Aniat’ Kaipapanan ti Panagpasakop iti Panagasawa?
NO MAKIASAWA ti Kristiano a babai, adut’ aramidenna a panagbalbaliw. Nalabit a ti kadakkelan kadagitoy apektaranna ti wayawayana. Kas maysa nga agsolsolo nga adulto, isut’ nawaya a mangaramid iti adu a bukodna a pangngeddeng a di makiuman iti siasinoman. Ngem ita ta adda asawanan, rebbengenna ti makiuman ken lakayna ken dumawat iti pammalubosna a mangaramid iti adu a bambanag nga isu a mismo ti agikeddeng idi. Apay a kasta?
Gapu ta idi inted ti Namarsua iti sangatauan ti immuna a babai a kas asawa ti immuna a lalaki, dinutokanna ti lalaki nga ulo ti asawana ken dagiti agbalinto nga annakda. Nainkalintegan laeng daytoy. Iti aniaman nga organisado a grupo ti tao, rumbeng nga adda maysa a mangidaulo ken mangaramid iti pinal a pangngeddeng. Iti kaso ti panagasawa, imbilin ti Namarsua a “ti asawa a lalaki isu ti ulo ti asawana a babai.”—Efeso 5:23.
Kas panangpasingked iti daytoy, kunaen ti nadibinuan a bilin: “Dagiti assawa a babbai agtulnogda koma kadagiti assawada a lallaki.” (Efeso 5:22) Agpannuray iti dua a banag no kasanot’ panangapektar daytoy nga urnos iti asawa a babai: Umuna, kasano ti katallugodna nga agpasakop iti dayta nga urnos? ken maikadua, kasano ti panangwatwat ti asawana iti autoridadna? Kinapudnona, no umiso ti panangmatmat dagiti agassawa iti dayta nga urnos, masarakanda a daytat’ maysa a bendision iti asawa a babai, iti asawa a lalaki, ken kadagiti annakda.
Saan a Nauyong
Kasano ti rumbeng a panangwatwat ti asawa a lalaki iti autoridadna? Babaen ti panangsurot iti nagsayaat nga ulidan ti Anak ti Dios. Kunaen ti Biblia: “Ti asawa a lalaki isu ti ulo ti babai, a kas met ni Kristo isu ti ulo ti kongregasion, ket isu met laeng ti manangisalakan iti bagi. Assawa a lallaki, itultuloyyo nga ayaten dagiti assawayo a babbai a kas met iti panagayat ni Kristo iti kongregasion, ken inyawatna ti bagina gapu kenkuana.” (Efeso 5:23, 25) Ti panangwatwat ni Jesu-Kristo iti kinaulona nangyeg ti bendision iti kongregasion. Isut’ saan a nauyong. Dina pinairutan wenno pinarigat dagiti adalanna. Imbes ketdi, nagun-odanna ti panagraem ti tunggal maysa babaen ti naayat ken naasi a panangtratona kadakuada. Anian a nagsayaat nga ulidan a suroten dagiti lallaki iti panangtratoda kadagiti assawada!
Addada assawa a lallaki, nupay kasta, a di sumursurot iti daytoy nagsayaat nga ulidan. Agimbubukodan nga usarenda ti inted-Dios a kinauloda, imbes a maipaay iti pagimbagan dagiti assawada. Iturayanda dagiti assawada a siuulpit, a sapulenda ti naan-anay a panagpasakop ken masansan a saanda a palubosan ida a mangaramid iti aniaman a desision agpaay iti bagbagida. Kaawatan, dagiti assawa dagita a lallaki masansan a naliday ti panagbiagda. Ket ti kasta nga asawa a lalaki agsagaba met gapu ta dina magun-odan ti panagraem ti asawana.
Pudno, ipaalagad ti Dios iti asawa a babai a raemenna ti akem nga ik-ikutan ni lakayna kas ulo ti pamilia. Ngem no tarigagayan ti asawa a lalaki a tagiragsaken ti naimpusuan a panagraem ni baketna kenkuana kas maysa a tao, masapul a teggedenna dayta, ket ti kasayaatan a wagas a panangaramid iti dayta isut’ responsable a panagtignay ken panangsukay kadagiti nasudi, nadiosan a kualidad kas ulo ti sangakabbalayan.
Adda Pagpatinggaan ti Panagpasakop
Saan a naan-anay ti autoridad ti lalaki iti asawana. Iti dadduma a pamay-an ti panagpasakop ti asawa a babai maiyarig iti panagpasakop ti Kristiano iti maysa a nailubongan nga agturay. Ibilin ti Dios a ti maysa a Kristiano rumbeng nga “agpaituray iti nangatngato nga agtuturay.” (Roma 13:1) Ngem daytoy a panagpasakop nasken a kanayon a timbengen ti rebbengentayo iti Dios. Kinuna ni Jesus: “Itedyo ken Cesar ti kukua ni Cesar, ngem iti Dios ti kukua ti Dios.” (Marcos 12:17) No kalikaguman ni Cesar (ti sekular a gobierno) nga itedtayo kenkuana ti agpaay iti Dios, laglagipentayo ti kuna ni apostol Pedro: “Masapul nga agtulnogkami a nangnangruna iti Dios ngem iti tattao.”—Aramid 5:29.
Iti umasping a pamay-an, no naiyasawa ti maysa a Kristiano a babai iti maysa a lalaki a saan a makaawat wenno mangraem kadagiti Nakristianuan a prinsipio, kaskasdi, isut’ obligado nga agpasakop kenkuana. Imbes a busorenna daytoy nga urnos ti Dios, nasayaat no isut’ makilangen kenkuana a buyogen ti ayat ken kinamannakaawat ket iti kasta ikagumaanna a gun-oden ti panagtalek ni lakayna. Nalabit a ti kasta a naimbag a kababalin ti mangbalbaliw ken lakayna; nalabit dayta pay ti mangiturong kenkuana iti kinapudno. (1 Pedro 3:1, 2) No ibilin ti asawana kenkuana a mangaramid iti maysa a banag nga iparit ti Dios, masapul a laglagipenna a ti Dios ti kangrunaan nga Agturayna. Kas pangarigan, no kiddawen ti asawana kenkuana a makiraman kadagiti imoral nga ar-aramid iti sekso, kas ti panagsisinnukat iti asawa, rebbeng a di agpasakop. (1 Corinto 6:9, 10) Ti panagpasakopna ken lakayna ket iwanwanwan ti konsiensiana ken ti kangrunaan a panagpasakopna iti Dios.
Idi tiempo ni Ari David, naiyasawa ni Abigail ken Nabal, maysa a lalaki a di agraem kadagiti nadiosan a prinsipio ket sidudursok ken awanan ayat ti panangtratona ken David ken kadagiti tao ni David. Sinalakniban dagitoy ti rinibo a karnero ken kalding ni Nabal, ngem idi nagkiddaw ni David iti tulong a taraon, nagkedked ni Nabal a mangted iti uray aniaman.
Idi naammuanna a mangyeg iti didigra iti sangakabbalayanna ti inaagum a kababalin ni lakayna, inkeddeng ni Abigail a kabukbukodanna ti mangted iti taraon ken David. “Idin ni Abigail nagdaras ket nangala iti dua gasut a tinapay, ken dua gasut a kasupot a lalat nga arak, ken lima a karnero a naparti, ken lima kasukat ti kinirog a bukbukel, ken sangagasut a karaay a pinakebbet nga ubas, ken dua gasut a katipkel a higos, ket insaadna iti rabaw dagiti asno. Ket kinunana kadagiti agtutubona a lallaki: ‘Inkayo iti unak. Adtoy! sumurotakto kadakayo.’ Ngem isu dina imbaga ken asawana a Nabal.”—1 Samuel 25:18, 19.
Nagkamali aya ni Abigail iti panagtignayna a maibusor iti pagayatan ti asawana? Saan iti daytoy a kaso. Ti panagpasakop ni Abigail dina sapulen ti panagbalinna a kas iti asawana nga awanan ayat, nangnangruna ta ti di nainsiriban a kurso ni Nabal pagpeggadenna ti intero a sangakabbalayanna. Gapuna, kinuna ni David kenkuana: “Bendito ni Jehova a Dios ti Israel, a nangibaon kenka ita nga aldaw a sumabet kaniak! Bendito koma ta kinasaluadmo.” (1 Samuel 25:32, 33) Kasta met, dagiti Kristiano a babbai ita di rumbeng a riribukenda wenno busorenda ti kinaulo dagiti assawada, ngem no di Nakristianuan ti aramiden dagitoy, saan a nasken a makikanunong dagiti assawa a babbai iti daytoy.
Pudno, kunaen ti surat ni Pablo kadagiti taga Efeso: “Kas ti kongregasion agpasakop ken Kristo, kasta met a dagiti babbai agtulnogda koma kadagiti assawada iti isuamin.” (Efeso 5:24) Ti panangusar ti apostol iti sao nga “isuamin” ditoy dina kayat a sawen a naan-anay ti panagpasakop ti asawa a babai. Ti ebkas ni Pablo, “kas ti kongregasion agpasakop ken Kristo,” ipasimudaagna ti adda iti panunotna. Amin nga ipaalagad ni Kristo iti kongregasionna ket nalinteg, mayannurot iti pagayatan ti Dios. Gapuna, silalaka ken siraragsak nga agpasakop ti kongregasion kenkuana iti isuamin. Umasping iti dayta, ti asawa ti Kristiano a lalaki a sipapasnek a sumursurot iti ulidan ni Jesus siraragsakto nga agpasakop kenkuana iti isuamin. Ammona a maseknan unay ni lakayna iti pagimbaganna, ket dinanto pulos kalikaguman kenkuana ti mangaramid iti maysa a banag a maisalungasing iti pagayatan ti Dios.
Masalimetmetan ti asawa a lalaki ti pangipateg ken panagraem ni baketna no isarmingna dagiti nadiosan a galad ti ulona, ni Jesu-Kristo, isu a nangibilin kadagiti pasurotna nga agayan-ayatda iti maysa ken maysa. (Juan 13:34) Nupay ti asawa a lalaki ket agbiddut ken imperpekto, no watwatenna ti autoridadna a maitunos iti nangatngato a kinaulo ni Kristo, pagbalinenna a nalaklaka para ken baketna ti agbalin a naragsak iti kaaddana kas ti ulona. (1 Corinto 11:3)No sukayan ti asawa a babai dagiti Nakristianuan a kualidad ti kinanakman ken naayat a kinamanangaasi, nalaka kenkuana ti agpasakop ken lakayna.
Napakumbaba ken Nainkalintegan
Dagiti assawa a lallaki ken babbai iti kongregasion ket agkakabsatda iti naespirituan nga addaan agpapada a takder iti imatang ti Dios. (Idiligyo ti Galacia 3:28.) Dagiti lallaki, nupay kasta, dinutokan ida ti Dios a mangaywan iti kongregasion. Sirarag-o a bigbigen daytoy dagiti nalinteg panagpuspusona a babbai a buyogen ti naan-anay a panagpasakop. Ket ti nadagsen nga annongen nga inkumit dayta kadagiti lallaki a saanda nga iturayan ti arban ket sipapakumbaba a bigbigen dagiti nataengan a lallaki iti kongregasion.—1 Pedro 5:2, 3.
No kasta ti relasion iti nagbabaetan dagiti lallaki ken babbai iti kongregasion, kasano a maikalintegan ti Kristiano nga asawa a lalaki ti naulpit a panangtratona ken baketna, ti naespirituan a kabsatna? Ket kasano a maikalintegan ti asawa a babai ti pannakisalisalna ken lakayna iti kinaulo? Imbes ketdi, nasken a tratuenda ti maysa ken maysa kas iti impatigmaan ni Pedro kadagiti amin a miembro ti kongregasion: “Agmaymaysakay koma amin iti nakem, mannakipagrikna, agdidinnungngo a kasla agkakabsat, manangngaasi, napakumbaba.” (1 Pedro 3:8) Imbalakad met ni Pablo: “Agkaweskayo iti panagdidinnungngo, kinamanangaasi, kinapakumbaba iti nakem, kinaemma, ken kinaanus. Agtultuloykayo nga agiinnanus ken agpipinnakawan iti maysa ken maysa a siwayawaya no adda pangidaruman ti maysa maibusor iti sabali. Kas ni Jehova siwayawaya a pinakawannakayo, kastakayo met koma.”—Colosas 3:12, 13.
Nasken a sukayan dagita a kababalin iti uneg ti kongregasion. Ket nangnangruna a nasken a sukayan ida ti asawa a lalaki ken babai iti uneg ti Nakristianuan a pagtaengan. Maipakita ti asawa a lalaki ti kinadungngona ken kinaemmana babaen ti panangipangagna kadagiti singasing ni baketna. Rumbeng nga usigenna ti panangmatmat ti asawana sakbay a mangaramid iti desision a mangapektar iti pamilia. Adda met ket ammo dagiti Kristiano nga assawa a babbai. Masansan a makaipaayda kadagiti lallakayda kadagiti napapateg a singasing, kas ti inaramid ni Sara ken lakayna, ni Abraham. (Genesis 21:12) Iti kasumbangirna, ti Kristiano nga asawa a babai saan a di nainkalintegan a manangipapilit iti asawana. Ipakitana ti kinamanangaasina ken kinapakumbabana babaen ti panangsurot iti panangidaulo ni lakayna ken panangsuportar kadagiti pangngeddengna, nupay no dadduma mabalin a maigiddiatda iti kayatna.
Ti nainkalitegan nga asawa a lalaki, kas ti nainkalintegan a panglakayen, ket nalaka a maasitgan ken naasi. Agsubalit met ti naayat nga asawa a babai babaen ti panagbalinna a naasi ken naanus, a bigbigenna ti panangikagumaan ni lakayna a mangtungpal iti annongenna iti baet ti kinaimperpektona ken dagiti pakarigatan iti biag. No sukayan ti agassawa dagita a kababalin, ti panagpasakop iti panagasawa saanto nga agbalin a parikut. Imbes ketdi, daytat’ gubuayan ti rag-o, kinatalged, ken manayon a pannakapnek.