FEATURE
Jerusalem a Dinadael Dagiti Romano
SAKBAY unay ti ipapatayna idi 33 K.P., inawagan ni Jesus ti Jerusalem a “mammapatay kadagiti mammadto ken manangubor kadagidiay naibaon kenkuana.” Kas intero a siudad, inulitna ti inaramidna iti napalabas ken linaksidna ti Anak ti Dios.—Mt 23:37.
Impadto ni Jesus ti mapasamak: “Umayto kenka dagiti aldaw inton dagiti kabusormo mangbangonda iti aglikmutmo iti sarikedked nga addaan natirad a kaykayo.” (Lu 19:41-44) Kinunana pay: “Inton makitayo ti Jerusalem a nalikmut kadagiti nagkampo a buyot, iti kasta . . . dagidiay adda idiay Judea rugianda koma ti agkamang iti bambantay.”—Lu 21:20, 21.
Gapu iti iyaalsa dagiti Judio, dimteng idi 66 K.P. dagiti buyot ti Roma iti sidong ni Cestius Gallus maibusor iti Jerusalem. Ngem, kas napaliiw ni Josephus, “kellaat a pinagsanudna [ni Gallus] dagiti buyotna, . . . ken, kasungani ti pagarupen ti amin, pimmanaw iti siudad.” Daytoy ti nangted kadagiti Kristiano iti gundaway a makapagtalaw manipud Jerusalem, nga isu ti inaramidda. Di nagbayag, nagsubli dagiti buyot ti Roma nga indauluan ni Tito. Iti daytoy a gundaway nangibangonda iti “sarikedked nga addaan natirad a kaykayo,” maysa a naipalikmut nga alad a 7.2 km (4.5 mi) ti kaatiddogna. Kalpasan ti agarup lima a bulan a pannakalakub, naan-anay a nadadael ti siudad ket ti templo napagbalin a rebrebba. Kalpasan ti tallo a tawen, idi 73 K.P., innala dagiti buyot ti Roma ti maudi a salindeg dagiti Judio, ti sarikedked ti Masada iti tuktok ti bantay. (Kitaenyo iti baba.)
Dagiti rebba ti sarikedked ti Masada iti tuktok ti bantay
Ipagpaganetget ti pannakadadael ti Jerusalem ti kinapateg ti panangipangag iti padto ti Biblia.
Dagiti sinsilio ti Roma a mangipalagip iti pannakadadael ti Jerusalem idi 70 K.P.
Ti panangparmek ken panangdadael dagiti Romano iti Jerusalem, 70 K.P.
Arko ni Tito idiay Roma a mangiladladawan kadagiti Romano a soldado nga awit-awitda dagiti samsam ti templo