Sierto a Namnama

“Manipud pannakayanak kanayon nga adda posibilidad a matay ti maysa a tao iti aniaman a kanito; ket saan a maliklikan ti pannakatungpal daytoy.”—ARNOLD TOYNBEE, BRITANO A HISTORIADOR.

1. Ania a kinapudno ti masapul a bigbigen ti sangatauan, a mangpataud kadagiti ania a saludsod?

SIASINO ti makabalin a mangsupiat iti historikal a kinapudno a nadakamat iti ngato? Kanayon a masapul a bigbigen ti sangatauan ti nakalkaldaang a kinapudno ti ipapatay. Ket anian a kinaawan gawaytayo no adda matay a patpatgentayo! Kasla saanen a pulos a maisubli ti naawan. Posible kadi a makaduatayto manen dagiti natayen a patpatgentayo? Aniat’ namnama nga ipaay ti Biblia kadagiti natay? Usigenyo ti sumaganad a salaysay.

Ti ‘Gayyemtayo Natayen’

2-5. (a) Idi natay ni gayyemna a Lazaro, kasano nga impakita ni Jesus ti kinatulokna ken ti kabaelanna a mangpagungar kenkuana? (b) Malaksid iti pannakapagungar ni Lazaro, aniat’ naaramidan ti milagro a panagungar?

² Tawen 32 K.P. Agnanaed idi ni Lazaro ken ti kakabsatna a da Marta ken Maria iti bassit nga ili ti Betania, tallo a kilometro iti ruar ti Jerusalem. Nasingedda a gagayyem ni Jesus. Maysa nga aldaw, nagsakit ni Lazaro iti nakaro. Dagiti madanagan a kakabsatna dagus nga impadamagda daytoy ken Jesus, nga adda iti ballasiw ti Karayan Jordan. Patpatgen ni Jesus da Lazaro ken dagiti kakabsatna, isu a di nagbayag napan idiay Betania. Iti dalan, kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Ni Lazaro a gayyemtayo napan naginana, ngem agbaniagaak sadiay tapno riingek manipud iti pannaturogna.” Yantangay di natarusan a dagus dagiti adalan ti kaipapanan dagitoy a sasao, imbatad ni Jesus: “Ni Lazaro natayen.”​—Juan 11:1-15.

³ Idi madamag ni Marta a sumangpeten ni Jesus idiay Betania, timmaray tapno sabtenna. Gapu ta naibuyog iti leddaang ni Marta, impanamnama kenkuana ni Jesus: “Bumangonto ni kabsatmo.” Simmungbat ni Marta: “Ammok a bumangonto inton panagungar iti kamaudianan nga aldaw.” Kalpasanna kinuna ni Jesus kenkuana: “Siak ti panagungar ken ti biag. Ti mangalagad iti pammati kaniak, uray no matay, agbiagto.”​—Juan 11:20-25.

⁴ Kalpasanna napan ni Jesus iti tanem ket imbilinna a maikkat ti bato a nakaserra iti pagserkan. Kalpasan a nagkararag iti napigsa, imbilinna: “Lazaro, rummuarka!” Ket bayat a siiimatangda amin iti tanem, pudno a rimmuar ni Lazaro. Pinagungar ni Jesus ni Lazaro​—nga insublina ti biag ti maysa a tao a natayen iti uppat nga aldaw!​—Juan 11:38-44.

⁵ Mamati idin ni Marta iti namnama a panagungar. (Juan 5:28, 29; 11:23, 24) Ti milagro iti pannakapagungar ni Lazaro isut’ nangpabileg iti pammatina ken nangpataud iti pammati kadagiti sabsabali. (Juan 11:45) Ngem ania a talaga ti kaipapanan ti sao a “panagungar”?

“Bumangonto”

6. Aniat’ kaipapanan ti sao a “panagungar”?

⁶ Ti sao a “panagungar” naipatarus manipud iti Griego a sao nga a·naʹsta·sis, a literal a kaipapananna “panagtakder manen.” Dagiti Hebreo a managipatarus iti Griego impatarusda ti a·naʹsta·sis iti Hebreo a sasao a techi·yathʹ ham·me·thimʹ, a kaipapananna “iyuungar ti natay.”a Gapuna, ti panagungar ramanenna ti pannakaibangon ti tao manipud iti awan biagna a kasasaad ti ipapatay​—a mangisubli iti mismo a kinatao ti indibidual.

7. Apay a di pagparikutan ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo ti pannakapagungar dagiti tattao?

⁷ Gapu ta awan pagpatinggaan ti siribna ken perpekto ti memoriana, nalaka laeng a pagungaren ni Jehova a Dios ti maysa a tao. Saan a parikut kenkuana ti pananglagip iti mismo a katatao dagiti natay​—ti personalidadda, ti personal a pakasarsaritaanda, ken amin a detalye ti kinasiasinoda. (Job 12:13; idiligyo ti Isaias 40:26.) Ni Jehova met ti Namataud iti biag. Gapuna, nalakana laeng a biagen ti isu met laeng a tao, nga ipaayanna iti isu met laeng a personalidad iti kabbaro a bagi. Maysa pay, kas ipakita ti kapadasan ni Lazaro, situtulok ni Jesu-Kristo ken kabaelanna a pagungaren dagiti natay.​—Idiligyo ti Lucas 7:11-17; 8:40-56.

8, 9. (a) Apay a di agtunos ti panagungar ken ti ideya maipapan iti imortalidad ti kararua? (b) Aniat’ solusion iti ipapatay?

⁸ Nupay kasta, ti Nainkasuratan a sursuro iti panagungar ket saan a tumunos iti doktrina maipapan iti imortalidad ti kararua. No adda imortal a kararua nga agbiag kalpasan ti ipapatay, awanen ti masapul a mapagungar, wenno maisubli iti biag. Kinapudnona, awan dinakamat ni Marta maipapan iti imortal a kararua nga agbibiag iti sadinoman kalpasan ti ipapatay. Saan a namati a napanen ni Lazaro iti lubong dagiti espiritu tapno agtultuloy nga agbiag. Maisupadi iti dayta, namati iti panggep ti Dios a mangbalusingsing kadagiti epekto ti ipapatay. Kinunana: “Ammok a bumangonto inton panagungar iti kamaudianan nga aldaw.” (Juan 11:23, 24) Umasping iti dayta, awan dinakamat ni Lazaro a kapkapadasanna iti sumuno a biag. Awan maipadamagna.

⁹ Sigun iti Biblia, nabatad a matay ti kararua ket panagungar ti solusion iti ipapatay. Ngem binilion a tattao ti natayen sipud idi nagbiag ditoy daga ti immuna a tao a ni Adan. Gapuna siasinonto dagiti mapagungar, ken sadino?

‘Amin nga Adda Kadagiti Pakalaglagipan a Tanem’

10. Aniat’ inkari ni Jesus maipapan kadagidiay adda kadagiti pakalaglagipan a tanem?

¹⁰ Kinuna ni Jesu-Kristo: “Um-umayen ti oras nga amin dagidiay adda kadagiti pakalaglagipan a tanem mangngegdanto ti timekna [timek ni Jesus] ket rummuardanto.” (Juan 5:28, 29) Wen, inkari ni Jesu-Kristo nga amin dagidiay adda iti lagip ni Jehova agungardanto. Binilion dagiti tattao a nagbiag ken natay. Siasino kadakuada ti laglagipen ti Dios, nga agur-uray a mapagungar?

11. Siasinonto dagiti mapagungar?

¹¹ Dagidiay nagbiag a nalinteg kas ad-adipen ni Jehova isudanto ti mapagungar. Ngem minilion a sabsabali pay a tattao ti natay a dida naipakita no surotenda dagiti nalinteg a pagalagadan ti Dios wenno saan. Mabalin a dida ammo dagiti kalikaguman ni Jehova wenno dida naaddaan iti umdas a tiempo tapno makapagbalbaliw. Silalagip met ti Dios kadagitoy ket mapagungardanto ngarud, ta ikari ti Biblia: “Addanto panagungar agpadpada dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.”​—Aramid 24:15.

12. (a) Ania a sirmata ti inawat ni apostol Juan maipapan iti panagungar? (b) Ania ti ‘naitappuak iti danaw nga apuy,’ ken aniat’ kaipapanan dayta a sasao?

¹² Naaddaan ni apostol Juan iti nakaay-ayat a sirmata maipapan kadagiti napagungar a sitatakder iti sanguanan ti trono ti Dios. Kas panangdeskribirna iti dayta, insuratna: “Ti baybay inyawatna dagidiay natay nga adda kenkuana, ket ni patay ken ti Hades inyawatda dagidiay natay nga adda kadakuada, ket naukomda a tumunggal maysa sigun kadagiti aramidda. Ket ni patay ken ti Hades naitappuakda iti danaw nga apuy. Daytoy kaipapananna ti maikadua nga ipapatay, ti danaw nga apuy.” (Apocalipsis 20:12-14) Panunotenyo ti kaipapanan dayta! Amin a natay nga adda iti lagip ti Dios maluk-atanto manipud iti Hades, wenno Sheol, ti gagangay a tanem ti sangatauan. (Salmo 16:10; Aramid 2:31) Kalpasanna “ni patay ken ti Hades” maitappuakto iti makunkuna a “danaw nga apuy,” a mangisimbolo iti naan-anay a pannakadadael. Awanton ti gagangay a tanem ti sangatauan.

Mapagungar iti Sadino?

13. Apay nga inyurnos ti Dios nga adda sumagmamano nga agungar a mapan idiay langit, ken ania a kita ti bagi ti ited ni Jehova kadakuada?

¹³ Adda sumagmamano a lallaki ken babbai a mapagungar nga agbiag idiay langit. Makipagturayto dagitoy ken Kristo kas ar-ari ken papadi ken makiramandanto a mangikkat iti amin nga epekto ni patay a natawid ti sangatauan manipud iti immuna a tao, ni Adan. (Roma 5:12; Apocalipsis 5:9, 10) Sigun iti Biblia, agdagupda laeng iti 144,000 ken napili manipud kadagiti pasurot ni Kristo, mangrugi kadagidi matalek nga apostol. (Lucas 22:28-30; Juan 14:2, 3; Apocalipsis 7:4; 14:1, 3) Tunggal maysa kadagitoy a mapagungar ikkanto ni Jehova iti espiritu a bagi tapno makapagbiagda idiay langit.​—1 Corinto 15:35, 38, 42-45; 1 Pedro 3:18.

14, 15. (a) Kaaduan kadagiti natay mapagungardanto iti ania a kita ti biag? (b) Ania dagiti bendision a tagiragsakento ti natulnog a sangatauan?

¹⁴ Nupay kasta, kaaduan kadagidiay natay mapagungardanto ditoy daga. (Salmo 37:29; Mateo 6:10) Ania a kita ti daga? Ti daga itatta ket napno iti panagbibinnusor, pammapatay, polusion, ken kinaranggas. No agungar dagiti natay iti kastoy ti kasasaadna a daga, sigurado a saan nga agpaut ti aniaman a kinaragsak. Ngem inkari ti Namarsua nga iti mabiiten pagpatinggaenna ti agdama a kagimongan ti lubong nga iturturayan ni Satanas. (Proverbio 2:21, 22; Daniel 2:44) Iti kasta pumudnonto ti kaadda ti maysa a nalinteg a baro a kagimongan ti tao​—“maysa a baro a daga.” (2 Pedro 3:13) Iti dayta a tiempo “ti agtaeng dinanto kunaen, ‘Masakitak.’” (Isaias 33:24) Uray ti nakalkaldaang nga ipapatay maawanton, ta ti Dios “punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot. Dagiti immuna a bambanag naglabasdan.”​—Apocalipsis 21:4.

¹⁵ Iti inkari ti Dios a baro a lubong, dagiti naemma “maay-ayatandanto iti kinaruay ti talna.” (Salmo 37:11) Ti nailangitan a gobierno ni Kristo Jesus ken dagiti kakaduana a 144,000 isublinanto ti natulnog a sangatauan iti kinaperpekto a pinukaw dagidi immuna a nagannak kadatayo, da Adan ken Eva. Dagiti mapagungar mairamandanto kadagiti agnaed ditoy daga.​—Lucas 23:42, 43.

16-18. Ania a rag-o ti mapasaranto dagiti pamilia gapu iti panagungar?

¹⁶ Mangipaay ti Biblia iti pangripiripan iti rag-o a mapasaranto dagiti pamilia gapu iti panagungar. Panunotenyo ti ragsak ti balo idiay Nain idi a pinasardeng ni Jesus ti pamumpon sana pinagungar ti kakaisuna nga anakna! (Lucas 7:11-17) Kalpasanna, iti asideg ti Baybay ti Galilea, idi pinagungar ni Jesus ti balasitang nga agtawen iti 12, dagiti dadakkelna “nagragsakda iti napalalo buyogen ti dakkel a panagsiddaaw.”​—Marcos 5:21-24, 35-42; kitaenyo met ti 1 Ar-ari 17:17-24; 2 Ar-ari 4:32-37.

¹⁷ Kadagiti minilion a matmaturog ita ken patay, ti panagungar kaipapanannanto ti biag iti natalna a baro a lubong. Panunotenyo laengen ti nakaay-ayat a namnama nga iyeg daytoy ken ni Tommy ken iti negosiante a nadakamat iti panglukat a seksion daytoy a broshur! Inton agungar ni Tommy iti Paraiso a daga, isunto ti dati a Tommy nga am-ammo ni nanangna​—ngem awanen ti sakitna. Mabalinnanto a sagiden, arakupen, ken ayaten. Umasping iti dayta, imbes a naibalud iti gistay awan patinggana a siklo ti maulit-ulit a pannakayanak, ti nadakamat a negosiante idiay India addaan iti nakaskasdaaw a namnama nga imulagatnanto dagiti matana idiay baro a lubong ti Dios ken makitananto dagiti annakna.

¹⁸ Ti pannakaammo iti kinapudno maipapan iti kararua, maipapan iti mapasamak kadatayo no mataytayo, ken maipapan iti namnama a panagungar adda met nauneg nga epektona kadagiti agbibiag itatta. Kitaentayo no kasano.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 26]

Ti panagungar mangyegto iti manayon a rag-o