DILA
Kameng ti bagi a nakapatpateg ti akemna iti panagraman ken iti panagsao. Ti gagangay a maaw-awagan raman ket resulta dagiti reaksion dagiti taste bud (babassit a grupo dagiti selula ti kudil iti rabaw ti dila) ken ti ayamuom a masay-up iti panagangot. Napatpateg pay, nasken met ti dila iti panagsao, agsipud ta kasapulan ti aktibo a panaggaraw ti paspasetna tapno makayebkas iti sasao, nga aramidenna dayta buyogen ti kinasayud ken nagpaiduma a kinapartak.—Kitaenyo ti NGIWAT (Ti Ngadas).
Ni Santiago a kabsat ni Jesus iti ina sibabatad a dineskribirna no kasano kabileg ti dila ken no apay a kasapulan nga agannad unay ti maysa a Kristiano tapno siuumiso a mausarna ti dila. Ipamatmatna a no ti dila saan a mamedmedan, posible nga agbalin a barengbareng ti panagdaydayaw ti maysa. (San 1:26) Inyarigna ti dila iti maysa nga apuy a makabael a mangdadael iti maysa a kabakiran. Ti di mamedmedan a dila mabalin nga impluensiaan dagiti makadadael a puersa ken mabalin a mangibunga iti adu unay wenno nakaro a kinakillo a mabalin a mangmulit iti intero a biag ti maysa a tao. Mabalin a makaperdi dayta iti maysa a tao wenno iti sabsabali iti naespirituan a pamay-an. Saan a mapaamo dayta babaen iti kabukbukodan a panagregget ti tao; ket ti asinoman nga imperpekto a tao saanna a naan-anay a maliklikan ti “maitibkol iti sao.” (San 3:2-8) Ngem ti maysa a Kristiano mabalinna a paamuen daytoy di matngelan a kameng ti imperpekto a lasag ti tao, ta babaen iti di kaikarian a kinamanangngaasi ni Jehova baeten ken Kristo, mabalinna a ngedngedan ti dilana ken mabalbaliwanna ti personalidadna.—San 3:10-18; 1Pe 3:10; Col 3:9, 10; idiligyo ti Sal 34:13; 39:1.
Maitunos iti panangiladawan ni Santiago iti dila, kunaen ti mannurat ti Proverbio a ti kinatalinaay wenno kinaalumamay ti dila mabalin a maysa a “kayo ti biag.” Iti sabali a bangir, ti kinakillo nga adda iti dayta mabalin a mangibunga ti “pannakarba iti espiritu”; ti ipapatay ken biag ket agpannuray iti pannakabalin dayta. (Pr 15:4; 18:21) “Ti met laeng naalumamay a dila maburakna ti tulang,” ta ti maysa a tao a kas iti katangken ti tulang mabalin a mapalukneng babaen iti naalumamay a sungbat ket maburak ti kinatangken ken ibubusorna. (Pr 25:15) Iti naespirituan a pamay-an, pudno a kabaelan ti dila ti mangpaimbag no sawenna ti sasao ti Dios. (Pr 12:18) “Ti sungbat ti dila aggapu ken Jehova,” ta isu laeng ti makaipaay iti naespirituan nga umiso a sasao a mangibunga iti pannakapaimbag. (Pr 16:1) Iti Kasuratan, naipadto ti naespirituan a pannakapaimbag nga ibunga ti ministerio ni Jesus bayat nga iyeb-ebkasna ti sasao ti Dios, iti kasta ‘pinatapatanna daydiay nasnaayan ti pusona.’—Isa 61:1.
Impaganetget ni Jehova no kasano ti panangmatmatna iti kinadakes ti ulbod a dila, nga imbilangna dayta kas maysa kadagiti pito a banag a guraenna, a dinakamatna agraman ti “im-ima nga agibukbukbok iti awanan basol a dara.” (Pr 6:16-19) Deskribiren ni David a dagiti nadangkes padpadasenda a dadaelen ti adipen ti Dios babaen iti ‘dila a napatadem kas iti kampilan,’ ngem impamatmatna nga iti kinapudnona siguraduen ti Dios a masugatto dagita, ta “ti dilada [ket] maibusor iti bagbagida.” (Sal 64:3, 7, 8) Ikari ni Jehova iti ilina: “Aniaman a dila a tumakderto a bumusor kenka iti panangukom kondenaremto.” (Isa 54:17) Makaliwliwa daytoy kadagiti adipen ti Dios a mangsalsalimetmet iti lintegna, uray pay no dagidiay maibilbilang a masirib iti lubong agsaoda iti naindaklan a bambanag ken kunaenda: “Babaen iti dilami mangabakkaminto.” (Sal 12:3-5) Mabalin nga ‘idildilatda ti dila’ ken kumabilda babaen iti dila (Isa 57:4; Jer 18:18), ngem sigurado a mapaayda.—Pr 10:31.
Inkari ni Jehova a dagiti dila a sigud nga agbeddabeddal pagbalinenna a ‘nakaal-alisto nga agsao iti nalawag a bambanag’ ket dagiti umel a dila ‘pagikkisenna gapu iti ragsak.’ (Isa 32:4; 35:6) Idi adda ni Jesus ditoy daga, literal a pinaimbagna dagiti umel a tattao, wenno dagidiay adda diperensia ti panagsaoda. (Mr 7:33-37) Dumtengto ti tiempo a ti tunggal dila agsao iti nalinteg a bambanag, ta kunaen ni Jehova nga agsapatanto kenkuana ti tunggal dila. Ipalgak ni apostol Pablo a maaramidto daytoy babaen ken Jesu-Kristo, idi kinunana a ti tunggal dila ‘sipapanayagto a bigbigenna a ni Jesu-Kristo ket Apo agpaay iti dayag ti Dios nga Ama.’—Fil 2:11; Isa 45:23; Ro 14:11.
Simboliko a deskribiren ni Jehova ti bagina kas addaan iti dila nga usarennanto iti panagungetna, “kas iti mangalun-on nga apuy.” (Isa 30:27) Idi Pentecostes, idi imparukpok ni Jesu-Kristo ti nasantuan nga espiritu iti agarup 120 nga adalan a naguurnong iti maysa a siled idiay Jerusalem, naiparangarang dayta nga espiritu iti dua a pamay-an: babaen ti pannakangngeg iti panagsaoda iti nadumaduma a pagsasao, ken babaen ti pannakakita iti maysa a dila a kasla iti apuy a nagdisso iti tunggal maysa kadakuada.—Ara 2:3, 4.