Kanayon a Surotenyo ti Naayat a Kinamanangaasi

“Ti mangsursurot iti kinalinteg ken naayat a kinamanangaasi makasarakto iti biag, kinalinteg ken dayaw.”​—PROVERBIO 21:21.

1. Apay a rebbeng nga inanamaentayo kadagidiay naidalan iti espiritu ti Dios a mangipakitada iti naayat a kinamanangaasi?

NI Jehova ket naasi ken mannakipagrikna. Isu ti “Dios a naasi ken managparabur, nainayad nga agpungtot ken aglaplapusanan iti naayat a kinamanangaasi ken kinapudno.” (Exodo 34:6, 7) Maawatantayo, ngarud, ti bunga ti nasantuan nga espirituna iramanna ti ayat ken kinamanangaasi.​—Galacia 5:22, 23.

2. Aniada nga ulidan ti usigentayo itan?

² Dagidiay naidalan iti nasantuan nga espiritu ni Jehova, wenno ti aktibo a puersa, iparangarangda ti bungana a kinamanangaasi. Ipakitada ti naayat a kinamanangaasi kadagiti pannakilangenda iti sabsabali. Wen, surotenda ti ulidan ni apostol Pablo, nga irekomendada ti bagbagida kas ministro ti Dios “babaen ti kinamanangaasi” ken iti dadduma pay a pamay-an. (2 Corinto 6:3-10) Ti naasi, mannakipagrikna, manangpakawan nga espirituda makitunos iti personalidad ni Jehova, isu nga “aglaplapusanan iti naayat a kinamanangaasi” ken ti Saona naglaon iti adu nga ulidan ti kinamanangaasi. (Salmo 86:15; Efeso 4:32) Aniat’ maadaltayo manipud sumagmamano kadagitoy?

Ti Kinamanangaasi Pagbalinennatayo a Di Naagum ken Managpadagus

3. Kasano a mapagulidanan ni Abraham iti panangipakita ti kinamanangaasi, ket ania a pammaregta ti ipaay ni Pablo mainaig iti daytoy?

³ Ti patriarka nga Abraham (Abram)​—“ti gayyem ni Jehova” ken “ama ti isuamin nga addaan pammati”​—nangipaay ti nasayaat nga ulidan iti panangipakita ti kinamanangaasi. (Santiago 2:23; Roma 4:11) Isu ken ti pamiliana, agraman ti kaanakanna a lalaki a ni Lot, pinanawanda ti Ur a siudad dagiti Caldeos ket simrekda idiay Canaan sigun iti bilin ti Dios. Nupay ni Abraham ti laklakay ken ulo ti pamilia, isut’ naasi ken di naagum iti panangipalubosna nga alaen ni Lot ti kasayaatan a dagdaga a pagpaaraban, bayat nga isu a mismo innalana no ania ti nabati. (Genesis 13:5-18) Ti umasping a kinamanangaasi ti mangtignay kadatayo a mangipalubos kadagiti sabsabali a maaddaan kadagiti bentahe a mabalin nga agpaay koma kadatayo. Ti kasta a di naagum a kinamanangaasi makitunos iti balakad ni apostol Pablo: “Bay-anyo a ti maysa sapulenna, saan a ti bukodna a pagimbagan, ngem ti pagimbagan ti sabali a tao.” Ni Pablo a mismo ‘inay-ayona ti amin a tattao iti isuamin a banag, a saanna a sinapul ti bukodna a pagimbagan ngem ti pagimbagan ti adu, tapno isuda maisalakanda.’​—1 Corinto 10:24, 33.

4. Kasano a nagunggonaan da Abraham ken Sara gaput’ panangipakitada ti kinamanangaasi babaen ti kinamanagpadagus?

⁴ No dadduma ti kinamanangaasi alaenna ti porma ti naimpusuan a kinamanagpadagus. Ni Abraham ken ti asawana, ni Sara, naasida ken managpadagus kadagiti tallo a ganggannaet a dimmagas iti maysa nga aldaw. Nagpakaasi kadakuada ni Abraham nga agtalinaedda pay, bayat nga isu ken ni Sara ti sidadaras a nangisagana iti maysa a naimas a pannangan para kadagiti bisita. Dagitoy gayam a ganggannaet ket anghel ni Jehova, a maysa kadakuadat’ nangidanon iti kari a ti baketen ken lupes a ni Sara maaddaanto iti anak a lalaki. (Genesis 18:1-15) Anian a gunggona gapu iti naasi a kinamanagpadagus!

5. Iti ania a pamay-an nga impakita ni Gayo ti kinamanangaasi, ket kasano a maaramidantay ti umas-asping a banag?

⁵ Ti maysa a pamay-an a ti amin a Kristiano maipakitada ti kinamanangaasi ket babaen ti panagbalin a managpadagus. (Roma 12:13; 1 Timoteo 3:1, 2) Maitunos iti daytoy, siaasi nga ipaay dagiti adipen ni Jehova ti panangpadagus kadagiti agdaldaliasat a manangaywan. Ipalagipna daytoy ti kinamanangaasi nga impakita ti umuna-siglo a Kristiano a ni Gayo. Inaramidna “ti matalek a trabaho” iti panangawat a buyogen ti panangpadagus kadagiti bumisbisita a kakabsat​—isuda a “ganggannaet” a dati a dina am-ammo. (3 Juan 5-8) Gagangayen, ammotayo dagidiay ipaayantayo ti naasi a panangpadagus. Nalabit makitatayo a ti maysa a naespirituan a kabsat a babai ket maldaangan. Mabalin a ti asawana ket di manamati wenno maysa a nailaksid. Anian a gundaway a panangipakita ti kinamanangaasi babaen ti panangawis kenkuana tapno tagiragsaken ti naespirituan a timpuyog ken sagpaminsan a pannangan a kadua ti pamiliatayo! Nupay saantay a mangidasar iti maysa a padaya, sigurado a ti pamiliatayo masarakannanto ti rag-o iti panangipakita ti kinamanangaasi iti kasta a kabsat. (Idiligyo ti Proverbio 15:17.) Ket awan duadua nga iyebkasnanto ti panagyamanna iti daytoy kadagiti sasao wenno iti maysa a kita ti surat ti panagyaman.

6. Kasano nga impakita ni Lydia ti kinamanangaasi, ket apay a napateg nga ipakita ti apresasion kadagiti naasi nga ar-aramid?

⁶ Kalpasan a nabautisaran ti napasnek a babai a ni Lydia, “kinunana buyogen pakaasi: ‘No dakayo [ni Pablo ken dagiti kakaduana] impatoyo a matalekak ken Jehova, sumrekkayo iti balayko ket agdaguskayo.’ Ket impapilitna nga umaykami,” innayon ni Lucas. Awan duadua, ti kinamanangaasi ni Lydia ket naapresiar. (Aramid 16:14, 15, 40) Ngem ti pannakapaay a mangipakita ti apresasion ti mabalin a makadadael. Iti maysa nga okasion, maysa a 80-tawenna a kabsat a babai a nakapuyen ken nakurapay inkarigatanna ti mangisagana iti maysa a pannangan para ti sumagmamano a bisita. Isut’ nagsennaay unay idi a maysa nga agtutubo a lalaki dina pay pulos impakaammo nga isut’ saan a makapan. Iti sabali nga okasion, dua a kakabsat a babbai ti di nakapan iti pannangan nga insagana a nangnangruna para kadakuada ti maysa nga agtutubo a babai. “Nasaktanak unay,” kinunana, “ta awan kadakuadat’ nakalipat. . . . Kinaykayatko pay koma a mangngeg a nalipatandat’ maipapan ti pannangan, ngem imbes ketdi awan kadagiti kakabsat ti siaasi wenno siaayat nga immawag kaniak.” Matignaynakayto aya ti kinamanangaasi a bunga ti nasantuan nga espiritu nga agbalin a manangapresiar ken managpanunot iti sidong ti umas-asping a kasasaad?

Ti Kinamanangaasi Pagbalinennatay a Mannakaawat

7. Ania a punto maipapan ti kinamanangaasi ti naiyilustrar babaen ti panagregget a naaramid tapno agtungpal kadagiti kalikagum ni Jacob iti pumpon?

⁷ Ti kinamanangaasi ti rebbeng a mamagbalin kadatayo a mannakaawat kadagiti dadduma ken kadagiti umiso a kalikagumanda. Tapno maiyilustrar: Ni Jacob (Israel) kiniddawna iti anakna a lalaki a ni Jose nga ipakitana ti naayat a kinamanangaasi kenkuana babaen ti dina panangipumpon kenkuana idiay Egipto. Nupay daytoy kasapulanna a ti bagi ni Jacob ti maawit iti adayo a distansia, ni Jose ken dagiti dadduma nga annak a lallaki ni Jacob “isut’ impanda idiay daga ti Canaan, ket impumponda iti rukib ti talon a Macpela, isu a ginatang ni Abraham tapno tagikuaenna a pagitaneman manipud ken Efron a Heteo iti sango ti Mamre.” (Genesis 47:29; 49:29-31; 50:12, 13) Maitunos iti dayta a pangarigan, saan aya a rebbeng a ti naayat a kinamanangaasi ti mangtignay kadatayo nga agtulnog kadagiti naanamongan a Nainkasuratan nga urnos ti panangipumpon a tinarigagayan ti maysa a Kristiano a miembro ti pamilia?

8. Aniat’ isuro kadatayo ti kaso ni Rahab maipapan iti panangsubad ti kinamanangaasi?

⁸ No dagiti dadduma mangipakitada kadatayo ti naayat a kinamanangaasi, saan aya a rebbeng nga iyebkastayo ti apresasion wenno tupagantayo dayta iti dadduma a pamay-an? Talaga a rebbengtayo. Ni Rahab a balangkantis nangipakitat’ kinamanangaasi babaen ti panangilemmengna kadagiti managsimisim nga Israelitas. Gapuna, dagiti Israelitas impakitada ti naayat a kinamanangaasi babaen ti panangisalakanda kenkuana ken ti sangakabbalayanna idi a dinadaelda ti siudad ti Jerico. (Josue 2:1-21; 6:20-23) Anian a nagsayaat nga ulidan a mangipakpakita a rebbengtay a subadan ti kinamanangaasi a naaramid kadatayo babaen ti panagbalintay a mannakaawat ken manangaasi a mismo!

9. Apay a maikunayo nga umiso a kiddawen iti maysa a mangipakita kadatayo ti naayat a kinamanangaasi?

⁹ No maipapan iti dayta, umiso a kiddawentay iti maysa a mangipakita kadatayo ti naayat a kinamanangaasi. Daytoy ti inaramid ni Jonathan, ti anak a lalaki ti immuna nga ari ti Israel, ni Saul. Kiniddaw ni Jonathan iti ay-ayatenna nga ub-ubing a gayyem a ni David a mangipakita iti naayat a kinamanangaasi kenkuana ken iti sangakabbalayanna. (1 Samuel 20:14, 15; 2 Samuel 9:3-7) Linagip daytoy ni David idi nga imbalesna dagiti Gabaonitas a pinadpadakes ni Saul. Iti pananglagipna “ti sapata ni Jehova” iti nagbaetanda ken Jonathan, impakita ni David ti naayat a kinamanangaasi babaen ti panangiliklikna iti biag ti anak ni Jonathan a ni Mifiboset. (2 Samuel 21:7, 8) Ar-aramidentay kadi met laeng a ‘ti Wentayo kaipapanannat’ Wen’? (Santiago 5:12) Ket no panglakayentayo iti kongregasion, mannakipagriknatay kadi met laeng no dagiti padatay a manamati kasapulandat’ maipakitaan iti naayat a kinamanangaasi?

Ti Kinamanangaasi Papigsaenna dagiti Singgalut

10. Kasano a nabendisionan ti naayat a kinamanangaasi ni Ruth?

¹⁰ Ti naayat a kinamanangaasi papigsaenna dagiti singgalut ti pamilia ken pataudennat’ ragsak. Naipakita daytoy iti kaso ni Ruth a Moabita. Nagtrabaho kas agur-urnong kadagiti bukel idiay talon ni lakay a Booz iti asideg ti Betlehem, isut’ mangipapaay taraon para kenkuana ken ti balo ken agkasapulan a nanangna, ni Noemi. (Ruth 2:14-18) Iti naud-udi imbaga ni Booz ken Ruth: “Sika imparangarangmo ti naayat a kinamanangaasim a nasaysayaat iti naud-udi a tungpal ngem iti immuna, iti dika ipapan isusurot kadagiti agtutubo a kapatadam nabaknangda man wenno napanglawda.” (Ruth 3:10) Umuna, impakita ni Ruth ti naayat a kinamanangaasi ken Noemi. “Iti naud-udi a tungpal,” ti Moabita imparangarangna ti naayat a kinamanangaasi babaen ti situtulok a pannakiasawana iti lakayen a Booz tapno aramiden kenkuana ti annong ti natayen nga asawana ken para ken baketen a Noemi. Gapu ken Booz, nagbalin ni Ruth nga ina ti apong ni David a ni Obed. Ket impaay kenkuana ti Dios ti “perpekto a tangdan” iti panagbalinna nga inapo a babai ni Jesu-Kristo. (Ruth 2:12; 4:13-17; Mateo 1:3-6, 16; Lucas 3:23, 31-33) Anian a bembendision ti imbunga ti naayat a kinamanangaasi ni Ruth kenkuana ken iti pamiliana! Itatta, dagiti bendision, kinaragsak, ken ti pannakapapigsa kadagiti singgalut ti pamilia ti tumaud met no adda ti naayat a kinamanangaasi kadagiti nadiosan a pagtaengan.

11. Ti kinamanangaasi ni Filemon naaddaan ti ania nga epekto?

¹¹ Ti kinamanangaasi papigsaenna dagiti singgalut iti uneg dagiti kongregasion ti ili ni Jehova. Ti Kristiano a lalaki a ni Filemon ket pagaammo gapu iti panangipakitana ti naayat a kinamanangaasi kadagiti kapammatianna. Imbaga kenkuana ni Pablo: “Kankanayon nga agyamanak iti Diosko no dakamatenka kadagiti kararagko, ta naammuak ti ayatmo ken pammatim ken Apo Jesus ken iti isuamin a santo nga adda kenka . . . Naaddaanak ti adu a rag-o ken pannakaliwliwa gapu iti ayatmo, agsipud ta ti puspuso dagiti santo naliwliwada gapu kenka, kabsatko.” (Filemon 4-7) Di ibaga ti Kasuratan no kasano a ti puspuso dagiti santo ket naliwliwada babaen ken Filemon. Nupay kasta, mabalin nga isut’ nangipakita ti naayat a kinamanangaasi kadagiti padana a napulotan iti nadumaduma a pamay-an a napaneknekan a makaliwliwa kadakuada, ket daytoy awan duadua pinapigsana dagiti singgalut iti nagbabaetanda. Tumaud dagiti umas-asping a bambanag no dagiti Kristiano iparangarangda ti naayat a kinamanangaasi itatta.

12. Aniat’ nagresulta manipud kinamanangaasi nga impakita ni Onesiforo?

¹² Ti kinamanangaasi ni Onesiforo addaan met ti naimbag nga epekto. “Ti Apo ipaayna koma ti asi iti balay ni Onesiforo,” kinuna ni Pablo, “ta namin-adu nga isu liniwliwanak, ket dina imbain dagiti kawarko. Iti kasumbangirna, idi nga adda idiay Roma, sigagaget a sinapulnak ket nasarakannak. Ti Apo ipaayna koma kenkuana a makasarak ti asi manipud ken Jehova iti dayta nga aldaw. Ket ti amin a panagserbina idiay Efeso ammom a naimbag.” (2 Timoteo 1:16-18) No umagawatayo a mangipakita ti naayat a kinamanangaasi kadagiti padatay a managdaydayaw, naragsaktayto ken mapapigsatayto dagiti singgalut ti nainkabsatan a panagdidinnungngo iti uneg ti kongregasion Kristiano.

13, 14. Kasano a mapagulidanan ti kongregasion ti Filipos, ket kasano a simmungbat ni Pablo iti kinamanangaasina?

¹³ No ti intero a kongregasion ipakitana ti naayat a kinamanangaasi kadagiti pada a managdaydayaw, daytoy papigsaenna ti singgalut iti nagbabaetanda. Ti kasta a nasinged a singgalut ti timmaud iti nagbaetan ni Pablo ken ti kongregasion idiay siudad ti Filipos. Kinapudnona, ti maysa a rason a nagsurat kadagiti taga Filipos ket tapno maiyebkasna ti panagyamanna iti kinamanangaasi ken material a tulongda. Insuratna: “Iti pannakairugi ti pannakaiwaragawag ti naimbag a damag, idi pimmanawak idiay Macedonia, awan ti kongregasion a nakikadua kaniak iti banag a panagited ken panagawat, malaksid kadakayo laeng; agsipud ta, uray idiay Tesalonica, nangipatulodkayo kaniak agpadpada iti naminsan ken iti maikadua a daras para iti kasapulak. . . . Adda amin kaniak ken aduanak. Napnekak, ita ta inawatko manipud ken Epafrodito dagiti bambanag a naggapu kadakayo, maysa a nasam-it a sayamusom, maysa a maanamongan a daton, makaay-ayo unay iti Dios.”​—Filipos 4:15-18.

¹⁴ Di pagsiddaawan a dagiti naasi a taga Filipos ket pasetda iti karkararag ni Pablo! Kinunana: “Agyamanak iti Diosko iti tunggal pannakalagipko kadakayo iti amin a kararagko para kadakayo, bayat nga agdawdawatak a sirarag-o, gapu iti tulong nga inaramidyo iti naimbag a damag manipud iti umuna nga aldaw agingga ita.” (Filipos 1:3-5) Ti kasta a naasi ken naparabur a suporta iti trabaho a panangikasaba ti Pagarian dina pulos a papanglawen ti kongregasion. Kalpasan a siaasi nga inaramid dagiti taga Filipos ti kabaelanda iti daytoy a banag, impasiguro kadakuada ni Pablo: “Ket, ti Diosko punnuannanto ti amin a pakasapulanyo kas mainugot iti kinabaknangna iti dayag baeten ken Kristo Jesus.” (Filipos 4:19) Wen, ti Dios subalitanna ti kinamanangaasi ken kinamanagparabur. Kunaen ti Saona: “Tunggal maysa, aniaman ti naimbag nga aramidenna, awatennanto dayta manipud ken Jehova.”​—Efeso 6:8.

No dagiti Babbai Ipakitada ti Kinamanangaasi

15, 16. (a) Kasano a nalaglagip ti kinamanangaasi ni Dorcas, ket aniat’ napasamak idi isut’ natay? (b) Kasano nga adu a naanus panagpuspusoda a Kristiano a babbai aduanda iti naimbag nga ar-aramid itatta?

¹⁵ Ti naayat a kinamanangaasi ni adalan a Dorcas (Tabita) iti Joppe ti nagunggonaan. “Isu aduan kadagiti naimbag nga ar-aramid ken sagsagut ti asi,” ket idi ‘isu nagsakit ken natay,’ dagiti adalan pinaayabanda ni Pedro idiay Lidda. Iti isasangpetna, “isu impanda idiay nangatngato a siled; ket isu linikmut dagiti amin a balo a babbai nga agsangsangit ket impakitada ti adu a makin-uneg ken makinruar a pagan-anay nga inar-aramid ni Dorcas idi adda pay kadakuada.” Iladawanyo ti buya: Dagiti naladingit, agsangsangit a balo a babbai imbagada iti apostol no kasano a naasi ni Dorcas ket impakitada kenkuana dagidiay a pagan-anay kas pammaneknek iti ayat ken kinamanangaasina. Idi pinaruarna amin ida, nagparintumeng a nagkararag ni Pedro ket sinangona ti bangkay. Imdenganyo! Kinunana: “Tabita, tumakderka!” Ket adtoy! “Linuktanna dagiti matana ket, idi nakitana ni Pedro, bimmangon. Ket idi inyawatna ti imana, pinatakderna, ket inayabanna dagiti santo ken dagiti balo a babbai ket imparangna a sibibiag.” (Aramid 9:36-41) Anian a bendision manipud iti Dios!

¹⁶ Daytoy ti immuna a nailanad a panangpagungar nga inaramid ti maysa nga apostol ni Jesu-Kristo. Ket dagiti sirkumstansia a nangiturong iti daytoy nakaskasdaaw a milagro namunganayda iti kinamanangaasi. Asinot’ makaibaga a ni Dorcas napagungar koma iti biag no saan nga aduan iti naimbag nga ar-aramid ken sagsagut ti asi​—no saan nga aglaplapusanan iti naayat a kinamanangaasi? Saan laeng a ni Dorcas ken dagidiay balo a babbai ti nabendisionan ngem ti milagro iti panagungarna nangipaay ti pammaneknek iti dayag ti Dios. Wen, “naipadamag daytoy iti isuamin a Joppe, ket adu dagiti namati iti Apo.” (Aramid 9:42) Itatta, dagiti naanus panagpuspusoda a babbai aduanda met kadagiti naimbag nga ar-aramid​—nalabit agdait ti kawkawes kadagiti kapammatianda, mangisagana kadagiti pannangan para kadagiti lallakay ken babbaketen, mangipaay panangpadagus kadagiti sabsabali. (1 Timoteo 5:9, 10) Anian a panangpaneknek daytoy kadagiti managpaliiw! Kangrunaan amin, anian a ragsaktayo ta ti nadiosan a debosion ken naayat a kinamanangaasi ti mangtignay iti daytoy ‘dakkel a buyot dagiti babbai a mangiwaragawag ti naimbag a damag’ a pakaidayawan ti Diostayo, ni Jehova!​—Salmo 68:11.

Itultuloyyo a Suroten ti Naayat a Kinamanangaasi

17. Aniat’ naikuna idiay Proverbio 21:21, ket kasano nga agaplikar dagidiay a sasao kadagiti nadiosan nga indibidual?

¹⁷ Amin nga agtarigagay iti anamong ti Dios masapul a surotenda ti naayat a kinamanangaasi. “Ti mangsursurot ti kinalinteg ken naayat a kinamanangaasi makasarakto ti biag, kinalinteg ken dayaw,” kuna ti masirib a proverbio. (Proverbio 21:21) Ti maysa a nadiosan a tao sigagaget a surotenna ti kinalinteg ti Dios, kankanayon a maidaldalan kadagiti nadiosan a pagalagadan. (Mateo 6:33) Agtultuloy nga ipakitana ti nasungdo nga ayat, wenno naayat a kinamanangaasi, kadagiti sabsabali iti material ken nangnangruna kadagiti naespirituan a pamay-an. Gapuna, masarakanna ti kinalinteg, ta ti espiritu ni Jehova ti mangtulong kenkuana nga agbiag iti nalinteg a pamay-an. Kinapudnona, isut’ ‘nakawesan iti kinalinteg’ a kas iti nadiosan a tao a ni Job idi. (Job 29:14) Ti kasta a tao dina sapulen ti bukodna a dayaw. (Proverbio 25:27) Imbes ketdi, alaenna ti aniaman a dayaw nga ipalubos ni Jehova nga awatenna, nalabit babaen ti panagraem kenkuana dagiti padana a tattao a tinignay ti Dios a makilangen kenkuana a siaanus gapu iti bukodna a naayat a kinamanangaasi kadakuada. Mainayon pay, dagidiay sisusungdo a mangar-aramid iti pagayatan ti Dios masarakandanto ti biag​—saan nga iti sumagmamano a napardas nga aglabas a tawtawen laeng ngem iti agnanayon.

18. Apay a rebbeng a surotentay ti naayat a kinamanangaasi?

¹⁸ Gapuna, amin koma nga agayat ken Jehova itultuloyda a suroten ti naayat a kinamanangaasi. Daytoy a kualidad ti mangiyasideg kadatayo iti Dios ken kadagiti sabsabali. Pataudenna ti kinamanagpadagus ken pagbalinennatay a mannakaawat. Ti kinamanangaasi papigsaenna dagiti singgalut iti uneg ti pamilia ken iti kongregasion Kristiano. Dagiti babbai a mangipakita ti naayat a kinamanangaasi ket maapresiarda ken mapagraraemanda unay. Ken amin dagidiay mangsursurot iti daytoy nagsayaatan a kualidad iyegdat’ dayaw iti Dios ti naayat a kinamanangaasi, ni Jehova.

Kasanot’ Panangsungbatyo?

◻ Kasano a napagulidanan ni Abraham iti panangipakita ti kinamanangaasi?

◻ Aniat’ isuro kadatayo ti kaso ni Rahab maipapan ti panangsubad iti kinamanangaasi?

◻ Kasano nga impakita ti kongregasion ti Filipos ti kinamanangaasi?

◻ Kasano a dagiti naanus panagpuspusoda a Kristiano a babbai aduanda iti naimbag nga ar-aramid itatta?

◻ Apay a surotentay ti naayat a kinamanangaasi?