Talna Adtoyen!​—No Agsao ti Dios

“Ti idadakkel ti naprinsipean a panangiturayna ken ti kappia awanto ti inggana.”​—ISAIAS 9:7.

1. Nupay kankanayon a pagsasaritaan dagiti papangulo ti lubong ti talna, aniat’ napasamaken iti intero a natauan a historia?

DAGITI papangulo ti lubong masansan a pagsasaritaanda ti maipapan iti talna, ket dagiti tattao a kaaduan kunada a tarigagayanda dayta. Kaskasdi, ti kasasaad itatta ipalagipna kadatayo ti kinuna ni mammadto a Jeremias: “Biniruktayo ti talna, ngem awan imbag a dimteng; ken panawen ti pannakaagas, ngem, adtoy! pannakakullayaw!” (Jeremias 8:15) Kinapudnona, nanipud panangpapatay ni Cain ken ni Abel, ti lubong saanen a naaddaan ti pudpudno a talna no di ket nasaplit kadagiti kinaranggas. Ket ti maika-20 a siglotayo ti kararanggasan pay laeng iti amin a panawen, a dagiti gubat ti makagapu iti agarup sangagasut a milion nga ipapatay. Iti tiempotayo, 97 porsiento iti populasion ti lubong ti nairamanen iti sumurok kumurang maysa a gubat. Gapuna bayat a pagsasaritaan dagiti papangulo ti lubong ti maipapan iti talna, insungsungda dagiti tattaoda kadagiti agsasaruno a didigra.

2. Ania a bunga dagiti kanayonan a kinaranggas ti napaliiw iti amin a nasnasion?

² Kadagita amin a kinaranggas mainayon pay ti inaldaw-aldaw a matmatay gapu kadagiti narungsot a krimen. Kas pangarigan, idiay Estados Unidos, agarup 20,000 ti mapappapatay kada tawen. Nasurok a 80,000 a babbai ti maramrames, nga adu pay ti saanen a maipadpadamag. Ngangngani dua a milion a babbai ti nakaro a makabkabil babaen kadagiti lallaki a pakikabkabbalayanda. Ket agarup kakapat kadagiti isuamin a pagtaengan ti mabikbiktima iti dadduma a kita ti krimen. Maysa a report ti nangigibus a kunkunana: “Nagbalintayon a nakarangranggas unay a kagimongan.” Ti kasasaad ti umas-asping kadagiti kaadduan a dadduma a dagdaga.

3. Ania a dakdakkel pay a kinaranggas ti maaramidan iti natauan a pamilia ita?

³ Nupay kasta, amin dagita awan kuentana no iyarig iti kinaranggas a maaramidan dagiti nakatambak ita a nuklear nga ig-igam. Adda ti umdas kadagita a mangpapatay iti tunggal agnanaed ditoy daga iti nasurok a 12 a daras! Kuna ti maysa a doktor: “Awan aniaman a maitukon ti moderno a medisina kadagiti biktima iti maysa a nuklear a panaggubat.” Apay nga awan? Sabali pay ti simmungbat: “Kaaduan kadagiti doktor, narses ken dagiti teknisian mapapatayda . . . Dagiti ospital madadaelda. Gapuna mammanonto laeng dagiti matda nga addaan umdas a pannakaammo ken aruaten a mangispal iti uray siasinoman.”

4, 5. (a) Aniat’ komento nga inaramid ti maysa a publikasion maipapan iti kinakurang ti talna iti tiempotayo? (b) Kasano ti umas-asping a panagkomento ti maysa a dati nga opisial ti gobierno?

⁴ Maipapan iti kinakurang ti talna iti panawentayo, ti kangrunaan nga artikulo iti nabiit pay a yearbook ti Encyclopædia Britannica ti napauluan: “Ti Mawarawaran a Lubongtayo​—Ti Peggad ti Sangalubongan nga Anarkia.” Kuna dayta: “Kalpasan ti 1945 naipato nga asidegen ti ‘idudur-as’ ket ti masanguanan ti moderno a lubong maysanto nga addaan ti panagkaykaysa ken panagtutunos.” Ngem dagidiay a panangipato, kinunana, “ti napaneknekan nga interamente a pannakaiyaw-awan,” ta innayonna: “Imbes ketdi ti napasamak . . . a ta ti lubong ti siuulimek ngem awan sardayna a masinsina babaen iti agin-inayad a pannakawarawara. Adu a pagpagilian a linaglag-anda laeng ti pannakasangal ken naespirituan a panagkaykaysada ti masinasinan . . . [kadagiti] tribo, pampamilia, narelihiusuan [a sekta], . . . dagiti barbarkada iti siudad, death squads, dagiti terorista, tignay dagiti guerilia, ken dagiti nakuriteng ken napeklan a naagum a grupo.”

⁵ Umas-asping met, ti dati a nangato nga opisial ti gobierno idiay Estados Unidos kinunana: “Dagiti bambanag nga isudat’ mangmangted ti internasional a panagkapuy ti makaragragpaten iti historikal a kinapigsa ngem kadagiti puersa a mangted koma iti ad-adda pay nga organisado a panagtutunos. Ti di maliklikan a konklusion nga addaan kabukbukodanna a panangusig iti sangalubongan a pagannayasan a ta dagiti pakariribukan a sosial, dagiti napolitikaan a kinagulo, ti rigat ti panagbiag, ken dagiti internasional a panagririnnisiris ti ad-addanto pay a nakasaksaknap bayat dagiti maudi a paset daytoy a siglo.” Nagpatingga a kinunana: “Ti peggad a naipasango iti sangatauan, iti ababa a panagsao, isu ti . . . sangalubongan nga anarkia.”

‘Dagiti Sangaili Manipud Law-ang’

6. Kasanot’ panangiladawan ti maysa nga editor ti pagiwarnakan ti kapaliiwanna maipapan iti ar-aramiden dagiti sangaili manipud law-ang maipapan iti lubong itatta?

⁶ Gapu amin kadagitoy, insurat ti maysa nga editor iti pagiwarnakan idiay Cleveland: “No sumangpet inton umay a lawas dagiti sangaili manipud adayo a galaksi, maibagatay aya kadakuada a kasapulan a patayentay ti bagbagitayo tapno maipabigbig ti kinapigsa iti komunismo wenno kapitalismo? Mailawlawagtayo aya a maysatay a puli a nabingaybingay kadagiti nasnasion, ket dagita a nasnasion sinapataanda ti agpipinnatay iti maysa ken maysa kadagiti maulit-ulit nga awan sardayna a waw iti dara? Kasanotay a mailawlawag a palpalubosantay ti dadduma kadagiti pulitayo nga agbisin ken dadduma aglugnakda iti kinadakes ken kinakuneng gapu ta ti imbento ti reprep a panangpapatay ti nangnangruna nga umun-una kadatayo? Dagiti sangailiyo manipud adayu a galaksi ti sigurado nga agkuna a ditay sibilisado. . . . Mabalin nga agprotestatayo a kunatayo a nakaaramidtayo met kadagiti arte ken mamatitayo iti kinahustisia. Ngem umisemdanto a sililiday ket pumanawdan sakbay dagiti panagbettak.”

7, 8. (a) Ania a napipigsa a sangaili ti mangsuksukimat itatta iti sangatauan? (b) Apay nga addada ditoy?

⁷ ‘Siempre,’ mabalin a kunaen ti dadduma, ‘awan met dagiti “sangaili manipud makinruar a law-ang” nga umay agsukimat.’ Saan, saan a manipud pisikal a law-ang. Ngem iti sumagmamano a tawen itan, dagiti napipigsa unay, intelihente a sangaili ti agar-aramid iti naan-anay a panangsukimat iti ar-aramiden ti sangatauan iti bagbagina ken iti daga. Mainayon pay, kitaenda a ti maysa a nalawag a mensahe ti mairakrakurak “sakbay dagiti panagbettak.”

⁸ Asinoda dagitoy napipigsa a sangaili nga isuda ti mangmatmatmat iti sangatauan? Ibaga kadatayo ti Sao ti Dios nga isuda dagiti pannakabagi ti Dios iti naespirituan a disso, dagiti matalek nga anghel, nga isuda ti imbaonna ditoy daga a mangsukimat iti dayta. Kadagiti espiritu a parparsua, kuna ti Salmo 103:20: “Bendituenyo ni Jehova, dakayo nga anghelesna, a mannakabalin iti bileg a manungtungpal iti saona, a mangtimtimud iti timek ti saona.” Dagitoy napipigsa nga anghel masansan a madakdakamatda idiay Biblia. Kas pangarigan, idiay Mateo kapitulo 25 ti padto maipapan iti tiempotayo kunana idiay Mt 25 bersikulo 31 ken 32: “Inton ti Anak ti tao umayto agraman iti dayagna, ken amin dagiti anghel maikuyog kenkuana, isu ti panagtugawnanto iti trono ti gloriana. Ket iti sanguananna maurnongto dagiti isuamin a nasion, ket paglalasinennanto dagiti maysa ken maysa kadagiti tao a kas iti pastor ilasinna dagiti karnero kadagiti kalding.”

9. Aniat’ paset nga ar-aramiden ni Kristo Jesus bayat daytoy a pannakasukimat ti sangatauan?

⁹ Daytoy “Anak ti tao” isut’ kangrunaan a pannakabagi ti Dios, ni Jesu-Kristo. Kalpasan ti panagungarna a napan idiay langit, isut’ naguray ken ni Jehova a mangted kenkuana iti daytoy naisangsangayan a pannakaituding. Kas salaysayen ti Salmo 110:1, kuna ni Jehova kenkuana: “Agtugawka iti makanawanko agingga iti mapagbanagko dagiti kabkabusormo a pagbatayam.” Ti kaitungpalan ti padto ti Biblia ipakpakitana a ti tiempo a panangibaon ti Dios iti daytoy nabileg a naespirituan a parsua nga agtignay ket immay idi tawen 1914.

10. Kasano kaadu dagiti anghel a kadua ni Jesus bayat ti itutulongda iti trabaho a panamaglasinlasin?

¹⁰ Ngem isut’ saanto nga umay nga agmaymaysa, Ta kinuna ti Mateo 25:31 nga “amin dagiti anghel” maikuyog kenkuana. Kasano ti kaadu dayta? Kunaen ti Apocalipsis 5:11: “Ket kimmitaak, ket nangngegko ti timek dagiti adu nga anghel iti aglikmut daydi trono [ti Dios] . . . ket ti bilangda idi linaksa a laksa” Ti maysa a laksa ket 10,000. Ti maysa a laksa a mamultiplikar iti maysa a laksa ket 10,000 a mamultiplikar iti 10,000, a ti dagupna ket 100 milion nga anghel! Kaskasdi, ti Apocalipsis ti agsasao iti pangkaaduan, a “linaksa a laksa” dagiti anghel nga agserserbi iti Dios. Daytat’ ginasgasut a milion, nalabit binilbilion wenno ad-adu pay. Iti panangiwanwan ni Kristo, dagitoy espiritu a parparsua ket tultulonganda dagiti pannakabagi ti Dios ditoy daga iti panamaglalasin iti sangatauan iti dua a grupo, maysa agpaay iti “agnanayon a pannakapukaw,” ket ti sabali iti “biag nga agnanayon.”​—Mateo 25:46; kitaenyo met ti Mateo 13:41, 42.

“Ti Agnanayon a Naimbag a Damag”

11. Ania ti “agnanayon a naimbag a damag” a supsuportaran dagiti angheliko a buybuyot iti daytoy a tiempo?

¹¹ Ania ti kangrunaan a mensahe a supsuportaran dagitoy angheliko a sangaili ditoy daga iti dayta a tiempo? Ti Apocalipsis 14:6 ti mangibaga kadatayo: “Ket nakakitaak ti sabali nga anghel a tumaytayab iti tangatang, nga adda ipakaammona a naimbag a damag nga agnanayon kadagiti agnaed iti rabaw ti daga, ken kadagiti amin a pagpagarian ken kaputotan ken pagsasao ken il-ili.” Ania daytoy “naimbag a damag nga agnanayon”? Daytat’ adda pakainaiganna iti kinuna ni Jesus a maysanto kadagiti adu a pammaneknek nga agbibiagtayon kadagiti maudi nga al-aldaw. Idiay Mateo 24:14 kinunana: “Ket daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti amin a mapagnaedan a daga kas maysa a pammaneknek kadagiti amin a nasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.”

12, 13. (a) Ania ti turay ti Pagarian? (b) Apay a ti mensahe ti Pagarian ti kasasayaatan a damag?

¹² Ti Pagarian ti Dios ket isu ti nailangitan a gobierno a mangiturayto iti daga kalpasan ti pannakaikkatton daytoy agdama a natauan a turay. (Daniel 2:44; Mateo 6:9, 10) Ti Arina isu ni Kristo Jesus, ket isut’ addaan kadagiti kaduana a katulonganna nga agturay. (Apocalipsis 14:1-4; 20:4) Dayta a Pagarian isu daydiay masasao idiay Daniel 7:14 kadagitoy a termino: “Ket isu naikkan iti panagturay ken dayag ken maysa a pagarian, nga amin dagiti il-ili, nasnasion ken pagsasao agserbida koma kenkuana. Ti panagturayna agnanayon a panagturay a dinto mapalabas, ket ti pagarianna dinto maduprak.”

¹³ Apay a ti mensahe maipapan iti panagturay ti Pagarian ket maysa a naimbag a damag, ti kasasayaatan kadagiti damdamag? Agsipud ta daytat’ mangiyegto iti maysa a baro a lubong, maysa a baro a sangal ti natuan a sosiedad. Iti sidong ti Pagarian ti Dios ti sangatauan umawatto kadagiti bendision a nakaskasdaaw unay a kuna ti Salmo 37:11 kadagidiay agbibiagto iti dayta: “Ngem dagiti naemma tawidendanto ti daga, ket maay-ayatandanto iti kinaruay ti talna.” Wen, “ni Jehova paraburannanto iti kappia ti ilina.” (Salmo 29:11) Itatta, sakbay nga iturayan a naan-anay ti Pagarian amin dagiti ar-aramid iti daga, ti naimbag a damag iti permanente, natalna a panagturay kadagiti im-ima ti “Prinsipe ti Kappia” ti maikaskasaba pay iti amin a nasnasion. Daytoy ti maar-aramid babaen kadagiti naindagaan nga ad-adipen ti Dios iti sidong ti panangiwanwan ni Kristo ken kadagiti anghel.​—Isaias 9:6, 7.

14. (a) Aniat’ maysa a pamay-an a pannakailasintayo a positibo kadagiti naindagaan nga ad-adipen ti Dios? (b) Apay a ti nalawag a bendision ti Dios ti adda kadakuada?

¹⁴ Asinoda dagitoy naindagaan nga ad-adipen ti Dios? Bueno, asino laeng dagiti regular a sumarsarungkar kadagiti tattao nga addaan iti naimbag a damag ti Pagarian? Uray dagiti bumusbusor bigbigenda ida kas dagiti Saksi ni Jehova. Itan nasursuroken ngem tallo a milion ti bilangda, ti ranggo dagitoy manangiwaragawag ti Pagarian ti sipapardas a rumangrang-ay. Idi napan a tawen, 225,868 a baro a ministro ti naimbag a damag ti naordinan. Ket iti dayta a maymaysa a tawen, 2,461 a baro a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova ti naipasdek iti intero a daga, nga adda promediona a nasurok nga 6 iti kada aldaw, nga addaan dagupen a 52,177 a kongregasion kadagiti 208 a dagdaga. Pudno unay, ti padto ti Isaias 60:22 ti matungtungpalen: Ni Jehova pinagbalinna a nadaras ti trabahona a panangikaskasaba ken panangurnong “iti panawenna.” Ket itan dayta a panawen!

15. Aniat’ pakaibatayan ti panangukom kadagiti tattao itatta?

¹⁵ No kasano ti panagtignay dagiti tattao iti damag ti panagturay ti Pagarian isut’ pakaibatayan ti pannakaikeddeng no mailasinda a maipaay iti “agnanayon a pannakapukaw” wenno agpaay iti “biag nga agnanayon” idiay baro a lubong. Adu dagiti agtigtignay kas kadagidiay nailadawan iti 2 Cronicas 36:15, 16: “Ni Jehova . . . nagbaon kadakuada babaen kadagiti babaonenna, a bimmangon a nasapa ket nagbaon, gapu ta addaan asi . . . Ngem isuda rinabrabakda dagiti binaon ti pudno a Dios ket inumsida dagiti saona ket inuyawda dagiti mammadtona, agingga a simged ti pungtot ni Jehova.” Ngem dagiti dadduma nagtignayda a paborable ket immayda iti sidong ti pannalaknib ni Jehova. “Ngem siasinoman a mangipangag kaniak [ti pudno a kinasirib], agtalinaedto a sitatalged ket sitatalnanto nga awan butengna iti dakes.”​—Proverbio 1:20, 33; Mateo 25:34-46.

Dagiti Nailangitan a Buybuyot Agtignaydan

16. Kasano ti panagsaonto ti Dios iti mabiiten iti nasukir a sangatauan?

¹⁶ Din agbayag, ti panangaskasaba dagiti ad-adipen ni Jehova malpaston agingga iti rukod nga inkeddengna. Ti anus ti Dios iti nasukir a sangatauan agpatingganton. Ti natalna a mensahe nga isu ti sasawenna iti sangatauan iti daytoy a kaputotan ket agbaliwton. Imbes ketdi, “kasaonanto ida iti ungetna ket ranggasanna ida iti napalaus a luksawna.” (Salmo 2:5) Kas kinuna a mismo ni Jehova: “Ta iti imunko, ken iti apuy ti pungtotko, agsaoakto.” (Ezequiel 38:19) Ket itednanto ti senias ken Jesu-Kristo a pagtignayen ti nainlangitan a buybuyotna a maibusor iti daytoy umaalsa ken nadangkes a lubong.

17. Kasanot’ pannakaidemostra ti pannakabalin ti maymaysa laeng nga anghel?

¹⁷ Ti maaramidanto dagidiay a buybuyot ti makita no aniat’ napasamak iti Asiria iti tiempo a nagtignay ti Dios a maibusor iti dayta. Kunaen ti 2 Ar-ari 19:35: “Ket naaramid iti daydi a rabii a di anghel ni Jehova rimmuar ket nangkabil iti pakarso dagiti Asirios iti sangagasut walopulo ket lima a ribo a tattao. . . . Dagitoy bangbangkayda amin.” Daytat’ naaramidan laeng ti maymaysa nga anghel! No anianto ti maaramidan ti linaksa a laksa kadakuada iti mabiiten ket nakaskasdaawto pay.

18. Kasano kaan-anayto ti pannakadadael iti panungpalan daytoy a sistema?

¹⁸ Iladawan ti Jeremias 25:31-33 no anianto ti mapasamak kadagitoy a sasao: “‘Ta ni Jehova addaan suppiat kadagiti nasnasion. Isu sumrekto iti panangukom iti amin a lasag. No maipapan kadagiti nadangkok iyawatnanto ida iti kampilan,’ kuna ni Jehova. Kastoy ti kuna ni Jehova dagiti buybuyot, ‘Adtoy! Ti dakes rummuarto manipud iti nasion agingga iti nasion ket maysa a dakkel a bagyo maibangonto manipud kaadayuan a pungto ti daga. Ket dagiti napapatay gapu ken ni Jehova iti dayta nga aldaw addadanto manipud iti maysa a pungto ti daga agingga met laeng iti sabali a pungto. Saandanto a masangitan, ket dida met maurnong, uray maitanem. Isudanto ti rugit iti rabaw ti daga.’”

19. Aniat’ kanayonan a detalye nga inayon ti Apocalipsis kapitulo 19?

¹⁹ Ti Apocalipsis kapitulo 19 salaysayenna no kasano ti panangaramidto ni Jehova amin iti daytoy. Daytat’ panamagtignaynanto ken Arina a Jesu-Kristo, kas kunaen ti Apo 19 bersikulo 14, “dagiti buybuyot sadi langit” sumursurotda kenkuana. Ket ti Apo 19 bersikulo 17 ken 18 kunana: “Ket nakitak ti maysa nga anghel nga agtaktakder iti init, isu a pimmukkaw babaen ti dakkel a timek a kunkunana kadagiti isuamin a tumatayab nga agtaytayab iti nagtangatangan: ‘Umaykayo, aguummongkayo iti dakkel a pangrabiian ti Dios, tapno kanenyo ti lasag dagiti ar-ari ken ti lasag dagiti kakapitan ken ti lasag dagiti mannakabalin a lallaki ken ti lasag dagiti kabayo ken dagiti nagsakay kadakuada ken ti lasag dagiti isuamin a tattao, agwayawayada man wenno paad-adipen, babassit ken dadakkel.’” Ket ti Apo 19 bersikulo 19 ingganat’ 21 iladawanna ti pannakadadael amin dagiti natauan nga institusion gapu ta madida a dimngeg idi nagsao ti Dios babaen kadagiti naindagaan a mensaherosna.

20. Apay a daytoy a lubong dinto agpatingga iti maysa a nuklear a didigra?

²⁰ Gapuna, ti oras dimtengen a ti Dios pagpatinggaennan daytoy naranggas, nawarawaran a sistema ti lubong. Ngem dayta a panungpalan ket saanto a kabukbukodan a panangdadael babaen iti nuklear a panaggugubat dagiti nasnasion. No dayta ti mapasamak, dagiti nalinteg ket matalipuposdanto a kadua dagiti managdakdakes. Nupay kasta, ti “pungtot” ti Dios a maibusor iti daytoy a lubong ket saanto a maiyarig iti dayta no di ket daytanto ti manangpili. Addadanto dagiti makalasat nga agturong iti baro a lubong. Kas kunaen ti Proverbio 2:21, 22: “Ta ti nalinteg agtalinaedto ditoy daga, ket ti napnuan imbag agtaengto kenkuana. Ngem dagiti nadangkes magudasdanto ditoy daga, ket dagiti nagulib maparutdanto kenkuana.”

21. Ania a kanayonan pay a salsaludsod ti mausig iti sumaganad nga artikulotayo?

²¹ Apay a daytoy a lubong dimteng iti kasasaad a ti kasta a sangalubongan a pannakadadael ti nakaas-asidegen? Saan kadi a posible a dagiti agdama a panagregget dagiti papangulo ti lubong a maipaay iti talna ket agbunganto, tapno daytoy a sistema ti masalbar? Ket no kayattayo ti mairaman “kadagidiay nalinteg” ken “dagiti napnuan imbag” a makalasat nga agturong idiay baro a lubong ken agtultuloyto a sibibiag, kasanot’ rebbeng a panagtignaytayo iti daytoy kapapatgan unay a tiempo iti amin a pakasarsaritaan ti tao? Ti sumaganad nga artikulotayo ti mangusig kadagitoy a salsaludsod.

Ania dagiti Sungbatyo?

◻ Kasano a nakabatbatad ti kinakurang ti talna, nangnangruna iti panawentayo?

◻ Kasano a nairaman dagiti angheliko a buybuyot iti panamaglasinlasin iti sangatauan itatta?

◻ Apay a ti mensahe ti Pagarian ket “agnanayon a naimbag a damag”?

◻ Maibatay iti ania ti pakaukomanto dagiti tattao a maipaay iti biag wenno maipaay iti ipapatay?

[Ladawan iti panid 13]

Ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova ti supsuportaran dagiti angheliko a buybuyot