Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Managbasa

◼ Nainget met aya ti takder dagiti Saksi ni Jehova maipapan iti kinabuklis kadagiti miembroda a kas met laeng ti kinaingetda maipapan iti makadangran a bisio ti panagtabako?

Dagiti Saksi ni Jehova addaanda iti naibatay-Biblia a takder a naibusor iti tabako ken aw-awatenda met ti Nainkasuratan a panangkondenar iti kinabuklis.

Patienmi a ti panagsigarilio salsalungasingenna dagiti prinsipio ti Biblia. Ti panagsigarilio ramanenna ti pannakaadikto iti nikotina. Mainayon pay, ti saan a natural a panangsay-op iti asuk. Ti panagsigarilio tulawanna ti bagi, mangpataud kadagiti parparikut ti salun-at, ken paababaenna ti biag a rebbeng koma a mausar a pakaidayawan ti Dios. Ti panagsigarilio sipepeggad a rugitanna met ti angin nga ang-angsen dagiti dadduma; pudno a saan a panagayat dayta iti pada a tao.​—2 Corinto 7:1; Roma 12:1; Marcos 12:33.

Ania, nupay kasta, ti maipapan iti pannangan a sibubuklis? Sibabatad, kondenaren ti Biblia ti kinabuklis, nga isu dayta ti aglablabes a kinaagum iti pannangan, wenno ti kinarawet. Ti anak nga Israelita nga awan panagbabawina a “nabuklis ken managbarbartek” ti mapapatay. (Deuteronomio 21:18-21) Ti Proverbio ti namakdaar a maibusor met iti “makikuyog kadagiti nabuklis.” (Proverbio 28:7; 23:20, 21) Ti kinabuklis ti dakes met yantangay naibaga kadatayo a “dagiti naagum” didanto tawiden ti Pagarian ti Dios. (1 Corinto 6:9, 10; idiligyo iti 1 Pedro 4:3; Filipos 3:18, 19.) Dagiti Kristiano a manangaywan ti rebbeng a “managparbeng,” saan a “nabuklis a nasadut.” (Tito 1:8, 12) Daytoy ti serioso unay a gapu itoy sumagmamano a manangaywan naikkatda gapu iti di matimbeng a pampannanganda.

Nupay kasta, masapul a bigbigen, a ti panangikeddeng no adda ti kinabuklis ket saan a nalaka. Ti pannangan (a maisupadi iti panangsul-oy ti asuk ti tabako) ket natural ken maiyanatop. Ket ti kinalukmeg saan met nga isu ti kakaisuna a pakaibatayan ti kinabuklis; uray met ti tao a nakakutkuttong ti mabalin a nabuklis. Saan a ti kinadagsen ti timbang ti babbabalawen ti Biblia, no di ket ti aglablabes a pannangan, a mabalin a mangibunga wenno saan iti kinabutiog.

Dadduma a tattao ti sobra ti timbangna gapu iti maysa a sakit wenno pannakadadael ti maysa a gland, nupay patien ni Prof. Judith Rodin a “5 porsiento laeng kadagiti amin a klase ti kinabutiog ti nangnangruna a patpatauden dagiti medikal a parikut.” Ti tawid ti mamagbalin ti maysa a tao a nabaked ti pammagina. Nagkomento ni Dr. William Bennett: “Kaaduan a nalukmeg a tattao salsalimetmetanda ti timbangda babaen ti pampannangan iti kas ti kankanen ti kalalainganna ti dagsenna a tao . . . Nagpaiduma ti metaboliko a kasasaadda.” Kuna pay dagiti dadduma a sientista a no ti maysa a nalukmeg a tao bassit ti kanenna, ti bagina bumaba ti metaboliko a rukodna a gapu itoy nabambannayat met ti pananguramna kadagiti calories. Ngem uray pay no ti nalukmeg a tao ket saan a nabuklis iti punto nga isut’ narawet isu lalaki man (wenno babai) kasapulan ti ad-adda a panangiyaplikarna pay iti balakad ti Dios.

Kas pangarigan, rebbeng a sukayan dagiti Kristiano iti panagteppel, nga agaplikar met iti pannangan. (Galacia 5:22, 23; 2 Pedro 1:5-8) Ingunamgunam ni apostol Pablo kadagiti Kristiano nga agbalinda a kas maysa a mannakilumba nga “agparbeng kadagiti isuamin a bambanag.” Ni Pablo ‘ginubatna ti bagina ken inturayanna kas maysa nga adipen tapno di met isu ti mapagtalaw.’ (1 Corinto 9:24-27) Ti tao a nalukmeg mabalin nga addaan rason a ‘manggubat ti bagina’ no maipapan iti no kasano kaadu, no ania, no kaano ken no kasano ti pannanganna.a

Ti panagbalin a nalukmeg napeggad. Ipakita dagiti report a ti kinalukmeg ti makaiturong iti nangatngato a presion ti dara ken tukad ti kolesterol, ti diabetes a mangrugi iti kinanataenganen, dagiti sumagmamano a tipo ti kanser, sakit ti puso ken sakit ti apro, arthritis, ken dagiti parparikut ti panaganges. “Ti tao a 20 porsiento a sobra ti timbangna ti maipasango iti bilang dagiti matmatay a kakatlo a nangatngato ngem ti promedio; kadagidiay 30 ken 50 porsiento a sobra ti timbangna, ti bilangda ti 50 ken 100 porsiento a nangatngato.” (The New York Times, Pebrero 27, 1985) Dagiti umas-asping a parikut iti salun-at ti naggapu met manipud Inglatera, Alemania, ken Italia.

Ti maysa a Kristiano pudno a tarigagayanna nga ‘ayaten ni Jehova iti amin a pusona, kararuana [wenno, biagna], isip, ken pigsana.’ (Marcos 12:30) Adu, apaman a maadalda ti Kinakristiano, insardengdan ti panagsigarilioda tapno maitalimeng ti salun-at ken biagda. Saan aya a rebbeng nga ad-adda met a maseknan dagiti Kristiano a sobra ti timbangda gapu iti aglablabes a pannangan a mabalin a maapektaran met ti salun-at ken biagda a naidedikar ken Jehova?

Dadduma a tattao ad-adu ti kanenda no maladingitanda, no napaayda, no agmaymaysada wenno makapungtotda. Nupay ti panagbalin a Kristiano dina malapdan a naan-anay dagita a rikna, imbes a sapulenda ti pakabang-aranda iti di nasesita a pannangan, ti Kristiano mabalinna ti agturong iti Dios ken kadagiti kakabsatna. Iti daytoy a banag basaenyo ti Filipos 4:6, 7, 11-13. Uray pay dagiti sientista nga agkuna nga adda ti nainkasigudan a pagannayasan ti tao nga agturong iti maysa a timbang aminenda a mabalin a balbaliwan daytoy. Ipagpaganetgetda ti panangkissay kadagiti taraon a nangato ti tabana ken paaduenda ti pisikal a panagtrabahoda. Makapainteres, kadagiti adu a luglugar ti maysa a Kristiano a makiramraman a regular iti panagbalaybalay a ministerio ti mangaramid iti ad-adu a nasalun-at a pampannagna ken panagul-uli. Uray met ni Pablo, ‘nagbannog ken nagrigat’ iti ministerio.​—2 Corinto 11:26, 27.

Gapuna, di an-anamongan dagiti Saksi ni Jehova ti kinabuklis gapu iti ibagbaga ti Biblia. Aniaman ti timbangda, pagreggetanda ti ‘panagparbengda kadagiti isuamin a banag,’ agraman pannangan. Daytoy ket saan a nangnangruna gapu iti pangngeddeng iti kultura gapu iti moda no di ket gapu ta kayatda ti agbiag a maitunos iti prinsipio ti Biblia ken agbalin nga aktibo a Kristiano nga addaan anamong ti Dios.

[Dagiti Footnote]