No Kasano a Parang-ayen ti Abilidad a Makisarita

NALAKA laeng kadi kenka ti makisarita kadagiti dadduma? Iti adu, makapanerbios uray planoda laeng ti makisarita, nangruna no dida am-ammo ti tao a katungtongda. Mabalin a managbabainda. Nalabit maisaludsodda: ‘Ania ngay ti ibagak? Kasanok nga irugi ti saritaan? Kasanok a mapagtultuloy?’ Dagidiay napigsa ti nakemda, mannakilangen a tattao mabalin a magustuanda a bukbukodan ti saritaan. Mabalin a maysa a karit no kasanoda a guyugoyen dagiti dadduma nga agsao ken no kasano a masursuroda ti umimdeng iti daydiay kasarsaritada. Isu a datayo amin, managbabain man wenno mannakilangen, masapul a sursuruentayo ti arte ti pannakisarita.

Irugim Idiay Balayyo

Tapno maparang-aymo ti abilidad a makisarita, apay a dika irugi idiay balayyo? Ti makapabileg a panagsasarita dakkel ti maitulongna iti kinaragsak ti pamilia.

Ti kapatgan iti kasta a panagsasarita isu ti napasnek a pannakaseknan iti tunggal maysa. (Deut. 6:6, 7; Prov. 4:1-4) No maseknantayo, makitungtongtayo, ken dumngegtayo no adda kayat nga ibaga ti maysa. Nasken met nga adda kaimudingan ti ibagatayo. No regular ti personal a panagbasa ken panagadaltayo iti Biblia, adu ti mabalintay nga iranud. Mabalin a marugian ti saritaan babaen ti nainsiriban a panangusar iti bokleta a Panangsukimat Kadagiti Kasuratan iti Inaldaw. Iti agmalem, nalabit adda makaparagsak a kapadasantayo iti tay-ak ti ministerio. Mabalin nga adda nabasatayo nga impormatibo wenno nakaay-ayat. Iyugalitay koma nga isarita dagitoy bayat ti makapabang-ar a panagtutungtong ti pamilia. Tulongannatay met daytoy a makisarita kadagiti tao a saantay a kapamilia.

Pannakisarita iti Ditay Am-ammo

Adu dagidiay bumdeng a makisarita iti tao a dida am-ammo. Ngem gapu iti ayatda iti Dios ken iti kaarrubada, sipapasnek nga ikagumaan dagiti Saksi ni Jehova a sursuruen no kasano ti makisarita tapno mairanudda kadagiti dadduma dagiti kinapudno a masarakan iti Biblia. Ania ti makatulong kenka a rumang-ay iti daytoy a benneg?

Napateg ti prinsipio a nayebkas iti Filipos 2:4. Naidagadag a kitaentayo, “saan a ti personal a panaginteres iti laeng bukod[tayo] a bambanag, no di ket kasta met ti personal a panaginteres iti bambanag ti sabsabali.” Panunotem daytoy: No dimo pay naam-ammo idi ti maysa a tao, ganggannaet ti panangmatmatna kenka. Ania ti aramidem tapno saan nga alusiisen? Makatulong ti nabara nga isem ken nainggayyeman a kablaaw. Ngem saan la a dayta ti ikonsiderarmo.

Nalabit siningam ti pampanunotenna. No gamdem lattan a pagsaritaanyo ti adda iti panunotmo a saanka a maseknan iti agdama a pampanunotenna, ipangagnaka ngata? Ania ti inaramid ni Jesus idi naam-ammona ti maysa a babai iti maysa a bubon idiay Samaria? Pampanunoten daydi babai ti agsakdo iti danum. Dayta ti nangiruanganan ni Jesus iti saritaan, ket idi agangay pinagbalinna dayta a nabiag a saritaan maipapan kadagiti naespirituan a banag.​—Juan 4:7-26.

No managpaliiwka, maripiripmo met ti pampanunoten ti maysa a tao. Naragsak aya wenno naladingit ti langana? Lakayen aya, ken nalabit nakapsuten? Madlawmo aya nga adda ubbing iti pagtaengan? Iti panagkitam, nabaknang aya wenno nakurapay? Ipasimudaag aya dagiti arkos iti balayna wenno dagiti alahasna nga isu ket relihioso? No sipapanunotka kadagita a banag iti panangkablaawmo kenkuana, mabalin nga ipapanna nga agpada ti paginteresanyo.

No saankayo a makapagsarita a rupanrupa iti bumalay, a nalabit mangngegmo la ti timekna iti likud ti nakakandado a ruangan, ania ngata ti makunam maipapan kenkuana? Mabalin nga adda buteng ti bumalay. Mabalinmo kadi nga usaren dayta nga impormasion a pangirugi iti saritaan uray no nakarikep ti ruangan?

Iti dadduma a lugar, makasaritam dagiti tao no iyam-ammom bassit ti bagim​—ti nalikudam, no apay a simmarungkarka, no apay a mamatika iti Dios, no apay nga inrugim ti nagadal iti Biblia, ken no kasano a natulongannaka ti Biblia. (Ara. 26:4-23) Siempre, masapul a naannadka iti daytoy ken nalawag iti panunotmo ti panggepmo a simmarungkar. Iti kasta, mabalin nga adda met maibagana maipapan iti kinasiasinona ken ibagana no ania ti panangmatmatna kadagiti bambanag.

Kadagiti dadduma a kultura, kadawyan a pasangbayenda dagiti sangaili. Mabalin a sidadaandaka a pastreken ken pagtugawen. Apaman a nakatugawkan, no sidadayaw a komustaem ti pamilia ti bumalay ken sipapasnek a denggem ti sungbatna, mabalin a denggenna met ti ibagam. Nakarkaro pay ti panaginteres dagiti dadduma nga il-ili kadagiti sangaili, isu a mabalin a napapaut ti panagkikinnomusta. Pagangayanna, mabalin a matakuatanda nga adda pagpapadaanyo. Mabalin nga agtungpal daytoy iti makagunggona a panagsasarita maipapan kadagiti naespirituan a banag.

No ngay adu dagiti umili iti lugaryo a sabali ti lenguaheda? Kasano a makasaritam dagita a tattao? No sursuruem uray dagiti simple laeng a sao a pangkablaaw iti dadduma kadagita a lenguahe, mariknada nga interesadoka kadakuada. Mabalin a dayta ti mangiruangan iti napapaut a panagsasarita.

No Kasano a Mapaatiddog ti Saritaan

Tapno umatiddog ti saritaan, interesadoka koma kadagiti kapanunotan ti tao a katungtungtongmo. Paregtaem nga iyebkasna ti adda iti panunotna no la ket ta kayatna. Makatulong dagiti napili a saludsod. Kasayaatan dagiti saludsod a mangadaw iti kapanunotan agsipud ta saan laeng a wen wenno saan ti sungbat nga abbukayenda. Kas pagarigan, kalpasan a madakamat ti maysa a problema a pakaseknan dagiti umili, mabalinmo a damagen: “Ania ti pagarupmo a makagapu iti dayta a situasion?” wenno “Ania ti pagarupmo a remedio?”

No agimtuodka, denggem a naimbag ti sungbatna. Ipasimudaagmo ti napaypayso a panaginteresmo babaen ti panagkomento, panagtang-ed, panagkompas. Dika bumalballaet. Buyogen ti silulukat a panunot, utobem ti sasawenna. “Nasiglat[ka] no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao.” (Sant. 1:19) No sumungbatka, ipakitam a talaga a dimngegka iti imbagana.

Ngem tandaanam a saan nga amin ket sumungbat kadagiti saludsodmo. Adda dagidiay agkir-in wenno umisem laeng. Adda met dagidiay sumungbat laeng iti wen wenno saan. Dika maupay. Aganuska. Dimo piliten ida nga agsao. No madadaan a dumngeg ti maysa a tao, gundawayam nga iranud dagiti makapabileg a Nainkasuratan a kapanunotan. Inton agangay, mabalin nga ibilangnaka a gayyem. Nalabit saanton a bumdeng a mangyebkas kadagiti kapanunotanna.

Bayat a makisarsaritaka kadagiti tattao, sipapanunotka koma iti panagsublimto kadakuada. No adu ti saludsod ti maysa a tao, sungbatam dagiti dadduma ngem mangibatika iti maysa wenno dua a pagsaritaanyonto iti sumaganad a gundaway. Ibagam nga agsukimatka pay, ket iranudmonto kenkuana dagiti masukimatmo. No awan ti saludsodna, mabalinmo nga ingudo ti saritaan babaen ti maysa a saludsod a namnamaem a paginteresanna. Ibagam a pagsaritaanyonto dayta iti sumaruno nga isasarungkarmo. Nagadu nga ideya ti masarakan iti libro a Panakirinnason Manipud Kadagiti Kasuratan, iti broshur nga Ania ti Kalikaguman ti Dios Kadatayo?, ken kadagiti nabiit pay a ruar Ti Pagwanawanan ken Agriingkayo!

No Kaduam Dagiti Kapammatiam

No damo nga agsarakkayo iti maysa a padam a Saksi ni Jehova, madadaanka kadi a mangirugi iti saritaan? Wenno nakamattiderka lattan nga awan tagtagarina? Ti panagayat kadagiti kakabsattayo ti mangtignay koma a makiam-ammotayo kadakuada. (Juan 13:35) Kasanom nga irugi? Mabalin nga ibagam laeng ti naganmo ken damagem ti naganna. No imtuodem no kasano a naammuanna ti kinapudno, kaaduanna mangiturong dayta iti nakaay-ayat a panagtungtong ken makatulong iti panagam-ammoyo. Uray pay no kasla saan a naannayas ti panagsaom, ti panangikagumaam ipasimudaagna a maseknanka kenkuana, ket isu dayta ti nasken.

Ania ti mamagbalin a nabagas ti pannakisaritam iti kakongregasionmo? Ipakitam a pudno nga interesadoka kenkuana ken iti pamiliana. Kalkalpas aya ti gimong? Komentuam dagiti punto a nakitam a makatulong. Mabalin a makagunggona dayta kadakayo a dua. Mabalinmo ti mangdakamat iti makapainteres a punto iti kabbaro a ruar Ti Pagwanawanan wenno Agriingkayo! Saan koma a pagparammag dayta wenno pangsubok iti pannakaammo. Aramidem dayta tapno makairanudka iti banag a natakuatam a makaay-ayo. Mabalin a pagsaritaanyo ti paset ti maysa kadakayo iti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro ket agsinnukatkayo iti kapanunotan no kasano a tamingen dayta. Mabalin met nga iranudyo dagiti kapadasanyo iti ministerio iti tay-ak.

Siempre, ti panaginterestayo kadagiti tattao masansan nga agturong iti panagsarita maipapan kadagiti tattao​—dagiti ibagbaga ken ar-aramidenda. Mabalin nga adda met makapakatawa a maisaritatayo. Makapabileg ngata ti ibagatayo? No ipapusotay ti balakad ti Sao ti Dios ken tignayennatayo ti nadiosan nga ayat, sigurado a makapabileg ti panagsasaotayo.​—Prov. 16:27, 28; Efe. 4:25, 29; 5:3, 4; Sant. 1:26.

Sakbay a makiramantayo iti ministerio iti tay-ak, agsaganatayo. Apay a dika mangisagana iti makapainteres nga impormasion nga iranudmo iti pannakisaritam kadagiti gagayyemmo? No adda mabasam ken mangngegmo a makapainteres, tandaanam dagiti punto a kayatmo nga iranud kadagiti dadduma. Inton agangay, naruayto ti mabalinmo a pagpilian. No aramidem ti kasta, adunto ti maisaritam, malaksid pay kadagiti komentom maipapan kadagiti kadawyan a mapaspasamak iti inaldaw a panagbiag. Kangrunaan iti amin, sapay koma ta ti panagsaom paneknekanna no kasano kapateg kenka ti Sao ti Dios!​—Sal. 139:17.