Ti Aglaplapusanan a Kinaimbag ni Jehova
“Anian nga aglaplapusanan ti kinaimbagmo, nga impempenmo nga agpaay kadagiti agbuteng kenka!”—SALMO 31:19.
1, 2. (a) Ania a naindaklan a trabaho ti inaramid ni Jehova iti naunday a panawen nabayagen ti napalabas? (b) Kasanot’ panangdeskribir ni Jehova ti resulta dagiti aramid ti panamarsuana?
ADDA idi tiempo a rinugian ti Dios a parsuaen ‘dagiti langlangit kas ti tronona ken ti daga kas pagbatayan dagiti sakana.’ (Isaias 66:1) Ti nadiosan a rekord dina ipanayag no kaano a napasamak daytoy. Ibagana laeng: “Idi punganay ti Dios pinarsuana dagiti langlangit ken ti daga.” (Genesis 1:1) Kabayatan ti panawen ti panamarsua, minilion a di maibaga a galaxy ti nabukel, adu ti aglaon iti rinibo a milion dagiti bituen. Iti asideg ti makinruar nga igid iti maysa kadagita a galaxy ket maysa a narimat a bituen a linikmut ti adu a babassit, nalidem a planeta. Maysa kadakuada ti naawagan ti Daga. No maidilig kadagiti dadakkel, rumimrimat a bituen, awan kuenta ti daga. Kaskasdi, daytoy isut’ pinanggep ni Jehova a pagbatayan dagiti sakana.
2 Inturong ngarud ni Jehova dagiti abilidadna iti panamarsua iti planeta a Daga. “Ti inauna kadagiti amin a naparsua” ti adda iti abayna kas ti Mamangulo nga Agobra bayat a daytoy bassit, nalidem a banag ti nabaliwan kabayatan dagiti innem a naunday nga “aldaw” ti panamarsua. Nagbalin, iti piguratibo a pamay-an, a maikanatad a paginanaan dagiti saka ti Dios. (Colosas 1:15; Exodo 20:11; Proverbio 8:30) Ditoy a pinanggep ti Dios nga ikabil ti maysa a baro nga intelihente a porma ti biag: ti sangatauan. Ti immuna a pagassawaan, a naparsua manipud kadagiti elemento a masarakan iti rabaw ti daga, ti naikabil iti nakaay-ayat, naparaisuan nga aglawlaw. (Genesis 1:26, 27; 2:7, 8) Naan-anay unay, nakapimpintas, ti nagbanagan daytoy a naisangsangayan nga aramid ti panamarsua nga ipanayag ti Biblia ti rikna ti Dios kabigatanna—ti maudi a paset—ti maikanem nga aldaw ti panamarsua: “Ket nakita ti Dios amin nga inaramidna ket, adtoy! nakasaysayaat unay.”—Genesis 1:31.
Ti Kinaimbag ti Dios
3. Ania a naisangsangayan a kualidad ti Dios ti naipanayag iti panamarsua?
3 Rinibo a tawen kalpasanna, maysa nga inapo dayta nga immuna a pagassawaan ti timmaliaw iti tiempo ti panamarsua ket insuratna: “Dagiti di makita a kababalin [ti Dios] ti nakalawlawag a makita manipud pannakaparsua ti lubong nga agpatpatuloy, gapu ta makita ida kadagiti bambanag a naaramid, uray ti agnanayon a pannakabalin ken Kinadiosna.” (Roma 1:20) Wen, ti nangayed a kinadaeg ti daga ken dagiti parsua nga adda kenkuana ti pudno a nakaskasdaaw a pakaisilnagan dagiti di makita a kualidad ti Dios—saan a matagibassit kadagita ti aglaplapusanan a kinaimbag ti Dios. Anian a maitutop, ngarud, nga inyebkas ti Dios a tunggal banag a pinarsuana ket nasayaat!—Salmo 31:19.
4, 5. Ania ti kinaimbag?
4 Ti kinaimbag ket isut’ maikanem nga aspeto kadagiti bunga ti espiritu ti Dios a dineskribir ni apostol Pablo idiay Galacia 5:22. Dagiti napalabas a panagadal iti magasin a Pagwanawanan inlawlawagna dagiti umuna a lima a bunga ti espiritu, nga ipakpakitana ti kinapateg dagitoy iti pannakasukay ti naimbag-pannakapatanorna a Nakristianuan a personalidad.a Anian a nagpateg, nupay kasta, a ditay liplipatan ti kinaimbag! Maikanatad, ipaaytay ita ti atensiontayo iti daytoy a kualidad.
5 Aniat’ kinaimbag? Isu daytoy ti kualidad wenno kasasaad ti panagbalin a nasayaat. Daytat’ moral a kinadaeg, pannakabalin. No kasta, daytat’ positibo a kualidad a mangiyebkas iti bukodna met laeng iti pannakaaramid ti naimbag ken makagunggona nga ar-aramid kadagiti sabsabli. Kasanotay a maipakita daytoy a makapaayat a kualidad? Siempre, babaen ti panangtulad ken Jehova. Gapuna, sakbaytayo a pagsasaritaan no kasanotayo a maiparangarang ti kinaimbag kas indibidual, usigentayo ti kinaimbag nga impakita ti naayat a Diostayo, ni Jehova, iti panangipaayna, ken pannakilangenna, iti natauan a pamilia.
Naipakita ti Kinaimbag iti Panamarsua
6. Aniat’ nangtignay ken Jehova a mamarsua kadagiti sabali pay nga intelihente a porma ti biag?
6 Aniat’ nangtignay iti nailangitan nga Amatayo kangrunaanna tapno iranudna ti panangtagiragsakna ti biag kadagiti intelihente a sibibiag a parsua? Ni apostol Juan sungbatanna dayta a saludsod idi kunaenna: “Ti Dios isu ti ayat.” (1 Juan 4:8) Wen, ti di agimbubukodan nga ayat tinignayna ti naindaklan a Gubuayan ti biag tapno mamarsua kadagiti dadduma pay a sibibiag a porma, nga impaayanna dagiti dadduma iti nailangitan a pagtaengan ken dagiti dadduma iti naindagaan a paggianan. Siempre bassit ti ammotayo no aniat’ langa ti langit wenno dagiti nailangitan a parsua. Espirituda—di makita dagiti mata ti tao—ken ti taengda ket adda iti naespirituan a lubong. Ngem kumitakayo iti aglawlawyo a naindagaan a pagtaengan nga impaay ni Jehova kadagiti annakna a tattao. Ken panunutenyo ti sangatauan a mismo. Iti kasta mangrugiyo a makita kadagiti mismo a matayo ti nabileg nga ebidensia ti kinaimbag ti Dios.
7-9. Kasano a makita ti kinaimbag ti Dios iti pamay-an a panangparsuana ti daga ken tao iti rabaw dayta?
7 Inikkan ni Jehova ti biag dagiti immuna a nagannaktayo. Ad-adda pay, pinagbalinna a posible a makaay-ayo unay ti biag, naragsak. No ipuontayo, pinarsuana ti pagtaenganda, ti daga, a daytat’ agtayyek, agbaliwbaliw ti temperaturana, ken kalkalainganna nga atmospera. Imbulosna ti danum, dagiti siklo ti nitrohena, ken oksihena a naan-anay ti panaggarawda para iti pakagunggonaan ken pakagin-awaan ti sangatauan. Inabbonganna ti rabaw ti daga kadagiti rinibo a kita dagiti ruot, dadduma agpaay a taraon ti tao ken dadduma ti naisangsangayan a makaay-ayo iti panagkita. Pinunnona dagiti tangatang kadagiti billit a makaay-ayo dagiti marisda ken dagiti unida. Pinunnona dagiti baybay kadagiti ik-ikan ken ti daga kadagiti adu a kita ti animal, dadduma ti naatap ken dadduma ti mapaamo. Anian a nagdakkel a kinamanagparabur! Ken anian a pammaneknek iti kinaimbag ti puso ti Dios!—Salmo 104:24.
8 Kitaenyo, ita, ti panangaramid ti Dios iti tao. Dagiti takkiag, gurong ken imana ti apagpag-isun a kasapulan tapno di matuang ken nawaya a makakuti. Gapuna, manipud kadagiti bambanag a naruay a masarakan iti aglikmutna a daga, makaala ti taraon ken dadduma pay a kasapulanna. Nangipaay ni Jehova kadagiti sagibsib ti panagraman tapno ti pannangan ken panaginum ket saan la a kasla napamaysa nga ar-aramid tapno gumun-od ti enerhia—a kasla panangikonektar ti maysa nga aruaten iti pangisaksakan ti koryente. Saan, ti pannangan ken panaginum ket nadisenioda a mangipaay iti ragsak, a saanda la a kargaan ti tian no di ket pagganasenda met ti panagraman. Inikkan met ni Jehova ti tao kadagiti lapayag ken isut’ pinalawlawanna kadagiti adu nga uni tapno maay-ayo dagidiay a lapayag. Anian a makaay-ayo ti pannakangngeg iti natalinaay nga ungor ti agay-ayus a waig, ti panagareng-eng ti pagaw, wenno ti panaggarakgak ti maysa a maladaga. Wen, pagyamanan iti kinaimbag ti Dios, iti laksid amin dagiti dakes a banag a napasamak manipud panamarsua, maysa pay la a rag-o ti agbiag.
9 Kitaenyo, met, dagiti dadduma a sentidotayo. Anian a nagadu a nagduduma, nakaay-ayat a maris ti adda a mangay-ayo kadagiti matatayo! Ken anian a makapnek a malang-ab ti naamo a banglo ti maysa a sabong! Awan duadua ti salmista indir-ina ken Jehova: “Agyamanakto kenka agsipud ta nakaam-amak ken nakaskasdaaw ti pannakaaramidko. Nakaskasdaaw dagiti aramidmo”!—Salmo 139:14.
Ti Pannakatnag ken Pannakasalbar ti Tao
10. Kasanot’ panagtignay ti kaaduan iti kinaimbag ti Dios, ngem kasanoda nga agtultuloy a magunggonaan manipud iti dayta?
10 Makapaladingit, iti panaglabas ti tiempo dagiti immuna a nagannaktayo impakitada ti kinakurang ti panangapresiar kadagiti amin a kinaimbag ti Dios kadakuada. Impakitada daytoy idi sinalungasingda dagiti bilin ni Jehova ken nagbasolda maibusor iti kakaisuna a panangiparit nga impabaklayna. Kas nagbanaganna, napadasda ken dagiti annakda ti panagleddaang, panagsagaba, ken ipapatay. (Genesis 2:16, 17; 3:16-19; Roma 5:12) Kadagiti naglabas a milenio manipud iti dayta a kinasukir, kaaduan iti sangatauan ti nangipakita iti panangiyaleng-aleng ken kinakurang ti panangipateg iti kinaimbag ti Dios. Iti laksid daytoy, nupay kasta, dagiti awan panagyamanna ken di manangapresiar a tattao kaskasdi a magunggonaanda pay laeng manipud iti kinaimbag ti Dios. Iti ania a pamay-an? Inlawlawag ni apostol Pablo kadagiti agnanaed idiay Listra idiay Makintengnga a Daya: “Di binaybay-an [ti Dios] nga awan mangsaksi iti naimbag nga inaramidna, a mangmangted kadakayo iti tudo manipud langit ken nabunga a pampanawen, a pempenkenna dagiti pusoyo kadagiti taraon ken naimbag a ragsak.”—Aramid 14:17.
11. Iti ania a pamay-an a ti kinaimbag ti Dios lab-awanna pay ti basta panangipaay iti makaparagsak a pagtaengan para iti sangatauan?
11 Ngem saan a nakedngan ti kinaimbag ti Dios iti panagtultuloyna a panangipaay kadagiti nakaay-ayat, mangtaginayon-biag a probision nga aglaplapusanan ditoy daga. Saan, linab-awanna pay dayta. Impakita a mismo ni Jehova nga isut’ sidadaan a mangpakawan kadagiti basol dagiti putot ni Adan ken agtultuloy a mangtaripato iti pannakilangen-langenna kadagiti nasungdo iti sangatauan. Daytoy nga aspeto ti kinaimbag ti Dios ti nadlaw ni Moises idi inkari ni Jehova nga ‘ipaayna amin a kinaimbagna iti sango ni Moises.’ Idin nangngeg ni Moises ti ebkas: “Jehova, Jehova, Dios a naasi ken manangngaasi, nabannayat nga agpungtot ken aglaplapusanan iti naayat a kinamanangngaasi ken kinapudno, a mangisagana ti naayat a kinamanangngaasi kadagiti rinibo, a mangpakawan iti biddut ken panaglabsing ken basol.”—Exodo 33:19; 34:6, 7.
12. Aniada a probision ti Mosaiko a Linteg ti nangipakita iti kinaimbag ni Jehova?
12 Idi kaaldawan ni Moises, impasdek ni Jehova ti legal a sistema para iti baro a nasion ti Israel a kadagidiay saan a sipapakinakem nga agbasol makagun-odda iti temporario, wenno simboliko, a pannakapakawan ti basol. Babaen iti Linteg ti tulag nga imbabaet ni Moises, nagbalin dagiti Israelitas a naisangsangayan nga ili ti Dios ken naisuroda a mangidiaya ken Jehova kadagiti nagduduma a panagdaton iti animal a mangabbong kadagiti basol ken narugit nga ar-aramidda. Gapuna, iti laksid ti imperpekto a kadawyanda, dagiti managbabawi nga Israelitas maitultuloyda ti maawat iti iyaasideg ken Jehova ken ammoda a ti panagdayawda ket makaay-ayo kenkuana. Ni Ari David, maysa a kameng dayta a nasion iti babaen ti Linteg, inyebkasna ti panagbalinna a siaammo iti kinaimbag ti Dios iti daytoy a banag: “O dika lagipen dagiti basol ti kinaagtutubok ken dagiti iyaalsak. Lagipennak koma maitunos iti naayat a kinamanangaasim, maigapu iti kinaimbagmo, O Jehova.”—Salmo 25:7.
13. Kasanot’ panangted ni Jehova iti mas epektibo a pamay-an ngem kadagiti daton nga animal iti pannakapakawan dagiti basol?
13 Iti panaglabas ti tiempo ti kinaimbag ni Jehova ti nangtignay kenkuana a mangipaay iti mas epektibo ken agnanayon a pamay-an ti panangpakawan kadagiti basol. Daytoy ket babaen iti daton ni Jesus, a kaputotan ni Ari David. (Mateo 1:6-16; Lucas 3:23-31) Di nagbasol ni Jesus. Gapuna, idi isut’ natay, ti biagna a naidaton ti nakapatpateg unay, ket daytat’ inawat ti Dios kas subbot a makaabbong kadagiti amin a managbasol a kaputotan ni Adan. Insurat ni apostol Pablo: “Ta isuamin nagbasol ken agkurang iti dayag ti Dios, ket maysa nga awan bayadna a sagut ti pannakaibilangda a nalinteg gapu iti di kaikarian a kinamanangngaasina babaen iti wayawaya ti subbot a binayadan ni Kristo Jesus. Isut’ impaay ti Dios kas daton para ti pannakaabbong babaen iti pammati iti darana.”—Roma 3:23-26.
14. Aniada a nakaskasdaaw a namnama ti napagbalin a posible para kadagiti tattao babaen iti daton a subbot?
14 Ti pammati iti subbot ni Kristo adut’ maaramidanna kadagiti Kristiano, ad-adu nga amang ngem dagidiay naaramidan dagiti daton nga animal iti sidong ti Linteg ti tulag para kadagiti Israelitas. Nangituggod daytoy iti limitado a bilang dagiti Kristiano a naibilang a nalinteg ken naalada babaen iti espiritu ti Dios nga agbalin nga annakna. Nagbalinda ngarud a kakabsat ni Jesus ken nagun-odanda ti namnama ti pannakapagungar kas espiritu a parparsua a makiraman kenkuana iti nailangitan a Pagarianna. (Lucas 22:29, 30; Roma 8:14-17) Panunotenyo a lukatan ti Dios dagiti kakasta a nailangitan a namnama kadagiti pinarsua nga agbibiag iti daytoy bassit a planeta, ti daga! Maysa a bassit a grupo a mangipatpateg iti daytoy a namnama ti natda pay. Ngem kadagiti minilion a sabsabali a Kristiano, ti panangalagad ti pammati iti subbot lukatanna ti dalan tapno tagiragsaken ti napukaw da Adan ken Eva—agnanayon a biag iti paraiso, minuyongan a daga. Ti Linteg ti tulag dina naipaay uray dagiti nailangitan wenno naindagaan a namnama iti masanguanan para kadagiti nangalagad iti dayta.
15. Aniat’ nairaman iti naimbag a damag?
15 Anian a maikanatad a ti mensahe maipapan kadagiti baro nga urnos nga intuyang ti Dios baeten ken Jesu-Kristo ket naawagan “naimbag a damag,” ta ipanayag dayta ti kinaimbag ti Dios. (2 Timoteo 1:9, 10) Iti Biblia, ti naimbag a damag no dadduma ti maawagan ti “naimbag a damag ti pagarian.” Daytat’ agminminar ita iti kinapudno a ti Pagarian ket naipasdeken iti sidong ti panagturay ni napagungar a Jesus. (Mateo 24:14; Apocalipsis 11:15; 14:6, 7) Nupay kasta, ad-adu pay ti iraman ti naimbag a damag. Kas ipakita dagiti sao ni Pablo ken Timoteo a kakutkutar, iraman dayta ti pannakaammo a ni Jesus nangipaay iti daton a subbot agpaay kadatayo. No awan dayta a daton, ti pannakirelasiontayo iti Dios, ti pannakaisalakantayo met laeng—malaksid iti Pagarian ni Jesus ken ti 144,000 nga ar-ari ken papadi a naala manipud iti daga—ti saan nga agbalin a posible. Anian a nakaskasdaaw a panangiparangarang iti kinaimbag ti Dios ti subbot!
Ti Kinaimbag ti Dios Ita
16, 17. Kasanot’ pannakatungpal ti Oseas 3:5 (a) idi 537 K.K.P.? (b) idi 1919 K.P.?
16 Iti ikikitana kadagiti “maudi nga al-aldaw,” impakdaar ni apostol Pablo: “Dagiti tattao . . . awanandanto ti panagayat iti kinaimbag.” (2 Timoteo 3:1-3) Uray ti gagangay a panangiparangarang ti kinaimbag, kas iti kinamanagparabur ken kinamannakikaarruba, ti saanto a maapresiar. Anian a makaparegta, ngarud, ti makaparagsak a padto ti Oseas 3:5: “Dagiti annak ti Israel agsublidanto ken sapulendanto ni Jehova a Diosda, ken ni David nga arida; ket umasidegdanto ken Jehova ken ti kinaimbagna a buyogen ti panagpigerger kadagiti maudi a paset dagiti al-aldaw.”
17 Daytoy a padto immuna a natungpal idi 537 K.K.P. idi nagsubli dagiti Judio idiay Naikari a Daga manipud pannakaidistierroda idiay Babilonia. Kadagiti moderno a tiempo, nangrugi ti kaitungpalanna idi 1919 idi a ti natda iti naespirituan nga Israel rimmuar manipud organisasion ni Satanas ket rinugianda a sireregta a sapulen ni Jehova ken ti kinaimbagna. Natakkuatanda a ni “David nga arida” ti agturturayen iti kinatao ni Jesu-Kristo iti nailangitan a pannakabalin nanipud 1914. Iti sidong ti nailangitan a panangiwanwanna, sibabara nga imbaklayda ti panangiwaragawag iti daytoy naimbag a damag kadagiti nasnasion. Ngarud rinugianda a tungpalen ti trabaho a nairekord idiay Mateo 24:14: “Daytoy naimbag a damag ti [naipasdeken a] pagarian maikaskasabanto iti isuamin a mapagnaedan a daga agpaay a pammaneknek iti isuamin a nasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.”
18. Siasinodat’ timmipon iti natda ti naespirituan nga Israel iti panangiwaragawag ti naimbag a damag?
18 Ita, ti natda kadagiti napulotan ti dinanggayanen ti “dakkel a bunggoy,” isuda a mangitantan-ok met iti kinaimbag ni Jehova. (Apocalipsis 7:9) Ita, nasurok nga uppat a milion ti mangikallangogan iti timek ti anghel a nakita ni apostol Juan iti sirmata bayat nga ipakaammoda kadagiti nasnasion: “Agbutengkayo iti Dios ken isut’ dayawenyo, gapu ta dimtengen ti oras ti panangukomna, ket ngarud dayawenyo Daydiay a nangaramid iti langit ken ti daga ken baybay ken dagiti ubbog dagiti danum.”—Apocalipsis 14:7.
19. Inagananyo ti maysa kadagiti kadadakkelan a pammaneknek ti kinaimbag ti Dios.
19 Maysa kadagiti kadadakkelan nga ebidensia ti kinaimbag ti Dios ket isu ti panangipalubosna kadatayo nga agbalin a katulonganna iti daytoy agleppasen a trabaho. Anian a pribilehio ti pannakaitalek kadatayo “ti nadayag a naimbag a damag ti naragsak a Dios”! (1 Timoteo 1.11) Babaen ti panangikasaba ken panangisurotayo daytoy kadagiti sabsabali, iparparangarangtayo iti nangato a rukod dayta a napateg a bunga ti espiritu ti Dios, ti kinaimbag. Ngarud adda kadatayo ti kababalin ti adipen ti Dios idi ugma a ni David, a nagkuna: “Iti panangiyebkas kadagiti aglaplapusanan a kinaimbagmo iyesngawdanto, ket gapu iti kinalintegmo agdir-idanto.”—Salmo 145:7.
20. Ania pay nga impormasion maipapan ti kinaimbag ti mapagsasaritaan iti sumaganad nga artikulo?
20 Nupay kasta, ti laeng kadi pannakiraman iti panangikasaba ti naimbag a damag ti pamay-an tapno maiparangarang ti kinaimbag iti biagtayo? Nikaanoman! Naparegtatayo nga agbalin a “tumutulad iti Dios, kas ay-ayaten nga annak.” (Efeso 5:1) Ti kinaimbag ti Dios ket naiparangarang kadagiti nagduduma a pamay-an. Ngarud, ti kinaimbagtayo met masapul nga apektaranna ti adu nga aspeto ti biagtayo. Sumagmamano kadagitoy ti mapagsasaritaan iti sumaganad nga artikulo.
[Footnote]
a Dagiti sinaggaysa a bunga ti espiritu ket ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinaanus, kinaimbag, pammati, kinaemma, ken panagteppel.
Masungbatanyo Kadi?
◻ Iti ania a pamay-an a ti panamarsua isilnagna ti kinaimbag ti Dios?
◻ Aniada nga urnos ti inaramid ni Jehova tapno pakawanenna dagiti basol dagiti managbabawi a tattao?
◻ Iti kaitungpalan ti Oseas 3:5, kaano a napan ti napulotan a natda ken Jehova ken iti kinaimbagna, ket aniat’ nagturongan daytoy?
◻ Aniat’ maysa kadagiti kadadakkelan nga ebidensia ti kinaimbag ti Dios ita?
[Ladawan iti panid 15]
Ti panamarsua mangted pammaneknek iti aglaplapusanan a kinaimbag ti Dios
[Ladawan iti panid 16]
Ti pannakapalubostayo a makiraman iti panangasaba a trabaho ket maysa a naisangsangayan a pammaneknek ti kinaimbag ti Dios