GILINGAN
Simple nga aparato a kadawyan a buklen ti dua a bato (napagtuon), nga iti nagbaetanda magiling a mapagbalin nga arina ti nadumaduma a makan a bukbukel a nairik. Ti bukbukel mabalin idi a mabayo iti alsong babaen iti al-o, mairiid iti tapi a bato babaen iti maysa a makinngato a bato, wenno magiling babaen iti paggilingan a pusiposen ti ima. Naaramat dagiti kasta a kagawaan nanipud kadagidi nagkauna a tiempo dagiti patriarka, ta ni Sara nga asawa ni Abraham nangaramid kadagiti nagbukel a tinapay manipud “nasayaat [wenno, napino] nga arina.” (Ge 18:6) Idiay let-ang, ti nadibinuan-pannakaipaayna a manna giniling dagiti Israelita “kadagiti paggilingan a pusiposen ti ima wenno binayoda iti alsong.”—Nu 11:7, 8; kitaenyo ti ALSONG.
Gagangay ti panagluto iti tinapay iti inaldaw, ket kadawyanna a ti tunggal pamilia addaan iti bukod a paggilingan a pusiposen ti ima. Kadawyanna a ti pananggiling iti bukbukel a pagbalinen nga arina ket inaldaw nga aramiden ti babbai iti sangakabbalayan. (Mt 24:41; Job 31:10; Ex 11:5; Isa 47:1, 2) Nasapada a bumangon iti bigat tapno isaganada ti arina a kasapulan maipaay iti tinapay iti dayta nga aldaw. Ti uni dagiti paggilingan a pusiposen ti ima ket natukoy iti Biblia kas simbolo dagiti gagangay a natalna a kasasaad. Iti kasumbangirna, ti kinaawan “ti uni ti paggilingan a pusiposen ti ima” ipasimudaagna ti pannakabaybay-a ken pannakalangalang.—Jer 25:10, 11; Apo 18:21, 22; idiligyo ti Ec 12:3, 4.
Ti gagangay a paggilingan a pusiposen ti ima idi panawen dagiti Hebreo ket kasla silia. Buklen daytoy ti dua nga immarantiddog a bato, nga at-atiddog ti makimbaba ken ab-ababa ti makinngato. (De 24:6; Job 41:24) Agparintumeng ti aggilgiling iti abay dayta, iggamanna ti makinngato a bato sa iridiidna iti makimbaba a bato tapno mamekmek dagiti bukel. Ti dadduma a makimbaba a bato ket pauyas ken adayo iti aggilgiling tapno napuerpuersa ti panaggilingna. Idi agangay, nausaren dagiti atiddog ti pagiggamanna a paggilingan ken nagtimbukel a paggilingan. Agpada nga adda abut iti tengnga ti makinngato a bato dagitoy a pangipisokan iti bukbukel. Ti paggilingan nga atiddog ti pagiggamanna ket rektanggulo wenno kuadrado, nga addaan iti dakdakkel a makimbaba a bato a pakairiidan ti basbassit a bato babaen ti pagiggaman a naisulbong iti ngatona. No dadduma, nangato ti pakaiparabawan dayta tapno makapaggiling ti maysa uray no nakatakder. Ti mapusipos a paggilingan ket buklen ti dua a nagtimbukel a bato. Adda pasok iti tengnga ti makimbaba a bato a pakaisulbongan ti makinngato a bato. Limmikkaong ti makinngato a bato a maiparabaw ken maipusipos iti makimbaba a medio pauyas a bato tapno maregreg dagiti namekmek a bukbukel. Maus-usar pay laeng daytoy iti kaaldawantayo. Ita, ti makimbaba a nadagdagsen a bato ket gagangay a naaramid iti bato nga impugso ti bulkan ken masansan nga agarup 46 cm (18 pul.) ti diametrona ket agingga iti 5 agingga iti 10 cm (2 agingga iti 4 pul.) ti kapuskolna.
Kadawyanna a dua a babbai ti mangpusipos idi iti daytoy a kita ti paggilingan a pusiposen ti ima. (Lu 17:35) Agtugawda nga agsinnango, a ti tunggal maysa iyiggemna ti maysa nga imana iti pagiggaman tapno pusiposenda ti makinngato a bato. Babaen iti sabali nga imana, ti maysa a babai mangipisok iti saggabassit a di nagiling a bukbukel iti pagipisokan nga abut ti makinngato a bato, bayat a ti sabali a babai akuyenna ti arina apaman a rummuar dayta manipud iking ti gilingan ken maregreg iti pagtayaan wenno iti lupot a nayaplag iti baba ti gilingan.
Ti panangagaw iti paggilingan a pusiposen ti ima wenno ti makinngato a gilingan a bato a kukua ti maysa a tao tapno agpaay kas tani ket siaasi a naiparit iti Linteg ti Dios a naited iti Israel, yantangay gagangay idi ti panagluto iti tinapay iti inaldaw ket ti binukel masansan a magiling a mapagbalin nga arina. Ti inaldaw a tinapay ti maysa a pamilia nagpannuray iti paggilingan a pusiposen ti ima. Gapuna, ti panangagaw iti dayta wenno iti makinngato a gilingan a batona kaipapananna ti panangagaw iti “kararua” wenno “pagbiag.”—De 24:6, Rbi8 ftn.
Iti Kasuratan, nadakamat met dagiti daddadakkel a gilingan. Tinukoy ni Jesu-Kristo “ti maysa a gilingan a bato a kas iti puspusiposen ti asno.” (Mt 18:6) Mabalin nga umasping daytoy iti daydiay naipilit a pusiposen ti bulsek a ni Samson maipaay kadagiti Filisteo idi nagbalin nga aggilgiling iti balay a pagbaludan, nupay adda dagiti mangipagarup a kasla silia dayta.—Uk 16:21.
Iti Apocalipsis, ti kellaat ken kamaudianan a pannakadadael ti Babilonia a Dakkel nayasping iti pannakaitapuak ti “maysa a bato a kas iti dakkel a gilingan a bato” idiay baybay.—Apo 18:21.