Ti Sagut ni Jehova a Nasantuan nga Espiritu

“Anianto ketdin a nangnangruna ti Ama idiay langit a mangted iti nasantuan nga espirituna kadagidiay agdawat kenkuana!”​—LUCAS 11:13.

1, 2. (a) Ania a kari ti inaramid ni Jesus maipapan iti nasantuan nga espiritu, ket apay a pudpudno a makaliwliwa daytoy? (b) Ania ti nasantuan nga espiritu?

IDI otonio ti tawen 32 K.P. bayat nga ikaskasaba ni Jesus ti naimbag a damag idiay Judea, insaona kadagiti adalanna maipapan iti kinamanagparabur ni Jehova. Isut’ nagusar kadagiti sumagmamano a nabibileg a pangngarig ket kalpasanna nangaramid iti maysa a nakaskasdaaw a kari, a kunkunana: “No dakayo, idinto a dakeskayo, ammoyo ti mangted kadagiti nasayaat a sagsagut kadagiti annakyo, anianto ketdin a nangnangruna ti Ama idiay langit a mangted iti nasantuan nga espirituna kadagidiay agdawat kenkuana!”​—Lucas 11:13.

² Anian a liwliwa dagidiay a sasao! Bayat nga ibturantayo ti kinariribuk ti maudi nga al-aldaw daytoy a lubong, sarangten ti panangbusor ni Satanas ken dagiti demoniona, ken labanan dagiti bukodtayo a managbasol a pagannayasan, pudno unay a makaparagsak-puso a maammuan a papigsaennatayo ti Dios babaen iti espirituna. La ketdi, ti matalek a panagibtur ket saan a maaramidan no awan dayta a saranay. Napasaranyo kadin ti bileg daytoy nga espiritu, nga isu ti bukod nga aktibo a puersa ti Dios? Maawatanyo kadi no kasano kaadu ti maitulongna kadakayo? Aprobetsarenyo kadi daytoy?

Ti Bileg ti Nasantuan nga Espiritu

3, 4. Iyilustraryo ti bileg ti nasantuan nga espiritu.

³ Utobenyo nga umuna ti bileg ti nasantuan nga espiritu. Lagipenyo ti tawen 1954. Dayta ket idi a maysa a bomba edrohena ti naipabettak idiay Bikini Atoll iti Abagatan a Pacifico. Iti apagdarikmat kalpasan ibebettak ti bomba, dayta a nalibnos nga isla ket napalawlawan iti maysa a dakkel nga apuy ken linasang ti maysa a panagbettak a katupag ti kapigsa iti pannakapabettak ti 15 milion a tonelada ti TNT. Sadino ti naggapuan amin dayta a makadadael a bileg? Daytat’ resulta ti panamagbalin nga enerhia ti bassit laeng a paset ti uranium ken edrohena a nangbukel iti sentro ti bomba. Ania, nupay kasta, no maaramid dagiti sientista ti kasungani ti naaramidanda idiay Bikini? Ipantayon a magupgopda manen amin dayta a sumsumged nga enerhia ket daytat’ pagbalinenda a sumagmamano a libra ti uranium ken edrohena. Ania ketdi koman a gapuanan dayta! Kaskasdi, nangaramid ni Jehova iti umasping iti dayta ngem iti adayo a dakdakkel a rukod idi nga “idi punganay pinarsua[na] dagiti langlangit ken ti daga.”​—Genesis 1:1.

⁴ Ni Jehova ket addaan iti nakaad-adu a reserba ti agtultuloy nga enerhia. (Isaias 40:26) Idi panamarsua, inaramatna la ketdi ti dadduma kadaytoy nga enerhia idi a pinormana amin a banag a mangbukel iti uniberso. Aniat’ inusarna iti daytoy a panamarsua nga aramid? Ti nasantuan nga espiritu. Mabasatayo: “Gapu iti sao ni Jehova naaramid dagiti langlangit, ken dagup ti buyotda babaen iti espiritu ti ngiwatna.” (Salmo 33:6) Ken ti salaysay ti Genesis iti panamarsua kunana: “Ket ti aktibo a puersa [nasantuan nga espiritu] ti Dios nagtignay nga agsublisubli iti rabaw dagiti dandanum.” (Genesis 1:2) Anian a nagbileg a puersa ti nasantuan nga espiritu!

Namilagruan nga Ar-aramid

5. Kadagiti ania a nangayed a pamay-an nga agtignay ti nasantuan nga espiritu?

⁵ Agtignay pay ti nasantuan nga espiritu kadagiti nangayed unay a pamay-an. Iwanwanna ken idalanna ti nailangitan nga organisasion ni Jehova. (Ezequiel 1:20, 21) Kas iti enerhia a pinaruar ti bomba edrohena, mabalin a maaramat dayta iti makadadael unay a pamay-an tapno mangiwayat iti panangukom kadagiti kabusor ni Jehova, ngem nakapagtignay met daytan iti sabsabali pay a pamay-an a manggutugot kadatayo nga agsiddaaw.​—Isaias 11:15; 30:27, 28; 40:7, 8; 2 Tesalonica 2:8.

6. Kasano a ti nasantuan nga espiritu sinaranayna ni Moises ken dagiti annak ti Israel kadagiti pannakilangenda iti Egipto?

⁶ Kas pangarigan, idi agarup 1513 K.K.P., imbaon ni Jehova ni Moises tapno agparang ken Faraon ti Egipto tapno dawatenna ti wayawaya maipaay kadagiti annak ti Israel. Iti kallabes a 40 a tawen, ni Moises ket maysa a pastor idiay Midian, gapuna nga apay koma nga ipangag ni Faraon ti maysa a pastor? Gapu ta ni Moises napan iti nagan ti maymaysa a pudno a Dios, ni Jehova. Tapno paneknekanna daytoy, isut’ inikkan ni Jehova iti pannakabalin tapno agaramid kadagiti datdatlag. Makapasiddaaw unay dagitoy nga uray dagiti papadi nga Egipcio ket napilitda a nangawat: “Ramay ti Dios daytoy!”a (Exodo 8:19) Inyeg ni Jehova dagiti sangapulo a saplit iti Egipto, a ti maudi kadagita ti nangpilit ken Faraon tapno palubosanna a pumanaw ti ili ti Dios idiay Egipto. Idi a sibabangad a kinamat ida ni Faraon ken ti buyotna, nakalibas dagiti Israelitas idi a simimilagro a naluktan ti maysa a dalan iti Nalabaga a Baybay. Sinurot ida dagiti buyot nga Egipcio ket nalmesda iti baybay.​—Isaias 63:11-14; Hageo 2:4, 5.

7. (a) Ania dagiti sumagmamano a rason no apay a ti nasantuan nga espiritu ket nagaramid kadagiti milagro? (b) Nupay dagiti milagro nga iyeg ti nasantuan nga espiritu didan mapaspasamak, apay a ti rekord ti Biblia kadakuada ket makaliwliwa?

⁷ Wen, ni Jehova baeten iti espirituna nagaramid kadagiti nabileg a milagro maigapu kadagiti Israelitas idi panawen ni Moises, ken kadagiti sabsabali a panawen met. Ania idi ti panggep dagidiay a milagro? Indur-asda dagiti panggep ni Jehova, impakaammoda ti naganna, ken imparangda ti pannakabalinna. Ken no dadduma, kas ken Moises, pinasingkedanda a ti maysa tao ket addaan pannaranay ni Jehova. (Exodo 4:1-9; 9:14-16) Nupay kasta, dagiti milagro nga inyeg ti nasantuan nga espiritu ket karkarnada iti historia.b Nalabit unay, kaaduan nga indibidual a nagbiag kadagiti panawen ti Biblia pulos a di nakaimatang iti maysa a milagro, ken didan mapaspasamak ita. Uray kasta, bayat a makigubaltayo ita kadagiti parikut a kasla di maparmek, saan kadi a maysa a liwliwa a maammuan a no agkiddawtayo ken Jehova buyogen ti pammati, itdennanto kadatayo ti isu met laeng nga espiritu a nangsaranay ken Moises iti saklang ni Faraon ken nangilukat iti dalan kadagiti Israelitas a lumasat iti Nalabaga a Baybay?​—Mateo 17:20.

Naipaltiing a Sursurat

8. Ania idit’ akem ti nasantuan nga espiritu iti pannakaited ti Sangapulo a Bilin?

⁸ Kalpasan pannakaispalda manipud Egipto, indalan ni Moises dagiti Israelitas idiay Bantay Sinai, a sadiay nangaramid ni Jehova ti tulag kadakuada ken intedna kadakuada ti Lintegna. Ti kangrunaan a paset dayta a Linteg a naited baeten ken Moises isu ti Sangapulo a Bilin, ket dagiti orihinal a kopia dagitoy ket naikitikit kadagiti tapi a bato. Kasano? Babaen nasantuan nga espiritu. Kunaen ti Biblia: “Ket idi nalpas a nakisao [ni Jehova] kenkuana idiay Bantay Sinai intedna ken Moises dagiti dua a taptapi ti Pammaneknek, taptapi a bato a sinuratan ti ramay ti Dios.”​—Exodo 31:18; 34:1.

9, 10. Kasano idi a ti nasantuan nga espiritu ket aktibo iti pannakaisurat ti Hebreo a Kasuratan, ken kasano a nabatad daytoy manipud kadagiti ebkas nga inusar dagiti adalan ni Jesus?

⁹ Mainayon kadagiti Sangapulo a Bilin, baeten ti espirituna inikkan ni Jehova dagiti Israelitas kadagiti ginasut a linteg ken pagannurotan tapno iwanwanna ti bibiag dagiti matalek a lallaki ken babbai. Ken ad-adu pay a naipaltiing a sursurat ti dumteng. Siniglo kalpasan kaaldawan ni Moises, namaneknek dagiti Levita iti maysa a publiko a panagkararag ken Jehova: “Inanusam [dagiti Israelitas] bayat iti adu a tawen ket namaneknekka a maibusor kadakuada gapu iti espiritum babaen kadagiti mammadtom.” (Nehemias 9:5, 30) Adu a naipaltiing a padto a sinao dagidiay a mammadto ti nairekord. Kasta met, tinignay ti nasantuan nga espiritu dagiti matalek a lallaki ken babbai tapno isuratda dagiti sagrado a historia ken naimpusuan a kankanta ti panagdayaw.

¹⁰ Agsasao ni Pablo maipapan kadagitoy a sursurat idi kunana: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios.” (2 Timoteo 3:16; 2 Samuel 23:2; 2 Pedro 1:20, 21) La ketdi, idi inadawda dagitoy a kasuratan, dagiti umuna-siglo nga adalan ni Jesus inaramatda dagiti ebkas kas iti “ti nasantuan nga espiritu nagsao . . . babaen iti ngiwat ni David,” “ti nasantuan nga espiritu dagdagus a nagsao baeten ken Isaias,” wenno basta “kunaen ti nasantuan nga espiritu.” (Aramid 1:16; 4:25; 28:25, 26; Hebreo 3:7) Anian a bendision a dayta nga isu met laeng a nasantuan nga espiritu a nangimpluensia ti pannakaisurat ti Nasantuan a Kasuratan tinarabayna ida tapno maiwanwanda ken maliwliwadatayo ita!​—1 Pedro 1:25.

Panagpannuray iti Nasantuan nga Espiritu

11. Ania nga aramid ti espiritu ti makita maipanggep iti pannakaibangon ti tabernakulo?

¹¹ Bayat a dagiti Israelitas nagpakarsoda idiay sakaanan ti Bantay Sinai, imbilin kadakuada ni Jehova a mamangonda ti maysa a tabernakulo kas sentro ti pudno a panagdayaw. Kasanoda a maaramidan daytoy? “Ket ni Moises kunana kadagiti annak ti Israel: ‘Kitaenyo, ni Jehova inawaganna iti nagan ni Bezaleel nga anak a lalaki ni Uri nga anak a lalaki ni Hur iti tribo ni Juda. Ket isut’ pinunnona buyogen ti espiritu ti Dios iti sirib, iti pannakaawat ken iti pannakaammo ken iti amin a kita ti panagaramid.’” (Exodo 35:30, 31) Pinabileg ti nasantuan nga espiritu ti aniaman a tinagikua ni Bezalel a kinalaing, ket sibaballigi a maaywananna ti pannakaibangon dayta a naisangsangayan a pasdek.

12. Kasano a pinakired ti nasantuan nga espiritu dagiti indibidual iti di gagangay a pamay-an kalpasan panawen ni Moises?

¹² Iti simmarsaruno a tiempo, nagtignay ti espiritu ni Jehova ken Samson, nga isut’ inikkanna iti naidumduma a pigsa tapno mamagbalin kenkuana a mangispal iti Israel manipud kadagiti Filisteo. (Oc-ocom 14:5-7, 9; 15:14-16; 16:28-30) Kalpasanna pay, nasagutan ni Salomon ti naisangsangayan a sirib kas ari ti pinili ti Dios nga ilina. (2 Cronicas 1:12, 13) Iti sidongna, rimmang-ay ti Israel iti rukod a dina pay napaspasaran, ket ti naragsak a kasasaadna nagbalin a padron kadagiti bendision a tagiragsakento ti ili ti Dios iti sidong ti Milenio a Panagturay ni Kristo Jesus, ti Dakdakkel a Salomon.​—1 Ar-ari 4:20, 25, 29-34; Isaias 2:3, 4; 11:1, 2; Mateo 12:42.

13. Kasano a ti rekord ti panangpakired ti nasantuan nga espiritu ken Bezaleel, Samson, ken Salomon paregtaennatayo ita?

¹³ Anian a bendision nga ipapaay ni Jehova kadatayo ti isu met laeng nga espiritu! No mariknatayo nga agkurang kabaelantayo a mangitungpal iti akem wenno makipaset iti panangasaba a trabaho, makapagkiddawtay ken Jehova tapno ikkannatayo iti isu met laeng nga espiritu nga intedna ken Bezaleel. No aglak-amtayo iti sakit wenno agitured iti pannakaidadanes, ti isu met laeng nga espiritu a nangted ken Samson iti di gagangay a pigsa ti mangpabileg kadatayo​—nupay, siempre, saan a namilagruan. Ket no maipasangotayo kadagiti nadagsen a parikut wenno kasapulantayo ti agaramid kadagiti napateg a pangngeddeng, makapagkiddawtay ken Jehova, a nangted di gagangay a sirib ken Salomon, tapno tulongannatayo nga agtignay a sisisirib. Kalpasanna, kas ken Pablo, makunatayonto: “Mabalinak dagiti amin a banag gapu iti daydiay mamapigsa kaniak.” (Filipos 4:13) Ken agaplikarto kadatayo ti kari ni Santiago: “No siasinoman kadakayo agkurang iti kinasirib, itultuloyna koma ti agdawat iti Dios, gapu ta isu mangted a sipaparabur kadagiti isuamin ken saan a mangpabain; ket maitedto kenkuana.”​—Santiago 1:5.

14. Siasinoda, idi ugma ken ita, ti sinaranayen ti nasantuan nga espiritu?

¹⁴ Immapay met ken Moises ti espiritu ni Jehova iti trabahona a panangukom iti nasion. Idi nadutokan dagiti sabsabali tapno tumulong ken Moises, kuna ni Jehova: “Mangalaakto iti espiritu nga adda kenka ket ikabilkonto kadakuada, ket makipagawitdanto kenka iti awit ti ili tapno dika agmaymaysa a mangawit.” (Numeros 11:17) Ngarud, dagidiay a lallaki kasapulan a dida agtignay iti bukodda a pigsa. Ti nasantuan nga espiritu simmaranay kadakuada. Mabasatayo a kadagiti simmaruno a gundaway ti espiritu ni Jehova adda met kadagiti sabsabali pay nga indibidual. (Oc-ocom 3:10, 11; 11:29) Idi a ni Samuel pinulotanna ni David kas masanguanan nga ari ti Israel, kunaen ti rekord: “Ni Samuel innalana ti sara ti lana ket pinulotanna iti tengnga dagiti kakabsatna. Ket ti espiritu ni Jehova immay a sipipigsa unay ken David iti daydi nga aldaw ken kalpasanna.” (1 Samuel 16:13) Dagidiay addaan ita kadagiti nadagsen a rebbengen​—pamilia, kongregasion, wenno iti organisasion​—maliwliwada a maammuan a ti espiritu ti Dios sarsaranayenna pay laeng dagiti adipenna bayat a tamingenda dagiti obligasionda.

15. Iti ania a pamay-an a ti nasantuan nga espiritu pinakiredna ti organisasion ni Jehova (a) kadagiti kaaldawan da Haggeo ken Zacarias? ken (b) ita?

¹⁵ Sumagmamano a ribo a tawen kalpasan kaaldawan ni Moises, dagiti nasungdo kadagiti annak ti Israel nagsublida idiay Jerusalem manipud Babilonia buyogen ti trabaho a panangbangon ti templo. (Esdras 1:1-4; Jeremias 25:12; 29:14) Nupay kasta, timmaud dagiti naririkut a lapped, ket naupayda iti adu a tawtawen. Kamaudiananna, imbangon ni Jehova da mammadto a Haggeo ken Zacarias tapno paregtaenda dagiti Judio a dida agpannuray iti bukodda a pigsa. Ngem kasanonto a mairingpas ti trabaho? “‘Saan a maipuon iti kinamaingel, wenno pannakabalin, no di ket babaen iti espirituk,’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot.” (Zacarias 4:6) Ket buyogen pannaranay ti nasantuan nga espiritu, nabangon ti templo. Ti ili ti Dios ita umasping unay a nakaaramidda iti adu. Ti pannakaikasaba ti naimbag a damag ket nagwarasen iti intero a daga. Minilion nga indibidual ti maad-adalanen ti kinapudno ken kinalinteg. Naorganisar dagiti kumbension. Nabangon dagiti Kingdom Hall ken dagiti sanga nga opisina. Adu kadagitoy ti naaramidan iti laksid ti nakaro nga ibubusor. Ngem dagiti Saksi ni Jehova dida naupay, a siaammoda nga amin a naaramidanda ket, saan a maipuon iti kinamaingel, wenno natauan a pannakabalin, no di ket babaen iti espiritu ti Dios.

Ti Espiritu ti Dios idi Umuna a Siglo

16. Ania ti kapadasan dagiti sakbay-Kristiano nga adipen ni Jehova no maipapan iti panagtignay ti espiritu ti Dios?

¹⁶ Kas nakitatayon, dagiti sakbay-Kristiano nga adipen ti Dios ket siaammoda unay iti bileg ti espiritu ti Dios. Nagpannurayda iti dayta tapno tulonganna ida a mangibaklay kadagiti nadagsen nga obligasion ken tapno itungpalda ti pagayatan ti Dios. Ammoda met a ti Linteg ken sabsabali pay a sagrado a surat ket naipaltiingda, a naisurat iti sidong ti panangiturong ti espiritu ni Jehova, ket ngarud dagitat’ ‘Sao ti Dios.’ (Salmo 119:105) Ania, nupay kasta, no maipapan iti panawen Kristiano?

17, 18. Ania idi dagiti sumagmamano a namilagruan a pannakaiparangarang ti espiritu iti panawen Kristiano, ken ania a panggep ti nakaisangratan dagitoy?

¹⁷ Ti umuna a siglo ti Kadawyan a Panawentayo napasaranna met dagiti nakaskasdaaw nga aramid ti espiritu ti Dios. Adda idi impaltiing-espiritu a panangipadto. (1 Corinto 14:1, 3) Iti kaitungpalan ti kari ni Jesus a ti nasantuan nga espiritu palagipanna dagiti adalanna maipapan kadagiti amin a banag a sinaona ken isurona kadakuada dagiti ad-adu pay nga aspeto ti kinapudno, adu a libro ti naisurat iti sidong ti panangiwanwan ti nasantuan nga espiritu. (Juan 14:26; 15:26, 27; 16:12, 13) Ken adda idi dagiti milagro, kas ad-adda a naan-anay a masalaysay iti sumaganad nga artikulo. La ketdi, ti umuna a siglo ket binayabayan ti maysa a nakadidillaw a milagro. Agarup iti tawen 2 K.P., maysa a naisangsangayan a maladaga ti maiyanak, ket kas maysa a pagilasinan, ti ubing pay nga inana ket masapul a maysa a birhen. Kasano a kasta? Babaen iti nasantuan nga espiritu. Kunaen ti rekord: “Ti pannakaiyanak ni Jesu-Kristo kastoy. Kabayatan ti tiempo a ni inana a Maria naitulag a makiasawa ken Jose, nasarakan a nagsikog babaen iti nasantuan nga espiritu sakbay ti panagtiponda.”​—Mateo 1:18; Lucas 1:35, 36.

¹⁸ Idi dimmakkel ni Jesus, pinaksiatna dagiti demonio, inagasanna dagiti masakit, urayna la pinagungar dagiti natay iti bileg ti nasantuan nga espiritu. Dadduma kadagiti pasurotna nagaramidda met kadagiti milagro ken mannakabalin nga ar-aramid. Dagitoy a naisangsangayan a kabaelan ket sagut ti espiritu. Ania idi ti panggepda? Kas iti naaramidan dagiti immuna a milagro, insaknapda dagiti panggep ti Dios ken impanayagda ti pannakabalinna. Kasta pay met, imparangda ti kinasudi ti panagkuna ni Jesus nga isu ket imbaon ti Dios; ket kalpasanna, pinaneknekanda a ti umuna-siglo a Kristiano a kongregasion ket nasion a pinili ti Dios​—Mateo 11:2-6; Juan 16:8; Aramid 2:22; 1 Corinto 12:4-11; Hebreo 2:4; 1 Pedro 2:9.

19. Kasano a mapapigsa ti pammatitayo babaen iti salaysay ti Biblia kadagiti milagro ni Jesus ken dagiti apostolna?

¹⁹ Ni apostol Pablo, nupay kasta, kunana a ti kakasta a namilagruan a panangiparangarang iti espiritu ket naibilangda a kinainuubingan ti kongregasion ket aglabasdanto, gapuna a ditayo makita ita dagiti kakasta a milagro nga iyeg ti nasantuan nga espiritu. (1 Corinto 13:8-11) Kaskasdi, dagiti milagro nga inaramid ni Jesus ken dagiti apostolna ad-adda ngem historiko a paginteresan laeng. Papigsaenda ti pammatitayo iti kari ti Dios a ti sakit ken ipapatay awanto ti lugarda iti sidong ti panagturay ni Jesus idiay baro a lubong.​—Isaias 25:6-8; 33:24; 65:20-24.

Gunggona Manipud Nasantuan nga Espiritu ti Dios

20, 21. Kasanotayo a magun-odan ti probision a nasantuan nga espiritu?

²⁰ Anian a nagbileg a puersa daytoy nga espiritu! Ngem kasano a magun-odan ita dayta dagiti Kristiano? Umuna, kuna ni Jesus a rebbeng a kiddawentayo dayta, gapuna nga apay a dikay aramiden dayta? Ikararag ken Jehova nga itedna kadakayo daytoy a nakaskasdaaw a sagut saan laeng a kadagiti panawen ti ladingit no di ket iti amin a gundaway. Mainayon pay, basaenyo ti Biblia tapno ti nasantuan nga espiritu ket makapagsao kadakayo. (Idiligyo ti Hebreo 3:7) Mennamennaen ti nabasayo ket ipakatyo daytoy tapno ti nasantuan nga espiritu makaimpluensia iti biagyo. (Salmo 1:1-3) Kasta met, makitimpuyog​—nga indibidual kadagiti kongregasion, ken kadagiti asamblea​—kadagiti sabsabali nga agpannuray iti espiritu ti Dios. Anian a sibabaknang ti panangpabileg ti nasantuan nga espiritu kadagidiay mangbendito iti Diosda “kadagiti naguummong a gunglo”!​—Salmo 68:26.

²¹ Saan kadi a managparabur a Dios ni Jehova? Kunaenna a kasapulantayo laeng a kiddawen ti nasantuan nga espiritu ket itdenna dayta kadatayo. Anian a kinamaag ti agpannuray iti bukodtay a sirib ken pigsa idinto ta ti kasta a nagbileg a tulong ket mabalintayo met a magun-odan! Addada, nupay kasta, sabsabali pay a banag maipapan iti espiritu ti Dios a mangapektar kadatayo kas Kristiano, ket masalaysay dagitoy iti sumaganad nga artikulo.

[Dagiti Footnote]

Masungbatam Kadi Dagiti Sumaganad a Saludsod?

◻ Kasano a pinarsua ni Jehova ti amin a banag iti uniberso?

◻ Ania idi dagiti sumagmamano a pamay-an a

nagtignay ti nasantuan nga espiritu kadagiti sakbay-Kristiano a panawen?

◻ Kasano a liwliwaennatayo ita a maammuan no ania ti naaramidan ti nasantuan nga espiritu idi ugma?

◻ Kasanotayo a magun-o dan ti probision a nasantuan nga espiritu?

[Ladawan iti panid 10]

Ti espiritu a nangted ken Samson ti di gagangay a pigsa maikkannatayo ti bileg kadagiti amin a banag