Ti Bantay nga “Aggaraw”
ITI lauden ti Ireland, nakadidillaw ti naisangsangayan a bimmalisungsong ti sukogna a Croagh Patrick manipud kadagiti bantay iti aglikmut daytoy. Tunggal tawen, iti maudi a Domingo ti Hulio, agparang a kasla aggargaraw ti tuktok ti bantay bayat a ti agarup 30,000 a tattao, ub-ubbing ken natataengan, sumang-atda iti tuktok (765 a metro) iti tinawen a panagperegrino.
Iti daytoy nga aldaw, sumang-at ken sumalog dagiti peregrino iti maysa a desdes nga akikid, likkalikkaong, ken, kadagiti napeggad a lugar. Kinapudnona, ti maudi a pagsang-atan (agarup tallo gasut a metro) ket narangkis unay ken gistay bin-ig a bato a nalaka a margaay, a mamagpeggad iti panaguli ken makabannog.
Sakasaka nga umuli dagiti dadduma, ken dadduma ti uray la nga agparintumeng nga umuli. Kadagiti napalabas, mangrugi ti panagperegrino iti kasipngetan ti rabii.
Apay a ti Croagh Patrick ket maysa a napateg a kapadasan para iti adu?
Nabayagen a Naipasdek kas Maysa a Lugar ti Panagperegrino
Iti nasapa a paset ti maika-lima a siglo K.P., imbaon ti Iglesia Katolika Romana ni Patrick kas maysa a misionero nga obispo idiay Ireland. Ti kangrunaan a panggepna isut’ panangkomberte kadagiti Irish iti Kinakristiano, ket kadagiti tawen a panangaskasaba ken pannakipagtrabahona kadagiti umili, impabiangda ken Patrick ti pannakaibangon ti Simbaan Katoliko sadiay.
Ti trabahona isut’ nangtignay kenkuana a mapan iti adu a paset ti pagilian. Maysa ditoy ti lauden ti Ireland a, sigun iti dadduma a gubuayan, binusbosna ti 40 nga aldaw ken rabii iti tuktok ti maysa a bantay nga idi kamaudiananna naipanagan kenkuana—Croagh Patrick (kaipapananna “Turod ni Patrick”). Nagayunar ken nagkararag sadiay maipaay iti panagballigi ti misionna.
Iti panaglabas ti tawtawen, timmaud ti adu a sarsarita maipapan kadagiti inaramidna. Maysa kadagiti kalalatakan ket, bayat ti kaaddana iti dayta a bantay, pinaksiat ni Patrick dagiti amin nga uleg idiay Ireland.
Kunaen ti tradision nga imbangonna ti maysa a bassit a simbaan iti tuktok. Nupay nabayagen nga awan dayta a patakder, adda pay laeng ti orihinal a pundasion, ket dayta a lugar kasta met ti bantay, nagbalin a lugar ti panagperegrino iti adun a tawen.
Dagiti Kangrunaan a Parupa ti Panagperegrino
Para iti maysa a nataenganen wenno saan a naruam iti panagsang-at iti bantay, ti laeng panangturpos iti lima-kilometro nga isasang-at ken sumalog a sitatalged ket maibilbilangen a mismo kas naisangsangayan a gapuanan.
Kadagiti nairanta a lugar a mapagnaan, sisasagana dagiti pang-emerhensia a bunggoy a mangtaming iti nagduduma a kita ti pannakadangran.
Adda tallo a lugar, wenno estasion, iti dalan a pangaramidan dagiti peregrino iti nagduduma a programa ti panagpenitensia. Naan-anay a nailawlawag dagitoy iti maysa a bulletin board iti pangrugian ti panagsang-at.—Kitaenyo ti kahon.
Apay nga Umulida?
Apay nga adut’ mangaramid iti daytoy makabannog a panagperegrino? Apay a daddumat’ mapan iti kastat’ kakarona no agsang-atda?
Bueno, patien ti dadduma a babaen ti panagkararag kabayatan ti panagperegrino, nalaklakanto a maipangag dagiti kiddawda a maipaay iti personal a gunggona. Aramiden daytoy ti dadduma gaput’ panagkalikagumda iti pammakawan maipaay iti sumagmamano a dakes nga aramid. Kadagiti dadduma, maysa daytoy a pamay-an ti panangyebkas iti panagyaman. Awan duadua, adut’ mapan gapu laeng iti kinaragsak iti panagperegrino. Kinuna ti maysa nga agturay a daytoy ket ‘maysa nga ebkas ti pannakipagrikna ken ayat iti komunidad.’ Kinunana pay met a ti yuulida iti Croagh Patrick “isut’ pamay-an a panangsurotda kadagiti addang ni San Patrick ken ti panangbigbig nga utangda kenkuana ti pammatida.” Kinunana pay a ti kangrunaan iti amin, ti yuuli ket “maysa a kita ti panagbabawi gapu ta ti pisikal a panagrigat a nairaman ket maysa a pudpudno a panangipakita iti panagpenitensia. Ti nabuntog a yuuli iti tuktok ket maysa a napabannayat a tignay ti panagbabawi.”
Sipapannakkel a kinuna ti maysa a lalaki a nakaulin iti 25 a daras! Inaramidna dayta, kinunana, “tapno makaaramid iti sangkabassit a panagbabawi!” Maysa pay a lalaki ti basta nangikuna, “No awan ti anus, awan ti lamut!”
Nupay saan a nasken, adut’ sumang-at iti bantay a sisasakasaka. Apay nga aramidenda dayta? Umuna, ibilangda ti daga kas “nasantuan” isu nga ikkatenda dagiti sapatosda. Maikadua, maitunos daytoy iti panggepda a ‘mangaramid iti sangkabassit a panagbabawi.’ Daytoy met ti mangilawlawag no apay nga uray la nga aramiden dagiti dadduma [ti nagduduma a kita ti panagpenitensia] kadagiti estasion a nakaparintumengda.
Natignay a Mangapresiar iti Namarsua
Ngem ania ngay no saan a makiraman ti maysa kadagiti narelihiusuan a sentimiento dagiti peregrino nga umuli iti naisangsangayan nga aldaw? Buyogen ti nasayaat a kasasaad ti paniempo ken nalagda a sapatos, mabalin nga ulien ti bantay iti aniaman a kanito. Saankami nga immuli iti aldaw nga isasang-at ti adu a peregrino. Kabayatan ti masansan a panagsardesardengmi tapno aginana, mailadawanmin a mismo ti panaguli ken ti epektona iti adu. Iti panangpanunotmi iti rinibribu a peregrino a mangar-aramid iti daytoy a napinget a yuuli ken agaramid iti nagduduma a panagpenitensia, natignaykami nga agimtuod, ‘Isu aya daytoy ti kalikaguman ti Dios? Ti kadi ritual a panaguli wenno pannagna iti aglikmut dagiti monumento kabayatan ti maulit-ulit a panagkarkararag pudno a yadanina ti maysa iti Dios?’ Ania met ngay ti maipapan iti balakad ni Jesus iti Mateo 6:6, 7 maipapan kadagiti maulit-ulit a kararag?
Kinapudnona, saankami nga immuli iti bantay tapno maaddaan iti narelihiusuan a kapadasan. Kaskasdi, nariknami a nasingsingedkami iti Namarsua kadatayo agsipud ta maapresiarmi ti panamarsuana, dagiti bantay iti sadinoman kas paset dagiti pagsidsiddaawan ditoy daga. Manipud iti tuktok, nabalinanmi a tagiragsaken ti maysa a di mailinged a dayag ti napintas a buya ti daga, uray pay ti panangkita iti nagtugmokan ti daga ken ti Taaw Atlantico. Iti bangir, sibabatad a mapagdilig dagiti babassit a puro nga agrimatrimat iti baybay nga adda iti babaenmi iti nabato ken namaga a kabambantayan iti sabali a bangir.
Napanunotmi dagiti tallo nga estasion. Naipalagip kadakami dagiti mismo a sasao ni Jesus, idi kinunana kadagiti pudno a pasurotna: “No agkarkararagkayo, dikay ulit-uliten a sawen dagiti isu met laeng a bambanag, a kas iti aramiden dagiti tattao iti nasnasion, ta pagarupenda a maipangagdanto gapu iti panagusarda iti adu a sasao.”—Mateo 6:7.
Naamirismi a ti bantay ket nagbalinen a paset ti maysa a tradision a nangibalud iti rinibu a tattao iti makabannog a ritual. Inutobmi no kasano a naiduma daytoy iti wayawaya a nasao ni apostol Juan idi kinunana: “Tungpalentayo dagiti bilinna [ti Dios]; ket kaskasdi a dagiti bilinna saanda a makapadagsen.”—1 Juan 5:3.
Tinagiragsakmi ti panagpasiar, agraman ti yuuli iti Croagh Patrick. Tinignaynakami a mangnamnama iti panawen inton mawayawayaanen ti amin a sangatauan manipud kadagiti di naimbibliaan a tradision ken makapagdayaw iti naayat a Namarsua ti daga “buyogen ti espiritu ken kinapudno.”—Juan 4:24.
[Kahon iti panid 27]
Dagiti Kangrunaan a Parupa ti Panagperegrino
Tunggal peregrino a sumang-at iti bantay iti Kaaldawan ni San Patrick wenno iti las-ud ti walo nga aldaw a panagngilin, wenno iti uray ania a tiempo kabayatan dagiti bulan ti Hunio, Hulio, Agosto ken Setiembre, ken AGKARARAG ITI UNEG WENNO ITI ASIDEG TI KAPILIA maipaay kadagiti panggep ti Papa, mabalin a makagun-od iti pannakawayawaya manipud pannakadusa iti basol iti kasasaad nga agturong iti Panagkompesar ken Nasantuan a Panagkomulgar sadiay Tuktok wenno iti las-ud ti lawas.
DAGITI TRADISIONAL NGA ESTASION
Adda tallo nga “estasion” (1) Iti arisadsad ti balisungsong wenno Leacht Benain, (2) Iti tuktok, (3) Roilig Muire, asideg ti Lecanvey [maysa nga ili] a sidiran ti bantay.
Umuna nga Estasion - LEACHT BENAIN
Magna ti peregrino iti mamimpito a daras iti aglikmut ti bunton dagiti bato nga aglualo iti 7 nga Amami, 7 nga Ave Maria ken maysa a Mamatiak
Maikadua nga Estasion - TI TUKTOK
(a) Agparintumeng ti peregrino ken aglualo iti 7 nga Amami, 7 nga Ave Maria ken maysa a Mamatiak
(b) Agkararag ti peregrino iti asideg ti Kapilia maipaay kadagiti panggep ti Papa
(c) Magna ti peregrino iti aglikmut ti Kapilia iti 15 a daras nga aglualo iti 15 nga Amami, 15 nga Ave Maria ken maysa a Mamatiak
(d) Magna ti peregrino iti 7 a daras iti aglikmut ti Leaba Phadraig [Katre ni Patrick] nga aglualo iti 7 nga Amami, 7 nga Ave Maria ken maysa a Mamatiak
Maikatlo nga Estasion - ROILIG MUIRE
Magna ti peregrino iti 7 a daras iti aglikmut ti tunggal bunton dagiti bato nga aglualo iti 7 nga Amami, 7 nga Ave Maria ken Mamatiak iti tunggal maysa [adda tallo a bunton] ket kamaudiananna, likmutenna ti intero a paraangan ti Roilig Muire iti 7 a daras nga agkarkararag.