar-akarda idi ti makina a pagdaitda tapno di makumpiskar, ngem nagballigida a nangileppas ti 20,000 a libro nga apag-isu a nairuar idi nagkumbensionda idi 1941 nupay nagkaro dagiti tuben a lasatenda!

Ilalawa Kalpasan ti Gubat Sangalubongan II

Kalpasan ti gubat, nagtataripnong dagiti Saksi ni Jehova iti asamblea internasional sadi Cleveland, Ohio, idi 1946. Sadiay ni Nathan H. Knorr, a presidente idit’ Watch Tower Society, impalawagna ti baro a panagbangon ken ilalawa. Nanipud nagbettak ti Gubat Sangalubongan II, immadu ti bilang dagiti Saksi iti 157 porsiento, ket dagiti misionero napartak ti pananglukatda iti trabaho kadagiti kabbaro a tay-ak. Tapno masupusopan ti panagkalikagum kadagiti literatura ti Biblia iti sangalubongan, binalabala ni Kabsat Knorr dagiti plano a mangpalawa kadagiti pasilidad idiay sangalubongan a hedkuarter. Kas resulta ti naigakat nga ilalawa, ti pabrika nasursurokton a doble ti espasio a mausar ngem iti dati a 1927 a patakder, ket ti mapadakkel unay a Bethel Home agpaayto kadagiti boluntario a trabahador. Nakompleto dagitoy kanayonan a pasilidad ken nausarda idi rugrugi ti 1950.

Ti pabrika ken dagiti opisina idiay sangalubongan a hedkuarter sadi Brooklyn namin-aduda a napadakkel nanipud 1950. Idi 1992 sakupendan ti umasping iti walo a bloke ti siudad ket naaddaanda iti 230,071 metro kuadrado nga espasio. Saan la a patakder dagitoy a pagaramidan iti libro. Naidedikar dagitoy ken Jehova, tapno mausar a mangpataud kadagiti literatura a nairanta a mangisuro kadagiti tattao kadagiti pagalagadanna para iti biag.

Kadagiti dadduma a lugar narigatandan a mangpaandar kadagiti pagimprentaan ti Sosiedad kalpasan ti maikadua a gubat sangalubongan. Sinakupen dagiti Komunista ti pabrika ken dagiti opisina a kukua ti Sosiedad sadi Magdeburg, Alemania. Inokupar dayta dagiti Saksi nga Aleman, ngem apagbiitda laeng a pinaandar sakbay a nakumpiskar manen dayta. Tapno masupusopan ti kasapulan ti Makinlaud nga Alemania, masapul nga adda maipasdek sadiay a pagimprentaan. Reggaay ti nagbanagan ti siudad gaput’ pannakabombombana. Nupay kasta, iti apagbiit nakaala dagiti Saksi iti bassit a pagimprentaan nga inus-usar idi dagiti Nazi, sadi Karlsruhe. Idi 1948 adda dua a makinada a flatbed a nagandar iti aldaw ken rabii iti maysa a patakder a naalada idiay Wiesbaden. Iti sumuno a tawen pinalawada dagiti pasilidad ti Wiesbaden ket pinaaduda dagiti makinada iti mamimpat a daras tapno masupusopanda dagiti kasapulan dagiti umad-adu a bilang dagiti mangiwarwaragawag iti Pagarian iti dayta a paset ti tay-ak.

Idi a ti Sosiedad agimprenta manen a silalatak idiay Grecia idi 1946, saan a sierto a kanayon nga adda koriente. No dadduma agiddep iti mano nga oras. Idiay Nigeria idi 1977, kasta met ti problema dagiti kakabsat. Idi di pay nakaala ti sanga ti Nigeria iti bukodna a generator, dagiti trabahador iti pagimprentaan agsublida nga agtrabaho iti uray ania a tiempo, aldaw wenno rabii, basta addan koriente. Gapu iti kasta nga anepda, dida pulos naikapis iti uray maysa la a ruar Ti Pagwanawanan.

Kalpasan ti ibibisita ni Kabsat Knorr idiay Sud Africa idi 1948, adda ginatangda a lote sadi Elandsfontein; ket idi rugrugi ti 1952, inokupar ti sanga ti baro a pabrika sadiay​—ti damo nga aktual a pinatakder ti Sosiedad idiay Sud Africa. Babaen iti panangusarda iti baro a makina a flatbed, inrugida nga inyimprenta ti magasin iti walo a pagsasao a maus-usar idiay Africa. Idi 1954 ti sanga idiay Sweden nabaelanna nga inyimprenta dagiti magasin iti flatbed press, a kas met iti sanga ti Denmark idi 1957.

Idi nga immadu ti kasapulan a literatura, naparnuay dagiti high-speed rotary letterpresses, immuna iti maysa a sanga sa simmaruno ti sabali. Ti Canada inawatna ti immuna idi 1958; ti Inglaterra, idi 1959. Idi 1975 ti Watch Tower Society addaanen iti 70 a dadakkel a rotary press nga agan-andar kadagiti pagimprentaanna iti sangalubongan.

Sangalubongan a Sistema a Mangipablaak iti Kinapudno ti Biblia

Idi arinunos ti 1960’s ken kalpasanna, impamaysada nga ipamuspusan nga iwaras dagiti pagimprentaan ti Watch Tower Society. Napartak idin ti iyaadu ti bilang dagiti Saksi ni Jehova. Ad-adu nga espasio ti pabrika ti kasapulan tapno umdas dagiti literatura ti Biblia nga usarenda a mismo ken para iti publiko. Ngem nabannayat ti panagpalawa sadi Brooklyn gapu ta limitado ti lote a magatang sa nagadu ti rikititosna. Naiplano nga agimprentada pay iti sabali a lugar.

Gapuna, idi 1969 inrugida a dinisenio ti baro a pagimprentaan a mabangon idiay asideg ti Wallkill, Nueva York, agarup 150 kilometro iti amianan a laud ti Brooklyn. Daytoy ti mangnayon ken mangiwaras kadagiti pasilidad ti hedkuarter, ket inton agangay nalabit amin a Pagwanawanan ken Agriingkayo! a magasin ti Estados Unidos aggapunton sadi Wallkill. Tallo a tawen kalpasanna adda manen naiplano a maikadua a pabrika para iti Wallkill, a daytoy dakdakkel ngem daydi immuna. Idi 1977 dagiti rotary letterpress sadiay patpataudendan ti nasurok a 18 milion a magasin iti kada bulan. Idi 1992, dagiti dadakkel a MAN-Roland ken Hantscho offset press (4 la nga offset press imbes a 15 a letterpress) ti us-usarendan, ket makapataudda ti nasurok a maysa a milion a magasin kada aldaw.

Idi damo a naaramid dagiti plano para iti panagimprenta sadi Wallkill, Ti Pagwanawanan maipabpablaak idi sadi Brooklyn iti 32 kadagiti 72 a pagsasao; ti Agriingkayo! iti 14 kadagiti 26 a pagsasaona. Agarup 60 porsiento iti dagup dagiti kopia a maiyim-imprenta iti intero a lubong ket sadiay sangalubongan a hedkuarter ti pakaar-aramidanda. Nasaysayaat koma no ad-adu kadagitoy a trabaho ti maaramid kadagiti daga nga adda iti ruar ti Estados Unidos ken kakabsattayo ti agtrabaho imbes a dagiti komersial a kompania. Gapuna, no iti masanguanan adda sangalubongan a krisis wenno adda panangsinga ti gobierno iti trabaho dagiti Saksi ni Jehova iti panagimprenta iti aniaman a paset ti daga, kaskasdi nga adda latta ti napateg a naespirituan a taraon.

Isu nga idi 1971, gistay dua a tawen sakbay a nagandar ti immuna a pabrika ti Watch Tower sadi Wallkill, inyusuatdan ti pannakabangon ti dakkel a planta a pagimprentaan sadi Numazu, Japan. Ti nasurok a naminlima a daras ti iyaadu dagiti mangiwaragawag iti Pagarian idiay Japan iti kallabes a dekada impasimudaagna nga adu a literatura ti Biblia ti masapulda sadiay. Iti daydi a tiempo, napalawa dagiti pasilidad ti sanga idiay Brazil. Kasta met idiay Sud Africa, a sadiay dagiti literatura ti Biblia maparparnuayda iti nasurok dua a dosena a pagsasao ti Africa. Iti simmuno a tawen, idi 1972, napalawa dagiti pasilidad a pagipablaakan ti Sosiedad idiay Australia iti mamimpat a daras, tapno mailugaran ti abastoda iti kada ruar Ti Pagwanawanan ken Agriingkayo! iti dayta a paset ti lubong ket didan agur-uray iti nabayag kadagiti barko a nagkarga kadagita. Nabangon met dagiti kanayonan a pabrika idiay Francia ken iti Filipinas.

Idi rugrugi ti 1972, ni N. H. Knorr ken ti manangaywan ti pabrika ti Brooklyn, a ni M. H. Larson, nagbaniagada iti internasional tapno usigenda ti trabaho a magapgapuanan, tapno organisarenda dagiti bambanag para iti kapartakan a pannakausar dagitoy a pasilidad ken tapno isaadda ti pundasion ti ad-adunto pay nga ilalawa. Binisitada ti 16 a pagilian ti Sud America, Africa, ken ti Adayo a Daya.

Di nagbayag kalpasanna, ti sanga idiay Japan ti mismon a mangim-imprenta kadagiti magasin a Hapones a kasapulan iti dayta a paset ti tay-ak, imbes nga agdepende kadagiti komersial nga agim-imprenta. Iti dayta met la a tawen, 1972, ti sanga idiay Ghana inrugina nga inyimprenta Ti Pagwanawanan iti tallo a lokal a pagsasao, imbes nga ur-urayenda dagiti naggapu iti Estados Unidos ken Nigeria. Simmaruno, ti sanga ti Filipinas inruginan ti composition ken panagimprenta Ti Pagwanawanan ken Agriingkayo! iti walo a lokal a pagsasao (malaksid iti Ingles a magasin a kasapulanda). Nagbanag daytoy iti ad-adda a pannakaiwaras ti panagimprenta ti Watch Tower.

Idi arinunos ti 1975, ti Watch Tower Society agipabpablaaken iti literatura ti Biblia kadagiti bukodna a pasilidad iti 23 a daga a naiwaras iti intero a globo​—liblibro iti tallo a pagilian; dagiti bokleta wenno magasin wenno aggiddan iti isuamin a 23 a lugar. Iti 25 a dadduma pay a daga, parpartuaten met ti Sosiedad dagiti babbabassit a banag kadagiti bukodna nga alikamen.

Nanayonan met ti kapasidad ti Sosiedad a mangpataud kadagiti libro. Agdadaitdan ti libro idiay Switzerland ken Alemania idi pay la ngalay ti 1920’s. Kalpasan ti Gubat Sangalubongan II, idi 1948 dagiti kakabsat idiay Finland isudan ti nangdait kadagiti libro (idi damo, kaaduanna manomano) nga usaren nga ad-adda dayta a pagilian. Dua a tawen kalpasanna ti sanga ti Alemania nangrugi manen nga agdait, ket idi agangay isun ti nangtaming iti maar-aramid a panagdait kadagiti libro idiay Switzerland.

Sa, idi 1967, ta nasuroken a maysa a milion dagiti Saksi iti sangalubongan sa nairugin ti pannakairuar dagiti ibubulsa a libro idiay ministerioda, immadu ti kalikagumanda a kastoy a tipo dagiti literatura ti Biblia. Iti las-ud ti siam a tawen, nasurok a namin-innem a daras ti rimmang-ayan dagiti departamento a pagdaitan sadi Brooklyn. Idi 1992 addaanen ti Watch Tower Society iti 28 a departamento a pagdaitan nga agan-andar iti walo a nagduduma a pagilian.

Iti dayta met la a tawen, 1992, saan laengen nga idiay Estados Unidos ti pagim-imprentaan ti Watch Tower Society kadagiti literatura ti Biblia iti 180 a pagsasao, no di ket patpatauden ti uppat a kadadaklan a pagimprentaanna idiay Latin America ti adu a literatura a kasapulanda dita a pagilian ken dagiti dadduma a pagilian iti dayta a paset toy lubong. Sangapulo ket maysa pay a pagimprentaan dagiti mamatpataud kadagiti literatura idiay Europa, ket tumultulong amin dagitoy a mangsupusop kadagiti kasapulan a literatura dagiti dadduma a daga. Kadagitoy, ti Francia regular nga ab-abastuanna ti literatura a kasapulan ti 14 a daga ket ti Alemania, a nasurok 40 a pagsasao ti iyim-imprentana, nawadwad ti ipatpatulodna iti 20 a pagilian ken adda babbabassit a kantidad kadagiti adu a sabsabali a daga. Idiay Africa, ti innem a pagimprentaan ti Watch Tower patpataudenda dagiti literatura ti Biblia iti dagup nga 46 a pagsasao. Adda pay 11 a sabali a pagimprentaan​—dadduma dadakkel, dadduma babassit​—ab-abastuanda ti Makintengnga a Daya ken ti Adayo a Daya, dagiti isla ti Pacifico, Canada, ken dadduma a lugar kadagiti literatura nga usarenda a mangisaknap iti naganetget a mensahe maipapan iti Pagarian ti Dios. Iti sabali a 27 pay a daga, agim-imprenta ti Sosiedad kadagiti babassit a banag a kasapulan dagiti kongregasion tapno naannayas ti panagandarda.

Dagiti Baro a Metodo, Baro nga Alikamen

Idi 1960’s ken 1970’s, adda dakkel a nagbalbaliwan ti industria a pagimprenta. Iti karkarna a kapartak, naiwalin dagiti letterpress ket naisandi ti offset printing.d Ti Watch Tower Society saanna a dagdagus a binaliwan ti metodona. Dagidi plata nga us-usarenda iti offset press saan a maikanatad kadagiti nawadwad a panangpaandar ti Sosiedad para kadagiti literaturana. Malaksid pay, ti kastoy a panagbalbaliw kasapulanna ti kabbaro a wagas ti typesetting ken composition. Kasapulanton dagiti baro a makina. Sursuruen pay ti baro a teknolohia. Bale masukatanto amin a pagimprentaan kadagiti pabrika ti Sosiedad. Nakaam-amak ti magasto.

Nupay kasta, di nagbayag bimmatad a dagiti abasto a mangsuporta iti letterpress ket maib-ibusen. Sumaysayaat met a sipapartak dagiti plata ti offset. Masapul idin ti panagbalbaliw.

Idi pay la 1972, gaput’ nasaet a panaginteresda iti irarang-ay ti offset a panagimprenta, tallo a miembro ti pamilia ti Bethel idiay Sud Africa ti gimmatang iti bassit a segunda mano a sheetfed offset a pagimprentaan. Nakaalada ti kapadasan iti panagimprenta kadagiti babassit a banag iti dayta. Sa, idi 1974, dayta a makina nausar a nangimprenta Ti Kinapudno a Mangiturong iti Biag nga Awan Inggana, a libro nga ibubulsa, iti pagsasao a Ronga. Ti balligida a nangaramid a sidadaras iti dayta timmulong tapno maiburayda ti instruksion ti Biblia kadagiti rinibo a tattao a mabisin iti kinapudno sakbay a napawilan manen ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova iti lugar a pagnanaedan dagita a tao. Sabali pay a sheetfed offset press, a naited iti sanga nga opisina ti Sosiedad idiay Sud Africa di nagbayag kalpasan a ginatang dagiti kakabsat daydi immuna, ti naitulod idiay Zambia ket nausar a naimbag sadiay.

Ti pabrika ti Sosiedad idiay Alemania nakaun-una met no iti offset a panagimprenta. Idi Abril 1975 dagiti kakabsat sadiay inrugida nga inusar ti sheetfed press a pagimprenta kadagiti magasin nga agusar ti papel ti Biblia para kadagiti Saksi ni Jehova idiay Makindaya nga Alemania, a sadiay ket naipawil dagiti Saksi. Sinaruno daytoy, iti sumuno a tawen, iti pannakapartuat dagiti libro a rimmuar ti offset press para kadagidiay maidaddadanes a kakabsat.

Agarup iti isu met la a tiempo, idi 1975, inrugi nga inusar ti Watch Tower Society ti damo a web offset press para kadagiti magasin idiay Argentina. Nasurok la bassit a nakatawen a nagandar, nupay kasta, sakbay nga impawil ti gobierno ti Argentina ti trabaho dagiti Saksi ket naserraan ti pagimprentaanda. Ngem nagtultuloy a limmawa dagiti offset a pagimprentaan kadagiti dadduma a pagilian. Idi rugrugi ti 1978, idiay planta ti hedkuarter ti Watch Tower Society sadi Brooklyn, Nueva York, ti web offset press sadiay nangrugi a nagimprenta kadagiti libro a tallo ti kolorna.e Adda maikadua a makina a nagatang iti dayta met la a tawen. Kaskasdi, ad-adu pay a makina ti masapul tapno makompleto ti panagbalbaliw.

Nagtalek ti Bagi a Manarawidwid nga ipaayto ni Jehova ti aniaman a masapul tapno mairingpas ti trabaho a paar-aramidna. Idi Abril 1979 ken Enero 1980, naipatulod dagiti surat kadagiti kongregasion ti Estados Unidos a nangilawlawag iti situasion. Simmangpet dagiti donasion​—nabannayat idi damo, ngem idi agangay adda umdasen a panggastos iti intero a sangalubongan a sistema dagiti pabrika ti Watch Tower para iti offset a panagimprenta.

Kabayatanna, tapno maaprobetsar pay dagiti agdama nga alikamen ken tapno mapapartak ti panagbalbaliw, pina-remodel ti Watch Tower Society dagiti kabaruan a MAN pressna ket pinagbalinda nga offset. Sangadosena a pagilian ti nakaipatulodan dagitoy a makina, agraman ti innem a dati a dida inyimprenta a lokal dagiti magasinda.

Panagimprenta iti Uppat a Kolor

Ti sanga ti Finland isut’ damo a nagimprenta iti kada ruar ti magasin nga uppat ti kolorna babaen iti offset, a nangrugida iti simple a wagas kadagidi ruar ti Enero 1981 sada pinarang-ay ti teknikda. Simmaganad, nagimprentan ti Japan iti libro nga uppat ti kolorna. Simmurot met dagiti dadduma a pagimprentaan ti Watch Tower bayat a nakaalada kadagiti alikamenda. Dadduma a makina ti ginatang sa impatulod ti sangalubongan a hedkuarter. Dagiti dadduma ket ginastosan dagiti Saksi ni Jehova iti dayta a pagilian nga ayan ti pabrika. Adda pay dagiti kaso, a dagiti Saksi iti maysa a pagilian insagutanda dagiti kakabsatda iti sabali a daga kadagiti kasapulanda nga alikamen.

Iti periodo kalpasan ti Gubat Sangalubongan II, ad-adda a nagayatan ti lubong dagiti pagbasaan nga adda ladladawanna, ket ti panagusarda kadagiti realistiko a kolor ad-adda a nangpapintas kadagiti publikasion. Ti pannakausar ti kolor pinagbalinna nga ad-adda a makaawis dagiti pagbasaan ket ngarud inallukoyna ti panagbasa. Kadagiti dadduma a lugar natakkuatanda a rimmang-ay unay ti panagibunongda Ti Pagwanawanan ken Agriingkayo! idi pimmintas ti langada.

Panangpatanor Kadagiti Maikanatad a Sistema ti Computer

Tapno masuportaran ti uppat-kolorna a panagimprenta, pinatanorda ti sistema ti computer a mangisagana iti manuskrito sakbay a maimprenta; ket idi 1977 a nadesisionan nga usaren daytoy. Dagiti Saksi nga eksperto iti daytoy a tay-ak nagboluntarioda idiay sangalubongan a hedkuarter tapno tulonganda ti Sosiedad a mangasikaso a sidadaras kadagitoy a kasapulan. (Di nagbayag kalpasan daytoy, idi 1979, adda grupo idiay Japan nga idi agangay buklen ti agarup 50 a Saksi a nangrugi a nagaramid iti programa ti computer a kasapulan ti pagsasao a Hapones.) Nausar dagiti komersial a computer hardware, ket insagana dagiti Saksi dagiti programa a makatulong kadagiti administratibo a kasapulan ti Sosiedad ken iti panangipablaak kadagiti adu a pagsasao. Tapno mataginayon dagiti nangato nga estandarte ken mapataud ti panangibagay-bagay, nasken idi a mangpatanorda iti espesial a programa para iti typesetting ken photocomposition. Awan idi dagiti komersial a programa para iti entering ken phototypesetting iti adu kadagiti 167 a pagsasao nga iyim-imprenta ti Watch Tower Society, isu a dagiti Saksi ti nangaramiden iti kukuada.

Iti daydi a tiempo ti komersial a lubong awan nakitana a pagganansiaanna kadagiti pagsasao nga us-usaren lat’ sumagmamano a populasion wenno dagiti tattao a limitado unay ti makukuartada, ngem dagiti Saksi ni Jehova interesadoda kadagiti biag. Iti las-ud lat’ nabiit a tiempo, dagiti naaramidda a programa ti typesetting nausaren a mangpartuat kadagiti literatura iti nasurok a 90 a pagsasao. Maipapan iti nagapuananda ti mararaem a Seybold Report on Publishing Systems kunana: “Awan masaomi no di pammadayaw kadagiti ganuat, saririt ken sirib dagiti tattao ti Watchtower. Mammano itatta dagidiay adda ambisionna wenno adda turedna a mangipakat iti kasta, nangruna ta bale nangrugida iti awan.”​—Tomo 12, No. 1, Setiembre 13, 1982.

Nalaklaka pay koma ti panagimprenta ken panangmantinir no dagiti alikamen a mausar iti sangalubongan ket agpapareho. Isu nga idi 1979 inkeddengda a ti Watch Tower Society aramidennan ti bukodna a phototypesetting. Daydiay grupo a mangaramid iti daytoy isu idin ti mangpartuat iti kangrunaan a hardware a kasapulanna, imbes nga agpannurayda unay kadagiti komersial nga alikamen.

Gapuna, idi 1979 adda grupo dagiti Saksi ni Jehova a nagtitipon idiay Watchtower Farms, sadi Wallkill, Nueva York, nga inrugida nga idisenio ken putaren ti Multilanguage Electronic Phototypesetting System (MEPS). Idi Mayo 1986 daytoy a grupo a mangas-asikaso itoy a proyekto saanda laeng a dinisenio ken pinutar dagiti MEPS computer, phototypesetter, ken graphics terminals no di ket, nasnasken pay, napartuatda payen ti software a kasapulan tapno maproseso dagiti material a maipablaak iti 186 a pagsasao.

Nakibinnadang met iti pannakapartuat daytoy a software ti dakkel a font-digitizing operation. Kayuloganna daytoy ti naganetget a panangadal iti nagpaiduma a kasaaad ti kada pagsasao. Masapul a maaramid ti artwork iti kada letra iti pagsasao (kas ehemplo, kada letra a capital ken babassit, agraman dagiti diacritical mark ken amin a punctuation​—ti nagduduma a kadakkelda), buyogen ti naisalsalumina a drowing ti kada typeface (kas koma no, lightface, italic, bold, ken extra bold), a nalabit adu a naisalumina a font, wenno estilo ti tipo. Ti tunggal font a romano kasapulanna ti 202 a character. No kasta, ti 369 a font a romano masapulna ti 74,538 a character. Idi naisagana dagiti font nga Insik naidrowing ti 8,364 a character iti kada font, ket adunto pay a character ti mainayon.

Kalpasan a naaramid dagiti artwork, nadisenio ti software a tumulong a mangimprenta kadagiti character iti nadalus, nabatad a porma. Ti software masapul a kabaelanna saan laeng a ti Romano nga alpabeto no di pay ket iti Bengali, Cambodian, Cyrillic, Griego, Hindi, ken Korean agraman Arabe ken Hebreo (nga agpada a mabasa manipud kannawan agpakattigid) ken ti Hapones ken Insik (a dagitoy dida agaramat kadagiti alpabeto). Idi 1992 addan ti software a mangproseso iti material kadagiti nasurok a 200 a pagsasao, ket dagiti programa para kadagiti dadduma a pagsasao nga us-usaren dagiti minilion a tattao madamada pay la a parpartuaten.

Idi maipakat daytoy a panagbalbaliw kadagiti sanga masapul idi ti panangusar kadagiti baro a metodo ken panangadal kadagiti baro a kinasigo. Naibaon dagiti personnel idiay sangalubongan a hedkuarter tapno adalenda no kasano a buklen, pagandaren, ken mantiniren dagiti dadakkel a web offset press. Naisuro dagiti dadduma no kasanoda a pagsisinaen dagiti kolor babaen iti laser scanner. Sinanayda dagiti dadduma a personnel nga agusar ken mangmantinir kadagiti computer. Gapuna, no rumsua dagiti problema iti produksion iti uray sadino a paset ti lubong, sidadarasda a marisut dagitoy ket iti kasta agtultuloy ti trabaho.

Nabigbig ti Bagi a Manarawidwid a no dagiti Saksi ni Jehova iti intero a lubong ket parepareho nga artikulo ti adalenda kadagiti gimongda iti linawanlawas ken parepareho a literatura ti ibumbunongda iti ministerio idiay tay-ak, addanto dakkel a nagkaykaysa nga epekto daytoy. Idi un-unana, ti literatura a naipablaak iti Ingles ket santo la mabasa kadagiti dadduma a pagsasao uppat a bulan kalpasanna; kadagiti adu a pagsasao abutennat’ makatawen, wenno masansan tawtawen pay, kalpasanna. Ngem itan mabalinen a balbaliwan dayta. Ti kaadda ti alikamen nga agpapareho kadagiti sanga nga agim-imprenta isut’ importante a nakagapu iti agbabansag a panangipablaak iti literatura iti nagduduma a pagsasao. Idi 1984, nabaelanda a pinagbabansag nga impablaak Ti Pagwanawanan kadagiti 20 a pagsasao. Idi 1989, idi a ti nabileg a mensahe a linaon ti libro nga Apocalipsis​—Ti Grande a Tampokna Asidegen! ket naibunong iti publiko sumagmamano la a bulan manipud iruruarna, mabasa daytan a libro iti 25 a pagsasao. Idi 1992, immadun ti agbabansag a nangipablaak Ti Pagwanawanan ket 66 a pagsasao ti inramannan, pagsasao nga us-usaren ti dadakkel a paset ti populasion toy lubong.

Nanipud nangrugi ti proyekto a MEPS idi 1979, adun ti karkarna a nagprogresuan ti industria ti computer. Addan dagiti nabileg a personal computer a nagadut’ kabaelanda nga aramiden ken nalaklakan nga amang ti bayadda ngem dagidi nagkauna. Tapno agmoderno dagiti mausar iti trabaho a panagipablaak, inkeddeng ti Watch Tower Society nga usaren met dagitoy a personal computer, agraman dagiti bukod a software ti Sosiedad. Daytoy ti nangpapartak iti produksion. Daytoy pay ti timmulong a nangipaay kadagiti programa ti computer a mausar iti panagipablaak kadagiti ad-adu a sanga ti Sosiedad, ket ti bilang dagiti sanga a mangus-usar kadagitoy bigla a dimmanon iti 83. Idi 1992 ti Watch Tower Society, iti intero a lubong, addaanen iti nasurok 3,800 a terminal a mangus-usar iti bukodna a programa ti computer. Saan met ket nga amin a sanga nga addaan kadagita nga alikamen ket agiyimprentada, ngem iti uray ania a sanga nga addaan bassit a computer ken addaan software ti Sosiedad, agraman bassit a laser printer, kabaelannan nga isagana dagiti trabaho para kadagiti tract, magasin, libro, ken uray ania a maiyimprenta malaksid iti mismo a panagimprenta.

Rimmang-ay a Panangsuporta ti Computer Kadagiti Agipatpatarus

Kabaelan kadi ti computer ti dakdakkel a panangsuporta kadagidiay agipatpatarus? Dagiti agipatpatarus kadagiti publikasion ti Watch Tower, no iti kaaduan a kaso, terminal ti computer ti usarenda. Adu kadagitoy ti agtartrabaho kadagiti sanga nga opisina ti Sosiedad. Dagiti dadduma, nga idiay balayda ti pagipatarusanda ket makinilia ti inus-usarda iti adu a tawen wenno insuratda pay ketdi, natulonganda nga adalen no kasano nga iserrek ti patarusda kadagiti computer workstation wenno agusarda ti laptop computer (maawit-awit gaput’ kabassitda) a ginatang ti Sosiedad. Ania man a kayatda a baliwan no iti patarusda nalakada la nga aramiden idiay mismo nga screen ti computer. No saan nga idiay opisina ti pagtrabahuanda nga isut’ aktual a pakaiyimprentaan dayta, ti laeng kasapulanda isut’ panangiyakarda iti manuskrito iti naingpis, nalap-it a disk sadanto ipaw-it dayta iti agim-imprenta a sanga tapno maproseso.

Idi 1989-90, idi a napartak a nabalbaliwan ti gobierno dagiti adu a daga, pimmartak ti internasional a komunikasion. Sidadaras, inangay dagiti Saksi ni Jehova ti seminar para kadagiti agipatpatarus idiay Makindaya nga Europa. Nairanta daytoy a mangparang-ay iti kalidad ti trabahoda, tapno mausarda dagiti agdaman nga alikamen ti computer, ken tapno agbabansag a maipablaak Ti Pagwanawanan kadagiti pagsasaoda. Sa, kasta met a tulong ti naipaay kadagiti agipatpatarus iti Abagatan a Daya nga Asia.

Ngem mausar kadi ti computer tapno pumartak ti trabaho a panagipatarus wenno rumang-ay ti kalidad dayta? Wen. Idi 1989, inusaren dagiti Saksi ni Jehova dagiti nabileg a sistema dagiti computer a tumulong iti pannakaipatarus ti Biblia. Kalpasan ti naganetget a panagsagana, napaadda dagiti electronic file tapno kabaelan ti agipatpatarus a sidadaras a paruaren idiay screen ti computer ti aniaman nga orihinal a sao (iti Biblia) agraman ti listaan ti isuamin a pannakaipatarus dayta a sao iti Ingles, sigun iti konteksto a nakausaranna, iti New World Translation. Mabalinna pay a pilien ti maysa a kangrunaan a sao iti Ingles sananto paruaren amin a sasao iti orihinal a pagsasao a nakaadawan daytoy (ken nalabit sasao nga umarngi ti kaiyuloganna). Masansan nga ipalgak daytoy a ti grupo dagiti sao a nausar iti Ingles ket impaulogda ti maysa la a termino idiay orihinal a pagsasao. Iti kasta nakaal-alisto a masukimat ti agipatpatarus ti nauneg a kayulogan ti ipatpatarusna. Daytoy ti tumulong kenkuana a mangtiliw ti naisalsalumina a kaiyulogan ti kangrunaan nga iyebkas ti orihinal a pagsasao agraman ti eksakto a kababagas a kalikaguman ti konteksto ket iti kasta apaghustot’ pannakaipatarus iti bukodna a pagsasao.

Inton usarendan dagitoy a computer file, dagiti beterano nga agipatpatarus usigenda amin a nagparangan ti aniaman a sao a masarakan iti Biblia sadanto designaran ti katupag a termino iti lokal a pagsasao kada panagparang dayta a termino sigun iti konteksto a nakausaranna. Daytoy ti mangisierto ti nangato a kalidad ti panagaallot. Ti gapuanan ti kada agipatpatarus repasuen dagiti kakaduana iti grupo tapno magunggonaan ti gapuananda iti panagsirarak ken kapadasanda amin dita a grupo. Inton malpas daytoy, usarenda ti computer tapno paruarenda ti Kasuratan a kayatda, nga ilanadna ti kada sao iti Ingles a teksto, ti numero a mangtukoy iti orihinal a pagsasao, ken ti napili a katupagna iti lokal a pagsasao. Saan a dayta ti pagnguduan ti trabaho. Urnosento pay ti agipatpatarus ti kina-annayas ti pannakaisaritana ket aramidenna a nalaka a basaen iti bukodna a pagsasao. Ngem bayat nga aramidenna daytoy, nasken a nalawag ti pannakatarusna iti kayulogan ti teksto. Kas pangtulong kenkuana, mabalinna a pagparangen idiay computer dagiti naipablaak a komentario ti Watch Tower iti dayta a bersikulo ti Biblia wenno aniaman nga ebkas a linaon dayta.

Mapaababa ngarud ti tiempo a panagsirarak ket mataginayon ti nangato a kalidad ti panagaallot. No agtultuloy pay a rumang-ay daytoy a potensial, mainanama a dagiti napateg a publikasion naparpartakdanton a maala kadagiti pagsasao a sumagmamano laeng dagiti agipatpatarus. Ti pannakausar daytoy nga alikamen a mangpartuat kadagiti literatura a mangsuporta iti pannakaiwaragawag ti mensahe ti Pagarian isut’ nanglukat iti karkarnat’ kadakkelna a tay-ak ti panagimprenta.

Ngarud, kas kadagidi padada a nagkauna a Kristiano, dagiti Saksi ni Jehova itoy moderno a tiempo usarenda ti kabaruan a metodo a pangisaknap iti Sao ti Dios. Tapno maidanonda ti naimbag a damag kadagiti adu a tattao a kabaelanda a danonen, saanda a nagamak a mangsaranget kadagiti baro a karit nga adda iti tay-ak ti panagipablaak.

[Dagiti Footnote]

[Blurb iti panid 578]

“Ti uging ti pangpadasantayo”

[Blurb iti panid 595]

Panangipaay ti kasapulan ti intero a lubong a pabpabrika ti Watch Tower para iti offset printing

[Blurb iti panid 596]

“Awan masaomi no di pammadayaw kadagiti . . . tattao ti Watch Tower”

[Kahon/Dagiti ladawan iti panid 581]

Typesetting

Manomano idi damo, a maipuesto ti kada letra

Sud Africa

Nanipud 1920 inggat’ 1980’s, nausar dagiti makina a Linotype

Estados Unidos

Kadagiti dadduma a lugar nausar ti alikamen a Monotype tapno maipuesto dagiti letra

Japan

Itan maus-usaren ti pamay-an a computerized phototypesetting

Alemania

[Kahon/Dagiti ladawan iti panid 582]

Platemaking

Nanipud 1920’s inggat’ 1980’s, buli a plata ti naaramid para iti letterpress a panagimprenta

[Dagiti ladawan]

1. Dagiti linea dagiti letra agpaay kadagiti panid ti material a maiyimprenta naipuestoda kadagiti metal a kaha a naawagan “chases”

2. No maitalmeg, agmarka dagiti letra iti material a mausar kas moldi

3. Nabukbokan ti mat (wenno moldi) iti napudot a buli tapno mapartuat dagiti nagkurba a metal a plata a pagimprenta

4. Dagiti sobra a metal maikkat iti rabaw ti plata

5. Pinagbalinda a nikelado dagiti plata tapno nalagda

Idi agangay, naipuesto ti negatives dagiti panid a nai-phototypeset, sada naipuesto dagiti retrato. Dagiti grupo dagiti panid photograpiko ti pannakaiyalisda kadagiti nalap-it a plata ti offset a panagimprenta

[Kahon/Ladawan iti panid 585]

‘Ebidensia ti Espiritu ni Jehova’

“Ti naballigi a panagimprenta kadagiti libro ken Biblia kadagiti rotary press babaen kadagiti tattao a bassit wenno awan dati a kapadasanda [ken awan pay agus-usar idi iti kasta] ket ebidensia ti panangiwanwan ni Jehova ken ti panangidalan ti espirituna,” kuna ni Charles Fekel. Ni Kabsat Fekel kabisadona unay dayta a trabaho, ta isu nakiraman iti irarang-ay ti panagimprenta idiay hedkuarter ti Sosiedad iti unos ti nasurok a kaguduat’ siglo. Kadagidi naud-udi a tawenna, isut’ nagserbi kas miembro ti Bagi a Manarawidwid.

[Ladawan]

Charles Fekel

[Kahon/Ladawan iti panid 586]

Panagtaklin iti Mannakabalin-amin a Dios

Ti kapadasan a sinarita ni Hugo Riemer, dati a para gatang ti Watch Tower Society, iparangarangna ti wagas a panangtaming ti Watch Tower Society kadagiti panagimprentana.

Idi Gubat Sangalubongan II, inrasionda ti papel a pagimprenta idiay Estados Unidos. Masapul idi nga agkiddawda iti abasto manipud komite a dinutokan ti gobierno. Naminsan maysa kadagiti prominente a sosiedad ti Biblia imbaonna dagiti abogado, dagiti manedyer ti dadakkel a negosio, papastor, ken aduda pay a mangirepresenta kadakuada iti saklang ti komite. Basbassit nga amang ti naited kadakuada ngem ti dinawatda. Idi a nalpasdan, inayaban ti komite dagiti pannakabagi ti Watchtower Bible and Tract Society. Idi dimmatag da Hugo Riemer ken Max Larson iti saklang ti komite, inimtuod ti tserman: “Duduakay laeng?” Insungbatda: “Wen. Ket sapay koma ta kaduami met ti Mannakabalin-amin a Dios.” Intedda amin nga abasto a kayatda.

[Ladawan]

Hugo Riemer

[Kahon/Dagiti ladawan iti panid 587]

Dagiti Makina a Pagimprenta

Nagduduma a makina (press) ti inusar ti Watch Tower Society a pagimprenta

[Dagiti ladawan]

Dagiti job press nausarda a pagimprenta saan la a kadagiti porma ken polieto no di pay ket kadagiti magasin (E.U.A.)

Iti adu a tawen nausar dagiti nagduduma a flatbed press (Alemania)

Kadagiti nadumaduma a pagimprentaanna, 58 kadagitoy a MAN rotary letterpress a naggaput’ Alemania ti nausar (Canada)

Itan, dagiti napartak a full-color a web offset press a napartuat kadagiti nagduduma a daga ti maus-usar kadagiti kangrunaan a pagim-imprentaan ti Sosiedad

Italia

Alemania

[Dagiti ladawan iti panid 588, 589]

Panagdait Kadagiti Libro

Dadduma kadagidi kaunaan a panagdait kadagiti libro kadagiti pabrika ti Watch Tower ket manomano (Switzerland)

Ti dakkel-saklawenna a produksion idiay Estados Unidos masapulna ti adu nga agsasalumina a trabaho

1. Panangurnong kadagiti signatura

2. Pagtitiponen a daiten dagita

3. Panangipigket kadagiti “endsheets”

4. Panagtabas

5. Kalupkopan dagiti akkub

6. Ikapet ti akkub dagiti libro

7. Pandagan dagiti libro agingga a tumangken ti pigketda

Itan, imbes a daiten, masansan a mausar ti burst binding (babaen ti kula) ket dagiti napalalot’ partakda a makina mabalin a makairingpasda ti 20,000 wenno ad-adu pay a libro iti kada aldaw

[Kahon/Dagiti ladawan iti panid 594]

Tapno Maparang-ay ti Pannakaammo iti Pagarian ti Dios

Ti Watch Tower Society kadagiti nagduduma a tiempo namataud kadagiti literatura iti nasurok 290 a nagduduma a pagsasao. Idi 1992 agipabpablaakda kadagiti literatura iti 210 a pagsasao. Naaramid amin dagitoy tapno tulonganda dagiti tattao nga umammo iti Pagarian ti Dios ken ti kaiyuloganna kadakuada. Dagitoy ti agdama a sumagmamano kadagiti katulongan a mangadal iti Biblia a nasaknap ti pannakaibunongda:

“Ti Kinapudno a Mangiturong iti Biag nga Awan Inggana” (1968, iti Ingles): 107,553,888 a kopia, iti 117 a pagsasao

“Mabalinyo ti Agbiag nga Agnanayon iti Paraiso a Daga” (1982): 62,428,231 a kopia, iti 115 a pagsasao

“Tagiragsakenyo ti Biag nga Agnanayon Ditoy Daga!” (1982): 76,203,646 a kopia, iti 200 a pagsasao

Dagiti numero iti ngato ket para iti 1992.

[Kahon/Dagiti ladawan iti panid 598]

Nairekord nga Audiocassette

Malaksid pay iti panangusarna kadagiti naiyimprenta a pagbasaan no iti trabahona a panagebanghelio, nanipud 1978 pinartuat ti Watch Tower Society dagiti audiocassette​—a nasurok 65 milion a kopia ti napartuat kadagiti bukodna nga alikamen idiay Estados Unidos ken Alemania.

Ti intero a “New World Translation” nakarekord iti audiocassette iti Aleman, Español, Hapones, Ingles, Italiano, ken Pranses. Idi 1992 adda nagduduma a kawadwad daytoy a patarus iti Biblia a maalan kas audiocassette iti walo pay a sabali a pagsasao.

Kas tulong a mangisuro kadagiti ubbing, naaramid met dagiti “tape recording” ti “My Book of Bible Stories” ken “Listening to the Great Teacher,” a nairanta a nangnangruna para kadagiti ubbing.

Kanayonanna, kadagiti dadduma a daga mamartuatda kadagiti “audiotape” a mausar para kadagiti brodkas ti radio.

Nairekord met dagiti musika ti orkestra a buklen dagiti musiko a puro Saksi. Mausar dagitoy a tape a mangkompaniar kadagiti panagkanta kadagiti kumbension dagiti Saksi ni Jehova. Dagiti naimnas a bersion ti orkestra kadagitoy a musika mabalin met a maala a paglinglingayan iti balay.

Dagiti nairekord a drama (agpada a moderno ken dagiti estoria iti Biblia) mausarda kadagiti kumbension, a sadiay adda dagiti artista a Saksi a tumulong kadagiti agbuybuya a mangsirmata kadagiti pasamak. Santo mausar ti dadduma kadagitoy a pangisuro ken paglinglingayan ti pamilia.

Agpadpada a maala met dagiti magasin a “Pagwanawanan” ken “Agriingkayo!” iti audiocassette nga Ingles ken Pinlandes. Maala met “Ti Pagwanawanan” iti Pranses, Aleman, Danes, Noruego, ken Sueko. Nupay nairanta idi kadagiti nakapuy ti matada, tagtagiragsaken met dagiti rinibo a dadduma pay dagitoy a tape.

[Ladawan]

Ni J. E. Barr idiay studio a pagirekordan

[Kahon/Dagiti ladawan iti panid 600, 601]

Panangusar Kadagiti Videocassette iti Pannakaiwaragawag ti Pagarian

Idi 1990 sinerrek ti Watch Tower Society ti baro a tay-ak babaen iti panangiruarna ti immuna a videocassette a nairanta a maiwaras iti publiko.

Napattapatta iti dayta a tawen a nasurok 200,000,000 a sangakabbalayan iti intero a globo ti addaan VCR (videocassette recorder) a nagduduma a kita. Uray kadagiti daga nga awanandat’ estasion ti telebision, nagusarda kadagiti VCR. Gapuna, ti pannakausar ti videocassette kas maysa a pangisuro intukonna ti baro a pamay-an tapno madanon ti nagadu nga agbuybuya.

Idi pay la 1985, inrugidan a pinartuat ti video a presentasion a nadisenio a maipabuya kadagidiay bumisita kadagiti pasilidadna iti sumagmamano nga aktibidad idiay sangalubongan a hedkuarter ti Sosiedad. Idi agangay, dagiti naivideo a presentasion nakamenosda ti tiempo a mangisuro kadagiti kabbaro a miembro ti pamilia ti Bethel. Mabalin ngata nga usaren daytoy kadagiti sabali a wagas tapno makatulong iti sangalubongan a trabaho a panagaramid iti adalan? Adda dagiti kakabsat a namati a makatulong daytoy.

Kas resultana, idi Oktubre 1990, nairuar ti videocassette a “Jehovah’s Witnesses​—The Organization Behind the Name.” Nagpaiduma ti epektona. Nagadu dagiti nagkiddaw pay kadagita a programa. Tapno maasikaso daytoy, nabukel ti baro a departamento a naawagan Video Services.

Dagiti Saksi a batido iti daytoy a tay-ak siraragsakda a timmulong. Nagatang dagiti alikamen. Nabangon dagiti estudio. Adda grupo dagiti retratista a nagbiahe kadagiti adu a daga tapno ipelikulada dagiti tattao ken bambanag a maaramat iti naivideo a presentasion a nairanta a mangpabileg iti pammati. Ti internasional nga orkestra a buklen dagiti Saksi a naynay a timmultulong kadagiti espesial a proyekto isut’ nangpartuat iti musika a mangpapintas iti pabuya.

Naiyusuat dagiti plano a mangdanon kadagiti ad-adu pay a pagsasao. Idi ngalay ti 1992, ti video a “Jehovah’s Witnesses​—The Organization Behind the Name” ket naipatuloden kadagiti dinosena a pagsasao. Nairekord daytan iti 25 a pagsasao, agraman dadduma pay para iti Makindaya nga Europa. Sa, naiyurnos payen a mairekord dayta iti Mandarin agraman Cantonese para kadagiti Intsik. Nagatang payen ti Sosiedad ti kalintegan a mangkopia ken mangiwaras iti “Purple Triangles,” video a maipapan iti kinatarnaw ti pamilia a Saksi idiay Alemania idi tiempo dagiti Nazi. Iti las-ud ti dua a tawen, nasuroken a maysa a milion a videocassette ti napataud nga usaren dagiti Saksi ni Jehova iti ministerioda.

Naasikaso met ti kasapulan dagiti tuleng. Adda edision ti “Jehovah’s Witnesses​—The Organization Behind the Name” a napartuat a buyogen ti American Sign Language. Sa inadalda pay no kasanoda a partuaten dagiti video a para kadagiti tuleng nga adda kadagiti sabali a daga.

Bayat nga ar-aramidenda dayta, inrugidan a partuaten ti serye a tumulong a mangpabileg iti pammati dagiti tattao iti libro nga isut’ pundasion ti Nakristianuan a pammati, ti Biblia. Idi Setiembre 1992, ti umuna a paset dayta a programa a, “The Bible​—Accurate History, Reliable Prophecy,” nakompleton iti Ingles, ket isagsaganadan dagiti edision kadagiti sabali a pagsasao.

Dagiti videocassette dida pulos masandian dagiti pagbasaan wenno ti personal a panangasaba. Dagiti publikasion ti Sosiedad agtultuloyda a mangsupusop iti napateg nga akem iti pannakaisaknap ti naimbag a damag. Ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova a panagbalaybalay agtalinaed kas solido ti nakaibasaranna a Nainkasuratan a paset ti ministerioda. Nupay kasta, dagiti videocassette tumulongda itan kas napateg nga alikamen a mangsukay iti panamati kadagiti napateg a kari ni Jehova ken manggutugot iti panangapresiar iti ar-aramidenna ditoy daga iti kaaldawantayo.

[Dagiti ladawan]

1. No naikeddengdan ti linaonna, mangrugin ti panangi-pelikula bayat a maar-aramid ti script

2. Mapili dagiti retrato santo maikeddeng ti panagsasagadsadda bayat a ma-edit

3. Maikumplontar ti musika a naputar a para iti dayta ket mairekord tapno papintasenna ti pabuya

4. Dagiti digital a musika ken “sound effects” maibansagda iti “narration” ken dagiti retrato

5. Dagiti paset ti audio ken visual maikkanda iti pangleppas a pannakaedit

[Ladawan iti panid 576]

Dagiti komersial a kompania isudat’ aktual a nangimprenta kadagitoy nagkauna a publikasion

[Ladawan iti panid 577]

Ni C. A. Wise isut’ nangsubok no mabalinen nga isubli dagiti Estudiante ti Biblia ti hedkuarterda sadi Brooklyn

[Dagiti ladawan iti panid 579]

Ti damo a rotary press ti Sosiedad isut’ nausar a nangimprenta ti 4,000,000 a kopia ti grabe a panangibutaktak ti “Golden Age” No. 27

[Ladawan iti panid 580]

Ni R. J. Martin (kannawan) ti immuna a manangaywan ti pabrika ti Sosiedad sadi Brooklyn, a makitungtungtong ken Kabsat Rutherford

[Ladawan iti panid 583]

Maysa kadagiti kauunaan a pagimprentaan ti Sosiedad idiay Europa (Bern, Switzerland)

[Dagiti ladawan iti panid 584]

Idiay Magdeburg, Alemania, nangipasdek ti Sosiedad ti pagimprentaan idi 1920’s

[Dagiti ladawan iti panid 590, 591]

Elandsfontein, Sud Africa (1972)

[Ladawan iti panid 590]

Numazu, Japan (1972)

[Ladawan iti panid 590]

Strathfield, Australia (1972)

[Ladawan iti panid 590]

São Paulo, Brazil (1973)

[Ladawan iti panid 591]

Lagos, Nigeria (1974)

[Ladawan iti panid 591]

Wiesbaden, Alemania (1975)

[Ladawan iti panid 591]

Toronto, Canada (1975)

[Ladawan iti panid 597]

Ti naganetget a font digitizing isut’ inaramid dagiti Saksi tapno mausar iti panagpartuat kadagiti literatura ti Biblia kadagiti adu a pagsasao (Brooklyn, N. Y.)

[Ladawan iti panid 599]

Gapu iti Color Computer workstations, maipirmi, matabas, ken mapapintas babaen iti electronic dagiti art designer dagiti ladawan

[Ladawan iti panid 602]

Dagiti Saksi ni Jehova usarenda dagiti computer tapno naparpartak ken ad-adda nga apaghusto ti trabaho a pannakaipatarus ti Biblia (Korea)