“Makipaggiankanto Kaniak Idiay Paraiso”
BAYAT nga isut’ naibitin iti pangpapatayan a kayo, nga agbugbugsoten iti rigatna, ti tao a managdakdakes impakpakaasina iti lalaki a kaabayna: “Jesus, laglagipennak inton umayka iti pagariam.” Ni Jesus, uray no isut’ matmatay metten iti makatuok nga ut-ot, simmungbat: “Pudno kunak kenka ita nga aldaw, Makipaggiankanto kaniak idiay Paraiso.” (Lucas 23:42, 43) Anian a makaliwliwa a namnama nga ited iti maysa nga agbugbugsoten a tao!
Nadlawyo kadi, nupay kasta, a ti New World Translation—ti bersion a nakutar iti immuna a parapo—inkabilna ti maysa a marka ti puntuasion kalpasan ti sao nga “ita nga aldaw” iti panangipaulogna kadagitoy a sasao ni Jesus? Iyeg daytoy ti kapanunotan nga uray pay iti aldaw ti mismo nga ipapatayna, kinabaelan ni Jesus nga ikari ti biag idiay Paraiso iti dayta a managdakdakes. Iti sabali a bangir, ti The New English Bible ikkanna ti puntuasion dagiti sasao ni Jesus iti kastoy a pamay-an: “Kunak kenka daytoy: ita makipaggianka kaniak idiay Paraiso.” Kaaduan kadagiti dadduma a patarus umanamongda iti The New English Bible, nga awitenna ti idea a ni Jesus ken ti agbugbugsot a managdakdakes ket agturongda idiay Paraiso iti dayta met laeng nga aldaw. Apay nga adda panagduma? Ken ania kadagidiay a puntuasion ti umiso?
Kinapudnona, awan idi ti puntuasion kadagidiay kauunaan a Griego a manuskrito ti Biblia. No kasta, idi nangrugi ti pannakausar dagiti puntuasion, dagiti managkopia ken manangipatarus ti Biblia kasapulan nga iballaetda ida sigun iti pannakaawatda iti kinapudno ti Biblia. Ti kadi, ngarud, kadaanan a panangipaulog ket umiso? Napan kadi da Jesus ken ti managdakdakes idiay Paraiso iti aldaw a natayda?
Saan, sigun iti Biblia, napanda iti lugar a maaw-awagan iti Griego a Haʹdes ken iti Hebreo a Sheʹol, agpada a dagitoy tukoyenda ti gagangay a tanem ti tao. (Lucas 18:31-33; 24:46; Aramid 2:31) Kadagidiay adda iti dayta a lugar, kunaen ti Biblia: “No kadagiti natay, dida ammo ti aniaman . . . awan ti aramid wenno gakat wenno pannakammo wenno sirib idiay Sheʹol [Griego, Haʹdes], a papanam.” Saan a paraiso!—Eclesiastes 9:5, 10.
Iti laeng maikatlo nga aldaw a napagungar ni Jesus manipud Hades. Idin, bayat ti ngangngani innem a lawas namin-adu a nagparang kadagiti pasurotna iti aglikmot ti daga ti Palestina. Iti maysa kadagidiay a gundaway, kuna ni Jesus ken Maria: “Diak pay immuli iti Ama.” (Juan 20:17) Gapuna, uray kadaydi dina pay nadanon ti aniaman a lugar a mabalin nga awagan a paraiso.—Apocalipsis 2:7.
Idi maikatlo a siglo K.P.—idi a ti panagtipon ti Nakristianuan a pannursuro ken ti pilosopia a Griego ket kapeggesna—kinutar ni Origen ni Jesus a kunkunana: “Ita makipaggianka kaniak idiay Paraiso ti Dios.” Idi maikapat a siglo K.P., dagiti mannurat ti simbaan sinuppiatda ti panangikabil ti marka ti puntuasion kalpasan ti “ita nga aldaw.” Ipakita daytoy a ti kadaanan a pamay-an ti panangbasa kadagiti sasao ni Jesus addaan napaut a historia. Ngem daytoy ipasimudaagna met nga uray pay idi maikapat a siglo K.P., dadduma binasada dagiti sasao ni Jesus maiyannurot iti pamay-an ti pannakaipaulogda idiay New World Translation.
Uray ita, nupay adu a manangipatarus ikabilda dagiti puntuasion idiay Lucas 23:43 sigun iti tradision ti simbaan, dadduma ikabilda dagiti puntuasion kas iti New World Translation. Kas pangarigan, ti patarus iti Aleman ni Propesor Wilhelm Michaelis, mabasa dagiti sasao ni Jesus: “Pudno, itedko kenka daytoy a pammasiguro uray ita nga aldaw: Makipaggiankanto (inton madanon) kaniak idiay Paraiso.”
Ania, ngarud, ti kaipapanan dagiti sasao ni Jesus para iti managdakdakes? Mabalin a nangnangngegnan dagiti panangipagarup a ni Jesus isu ti naikari nga Ari. Awan duadua, ammona ti titulo nga “ari dagiti Judio” nga impaikur-it ni Pilato ken impaibitinna iti ngatuen ti ulo ni Jesus. (Lucas 23:35-38) Nupay dagiti relihiuso a papangulo sitatangken a linaksidda ni Jesus, inyebkas daytoy a managbabawi a managdakdakes ti pammatina, a kunkunana: “Jesus, laglagipennak inton umayka iti pagariam.” Dina ninamnama a makipagturay ken Jesus, ngem kayatna ti mangunggonaan manipud panagturay ni Jesus. Ngarud, ni Jesus, uray iti dayta a karirikutan nga aldaw, inkarina a ti managdakdakes makipaggianto kenkuana idiay Paraiso.
Iti ania a paraiso? Idiay Biblia, ti orihinal a Paraiso ket isu ti kasla parke a minuyongan ti Eden a napukaw dagiti immuna a nagannaktayo. Ikari ti Biblia a maisublinto ti naindagaan a Paraiso iti sidong ti Pagarian ti Dios, a ni Jesus ti Arina. (Salmo 37:9-11; Mikias 4:3, 4) Ngarud, kaduanto ni Jesus dayta a managdakdakes ken ti di mabilang a natnatay inton pagungarenna ida manipud tanem agturong iti biag iti paraiso a daga ken iti gundaway a panangsursuro nga aramiden ti pagayatan ti Dios ken panagbiag nga agnanayon.—Juan 5:28, 29; Apocalipsis 20:11-13; 21:3, 4.