Panangpennek iti Nagpateg a Kasapulan ti Tao Babaen ti Pammadayaw
TI NAPASNEK a panangibaga iti “Nasayaat unay!” “Maragsakanak iti nagapuanam!” wenno “Inaramidmo ti amin a kabaelam; maipagpannakkeldaka” dakkel maaramidanna a mangparang-ay iti panagraem iti bagi, nangruna no nagtaud dayta iti maysa a raraemenyo. Maparegta dagiti tao no mapadayawanda. Gapu iti daytoy, nasaysayaat ti maaramidanda ken naragragsakda pay. Wen, ti maikari a pammadayaw ket kasapulan ti isip ken puso, kas ti nasayaat a taraon iti bagi.
Depinaren ti maysa a diksionario ti pammadayaw kas “panangawat iti maysa a tao kas maikari iti konsiderasion wenno panangasikaso” ken “naisangsangayan a panangbigbig wenno panangasikaso.” Mainaig unay daytoy iti panagraem, ti pannakarikna iti panangipateg, a no maipaay mangipasimudaag iti nainkalintegan a panangipapan wenno panangipagarup iti maysa a tao ken ti rukod ti pammadayaw a maikari kenkuana.
Pammadayaw—Maysa a Nagpateg a Kasapulan
Ti panangipaay ti pammadayaw no maikari ti pammadayaw ket nainkalintegan ken maiparbeng laeng. Nangituyang ni Jesus ti ulidan iti pangngarigna maipapan kadagiti adipen a nangitalkan ti apo kadagiti sanikuana. Kas panangbigbig iti umiso a panangaywan kadagiti sanikuana, kinunana: “Nasayaat unay, naimbag ken matalek nga adipen!” (Mateo 25:19-23) Nupay kasta, masansan a maliwayan daytoy maikari a pammadayaw. Ti saan a panangpadayaw tungdayenna ti gagar ken panagtignay. Kastoy ti kuna ni Iona: “Ti pammadayaw ipariknana kadakayo a kasapulan, tarigagayan, ken ipatpategdakayo . . . Paregtaennakay dayta nga agtignay. No saankay a maikaskaso, mariknayo a nailaksid ken nabaybay-ankayo.” Innayon ni Patrick: “Kalpasanna, nagrigat a pagtalinaeden ti maysa a nangato a kalidad ken gapuanan.” Ngarud, nagpateg nga adalentayo no kasano ken kaano nga ipaay ti pammadayaw. Tarigagayantay amin ti pammatalged a maawattayo. Maysa daytoy a nagpateg a kasapulan ti tao.
Ti pammadayaw, nainayon a pagrebbengan, wenno uray maysa a material a sagut paregtaennakay a mangitultuloy a mangaramid ti amin a kabaelanyo. Pudno daytoy no maysakay a naganak, asawa a lalaki, asawa a babai, anak, kameng ti kongregasion, wenno manangaywan. “No mapadayawan,” kuna ni Margaret, “maragragsakanak, [mariknak a] kasapulandak, ken addaanak iti tarigagay nga agaramid a nasaysayaat pay.” Umanamong ni Andrew, a kunana: “Maragsakanak unay, a maparparegtaak nga agtrabaho a napingpinget pay.” Nupay kasta, kasapulan ti naannad a panagpanunot ken nasayaat a pangngeddeng no mangipaay iti pammadayaw ken panagraem iti maysa a tao.
Tuladenyo ti Ulidan ni Jehova iti Panangipaay ti Pammadayaw
Ni Jehova a Dios ti kangrunaan nga ulidan iti panangbigbig iti pateg dagiti sabsabali. Binigbigna dagidiay maikari iti pammadayaw. Rinaemna dagiti lallaki kas kada Abel, Enoc, ken Noe. (Genesis 4:4; 6:8; Judas 14) Binigbig ni Jehova ni David gapu iti naisangsangayan a kinamatalekna. (2 Samuel 7:16) Ni Samuel, a maysa a mammadto a nangidaydayaw ken ni Jehova iti adu a tawen, ket indayaw met ti Dios, a sidadaras a nangipangag iti kararag ni Samuel maipaay iti tulong tapno maparmek dagiti Filisteo. (1 Samuel 7:7-13) Saankay kadi a makarikna iti dayaw nga umawat iti kasta a pammadayaw manipud iti Dios?
Sisisinged a mainaig ti panangbigbig iti utang a naimbag a nakem ken panangapresiar [iti pammadayaw]. Paregtaennatay ti Biblia nga ‘ipakitatayo a managyamantayo’ ken bigbigen ti utang a naimbag a nakem a naaramid nga agpaay kadatayo. (Colosas 3:15; 1 Tesalonica 5:18) Nupay espesipiko a tumukoy daytoy iti kinamanagyaman ken ni Jehova, pudno met daytoy kadagiti inaldaw-aldaw a banag iti biag. Binigbig daytoy ni apostol Pablo. Pinadayawanna ni Febe kas “manangikanawa kadagiti adu” kasta met kada Prisca ken Aquila gapu iti ‘panangirisgoda kadagiti bukodda a tengnged’ maigapu kenkuana ken maigapu kadagiti dadduma. (Roma 16:1-4) Darepdepenyo ti riknada a nakaawat iti kasta a sipapanayag a panangyebkas iti panagyaman. Makapasayaat met ken Pablo a maaddaan iti kinaragsak iti panangipaay iti panangbigbig, pammadayaw, ken pammaregta. Mabalintay met a tuladen ni Jehova ken dagiti managyaman nga agdaydayaw kenkuana babaen ti mayataday a panangpadayaw kadagidiay maikari nga umawat iti dayta.—Aramid 20:35.
Pammadayaw iti Uneg ti Pamilia
“Dakkel ti maaramidan ti sangkabassit a pammadayaw tapno agbalin a makaay-ayo ti biag,” kuna ni Mitchell, maysa nga asawa a lalaki ken Kristiano a panglakayen. “Ipaayannakay dayta iti rikna a mangayat, nalabit agnanayon, iti daydiay mangipapaay kadakayo iti pammadayaw.” Kas pagarigan, ibakbaklay ti maysa a Kristiano nga asawa a lalaki ti maysa a nadagsen a pagrebbengan ken mangar-aramid kadagiti napateg a pangngeddeng a maipaay iti pagimbagan ti pamilia. Masapul nga ipaayna ti espiritual, material, ken emosional a kasapulan ti pamiliana. (1 Timoteo 5:8) Anian a panagyamanna no maipakitaan iti umiso a pammadayaw gapu iti inted-Dios nga annongenna kas ulo ti pamilia ken no iparparangarang ni baketna ti “nauneg a panagraem”!—Efeso 5:33.
Saan koma met a liplipatan ti trabaho ti asawa a babai, a saan a madmadlaw ti adu a tattao. Mabalin a laisen dagiti moderno a kapanunotan ti kasta a trabaho ken paidamanda ti dayaw ken pateg dayta. Ngem, makaay-ayo dayta iti Dios. (Tito 2:4, 5) Anian a makapabang-ar no padayawan ti maysa a mannakaawat nga asawa a lalaki ni baketna, nangnangruna iti amin a benneg ti biag a paglainganna, nga ipaayanna iti kasta a pammadayaw iti babaen ti kinaulona! (Proverbio 31:28) Kuna ni Rowena maipapan ken ni lakayna: “No bigbigbigenna ti maaramidak, madlawko a nalaklaka para kaniak ti agpasakup kenkuana ken mangdayaw, ken mangraem kenkuana.”
Kinuna naminsan ti edukador nga Americano a ni Christian Bovee: “Napateg ti nainkalintegan a panangpadayaw kadagiti annak a kas kapateg ti init kadagiti sabong.” Wen, uray ti nagbassitan nga ubing kasapulanna ti kankanayon a panangipatalged nga isu ket maysa a napateg a kameng ti pamilia. Kadagiti tawen ti panagpadakkel iti kinatin-edyer, a napno kadagiti baro nga emosional ken pisikal a panagbalbaliw, a maseknanda unay maipapan iti personal a langa, agraman ti panagtarigagay iti panagwaywayas ken pammadayaw. Nangnangruna bayat iti daytoy a panawen, a kasapulan a marikna ti maysa nga agtutubo nga isut’ ay-ayaten dagiti nagannakna ken matrato a buyogen ti pannakaawat ken kinaasi. Kasapulan met dagiti natataenganen a nagannak ken apong ti pammatalged a naserbi ken maay-ayatda pay laeng, a saanda a ‘mapagtalaw gapu iti kinalakay.’ (Salmo 71:9; Levitico 19:32; Proverbio 23:22) Ti siuumiso a panangipaay iti pammadayaw mangyeg iti ad-adda pay a kinaragsak ken balligi iti uneg ti pamilia.
Pammadayaw iti Uneg ti Kristiano a Kongregasion
Nakapatpateg ti panangsukay iti napasnek nga interes kadagiti dadduma iti Kristiano a kongregasion ken ti sipapanayag a panangapresiar kadagiti nagapuanan ken panagreggetda. Rumbeng a mangidaulo dagiti Kristiano a panglakayen babaen ti panangbigbig kadagiti naaramidan ken panagregget dagiti sabsabali iti kongregasion. “Kalpasan laeng ti sumagmamano a panangipastor nga isasarungkar [kaniak dagiti panglakayen] a nautobko ti kinapateg dagitoy mainaig iti pammaregta, pannakapnek, ken kinaragsak,” kinuna ni Margaret. “Nautobko no ania ti maipaidam iti maysa no saan a maipaayan ti gagangay a pammadayaw.” Anian a nagsayaat a rason tapno ipakita ti pudpudno, naayat a personal nga interes iti isuamin iti kongregasion. Bigbigenyo ti naimbag nga aramidda. Sibubulos a mangkomendar ken mangparegtakayo! Iti adu a kongregasion, adda dagiti agsolsolo a nagannak a mangikagkagumaan a mangimula iti naespirituan a pagalagadan kadagiti annakda. Maikari ti kakasta iti naisangsangayan a pammadayaw. Itampokyo dagiti makaay-ayo a kababalin imbes a dagiti dakes. Makita koma ti dadduma ti nainkabsatan a panangipategyo kadakuada. Makitada koma a maseknankayo [kadakuada]. Iti kastoy a pamay-an, pagreggetan dagiti naayat a manangaywan a pabilgen ti kongregasion. (2 Corinto 10:8) Sumubad met ti tunggal kameng babaen ti panangipaay ti maikari a pammadayaw ken panagraem iti kakasta a matalek a tattao nga agbambannog a maipaay kadakuada.—1 Timoteo 5:17; Hebreo 13:17.
Ngem adda pay maysa a dasig, wenno rumbeng nga usigen, iti daytoy a banag. Aminentayo a napigsa unay ti panagtarigagay iti pammadayaw. Idi kaaldawan ni Jesus, nagbalin daytoy a pakaseknan unay dagiti pangulo ti relihion. Masapul a korehiren ni Jesus ti di umiso a panangmatmat dagiti adalanna iti daytoy a banag. (Marcos 9:33-37; Lucas 20:46) Kasapulan nga agbalin a nainkalintegan ken natimbeng dagiti Kristiano. No mamedmedan, ti panagtarigagay iti pammadayaw ket mabalin a makadangran iti naespirituan. (Santiago 3:14-16) Kas pagarigan, anian a nakalkaldaang no ti maysa a panglakayen ket agbalin a napalangguad ken pilitenna dagiti dadduma nga awaten ti natan-ok a panangmatmatna iti bagina!—Roma 12:3.
Nainsiriban a binalakadan ni apostol Pablo dagiti padana a Kristiano idiay Roma: “Iti nainkabsatan nga ayat maaddaankayo iti nadungngo a panagayat iti maysa ken maysa. Iti panangipakita ti pammadayaw iti maysa ken maysa mangidaulokayo.” (Roma 12:10) Agaplikar a nangnangruna dagitoy a sasao kadagiti Kristiano a panglakayen, a masapul a kanayon a mangbigbig ken ni Kristo kas Ulo ti kongregasion. Maiparangarang ti panagpasakup iti autoridadna babaen ti panagpaiturong ken Kristo babaen ti nasantuan nga espiritu, dagiti prinsipio iti Biblia, ken ti panangidaulo ti Bagi a Manarawidwid ti “matalek ken masirib nga adipen.”—Mateo 24:45-47; kitaenyo ti Apocalipsis 1:16, 20; 2:1.
Iti kasta, no agtataripnong dagiti panglakayen, ken agkararagda maipaay iti panangiwanwan ni Jehova tapno maipastoran ti arban ti Dios, ikagumaanda ti mangaramid kadagiti pangngeddeng a maibatay iti Kasuratan. Ti Nakristianuan a kinaemma, kinanumo, ken kinapakumbaba lapdanna ti siasinoman a panglakayen a mangpadas a mangitan-ok iti bagina, mangrimbaw kadagiti kakabsatna, ken mangipilit iti kapanunotanna kadagitoy a panagtataripnong. (Mateo 20:25-27; Colosas 3:12) No mabalbalin, nasayaat no amaden a nasaksakbay ti tsirman ti bagi dagiti panglakayen ti kapanunotan dagiti padana a panglakayen ket kalpasanna mangipaay a nasaksakbay iti listaan ti pagmimitingan tapno maaddaanda iti umdas a panawen nga agpanunot a siaannad buyogen ti panagkararag iti tunggal punto a nadakamat. Kabayatan ti panagtataripnong dagiti panglakayen, saanna a padpadasen a sukogen ti kapanunotan dagiti panglakayen, ngem, imbes ketdi, paregtaenna ida a mangusar ti “wayawaya iti panagsao” kadagiti banag a mapagsasaritaan. (1 Timoteo 3:13) Rumbeng met a dumngeg a siaannad dagiti padada a panglakayen kadagiti panagyebkas ti tunggal maysa ket siraragsakda a magunggonaan manipud iti pannakaawat dagiti panglakayen nga addaan iti adun a tawtawen a kapadasan kas Kristiano.—Exodo 18:21, 22.
Nupay kasta, maawatan dagiti manangaywan a mabalin nga aramaten ni Kristo ti siasinoman a panglakayen iti bagi a mangipaay kadagiti prinsipio iti Biblia a kasapulan tapno masaranget ti maysa a situasion wenno makaaramid iti maysa a napateg a pangngeddeng. Agtalinaed ti nasayaat a kasaaad iti nagbabaetan ti bagi [dagiti panglakayen] no maipaay ti umiso a pammadayaw iti tunggal panglakayen gapu iti maitultulongna iti panangaywan iti naespirituan a pagsayaatan ti kongregasion.—Aramid 15:6-15; Filipos 2:19, 20.
Ikagumaanyo ti Mangipaay ken Gumun-od iti Maikari a Pammadayaw
Mangpatibker ti pammadayaw. Mangparegta ken tignayennakay dayta a mangipateg. “Uray mariknatayo a nanumotay laeng,” kuna ni Mary, “kasapulantay ti pammaregta para iti bukodtay a panangipateg iti bagi.” Sipapasnek a bigbigenyo ti inaldaw-aldaw a panangikagumaan dagiti dadduma. Ti panangaramid iti dayta pagbalinenna ti biag nga ad-adda a makagunggona ken makaay-ayo para kadakuada. Dakayo a nagannak, annak, manangaywan, ken kameng ti Kristiano a kongregasion, magun-odyo ti pammadayaw babaen ti panagsasao ken panagtigtignayyo. An-anamongan ti Biblia dagiti tao a nagaget, naemma, ken napakumbaba. (Proverbio 11:2; 29:23; Hebreo 6:1-12) Sursuruenyo a bigbigen a sidadayaw ti pateg dagiti dadduma. Ikonsideraryo ti rikrikna dagiti sabsabali bayat a makipagtartrabahokay kadakuada. Impaay ni apostol Pedro daytoy a balakad: “Agkakapanunotankay koma amin, a mangipakitakayo iti pannakipagmaymaysa ti rikna, addaan iti nainkabsatan a panagayat, nadungngo a mannakipagrikna, napakumbaba iti panagpampanunot.” (1 Pedro 3:8) Kalikaguman daytoy ti panangipaay iti pammadayaw kadagiti sabsabali, iti kasta mapennek ti nagpateg a kasapulan ti tao.