NARDO

[Heb., nerd; Gr., narʹdos].

Bassit a nasayamusom a mula (Nardostachys jatamansi) a masarakan iti Bambantay ti Himalaya. Dagiti ungkay ken ramut daytoy a mula ket gagangay a maibilbilang a gubuayan ti nardo a nadakamat iti Kasuratan. (Sol 1:12; 4:13, 14; Mr 14:3) Mailasin ti mula a nardo babaen ti agririp-ong a nangisit ken muldotan a pupuonna nga agarup 5 cm (2 pul.) ti kaatiddogda ken agtubo iti rabaw ti ramut. Agrusing dagiti bulong iti ungkay ti mula, nga adda rimmuok ti arindaraen a sabsabong iti murdongna.

Tapno mataginayon ti banglo ti nardo (nalitnaw, naayamuom, ken lumabaga a likido), naserraan a naimbag dagiti nakaikargaanda a prasko nga alabastro​—maysa a nalamuyot, kadawyanna a puraw, ken kasla marmol a bato a naalana ti naganna manipud Alabastron, Egipto, a sadiay ti nakaaramidan dagita a pagkargaan. Idi un-unana, nasayaat a panguartaan dagiti napateg a sapsapo a naidulin kadagitoy a babassit a pagkargaan. (Jn 12:5) Ti maysa a libra ti bangbanglo a lana, “pudpudno a nardo,” a naikabil iti prasko nga alabastro nga imbukbok ni Maria iti ulo ken saksaka ni Jesu-Kristo ‘maipaay iti pannakaitabonna,’ ket napattapatta nga aggatad iti 300 a denario, ti katupag ti agarup makatawen a tangdan. (Mr 14:3-9; Jn 12:3-8; Mt 20:2) Yantangay nakanginngina daytoy a bangbanglo a lana, posible a naggapu dayta idiay India. Maigapu iti kinangina dayta a lana, masansan a magamporan ken adda pay dagiti mangpeke iti dayta. Ngarud makapainteres ta agpada nga inaramat da Marcos ken Juan ti sasao a “pudpudno a nardo.”