Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Managbasa

◼ Maitunos kadi kadagiti prinsipio iti Biblia ti panagusar ti maysa a Kristiano a pagassawaan kadagiti pildoras a panglapped iti sikog?

Saan a silalawag a kunaen ti Kasuratan a dagiti Kristiano a pagasawaan obligadoda a maaddaan kadagiti annak wenno, no maaddaanda, kasano kaadu. Tunggal agassawa masapul nga ikeddengda a pribado ken buyogen iti rebbengen no timbengenda ti kadakkel ti pamiliada. No umanamongda a mangusar iti panangtimbeng iti sikog, ti panangpilida kadagiti kontraseptibo ket personal a banag. Nupay kasta, masapul nga usigenda​—a maitunos iti pannakaawatda iti Biblia ken iti konsiensiada​—no ti panangusar iti maysa a pamay-an ket ipakitana ti panagraem iti kinasagrado iti biag.

Ipamatmat ti Biblia a ti biag ti maysa a tao mangrugi iti pannakainginaw; makita ti Mannangted-Biag ti biag a nainginaw, “uray pay ti sikog” a mabukelto iti aanakan. (Salmo 139:16; Exodo 21:22, 23a; Jeremias 1:5) Gapuna, awan koma ti panangikagumaan a mangkettel iti nainginaw a biag. Ti panangaramid iti kasta ket agbanag iti aborsion.

Dagiti panglapped iti sikog a pildoras nasaknap a maus-usarda iti aglawlaw ti lubong. Kasano ti pananglappedda iti panagsikog? Addada dua a kangrunaan a kita ti pildoras​—ti combination pill ken ti progestin-only pill (minipill). Dagiti panagsirarak linawlawaganda ti kangrunaan a mekanismo iti pananglappedna iti sikog.

Ti combination pill naglaon kadagiti hormone nga estrogen ken progestin. Sigun iti U.S. Food and Drug Administration, “ti kangrunaan a mekanismo” iti combination pill isu ti “pananglappedna iti ovulation.” Agparang a no matomar a kankanayon, daytoy a kita iti pildoras ngangngani kankanayon a lapdanna ti pannakairuar ti maysa nga itlog manipud iti obario. No awan ti mairuar nga itlog wenno ovum, saan a mapasamak ti pannakainginaw kadagiti Fallopian tubes. Bayat a daytoy a kita iti pildoras mabalin a pataudenna met ti panagbalbaliw “iti endometrium [ti ap-ap ti aanakan] (a mabalin a mangpabassit iti pannakaimula ti semilia),” daytoy ket maibilang met a maikadua a mekanismo.

Tapno mapabassit ti saan a nasayaat nga epekto, ti combination pills a naglaon iti basbassit nga estrogen ket napataud. Nalawag, dagitoy a basbassit ti estrogenna a pildoras mangipaay ti ad-adu a panagandar dagiti obario. Ni Dr. Gabriel Bialy, hepe iti Contraceptive Development Branch of the National Institute of Health, kunaenna: “Ti kaadu dagiti sientipiko a pammaneknek ipamatmatna nga uray iti bassit ti etrogenna a pildoras, malapdan ti ovulation, saan a 100 a porsiento, no di ket mabalin a 95 porsiento. Ngem ti kinapudno a mapasamak ti ovulation dina kayat a sawen a nangrugin ti pertilisasion.”

No ti maysa a babai malangananna ti agtomar iti combination pill sigun iti nadisenio nga eskediol, adda adu a posibilidad a ti maikadua a mekanismo addaan iti paset iti pananglapped iti panagsikog. Maysa a panagadal kadagiti babbai a naglangan iti dua a bassit ti estrogenna a pildoras nasarakanna a 36 porsiento ti “nalibre” iti ovulation. Ti pagiwarnak a Contraception ipadamagna a kadagita a kaso dagiti “epekto iti pildoras iti endometrium ken iti cervical mucus mabalin nga agtultuloy a mangipaay . . . iti pannakalapped iti panagsikog.”

Ti ngay sabali a kita iti pildoras​—Ti progestin-only a pildoras (minipill)? Ipadamag ti Drug Evaluations (1986): “Ti pannakalapped iti ovulation ket maysa a nalatak a paset iti pananglapped iti panagsikog babaen iti progestin-only minipills. Dagitoy nga ahente ti mangpataud iti pannakaporma iti napalet a cervical mucus a saan a masarut ti semilia; mabalin a pabayagenna ti tiempo iti ilalasat iti tubo ket pataudenna ti ikakapuy ti endometrium [a mabalin a manglapped iti itataud iti aniaman a pertilisado nga ovum].”

Dadduma a managsirarak kunaenda a babaen ti pildoras a progestin-only, “normal a mapasamak ti ovulation iti nasurok a 40% kadagiti managtomar.” Gapuna daytoy a pildoras masansan nga ipalubosna ti ovulation. Ti pimmalet a buteg nga adda iti cervix mabalin a serraanna ti ilalasat ti semilia ket iti kasta lapdanna ti panagnginaw; no saan, ti narungsot nga aglawlaw a patauden ti pildoras iti aanakan ti mabalin a manglapped iti pertilisado nga ovum a mangimula ken mangpataud iti ubing.

Maapresiartayo, ngarud, a no mausar a kankanayon a maipaay iti pananglapped iti panagsikog, dagiti dua a kangrunaan a kita iti pildoras mabalin a lapdanda ti panagsikog iti kaaduan a kaso ket saan nga agbanag iti aborsion. Nupay kasta, yantangay ti pildoras a porgetin-only (minipill) masansan a palubosanna ti ovulation, dakdakkel ti posibilidad a lapdanna ti panagsikog babaen ti pannakibiangna iti pannakaimula iti aanakan ti nainginawen a biag. Ipamatmat dagiti sientipiko a panagadal a gagangay (no ti aanakan saan a naapektaran iti pildoras a panglapped iti sikog) “innem a pulo por siento iti pertilisado nga itlog . . . ti mapukaw sakbay ti umuna a panaglangan iti panagkadawyan.” A mapasamak daytoy, nupay kasta, ket naiduma manipud iti panangpili iti panangusar iti pamay-an ti pananglapped iti sikog nga ad-adda a manglapped ti pannakaimula iti pertilisado nga ovum.

Gapuna, addada dagiti moral a bambanag nga usigen no ti agasawa makisaritada iti doktor maipapan iti panangusar iti pildoras a mausar iti pananglapped iti panagsikog. Ikeddeng koma dagiti Kristiano uray pay dagiti pribado ken personal a salsaludsod tapno masalimetmetanda ti “naan-anay a nadalus a konsiensia” iti sanguanan ti Diostayo ken ti Mannangted-Biagtayo.​—Aramid 23:1; Galacia 6:5.

[Dagiti Footnote]