Taginayonenyo ti Panagtiponyo kas Agassawa

“Ti pinagmaymaysa ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao.”​—MATEO 19:6.

1. Ania ti nakaibatayan ti naballigi a panagasawa kadagiti pudno a Kristiano ita?

RINIBU kadagiti tattao ni Jehova ita ti mangtagtagiragsak iti makapnek ken natibker a panagasawa. Nupay kasta, saan a naiparparna laeng ti kasta a nasaknap a balligi. Agballigi dagiti Kristiano a pagassawaan no dagiti agassawa (1) raemenda ti panangmatmat ti Dios iti panagasawa ken (2) ikagumaanda ti agbiag a mayannurot kadagiti prinsipio ti Saona. Wen, ta ti Dios a mismo ti nangyurnos iti panagasawa. Isu ti ‘nakautangan ti tunggal pamilia iti daga ti naganna.’ (Efeso 3:14, 15) Tangay ammo ni Jehova no ania ti mamagballigi iti panagasawa, magunggonaantayo no surotentayo ti panangiwanwanna.​—Isaias 48:17.

2. Ania dagiti resulta ti di panangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia iti panagasawa?

² Iti kasumbangirna, ti di panangannurot kadagiti prinsipio ti Biblia mabalin nga agbanag iti naladingit a panagasawa. Patien dagiti dadduma nga eksperto a dua a kakatlo kadagiti pagassawaan ita idiay Estados Unidos ti agtungpalto iti diborsio. Mapaspasaran uray dagiti Kristiano dagiti pakarigatan ken pakariribukan kadagitoy “napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.” (2 Timoteo 3:1) Mabalin nga addaan dagiti parikut iti panagbiag ken pakaringgoran iti panggedan iti makadangran nga epekto iti aniaman a pagassawaan. Adda met dagiti dadduma a Kristiano a maup-upay gapu iti di panangyaplikar dagiti assawada kadagiti prinsipio ti Biblia. “Ay-ayatek ni Jehova,” kuna ti maysa a Kristiano nga asawa a babai, “ngem napno ti panagdennami iti parikut iti 20 a tawenen. Managimbubukod ni lakayko ken dina kayat ti agbalbaliw. Mariknak a nasiluanak.” Adu pay a Kristiano nga assawa a lallaki wenno babbai ti nangyebkas iti kasta met laeng a karirikna. Ania aya ti puon ti parikut? Ket ania ti manglapped iti panagasawa tapno saan nga agtungpal iti kinaawan pannakaseknan wenno agdadata a kinaulpit?

Ti Kinapermanente ti Panagasawa

3, 4. (a) Ania ti pagalagadan ti Dios iti panagasawa? (b) Apay a nainkalintegan ken makagunggona ti kinapermanente ti panagasawa?

³ Uray iti sidong dagiti kasayaatan a kasasaad, ti panagasawa ket maysa a panagtipon dagiti imperpekto a tattao. (Deuteronomio 32:5) Isut’ gapuna a kinuna ni apostol Pablo a “dagidiay [mangasawa] maaddaandanto ti rigat iti lasagda.” (1 Corinto 7:28) Mabalin nga agbanag pay ketdi dagiti dadduma a nakaro a kasasaad iti panagsina wenno diborsio. (Mateo 19:9; 1 Corinto 7:12-15) Nupay kasta, iti kaaduan a kaso, yap-aplikar dagiti Kristiano ti balakad ni Pablo: “Ti babai saan a sumina iti asawana . . . , ket ti lalaki dina koma panawan ti asawana.” (1 Corinto 7:10, 11) Wen, nairanta ti panagasawa kas maysa a manayon a singgalut, ta kinuna ni Jesu-Kristo: “Ti pinagmaymaysa ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao.”​—Mateo 19:6.

⁴ Iti asinoman a makarikna a napupok iti nasaem wenno awanan ayat a panagasawa, mabalin a kasla naulpit ken di nainkalintegan ti pagalagadan ni Jehova. Ngem saan. Ti kinapermanente ti singgalut ti panagasawa tignayenna dagiti managbuteng-Dios a pagassawaan a mangsango ken mangikagumaan a mangrisut kadagiti parikutda, imbes a sidadarasudos a baybay-anda dagiti obligasionda iti damo pay laeng a pagilasinan ti riribuk. Kastoy ti kinuna ti maysa a lalaki a nasurok a 20 a tawenen a naasawaan: “Dimo maliklikan dagiti nariribuk a tiempo. Saankayo a naragsak a kanayon iti maysa ken maysa. Kadagita a tiempo a pudno a napateg ti kinasungdo.” Siempre, bigbigen dagiti Kristiano a pagassawaan nga addaanda iti kangrunaan a sungsungbatan ken Jehova a Dios, ti Namunganay iti panagasawa.​—Idiligyo ti Eclesiastes 5:4.

Ti Kinaulo ken Panagpasakop

5. Ania ti sumagmamano a balakad ni Pablo agpaay kadagiti assawa a lallaki ken babbai?

⁵ Gapuna, no tumaud dagiti parikut, tiempo dayta ti panangsapul, saan nga iti paglisian, no di ket iti nasaysayaat a pamay-an a panangyaplikar iti balakad ti Sao ti Dios. Kas pagarigan, usigenyo dagitoy a sasao ni Pablo, a masarakan idiay Efeso 5:22-25, 28, 29: “Dagiti babbai agpasakopda koma kadagiti assawada a kas iti Apo, agsipud ta ti lalaki isu ti ulo ti asawana a kas met ti Kristo isu ti ulo ti kongregasion, yantangay isu ti manangisalakan iti daytoy a bagi. Iti kinapudnona, no kasano a ti kongregasion agpaspasakop iti Kristo, gapuna a kasta met koma dagiti babbai kadagiti assawada iti amin a banag. Assawa a lallaki, itultuloyyo nga ayaten dagiti assawayo, no kasano a ni Kristo inayatna met ti kongregasion ken inyawatna ti bagina a maipaay iti dayta. Iti kastoy a pamay-an rebbeng a dagiti lallaki ayatenda dagiti assawada a kas kadagiti bukodda a bagi. Ti agayat iti asawana a babai ay-ayatenna ti bagina, ta awan pay a pulos ti tao a nanggura iti bukodna a lasag; no di ket taraonan ken ipatpategna dayta, a kas met ken Kristo iti kongregasion.”

6. Kasano a dagiti Kristiano nga assawa a lallaki naidumada kadagiti lallaki iti lubong?

⁶ Masansan nga abusuen dagiti lallaki ti autoridadda kas assawa ken iturayanda dagiti assawada. (Genesis 3:16) Nupay kasta, inggunamgunam ni Pablo kadagiti Kristiano nga assawa a lallaki a rumbeng nga agbalinda a naiduma kadagiti lallaki iti lubong, a tuladenda ni Kristo, saan a naulpit a mangtengtengngel iti amin a detalye ti biag dagiti assawada. Awan duadua, pulos a di nagbalin ni tao a Jesu-Kristo a naulpit wenno naturay. Trinatona dagiti pasurotna a sidadayaw ken siraraem, a kunana: “Umaykayo kaniak, dakayo amin a mabambannogan ken nadagsenan, ket pagin-awaenkayto. Ibaklayyo ti sangolko ket agsursurokayo kaniak, ta naalumamay ti kaririknak ken napakumbaba ti pusok.”​—Mateo 11:28, 29.

7. Kasano a mapadayawan ti lalaki ti asawana no mangmangged daytoy?

⁷ Ti Kristiano nga asawa a lalaki padayawanna ti asawana kas iti maysa a narasrasi a basehas. (1 Pedro 3:7) Kas pagarigan, kasapulan a mangged ti asawa a babai. Ikonsiderar ti lalaki daytoy, nga ikagumaanna ti agbalin a mannakitulong ken mannakaawat. Ti maysa a kangrunaan a makagapu no apay a makidiborsio dagiti babbai isu ti panangbaybay-a ti asawada kadagiti annak wenno iti pagtaengan. Gapuna, pagreggetan ti Kristiano nga asawa a lalaki ti tumulong kenkuana iti pagtaengan kadagiti makagunggona a pamay-an nga agpaay iti pagimbagan ti intero a pamilia.

8. Ania ti ramanen ti panagpasakop dagiti Kristiano nga assawa a babbai?

⁸ Nalaklaka kadagiti Kristiano nga assawa a babbai ti agpasakop kadagiti assawada no matratoda a sidadayaw. Nupay kasta, di kaipapanan daytoy ti nakaay-ay-ay a panagpaadipen. Inkeddeng ti Dios a ti asawa a babai ket agbalin a, saan a maysa nga adipen, no di ket “katulongan” (“katupag,” footnote), a mangipasimudaag iti maysa a banag a maibagay iti lalaki. (Genesis 2:18) Idiay Malakias 2:14, nadakamat ti asawa a babai kas “kadua” ti lalaki. Gapu ta kasta, tinagiragsak dagiti assawa a babbai idi panawen ti Biblia ti kalalainganna a wayawaya ken karbengan a mangaramid kadagiti bambanag. Maipapan iti “natalunggadingan nga asawa a babai,” kuna ti Biblia: “Ti puso ti asawana sitatalek kenkuana.” Kinapudnona, naitalek kenkuana dagiti bambanag kas iti pangkaaduan a panangaywan iti sangakabbalayan, pananggatang iti taraon, panangtaming kadagiti transaksion mainaig iti balay ken daga, ken panangimaton iti bassit a negosio.​—Proverbio 31:10-31.

9. (a) Kasano nga impakita dagiti managbuteng-Dios a babbai idi tiempo ti Biblia ti pudno a panagpasakop? (b) Ania ti makatulong iti Kristiano nga asawa a babai nga agtalinaed a managpasakop ita?

⁹ Nupay kasta, bigbigen ti managbuteng-Dios nga asawa a babai ti autoridad ni lakayna. Kas pagarigan, “nagtulnog [ni Sara] ken Abraham, nga inawaganna iti ‘apo,’” saan a kas maysa a nadayaw a pormalidad, no di ket kas maysa a napasnek a panangipakita iti panagpasakopna. (1 Pedro 3:6; Genesis 18:12) Sitatallugod met a pinanawanna ti komportable a pagtaenganna iti siudad ti Ur tapno makipagnaed ken lakayna kadagiti tolda. (Hebreo 11:8, 9) Ngem ti panagpasakop dina kayat a sawen a ti asawa a babai ket di makaaramid iti responsable a tignay no kasapulan. Idi saan a tinungpal ni Moises ti linteg ti Dios iti panagkugit, linapdan ti asawana, ni Zifora, ti didigra babaen ti naalibtak a panagtignayna. (Exodo 4:24-26) Saan laeng a ti panangay-ayo iti imperpekto a lalaki ti nairaman iti dayta. Masapul nga ‘agpasakop [dagiti assawa a babbai] kadagiti assawada a kas iti Apo.’ (Efeso 5:22) No sipapanunot ti Kristiano nga asawa a babai iti relasionna iti Dios, makatulong daytoy kenkuana a mangpalabas kadagiti babassit a pagkapuyan ken pagkurangan ni lakayna, kas iti rumbeng nga aramiden ni lakayna iti pannakilangenna kenkuana.

Komunikasion​—Ti Biag ti Panagasawa

10. Kasano kapateg ti komunikasion iti panagasawa?

¹⁰ Idi napagsaludsodan no ania ti maysa a kadakkelan a rason nga agsina dagiti agassawa, insungbat ti maysa nga abogado iti diborsio: “Ti kinaawan kabaelan a makisarita a sipupudno iti maysa ken maysa, panangipakaammo ti adda iti kaungganda ken pannakilangen iti maysa ken maysa kas kasingedan a gayyemda.” Wen, ti komunikasion ket isu ti biag ti nalagda a panagasawa. Kas kuna ti Biblia, “no awan ti balakad, dagiti gandat mawasda.” (Proverbio 15:22) Dagiti assawa a lallaki ken babbai rumbeng nga agbalinda a ‘mapagtalkan nga aggayyem,’ a tagiragsakenda ti nabara, nasinged a relasion. (Proverbio 2:17) Kaskasdi, adu a pagassawaan ti marigatan a makikomunikar, isut’ gapuna a kumaro ti sakit ti nakem agingga a bumtak ti makadangran a pungtot. Wenno mabalin nga agpammarang dagiti agassawa a nadayaw, a yad-adayoda ti riknada iti maysa ken maysa.

11. Kasano a mapasayaat ti komunikasion iti nagbaetan ti asawa a lalaki ken babai?

¹¹ Masansan a ti maysa a makagapu iti parikut isu ti panagduma ti wagas a pannakikomunikar dagiti lallaki ken babbai. Kasla komportable ti kaaduan a babbai a mangisarsarita kadagiti riknada, idinto ta dagiti lallaki kaaduanna a kaykayatda a pagsasaritaan dagiti pasamak. Ad-adda nga agannayas dagiti babbai a mangipakita iti pannakipagrikna ken mangipaay iti emosional a saranay, idinto ta agannayas dagiti lallaki a mangsapul ken mangipaay kadagiti solusion. Kaskasdi, posible ti nasayaat a komunikasion no determinado dagiti agassawa nga agbalin a ‘nasiglat maipapan iti panagdengngeg, nainayad maipapan iti panagsao, nabannayat maipapan iti panagpungtot.’ (Santiago 1:19) Matmatanyo ti kasasaoyo ken dumngegkayo a naimbag. Aginnaonkayo iti karirikna babaen kadagiti nakonsiderasion a saludsod. (Idiligyo ti 1 Samuel 1:8; Proverbio 20:5.) Imbes a padasenyo ti mangipaay iti nadaras a solusion no adda parikut nga ipudno ti asawayo, dumngegkayo a naimbag bayat nga ikagkagumaanyo a risuten dagiti bambanag. Ken sipapakumbaba nga agkararagkayo a dua, nga agpaiwanwankayo iti Dios.​—Salmo 65:2; Roma 12:12.

12. Kasano a maaddaan dagiti agassawa a Kristiano iti panawen para iti maysa ken maysa?

¹² No dadduma bassit laeng ti tiempo wenno pigsa a maipaay dagiti agassawa iti nabagas a panagsarita gapu kadagiti pakarigatan ken pakaringgoran iti biag. Nupay kasta, tapno mataginayon dagiti Kristiano ti panagasawada a nadayaw ken masalakniban iti pannakamulit daytoy, masapul nga agtalinaedda a nasinged iti maysa ken maysa. Kasapulan nga ibilangda ti panagdennada kas maysa a banag a napateg, il-ilalaen, ken nasken nga iwayaanda ti panawen para iti dayta ken iti maysa ken maysa. (Idiligyo ti Colosas 4:5.) Iti dadduma a kasasaad mabalin a ti kasapulan laeng isu ti panangiddep iti TV tapno adda panawen para iti nasayaat a panagsarita. Ti masansan a panagkadua dagiti agassawa nga uminum iti ittia wenno kape makatulong kadakuada nga agtalinaed a nasinged. Kadagiti kasta a gundaway mabalinda ti ‘aginnuman’ maipapan kadagiti nadumaduma a banag a pakaseknan ti pamilia. (Proverbio 13:10) Ket anian a nainsiriban ti panangyugali a pagsaritaan dagiti babassit a pakarurodan ken di pagkinnaawatan sakbay nga agtungpal dagitoy iti dakkel a riri!​—Idiligyo ti Mateo 5:23, 24; Efeso 4:26.

13. (a) Ania nga ulidan ti impakita ni Jesus iti panagbalin a naprangka ken napudno? (b) Ania dagiti sumagmamano a pamay-an tapno agbalin a nadekket dagiti agassawa iti maysa ken maysa?

¹³ Impudno ti maysa a lalaki: “Masansan a marigatanak a mangyebkas kadagiti kapanunotak ken mangipeksa [ken baketko] no ania a talaga ti mariknak.” Nupay kasta, ti panangipudno iti riknayo ket maysa a napateg a tulbek iti panagbalin a nadekket. Imutektekanyo no kasano kaprangka ken kapudno ni Jesus kadagiti mainanama a kameng ti klase nobiana. Kinunana: “Saankay nga awaganen iti ad-adipen, agsipud ta ti adipen dina ammo no ania ti aramiden ti apona. Ngem inawagankay iti gagayyem, agsipud ta isuamin a bambanag a nangngegko manipud iti Amak impakaammok kadakayo.” (Juan 15:15) Gapuna, ibilangyo ti asawayo kas maysa a gayyem. Italekyo iti asawayo dagiti riknayo. Ikagumaanyo ti mangyebkas kadagiti simple, napudno a “balikas ti panangipateg.” (Kanta ni Solomon 1:2) Ti sibubulos a komunikasion mabalin a nakababain no dadduma, ngem no agregget dagiti agassawa, dakkel ti maaramidanda a mangtaginayon iti panagasawada.

Panangtaming Kadagiti Di Pagkinnaawatan

14, 15. Kasano a maliklikan ti riri?

¹⁴ Sigurado a tumaud no dadduma dagiti pudno a di pagkinnaawatan. Ngem ti pagtaenganyo saan koma nga agbalin a maysa a ‘balay a napno iti riri.’ (Proverbio 17:1) Agannadkayo a diyo pagsaritaan dagiti personal a banag a mabalin a maallingag dagiti annakyo, ken ipakitayo ti konsiderasion iti rikrikna ti asawayo. Idi inyebkas ni Raquel ti sakit ti nakemna gapu iti kinalupesna ken indawatna ken Jacob nga ikkanna iti annak, sipupungtot nga insungbat ni Jacob: “Addaak aya iti kasasaad ti Dios, a nangipaidam kenka iti bunga ti tianmo?” (Genesis 30:1, 2) No tumaud dagiti parikut iti uneg ti pagtaengan, sanguenyo ti parikut, saan a ti tao. Kabayatan ti pribado a panagsarita, liklikanyo ti “agsao a sidadarasudos” wenno sumampitaw no di kasapulan.​—Proverbio 12:18.

¹⁵ Pudno, mabalin a kayatyo nga ipaganetget dagiti kapanunotanyo, ngem mabalin a yebkas dagitoy nga awan ti “makadangran a kinapait ken unget ken pungtot ken panagririaw ken nabassawang a panagsasao.” (Efeso 4:31) “Pagsaritaanyo dagiti parikut iti gagangay a timek,” kuna ti maysa nga asawa a lalaki. “No ngumaton ti timekyo, isardengyo pay laeng ti agsarita. Agsublikayto kalpasan ti sumagmamano a kanito. Sayo irugi manen ti agsarita.” Ipaay ti Proverbio 17:14 daytoy a nagsayaat a balakad: “Sakbay a bumtak ti apa, pumanawkan.” Padasenyo a pagsaritaan manen dagiti bambanag no agpada a bimmaawen ti uloyo.

Agtalinaedkayo a Matalek iti Maysa ken Maysa

16. Apay a ti pannakikamalala ket maysa a serioso a banag?

¹⁶ Kuna ti Hebreo 13:4: “Ti panagasawa nadayaw koma iti tengnga dagiti isuamin, ket ti pagiddaan ti agassawa awan koma ti tulawna, ta ti Dios ukomennanto dagiti mannakiabig ken dagiti mannakikamalala.” Ti pannakikamalala ket maysa a basol a maibusor iti Dios. Dadaelenna met ti panagasawa. (Genesis 39:9) Insurat ti maysa a mammagbaga iti panagasawa: “Iti kanito a masukalan, sapliten ti pannakikamalala ti intero a pamilia a kas iti maysa a napigsa a bagio, a dadaelenna dagiti sangakabbalayan, rakrakenna ti panagtalek ken panagraem iti bagi, dangranna dagiti agtutubo.” Mabalin a mangibunga met dayta iti panagsikog wenno iti sakit a mayakar babaen ti sekso.

17. Kasano a maliklikan wenno maiwaksi dagiti pagannayasan a makikamalala?

¹⁷ Im-impenen dagiti dadduma a tattao ti pagannayasan a makikamalala babaen ti panangawatda iti rinuker a panangmatmat ti lubong iti sekso a maiparparang kadagiti libro, iti telebision, ken kadagiti sine. (Galacia 6:8) Nupay kasta, kuna dagiti managsukisok a ti pannakikamalala kaaduanna ket resulta saan laeng a ti panagtarigagay iti sekso no di ket ti maipagarup a panagkasapulan a paneknekan ti maysa nga isu ket makaallukoy pay laeng wenno iti tarigagay a makarikna iti dakdakkel a panagayat. (Idiligyo ti Proverbio 7:18) Aniaman ti rason, masapul a liklikan ti maysa a Kristiano dagiti imoral nga arapaap. Ipudnoyo ti rikriknayo iti asawayo. No kasapulan, agpatulongkayo kadagiti panglakayen iti kongregasion. Ti panangaramid iti kasta mabalin a lapdannakayo nga agbasol. Mainayon pay, masapul nga agannad dagiti Kristiano iti pannakilangenda kadagiti saanda a kasekso. Ti panangmatmat a sidederrep iti sabali ket maikaniwas kadagiti Nainkasuratan a prinsipio para iti maysa a tao nga addaanen iti asawa. (Job 31:1; Mateo 5:28) Nangnangruna a rumbeng nga agannad dagiti Kristiano a saanda nga agbalin a nadekket kadagiti katrabahuan. Pagtalinaedenyo dagiti kasta a pannakilangen a nainggayyeman ngem addaan panggep.

18. Ania ti masansan a pakaigapuan dagiti seksual a parikut iti panagasawa, ken kasano a marisut dagitoy?

¹⁸ Ti dakdakkel a salaknib isu ti nabara, silulukat a relasion iti asawa. Kuna ti adu a managsukisok a dagiti seksual a parikut iti panagasawa ket masansan a resulta ti nakapuy a komunikasion, saan a gapu iti pisikal a kasasaad. Narasay dagiti kastoy a parikut no silulukat ti komunikasion iti nagbaetan dagiti agassawa ken ipaayda ti rebbengda kas assawa saan a kas maysa nga annongen no di ket kas maysa nga ebkas ti ayat.a Iti sidong dagiti kasta nga umno a kasasaad, ti nadekket a relasion mapalagdana ti singgalut ti panagasawa.​—1 Corinto 7:2-5; 10:24.

19. Ania ti “naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa,” ken ania ti mabalin nga epekto daytoy iti panagasawa?

¹⁹ Ti ayat ti “naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa” iti uneg ti kongregasion Kristiano. Babaen ti panangsukay iti ayat, ‘maitultuloy [dagiti managbuteng-Dios a pagassawaan] nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa.’ (Colosas 3:13, 14) Ti ayat a naibatay iti prinsipio sapulenna ti pagimbagan dagiti dadduma. (1 Corinto 13:4-8) Sukayenyo ti kasta nga ayat. Tulongannakay dayta a mangpalagda iti singgalut ti panagasawayo. Yaplikaryo dagiti prinsipio ti Biblia iti panagbiagyo kas agassawa. No aramidenyo dayta, agpautto ti panagtiponyo kas agassawa ken maitan-ok ken maidaydayaw ni Jehova a Dios.

[Footnote]

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Apay a ti panagasawa rumbeng a maysa a manayon a singgalut?

◻ Ania ti panangmatmat ti Biblia iti kinaulo ken panagpasakop?

◻ Kasano a mapasayaat dagiti agassawa ti komunikasion?

◻ Kasano a tamingen dagiti agassawa dagiti di pagkinnaawatan iti Nakristianuan a pamay-an?

◻ Ania ti makatulong a mangpalagda iti singgalut ti panagasawa?

[Ladawan iti panid 12]

No kasapulan a mangged ti asawana, di ipalubos ti Kristiano nga asawa a lalaki a madagsenan unay ni baketna