Salaknibanyo ti Pamiliayo Kadagiti Makadadael nga Impluensia

1-3. (a) Sadinot’ paggapuan dagiti makadadael nga impluensia a mamagpeggad iti pamilia? (b) Ania a kinatimbeng ti kasapulan dagiti nagannak iti panangsalaknib iti pamiliada?

IBAONMO koman ti bassit nga anakmo idiay eskuelaan, ngem bumayakabak ti tudo. Kasanot’ panangtamingmo iti kasasaad? Bay-am kadi a tumaray a rummuar iti ruangan nga agkalintuduan? Wenno balkutem kadi iti agrurutap a napuskol a kawes nga uray la saanen a makagunay? Siempre, dimo aramiden ti aniaman kadagitoy. Itedmo laeng ti kasapulanna tapno saan a mabasa.

² Umasping iti dayta, nasken a sumapul dagiti nagannak iti natimbeng a pamay-an tapno masalakniban ti pamiliada kadagiti makadadael nga impluensia a bumayakabak kadakuada manipud iti adu a gubuayan​—ti industria ti paglinglingayan, media, dagiti kataeb, ken no dadduma uray kadagiti eskuelaan. Bassit wenno awan pay ketdi ti ar-aramiden ti dadduma a nagannak a mangsalaknib iti pamiliada. Gapu ta ipapán dagiti dadduma a makadangran ti dandani amin nga impluensia iti ruar ti pagtaengan, nalabes ti kinaingetda nga uray la marikna dagiti annak a kasda la mabekbekkel. Posible aya ti agbalin a natimbeng?

³ Wen, posible. Saan nga epektibo ti panaglablabes ken mabalin a dakes ti ibunga daytoy. (Eclesiastes 7:16, 17) Ngem kasano nga agbalin a natimbeng dagiti Kristiano a nagannak iti panangsalaknib iti pamiliada? Usigenyo ti tallo a benneg: edukasion, pannakitimpuyog, ken panaglinglingay.

SIASINO TI MANGISURO KADAGITI ANNAKYO?

4. Kasano komat’ panangmatmat dagiti Kristiano a nagannak iti edukasion?

⁴ Dakkel ti panangipateg dagiti Kristiano a nagannak iti edukasion. Ammoda a ti panageskuela tulonganna dagiti annak nga agbasa, agsurat, ken makikomunikar, kasta met a mangrisut kadagiti parikut. Rebbeng a maisuroda met no kasano ti agadal. Dagiti paglaingan a magun-od dagiti ubbing idiay eskuelaan matulonganna ida nga agballigi iti laksid dagiti karit iti lubong ita. Mainayon pay, matulongan ida ti nasayaat nga edukasion nga agbalin a nasigo a trabahador.​—Proverbio 22:29.

5, 6. Kasano a makasursuro dagiti ubbing iti tiritir nga impormasion maipapan kadagiti seksual a banag idiay eskuelaan?

⁵ Nupay kasta, ti eskuelaan pagkakaduaenna met dagiti ubbing​—nga adu kadagitoy ti addaan kadagiti tiritir a kapanunotan. Kas pagarigan, usigenyo ti kapanunotanda maipapan iti sekso ken moralidad. Iti maysa a haiskul idiay Nigeria, binalbalakadan ti maysa a naigamer iti sekso a balasitang dagiti kaeskuelaanna maipapan iti sekso. Magagaranda a dimngeg kenkuana, uray no minamaag dagiti kapanunotan a napidpidutna iti pornograpiko a babasáen. Pinadas ti dadduma a babbalasitang ti balakadna. Nagbanaganna, nasikogan ti maysa a balasitang ket natay gapu iti panangiregregna a mismo iti sikogna.

⁶ Makapaladingit nga ibaga, dagiti mannursuro, saan a dagiti ubbing, ti pagtaudan ti dadduma kadagiti di umiso nga impormasion maipapan iti sekso idiay eskuelaan. Adu a nagannak ti madanagan no maisuro dagiti ubbing idiay eskuelaan maipapan iti sekso nga awan maidatag nga impormasion maipapan kadagiti moral a pagalagadan ken responsabilidad. Kinuna ti ina ti maysa a balasitang nga agtawen iti 12: “Agnanaedkami iti relihioso unay, konserbatibo a lugar, ngem iti mismo a haiskul iti lugarmi, ik-ikkanda dagiti ubbing iti kondom!” Madanaganda ken lakayna idi naammuanda nga adda dagiti ubbing a lallaki a mangal-allukoy iti balasangda a makikaidda. Kasano a masalakniban dagiti nagannak ti pamiliada iti kakasta a dakes nga impluensia?

7. Kasanot’ kasayaatan a panangbalusingsing kadagiti di umiso nga impormasion maipanggep iti sekso?

⁷ Nasayaat aya nga ilimed kadagiti annak ti maipapan kadagiti seksual a banag? Saan. Nasaysayaat no dakayo a mismo ti mangisuro kadagiti annakyo maipapan iti sekso. (Proverbio 5:1) Pudno, iti sumagmamano a paset ti Europa ken Norte America, likliklikan ti adu a nagannak a pagsasaritaan daytoy a banag. Kasta met, iti dadduma a daga ti Africa, manmano laeng a kasarita dagiti nagannak ti annakda maipapan iti sekso. “Awan dayta iti kultura ti Africa,” kuna ti maysa nga ama idiay Sierra Leone. Ipagarup ti dadduma a nagannak a no maisuro dagiti annak maipapan iti sekso, arigna ik-ikkan ida kadagiti kapanunotan a mangituggod kadakuada nga agaramid iti imoralidad! Ngem ania ti panangmatmat ti Dios?

TI PANANGMATMAT TI DIOS ITI SEKSO

8, 9. Ania a nasayaat nga impormasion maipanggep kadagiti seksual a banag ti masarakan iti Biblia?

⁸ Nabatad nga ipakita ti Biblia a saan a nakababain a pagsasaritaan ti sekso no la ket adda iti lugar. Iti Israel, nabilin ti ili ti Dios nga aguummong, a pakairamanan dagiti “ubbing[da],” tapno dumngeg iti napigsa a pannakaibasa ti Linteg Mosaiko. (Deuteronomio 31:10-12; Josue 8:35) Prangka a dinakamat ti Linteg dagiti seksual a banag, a pakairamanan ti panagregla, panagruar ti semilia, pannakiabig, pannakikamalala, homoseksualidad, insesto, ken bestialidad. (Levitico 15:16, 19; 18:6, 22, 23; Deuteronomio 22:22) Kalpasan ti kakasta a panangibasa awan duadua nga adu ti rebbeng nga ilawlawag dagiti nagannak kadagiti nausisa nga ubbingda.

⁹ Adda dagiti binatog iti maikalima, maikanem, ken maikapito a kapitulo ti Proverbio a mangipaay iti naayat a pammagbaga ti nagannak maipanggep kadagiti peggad ti seksual nga imoralidad. Ipakita dagitoy a bersikulo a no maminsan mabalin a makasulisog ti imoralidad. (Proverbio 5:3; 6:24, 25; 7:14-21) Ngem isursuroda a saan nga umiso dayta ken dakes ti ibungana, ket iwanwanda dagiti agtutubo tapno mailisida kadagiti imoral nga aramid. (Proverbio 5:1-14, 21-23; 6:27-35; 7:22-27) Maysa pay, napaggidiat ti imoralidad ken ti pannakapnek nga itden ti seksual a ragsak iti umno a lugarna, iti nagbaetan ti agassawa. (Proverbio 5:15-20) Anian a nagsayaat a pagtuladan iti panangisuro a suroten koma dagiti nagannak!

10. Apay a ti panangted kadagiti annak iti nadiosan a pannakaammo maipanggep iti sekso dina ida ituggod nga agaramid iti imoralidad?

¹⁰ Ituggod kadi ti kasta a panangisuro dagiti annak nga agaramid iti imoralidad? Iti kasupadina, isursuro ti Biblia: “Gapu iti pannakaammo maispal ti nalinteg.” (Proverbio 11:9) Saan kadi a kayatyo nga ispalen dagiti annakyo kadagiti impluensia daytoy a lubong? Kinuna ti maysa nga ama: “Sipud pay idi babassit dagiti annakmi, inkagkagumaanmi ti agbalin a naan-anay a prangka kadakuada no maipanggep iti sekso. Iti kasta, no mangngegda dagiti dadduma nga ubbing nga agsasarita maipapan iti sekso, saandan nga agusisa. Saanen a misterio dayta kadakuada.”

11. Kasano a progresibo a maisuro dagiti ubbing maipanggep kadagiti pribado a banag iti biag?

¹¹ Kas nadakamat kadagiti immun-una a kapitulo, rebbeng a nasapa nga irugi ti panangisuro maipanggep iti sekso. No isursuroyo dagiti babassit nga ubbing a manginagan kadagiti paset ti bagi, diyo laktawan dagiti mabagbági a kas ket ’tay nakababain dagitoy. Isuroyo kadakuada ti umiso nga awag kadagitoy. Bayat nga aglabas ti panawen, nasken nga isuro ti maipapan kadagiti banag a pribado ken dagiti maiparit. Nasaysayaat no agpada nga isuro dagiti nagannak ti annakda a naisangsangayan dagitoy a paset ti bagi, a kadawyanna a di rebbeng a sagiden dagiti sabsabali wenno ipakita kadakuada, ken pulos a di pagsasaritaan iti narasaw a pamay-an. Bayat a dumakdakkel dagiti ubbing, rebbeng a maammuanda no kasanot’ panagdenna ti lalaki ken babai tapno maaddaanda iti anak. No bumabbarito wenno bumabbalasitangdan, rebbeng nga ammodan dagiti panagbalbaliw a manamnama a mapasamak. Kas nasalaysay iti Kapitulo 5, makatulong met ti kasta a panangisuro a mangsalaknib kadagiti annak iti seksual a pannakaabuso.​—Proverbio 2:10-14.

TI ANNONGEN DAGITI NAGANNAK

12. Aniada a tiritir a kapanunotan ti masansan a maisuro kadagiti eskuelaan?

¹² Nasken a nakasagana dagiti nagannak a mangbalusingsing kadagiti ulbod a kapanunotan a maisursuro idiay eskuelaan​—dagiti nailubongan a pilosopia kas iti ebolusion, nasionalismo, wenno ti kapanunotan nga awan ti naan-anay a kinapudno. (1 Corinto 3:19; idiligyo ti Genesis 1:27; Levitico 26:1; Juan 4:24; 17:17.) Adu dagiti napasnek nga opisial ti eskuelaan a napalalo ti panangipategda iti kanayonan nga edukasion. Nupay personal a banag ti panangala iti kanayonan nga edukasion, patien ti dadduma a mannursuro a dayta ti kakaisuna a dalan a mangitunda iti aniaman a personal a balligi.a​—Salmo 146:3-6.

13. Kasano a masalakniban dagiti ages-eskuela nga ubbing kadagiti di umiso a kapanunotan?

¹³ Tapno mabalusingsing dagiti nagannak ti ballikug wenno tiritir a sursuro, masapul nga ammoda no ania a talaga ti maisursuro kadagiti annakda. Ngarud, dakayo a nagannak, laglagipenyo nga adda met annongenyo! Ipakitayo ti napaypayso nga interes iti panagadal dagiti annakyo. Makisaritakayo kadakuada no aggapuda idiay eskuelaan. Damagenyo no ania ti ad-adalenda, no ania ti kaykayatda unay, no ania ti pakarigatanda unay [a leksion]. Sukimatenyo dagiti homework-da, linaon ti kuadernoda, ken ti maal-alada kadagiti eksamen. Ikagumaanyo nga am-ammuen dagiti maestro ken maestrada. Maammuan koma dagiti mannursuro nga apresiarenyo ti trabahoda ket kayatyo ti makitinnulong iti aniaman a pamay-an a kabaelanyo.

DAGITI GAGAYYEM TI ANNAKYO

14. Apay a nagpateg a pilien dagiti nadiosan nga ubbing dagiti nasayaat a gagayyem?

¹⁴ “Nakaad-adalam iti dayta?” Mano ngatan a nagannak ti nagsaludsod iti kasta, a naklaat iti dida impagpagarup a maisawang wenno maaramid ti anakda? Ken kasano kasansan a nainaig iti sungbat ti maysa a baro a gayyem idiay eskuelaan wenno iti sangakaarrubaan? Wen, dakkel ti epekto kadatayo dagiti kakadua, ubingtay man wenno nataengan. Namakdaar ni apostol Pablo: “Dikay paiyaw-awan. Dagiti dakes a pannakitimpuyog dadaelenda dagiti makagunggona nga ug-ugali.” (1 Corinto 15:33; Proverbio 13:20) Nalaka a maallukoy dagiti agtutubo no piliten ida dagiti kataebda. Masansan a saanda nga ammo ti aramidenda ket mabalin a daegan ida no dadduma ti tarigagay a mangpagusto ken mamagsiddaaw kadagiti kakaduada. Ngarud, anian a nagpateg a pilienda dagiti naimbag a gagayyem!

15. Kasano a maiwanwan dagiti nagannak ti annakda nga agpili kadagiti gagayyem?

¹⁵ Kas ammo ti tunggal naganak, saan a kanayon a nasayaat ti pili dagiti ubbing; kasapulan a maiwanwanda. Dina kayat a sawen nga ipilian ida iti gagayyem. Imbes ketdi, bayat a dumakdakkelda, isuroyo ida a mangilasin iti umiso ken tulonganyo ida a mangamiris no ania dagiti galad a rebbeng nga ipategda kadagiti gagayyem. Ti kangrunaan a galad isu ti panagayat ken ni Jehova ken panangaramid iti umiso iti imatangna. (Marcos 12:28-30) Isuroyo ida a mangipateg ken mangraem kadagidiay mapagpiaran, naasi, naparabur, nagaget. Bayat ti panagadal ti pamiliayo, tulonganyo dagiti ubbing a mangilasin iti kakasta a galad kadagiti karakter iti Biblia sa mangbirok kadagiti umasping a kababalin kadagiti sabsabali iti kongregasion. Mangituyangkayo iti ulidan babaen ti panangaramat iti umasping a pagrukodan iti panangpili kadagiti mismo a gagayyemyo.

16. Kasano a mabantayan dagiti nagannak ti panangpili dagiti annakda iti gagayyem?

¹⁶ Am-ammoyo kadi dagiti gagayyem ti annakyo? Apay a diyo paikuyog ida kadagiti annakyo iti pagtaenganyo tapno maam-ammoyo ida? Mabalinyo met a damagen kadagiti annakyo no ania ti makuna ti dadduma nga ubbing maipapan kadagitoy a gagayyem. Napudnoda aya wenno managpammarang? No pudno ti naud-udi, tulonganyo dagiti annakyo a mangutob no apay a pakaisagmakanda ti kasta a pannakitimpuyog. (Salmo 26:4, 5, 9-12) No adda madlawyo a di makaay-ayo a panagbalbaliw ti kababalin, panagkawkawes, ugali, wenno panagsasao ti anakyo, mabalin a kasapulan a kasaritayo maipapan kadagiti gagayyemna. Mabalin a makikuykuyog ti anakyo iti maysa a gayyem a dakes ti impluensiana.​—Idiligyo ti Genesis 34:1, 2.

17, 18. Malaksid iti panangpakdaar maibusor kadagiti dakes a kakadua, ania a praktikal a tulong ti maipaay dagiti nagannak?

¹⁷ Nupay kasta, saan nga umdas ti basta panangisuro kadagiti annakyo a liklikanda dagiti dakes a kakadua. Tulonganyo ida a mangbirok kadagiti nasayaat a kakadua. Kuna ti maysa nga ama: “Kanayon nga ikagumaanmi nga adda mangsandi. Isu nga idi napili ti anakmi a makikameng iti football team ti eskuelaan, intugawanmi ken ni baket a kinasao ket nagsasaritaanmi no apay a saan a nasayaat dayta​—gapu kadagiti baro a kakadua a makalangenna. Ngem insingasingmi nga ikuyog ti sumagmamano kadagiti dadduma nga ubbing iti kongregasion sakam mapan amin iti parke tapno agay-ayam iti football. Ket dayta ti nangrisut iti parikut.”

¹⁸ Tulongan dagiti masirib a nagannak ti annakda a mangbirok kadagiti nasayaat a gagayyem sada agkakadua a mangtagiragsak iti makagunggona a panaglinglingay. Ngem, iti adu a nagannak, mangidatag ti kastoy a panaglinglingay kadagiti karit.

ANIA A KITA TI PAGLINGLINGAYAN?

19. Aniada a pagarigan iti Biblia ti mangipakita a saan a dakes kadagiti pamilia ti agragsak?

¹⁹ Kondenaren aya ti Biblia ti panagragsak? Adayo a kasta! Kuna ti Biblia nga adda “panawen ti panagkatawa . . . ken panawen ti panaglagtolagto.”b (Eclesiastes 3:4) Tinagiragsak ti nagkauna nga ili ti Dios nga Israel ti musika ken panagsala, ay-ayam, ken binnurtiaan. Dimmar-ay ni Jesu-Kristo iti dakkel a boda ken iti “dakkel a padayá” nga insagana ni Mateo Levi a maipaay kenkuana. (Lucas 5:29; Juan 2:1, 2) Nalawag, saan a surdo ni Jesus. Saan koma nga ibilang ti sangakabbalayanyo a basol ti panagkatawa ken panagragsak!

20. Ania komat’ laglagipen dagiti nagannak iti panaglinglingay ti pamilia?

²⁰ “Naragsak a Dios” ni Jehova. (1 Timoteo 1:11) Gapuna, rebbeng a gubuayan ti ragsak ti panagdayaw ken Jehova, saan a mangipaidam iti rag-o iti biag. (Idiligyo ti Deuteronomio 16:15.) Nainkasigudan a naragsak ken naganaygay dagiti ubbing a maiparangarang iti panagay-ayam ken panaglinglingay. Saan laeng a makaparagsak ti nasayaat a paglinglingayan. Maysa dayta a pamay-an a makasursuro ken agmataengan ti ubing. Pagrebbengan ti ulo ti pamilia nga ipaay amin a kasapulan ti sangakabbalayanna, agraman panaglinglingay. Nupay kasta, nasken ti kinatimbeng.

21. Aniat’ pagdaksan dagiti paglinglingayan ita?

²¹ Kadagitoy nariribuk a “maudi nga al-aldaw,” napno ti kagimongan ti tao kadagiti “managayat iti ragragsak imbes a managayat koma iti Dios,” kas naipadto iti Biblia. (2 Timoteo 3:1-5) Kadagiti adu, ti panaglinglingay ti kangrunaan iti biag. Aglaplapusanan dagiti pagpalpaliwaan ket nalaka a masallinan dagiti napatpateg a banag. Maysa pay, itamtampok ti kaaduan kadagiti moderno a pagpalpaliwaan ti seksual nga imoralidad, kinaranggas, panangabuso iti droga, ken dadduma pay a makadangran unay nga ar-aramid. (Proverbio 3:31) Aniat’ mabalin nga aramiden tapno masalakniban dagiti agtutubo iti kasta a makadangran a paglinglingayan?

22. Kasano a masanay dagiti nagannak ti annakda a mangaramid kadagiti nainsiriban a pangngeddeng no maipanggep iti panaglinglingay?

²² Nasken a mangipasdek dagiti nagannak kadagiti pagbeddengan ken restriksion. Ngem malaksid iti dayta, nasken nga isuroda dagiti annakda a mangikeddeng no ania a paglinglingayan ti makadangran ken mangammo no kaano nga aglablabesen ti panaglinglingay. Kasapulan ti panawen ken panagregget iti kasta a panangsanay. Usigenyo ti maysa a pagarigan. Napaliiw ti maysa nga ama a masansan ti panagdengngeg ti inauna kadagiti dua nga annakna iti baro nga estasion ti radio. Isu nga iti naminsan a panagmanehona iti trak nga agturong iti trabaho, dimngeg ti ama iti isu met laeng nga estasion. Pasaray agsardeng ket isuratna ti liriko ti sumagmamano a kanta. Idi agangay nagtutugawda nga agaama ket nagsasaritaanda ti nangngegna. Nangidatag kadagiti mangaon-kapanunotan a saludsod a mangrugi iti “Aniat’ makunam?” sa siaanus a dimngeg iti sungbatda. Kalpasan a nakirinnason iti dayta a banag nga inaramatna ti Biblia, immannugot dagiti annakna a saandan a dumngeg iti dayta nga estasion.

23. Kasano a masalakniban dagiti nagannak ti annakda iti saan a nasayaat a pagpalpaliwaan?

²³ Sukimaten dagiti masirib a Kristiano a nagannak ti musika, programa iti TV, videotape, komiks, video games, ken sine a pagay-ayat dagiti annakda. Kitaenda ti ladawan iti akkub, liriko, ken ti pagikabilan, ket basaenda dagiti pannakaamiris ti pelikula iti diario ken buyaenda ti sumagmamano a parang. Adu ti naklaat iti dadduma a “pagpalpaliwaan” a nairanta kadagiti ubbing ita. Dagidiay mayat a mangsalaknib iti annakda kadagiti narugit nga impluensia pagsasaritaanda a sangapamiliaan dagiti peggad, nga aramatenda ti Biblia ken dagiti naibatay-Biblia a publikasion, kas iti libro a Dagiti Saludsod ti Agtutubo​—Dagiti Sungbat nga Epektibo ken dagiti artikulo iti magasin a Pagwanawanan ken Agriingkayo!c No mangipasdek dagiti nagannak kadagiti natibker a pagbeddengan, a saanda nga agbaliwbaliw ken natimbengda, kadawyan a nasayaat ti resultana.​—Mateo 5:37; Filipos 4:5.

24, 25. Ania dagiti sumagmamano a makagunggona a paglinglingayan a matagiragsak dagiti pamilia a sangsangkamaysa?

²⁴ Siempre, paset laeng ti dangadang ti panangiparit kadagiti makadangran a paglinglingayan. Nasken a masuktan ti dakes iti naimbag, ta no saan mabalin a maitawtaw dagiti ubbing iti di umiso a dana. Adu kadagiti Kristiano a pamilia ti addaan iti di mabilang a makaliwliwa ken naragsak a pakalaglagipan iti sangsangkamaysa a panaglinglingay​—panagpiknik, panagpasiar, panag-camping, panagay-ayam, panangsarungkar kadagiti kabagian wenno gagayyem. Kadagiti dadduma makaparagsak ken makaliwliwa unay a paglinglingayan ti uray panagbasa laeng iti napigsa a sangsangkamaysa. Pagay-ayat dagiti dadduma ti agestoria iti makapakatawa wenno makapainteres. Adda met dagiti sangsangkamaysa a makapatanor kadagiti pagesman, kas iti panagkarpintero ken dadduma pay a paglaingan, kasta met ti panagtokar iti instrumento ti musika, panagpinta, wenno panangadal kadagiti parsua ti Dios. Masalakniban iti adu a narugit a pagpalpaliwaan dagiti ubbing a makasursuro a mangtagiragsak iti kakasta a dibersion, ken masursuroda a saan a basta agtugtugaw laeng ken paliwliwa ti kaipapanan ti panaglinglingay. Ad-adda a makaparagsak ti makipaset ngem ti agbuybuya laeng.

²⁵ Mabalin a makagunggona met a paglinglingayan dagiti sosial a panaguummong. No nasayaat ti pannakaimatonda ken saan unay a dakkel wenno mangibus iti panawen, saan laeng a ragsak ti maitedna kadagiti annakyo. Makatulong dagitoy a mangpasinged iti panagpipinnateg iti kongregasion.​—Idiligyo ti Lucas 14:13, 14; Judas 12.

KABAELAN TI PAMILIAYO A PARMEKEN TI LUBONG

26. No maipanggep iti panangsalaknib iti pamilia kadagiti dakes nga impluensia, ania ti kapatgan a galad?

²⁶ Di pagduaduaan, dakkel a trabaho ti kiddawen ti panangsalaknib iti pamiliayo kadagiti makadadael nga impluensia ti lubong. Ngem adda maysa a banag a mamagballigi kadakayo, a napatpateg ngem iti aniaman. Isu ti ayat! Ti nasinged, naayat a singgalut iti pamilia pagbalinenna ti pagtaenganyo a natalged a pagkamangan ken parayrayenna ti komunikasion, a dakkel a salaknib manipud kadagiti dakes nga impluensia. Maysa pay, napatpateg nga amang ti panangsukay iti sabali pay a kita ti ayat​—ti ayat ken Jehova. No agari ti kasta nga ayat iti pamilia, mabalin a dumakkel dagiti ubbing a kagurada ti kapanunotan a mamagpungtot iti Dios babaen ti itutulok kadagiti nailubongan nga impluensia. Ket ikagumaan dagiti nagannak a naimpusuan a mangay-ayat ken Jehova a tuladen ti naayat, nainkalintegan, natimbeng a personalidadna. (Efeso 5:1; Santiago 3:17) No kasta ti aramiden dagiti nagannak, awan panggapuan dagiti annak a mangibilang iti panagdayaw ken Jehova a kas maysa laeng a listaan dagiti banag a maiparit kadakuada wenno kas maysa a wagas ti panagbiag a mangipaidam iti ragsak wenno katawa, ket kayatda a libasan dayta iti kasapaan a panawen aginggat’ mabalin. Imbes ketdi, mabigbigda a ti panagdayaw iti Dios ti karagsakan, makapnek unay a wagas ti panagbiag.

27. Kasano a maparmek ti maysa a pamilia ti lubong?

²⁷ Pagrag-oan ni Jehova dagiti pamilia a kanayon a nagkaykaysa iti naragsak, natimbeng a panagserbi iti Dios, a naimpusuan nga ikagkagumaanda ti agtalinaed a “di namulitan ken awan pakapilawanna” kadagiti dakes nga impluensia daytoy a lubong. (2 Pedro 3:14; Proverbio 27:11) Sursuroten ti kakasta a pamilia dagiti tugot ni Jesu-Kristo, a nangsaranget iti amin a panangikagumaan ti lubong ni Satanas a mangtulaw kenkuana. Iti arinunos ti natauan a biagna, naikuna ni Jesus: “Pinarmekko ti lubong.” (Juan 16:33) Sapay koma ta maparmek met ti pamiliayo ti lubong ket tagiragsakenyo ti biag nga agnanayon!