PAUTANG
Banag, nangnangruna ti kuarta, nga impabulod tapno temporario nga usaren ti sabali, a mainanama a maisublinto dayta wenno maitedto ti katupagna.
Kadagiti nasion idi ugma, masansan a nakangatngato ti singirenda nga interes, ket tratuenda a sikukuspag dagiti tattao a saan a makabayad kadagiti utangda. Sigun kadagiti kadaanan a rekord, adda idi dagiti interes a mangalikagum iti kagudua ti apit ti maysa a tao maipaay iti panangusarna iti maysa a talon, ken saanda idi nga ibilang a di nainkalintegan ti panangikalikagum a doble ti ibayad ti maysa a komersiante iti inutangna. (Ancient Near Eastern Texts, inurnos ni J. Pritchard, 1974, p. 168, 170) No dadduma, nakakuskuspag ti pannakatrato ti maysa a nakautang.—Livy, II, XXIII, 2-7; idiligyo ti Mt 18:28-30.
Nupay kasta, naiduma unay ti kasasaad iti kadaanan nga Israel. Kadawyanna a pautanganda iti kuarta wenno taraon dagiti napanglaw a padada nga Israelita nga agrigrigat iti pinansial, ket ti Linteg imparitna ti panangalikagum iti interes wenno patubo kadakuada. No umawat ti maysa nga Israelita iti patubo manipud marigrigat a padana nga Israelita, kaipapananna a gunggundawayanna ti panagrigat dayta a tao. (Ex 22:25; Le 25:35-37; De 15:7, 8; 23:19) Nupay kasta, mabalinda ti agsingir iti patubo kadagiti ganggannaet. Ngem uray daytoy nga urnos nga impalubos ti Linteg ket nalabit agaplikar laeng kadagiti pautang maipaay iti negosio, saan a kadagiti panagkasapulan gapu iti rigat. Masansan a dagiti ganggannaet ket addada iti Israel kas dumaydayo a komersiante isu a nainkalintegan nga inanamaen nga agbayadda iti patubo, yantangay agpautangda met iti sabsabali nga addaan iti patubo.—De 23:20.
Kondenaren ti Hebreo a Kasuratan ti umutang a saanna a kayat a bayadan ti utangna (Sal 37:21), kabayatanna iparegtana met ti panagpautang kadagiti agkasapulan. (De 15:7-11; Sal 37:26; 112:5) Kunaen ti Proverbio 19:17: “Daydiay mangipakpakita ti pabor iti daydiay nanumo agpapautang ken Jehova, ket ti panangtratona Isu supapakannanto kenkuana.”
Ipakita ti napasamak ken Anna a ni Jehova ket mangsupapak a sipaparabur. Idi a ni Anna ‘impabulodna’ ken Jehova ti kakaisuna nga anakna a ni Samuel tapno agserbi iti santuario kas panangtungpalna iti sapatana, nabendisionan ni Anna, saan laeng nga iti maysa pay nga anak a lalaki, no di ket tallo nga annak a lallaki ken dua nga annak a babbai.—1Sm 1:11, 20, 26-28; 2:20, 21.
Bayat ti kaadda ni Kristo Jesus ditoy daga, inyanninawna ti kinaparabur ni Amana a Jehova ket insurona ti sabsabali a kasta met ti aramidenda. Idi pinalawa ni Jesus ti punto maipapan iti panagpautang, kinunana: “No agpautangkayo nga awanan patubo kadagidiay namnamaenyo nga umawatanyo, ania ti pagimbaganna kadakayo? Uray dagiti managbasol agpautangda nga awanan patubo kadagiti managbasol tapno mapasublida ti isu met la a kaadu. Iti kasupadina, itultuloyyo . . . [ti] agpautang nga awanan patubo, a saan a mangnamnama iti aniaman a supapak; ket dakkelto ti gunggonayo, ket agbalinkayto nga annak ti Kangatuan, agsipud ta isu manangngaasi kadagiti awanan panagyaman ken nadangkes.”—Lu 6:34, 35.
Dagiti Judio nga agdengdengngeg ken Jesus ket obligaren ti Linteg nga agpautangda nga awanan patubo kadagiti marigrigat a padada nga Israelita. Saan a karkarna nga uray dagiti managbasol ket agpautangda nga awanan patubo kadagidiay makapagbayad. Nalabit ti panggep ti kasta a panagpautangda nga awanan patubo ket tapno makagun-oddanto met iti pabor iti masanguanan manipud iti umut-utang. Iti sabali a bangir, daydiay agtarigagay nga agbalin a tumutulad iti Dios ad-adda pay koma ti aramidenna ngem iti maysa a managbasol, babaen iti panagpautangna kadagiti agkasapulan a tattao a nalabit saanto a pulos makapagbayad gapu iti kasasaadda iti ekonomia
Siempre, ti panangyaplikar iti sasao ni Jesus ket agpannuray kadagiti kasasaad. Kas pagarigan, masapul a mayun-una ti pagrebbengan a panangasikaso iti kasapulan dagiti kameng ti pamilia. Di ngarud umiso ti panagpautang ti maysa a tao no agbanag dayta iti saanna a pannakaitungpal iti pagrebbenganna a mangipaay iti kasapulan ti pamiliana. (Mr 7:11-13; 1Ti 5:8) Kasta met, masapul a maikabilangan ti kababalin ken dagiti kasasaad ti umutang. Agkasapulan kadi gapu ta iresponsable, nasadut, ken saanna a kayat ti agtrabaho nupay adda dagiti trabaho a kabaelanna nga aramiden? No kasta ti kasasaadna, agaplikar ti sasao ni apostol Pablo a: “No ti asinoman saanna a kayat ti agtrabaho, saan met koma a mangan.”—2Te 3:10; kitaenyo ti PATUBO; UTANG, NAKAUTANG.