NOGAL, KAYO A

[Heb., ʼeghohzʹ].

Ti balasang a Sulamita iti Kanta ni Solomon (6:11) kinunana a simmalog “iti minuyongan dagiti kayo a nogal.” Dagiti kayo a nogal a natukoy ditoy mabalin a dagiti kayo a nogales (Juglans regia). Daytoy a kayo ket nainkasigudan nga agtubtubo iti makin-abagatan a daya a Europa ken iti makinlaud nga Asia. Iti agdama a tiempo, maimulmula dayta idiay Galilea ken kadagiti darisdis ti Libano ken Bantay Hermon. Sigun iti Judio a historiador a ni Josephus, naruay ti panagtubo dayta iti aglawlaw ti Baybay ti Galilea idi umuna a siglo K.P. (The Jewish War, III, 516, 517 [x, 8]) Ti nogales ket nalibnos a kayo, a dumakkel agingga iti katayag a 9 m (30 pie), a naayamuom ti bulbulongna ken nakasaysayaat a paglinongan. Assideg ti binggas ti kayo, ket gapu iti kinapintasna imbilang dagiti agar-aramid iti aparador kas napateg. Ti bunga daytoy a kayo ket nakalupkopan iti bunot nga addaan iti tannic acid ken, no maipaburek, mangpataud iti narangrang a kayumanggi a tina. Natagipateg unay dagiti bukel ti nogal gapu iti kinananamda ken madingpil dagitoy tapno mangpataud iti lana a ti kalidadna gistay pumadpada iti lana ti olibo.