Ti Kinakuspag Mangiturong iti Pannakaibabain

“Dimteng kadi ti kinakuspag? No kasta dumtengto ti pannakaibabain; ngem ti sirib adda kadagidiay naemma.”​—PROVERBIO 11:2, NW.

1, 2. Ania ti kinakuspag, ket kadagiti ania a pamay-an a nangituggod dayta iti pakadadaelan?

INSUNGSONG ti umapal a Levita ti maysa a bunggoy a bumusor kadagiti dinutokan ni Jehova a mangidaulo. Insikat ti maysa nga ambisioso a prinsipe nga agawen ti trono ni amana. Linabsing ti nadarasudos nga ari dagiti nalawag a bilin ti propeta ti Dios. Adda kadagitoy a tallo nga Israelita ti maysa a kababalin: kinakuspag.

² Ti kinakuspag ket kasasaad ti puso a pagdaksan ti amin. (Salmo 19:13) Ti nakuspag a tao ket agdarasudos a mangaramid kadagiti banag nga awan karbenganna. Masansan a nakas-ang ti pagbanagan daytoy. Kinapudnona, ti kinakuspag ti nakadadaelan dagiti ari ken imperio. (Jeremias 50:29, 31, 32; Daniel 5:20) Adda pay ketdi dagiti adipen ni Jehova a natnag iti dayta ket nasaem ti nagtungpalanda.

3. Kasanotay a maammuan dagiti peggad nga itden ti kinakuspag?

³ Adda nasayaat a rason a kuna ti Biblia: “Dimteng kadi ti kinakuspag? No kasta dumtengto ti pannakaibabain; ngem ti sirib adda kadagidiay naemma.” (Proverbio 11:2) Ipaayannatayo ti Biblia kadagiti pagarigan a mangpasingked a pudno dagita a sasao. Ti panangadal iti dadduma kadagitoy ipabigbigna kadatayo ti pagdaksanna no lumbestayo iti umno a pagbeddengan. Gapuna, usigentayo no kasano a ti apal, ambision, ken kinadarasudos intuggodda nga agtignay a sikukuspag dagiti nadakamat a tallo a lallaki, a nagtungpal iti pannakaibabainda.

Ni Core​—Immalsa Gapu iti Apal

4. (a) Siasino ni Core, ket ania dagiti nakallalagip a pasamak nga awan duadua a nakainaiganna? (b) Idi kamaudiananna, ania a nagdakes nga aramid ti insungsong ni Core?

⁴ Ni Core ket maysa a Coatita a Levita, a kasinsin da Moises ken Aaron. Nabatad a nasungdo ken Jehova iti adu a dekada. Karaman ni Core kadagidiay namilagruan a nakalasat iti Nalabaga a Baybay, ket nalabit a maysa kadagiti nangipatungpal iti pangngeddeng ni Jehova maibusor kadagiti Israelita a nagdaydayaw iti sinan-urbon a baka idiay Bantay Sinai. (Exodo 32:26) Ngem dimteng ti tiempo nga indauluan ni Core dagiti Rubenita a da Datan, Abiram, ken On, agraman dagiti 250 a panguluen nga Israelita, a bumusor kada Moises ken Aaron.a “Nalabes ti panagindadakkelyo,” kinunada kada Moises ken Aaron, “idinto a ti amin a gimong nasantuanda, tunggal maysa kadakuada, ken ni Jehova siaadda kadakuada. Apay-apay ngarud nga ipangpangrunayo nga itantan-ok dagiti bagbagiyo iti gimong ni Jehova?”​—Numeros 16:1-3.

5, 6. (a) Apay nga immalsa ni Core kada Moises ken Aaron? (b) Apay a maikuna a mabalin a tinagibassit ni Core ti mismo a saadna iti urnos ti Dios?

⁵ Apay nga immalsa ni Core nupay matalek idi iti adu a tawen? Nabatad a saan a naulpit ti panangidaulo ni Moises iti Israel, ta isu idi “ti kaemmaan pay laeng iti amin a tattao nga adda iti rabaw ti daga.” (Numeros 12:3, NW) Ngem agparang nga inapalan ni Core da Moises ken Aaron ken karurodna ti kinalatakda, isut’ gapuna a di umiso nga imbagana nga aglablabesdan ken agimbubukodan nga intan-okda ti bagbagida iti gimong.​— Salmo 106:16.

⁶ Mabalin a paset ti parikut ni Core ti dina panangipateg kadagiti mismo a pribilehiona iti urnos ti Dios. Pudno, saan a papadi dagiti Coatita a Levita, ngem mannursuroda iti Linteg ti Dios. Isuda pay ti agawit kadagiti alikamen ken aruaten ti tabernakulo no mayakar dagitoy. Saan a basta-basta dagita nga annongen, ta dagiti laeng nadalus iti naespirituan ken moral ti mabalin nga agawit kadagiti nasantuan nga alikamen. (Isaias 52:11) Gapuna, idi sinango ni Moises ni Core, kas man la insaludsodna, Ibilangmo kadi a bassit a banag ti annongem ta kayatmo pay nga alaen ti saad a kas padi? (Numeros 16:9, 10) Saan a naamiris ni Core a ti kadakkelan a dayaw isu ti panagserbi a simamatalek ken Jehova a mayannurot iti urnosna​—saan a ti pannakagun-od iti naisangsangayan a saad wenno akem.​—Salmo 84:10.

7. (a) Kasano a sinango ni Moises ni Core ken dagiti pasurotna? (b) Kasano a nagkas-ang ti nagbanagan ti iyaalsa ni Core?

⁷ Inawis ni Moises ni Core ken dagiti pasurotna nga aguummongda iti kabigatanna iti tolda ti gimong. Mangalada kadagiti paginsiensuan ken insienso. Awan karbengan ni Core ken dagiti pasurotna a mangidatag iti insienso agsipud ta saanda a papadi. No umayda nga addaan kadagiti paginsiensuan ken insienso, nalawag nga ipasimudaag daytoy nga ipagarup pay laeng dagitoy a lallaki nga adda karbenganda nga agannong kas papadi​—uray no mabalinda koma a tiningiting a naimbag dayta iti nagpatnag. Idi dimmatagda iti kabigatanna, mayanatup laeng a nakapungtot ni Jehova. No kadagiti Rubenita, “ti daga linuktanna ti ngiwatna, ket inalun-onna ida.” Nangitinnag ti Dios iti apuy a nanguram kadagiti dadduma pay, a pakairamanan ni Core. (Deuteronomio 11:6; Numeros 16:16-35; 26:10) Ti kinakuspag ni Core ti nangiturong iti naan-anay a pannakaibabain​—ti di pananganamong ti Dios!

Sarangtenyo ti “Panagannayas nga Umapal”

8. Kasano a maiparangarang kadagiti Kristiano ti “panagannayas nga umapal”?

⁸ Agserbi a pakaballaagantayo ti pakasaritaan ni Core. Yantangay adda kadagiti imperpekto a tattao ti “panagannayas nga umapal,” mabalin a maiparangarang dayta uray iti kongregasion Kristiano. (Santiago 4:5) Kas pagarigan, mabalin a maseknantayo la unay iti saad. Kas ken Core, mabalin nga apalantayo dagidiay addaan kadagiti pribilehio a tartarigagayantayo. Wenno posible nga agbalintayo a kas iti maysa a Kristiano idi umuna a siglo nga agnagan Diotrefes. Nakaro ti panangbabalawna iti autoridad dagiti apostol, nalabit gapu ta kayatna nga isu koma ti mangidaulo. Kinapudnona, insurat ni Juan a ‘kayat [ni Diotrefes] nga ikutan ti umuna a saad.’​—3 Juan 9.

9. (a) Ania a panangmatmat kadagiti annongen iti kongregasion ti nasken nga iwaksitayo? (b) Ania ti umiso a panangmatmat iti pasettayo iti urnos ti Dios?

⁹ Siempre, awan dakesna no rumagpat ti maysa a Kristiano a lalaki kadagiti annongen iti kongregasion. Imparegta pay ketdi ni Pablo dayta. (1 Timoteo 3:1) Nupay kasta, pulos a ditay koma ibilang a pakaidayawan dagiti pribilehio, a kas man la naital-otayo no naragpattayo dagitoy. Laglagipenyo ti kinuna ni Jesus: “Siasinoman nga agtarigagay nga agbalin a naindaklan kadakayo masapul nga agserbi kadakayo, ket ti siasinoman nga agtarigagay nga agbalin nga umuna kadakayo masapul nga agbalin nga adipenyo.” (Mateo 20:26, 27) Nalawag, ditay koma apalan dagidiay addaan iti dakdakkel nga annongen, a kas man la ti pategtayo iti Dios ket agpannuray iti “ranggotayo” iti organisasionna. Kinuna ni Jesus: “Agkakabsatkayo amin.” (Mateo 23:8) Wen, agibumbunannag man wenno payunir, nabiit pay a nabautisaran wenno nabayagen nga agserserbi a sitatarnaw​—addaan dagiti amin a naimpusuan nga agserserbi ken Jehova iti napateg a paset iti urnosna. (Lucas 10:27; 12:6, 7; Galacia 3:28; Hebreo 6:10) Pudno a bendision ti makipagtrabaho a sangsangkatunos kadagiti minilion a mangikagkagumaan a mangsurot iti balakad ti Biblia: “Bariksanyo ti bagbagiyo iti kinapakumbaba iti panagpampanunot maipaay iti maysa ken maysa.”​—1 Pedro 5:5.

Ni Absalom​—Ambisioso ken Mananggundaway

10. Siasino ni Absalom, ket kasanona nga inkagumaan a lamiongen dagidiay umay iti ari tapno paukom?

¹⁰ No maipapan iti ambision, adda maadaltayo iti kabibiag ni Absalom, ti maikatlo nga anak a lalaki ni Ari David. Nasikap ken mananggundaway ni Absalom. Inkagumaanna a lamiongen dagidiay umay iti ari tapno paukom. Iparipiripna nga umuna a saan a maseknan ni David kadagiti kasapulanda. Kalpasanna, agsardeng a mangar-artiok ket ipalgakna ti pudno a motibona. Kunana kadakuada: “O no siak naaramidak koma nga ukom iti daga, tapno tunggal tao nga addaan iti aniaman a dawat wenno ringgor, umay koma kaniak, ken aramidek koma kenkuana iti kinahustisia!” Di malapdan ti nasikap a pananggundaway ni Absalom. Kuna ti Biblia: “Idi nga uray siasino a tao ti umadani tapno agrukbab kenkuana, isu yunnatna ti imana, ket isu iggamanna, ken agkanna. Ket iti kastoy a wagas ti inaramid ni Absalom iti isuamin nga Israel nga umay idi iti ari tapno paukom.” Ania ti nagbanaganna? “Kastoy ti panangallilaw ni Absalom kadagiti puso dagiti tattao ti Israel.”​—2 Samuel 15:1-6.

11. Kasano nga impamuspusan ni Absalom nga agawen ti trono ni David?

¹¹ Determinado ni Absalom a mangagaw iti trono ni amana. Lima a tawen sakbayna, pinapapatayna ni Amnon nga inauna nga anak ni David, nga agparang a kas panagibales iti pannakarames ni Tamar a kabsat ni Absalom. (2 Samuel 13:28, 29) Ngem mabalin a ti trono ti puntiria idi ni Absalom, nga impapanna a ti pannakapapatay ni Amnon ti kalakaan a pamay-an tapno maawan ti karibalna.b Aniaman ti kasasaad, nagtignay ni Absalom idi dimteng ti maitutop a gundaway. Pinaiwaragawagna iti intero a pagilian nga isun ti ari.​—2 Samuel 15:10.

12. Ilawlawagyo no kasano a nangiturong iti pannakaibabain ti kinakuspag ni Absalom.

¹² Nagballigi ni Absalom idi damo ta “ti iyaalsa idi napigsa; ta dagiti tattao kankanayon nga umaduda ken Absalom.” Idi agangay, kapilitan a naglibas ni David tapno maispal ti biagna. (2 Samuel 15:12-17) Ngem di nagbayag, naggibus ti aramid ni Absalom idi pinapatay ni Joab, naipuruak iti nauneg nga abut, sa nagaburan kadagiti bato. Agasenyo​—di man la naipaayan iti nadayaw a pannakaitabon daytoy nga ambisioso a lalaki a nagtarigagay nga agbalin nga ari!c Wen, naibabain ni Absalom gapu iti kinakuspagna.​—2 Samuel 18:9-17.

Dikay Agambisioso

13. Kasano nga agramut ti kinaambisioso iti puso ti maysa a Kristiano?

¹³ Agserbi a leksion kadatayo ti panagballigi ken ti pannakaparmek ni Absalom. Iti agdama nga awanan prinsipio a lubong, kadawyan nga al-aliogen dagiti tattao dagiti superiorda, nga ikagumaanda ti agbalin a naimbag kadakuada tapno laeng maay-ayoda ida wenno nalabit tapno magun-odda ti maysa a pribilehio wenno maital-oda. Maigiddato iti dayta, mabalin nga agpasindayagda kadagiti adda iti babaenda, a namnamaenda a maallukoyda ida a sumuporta. No saantay nga agannad, mabalin nga agramut iti pusotayo ti kasta a kinaambisioso. Nabatad a napasamak daytoy kadagiti dadduma idi umuna a siglo, isut’ gapuna a siiinget a namallaag dagiti apostol maibusor kadagiti kasta a tattao.​—Galacia 4:17; 3 Juan 9, 10.

14. Apay nga iwaksitayo ti kinaambisioso ken kinapalangguad?

¹⁴ Saan nga awaten ni Jehova iti organisasionna dagiti napalangguad ken nasikap a tattao nga ‘agbirok iti dayawda met laeng.’ (Proverbio 25:27) Kinapudnona, mamakdaar ti Biblia: “Ni Jehova putdennanto amin a bibbibig a naaliog, ti dila nga agsao kadagiti nasursurok.” (Salmo 12:3) Nalamuyot ti panagsasao ni Absalom. Inaliogna dagidiay kayatna a kumanunong kenkuana​—tapno magun-odna ti saad a tinartarigagayanna. Iti kasupadina, nagsayaat ketdin ta addatayo iti nagbabaetan dagiti kakabsat a mangsursurot iti balakad ni Pablo: “Awan ti aniaman nga aramidenyo gapu iti kinamannakirupir wenno gapu iti panangipasindayaw iti bagi, no di ket buyogen ti kinapakumbaba iti isip nga ibilangyo a dagiti dadduma nangatngatoda ngem dakayo.”​—Filipos 2:3.

Ni Saul​—Nadarasudos nga Ari

15. Kasano nga impakita ni Saul nga isu ket naemma idi?

¹⁵ Naemma idi a tao ni Saul, a nagbalin nga ari ti Israel idi agangay. Usigenyo, kas pagarigan, ti napasamak idi kaub-ubinganna. Idi pinadayawan ni Samuel a propeta ti Dios, sipapakumbaba a kinuna ni Saul: “Saan aya a siak ti maysa a Benjaminita, iti kababassitan kadagiti kapkaputotan ti Israel? Ket ti pamiliak ti kababassitan dagiti amin a pampamilia ti kaputotan ni Benjamin? Apay-apay ngarud a sawem kaniak iti kastoy?”​—1 Samuel 9:21.

16. Kasano a nagbalin a nadarasudos ni Saul?

¹⁶ Ngem idi bumaybayag, napukaw ti kinaemma ni Saul. Idi makigubgubat kadagiti Filisteo, napan idiay Gilgal, ket rumbeng nga urayenna sadiay ni Samuel nga umararaw iti Dios babaen kadagiti daton. Idi saan a simmangpet ni Samuel iti naituding a panawen, sikukuspag a ni Saul a mismo ti nangidatag iti daton a mapuoran. Apaman a nalpas ti panangidatonna, simmangpet ni Samuel. “Ania ti inaramidmo?” insaludsod ni Samuel. Simmungbat ni Saul: “Nakitak a ti umili nawara idi nanipud kaniak, ken sika dika immay kadagiti al-aldaw a natudingan . . . Siak napilitak ngarud, ket indatagko ti daton a mapuoran.”​—1 Samuel 13:8-12.

17. (a) No bigla a panunoten, apay a kasla nainkalintegan ti inaramid ni Saul? (b) Apay a tinubngar ni Jehova ni Saul idi nagtignay a sidadarasudos?

¹⁷ No bigla a panunoten, kasla nainkalintegan ti inaramid ni Saul. Total, adda idi dagiti tattao ti Dios “iti narigat a kasasaad,” “nariribuk[da],” ken mabutbuteng gapu ta delikado ti sasaadenda. (1 Samuel 13:6, 7) Awan dakesna ti agboluntario nga agtignay no kalikaguman ti kasasaad.d Ngem laglagipenyo nga ammo ni Jehova ti linaon ti puso ken ti agpayso a motibotayo. (1 Samuel 16:7) Gapuna, adda la ketdi nakitana ken Saul a saan a direkta a nadakamat iti salaysay ti Biblia. Kas pagarigan, mabalin nga ammo ni Jehova a nagtignay a sidadarasudos ni Saul gapu ta pampanunotenna ti dayawna. Nalabit a masikoran unay ni Saul ta nupay isu ti ari ti intero nga Israel, masapul nga urayenna pay ti impagarupna a maysa a lakay ken managladladaw a propeta! Aniaman ti kasasaad, impapan ni Saul a gapu iti pannakataktak ni Samuel, adda karbenganna a mangidatag iti daton ken manglabsing iti nalawag a bilin a naited kenkuana. Ania ti nagbanaganna? Saan a pinadayawan ni Samuel ti inaramid ni Saul. Tinubngarna ketdi ni Saul, a kunkunana: “Ti pagariam saanto a mataginayon . . . agsipud ta sika dika inaywanan daydi a ni Jehova imbilinna kenka.” (1 Samuel 13:13, 14) Maminsan pay, ti kinakuspag nangiturong iti pannakaibabain.

Agannadkayo iti Kinadarasudos

18, 19. (a) Ilawlawagyo no kasano a ti kinadarasudos mapagbalinna a nakuspag ti maysa nga adipen ti Dios itatta. (b) Ania koma ti laglagipentayo maipapan iti panagandar ti kongregasion Kristiano?

¹⁸ Nailanad iti Sao ti Dios nga agpaay iti pagimbagantayo ti salaysay maipapan iti kinakuspag ni Saul. (1 Corinto 10:11) Nalaka laeng a marurodtayo kadagiti pagkurangan dagiti kakabsattayo. Kas ken Saul, mabalin a ditay makaan-anus, nga ipagaruptayo a nasaysayaat no datayon a mismo ti mangaramid kadagiti bambanag. Ibagatayon nga addaan ti maysa a kabsat kadagiti paglaingan iti uneg ti organisasion. Alisto nga agtignay, ammona dagiti kabaruan a pagannurotan iti kongregasion, ken nalaing nga agpalawag ken mangisuro. Maigiddato iti dayta, makitana a di kabaelan ti dadduma a tungpalen dagiti nainget a pagannurotanna, ken saanda a kas iti kinaepisientena. Daytoy kadi ti mangted kenkuana iti kalintegan nga agtignay a sidadarasudos? Rumbeng kadi a babalawenna dagiti kakabsatna, a nalabit iparipiripna a no saan a gapu kadagiti gapuananna awan ti mairingpas ken saan a rumang-ay ti kongregasion? Kinakuspag daytoy!

¹⁹ Ania aya a talaga ti mamagkaykaysa iti kongregasion dagiti Kristiano? Kinalaing a mangimaton? kinaepisiente? kinauneg ti pannakaammo? Pudno, makatulong dagitoy iti naannayas a panagandar ti kongregasion. (1 Corinto 14:40; Filipos 3:16; 2 Pedro 3:18) Nupay kasta, kinuna ni Jesus nga ayat ti kangrunaan a pakailasinan dagiti pasurotna. (Juan 13:35) Dayta ti gapuna a nupay naurnosda, laglagipen dagiti maseknan a panglakayen a ti kongregasion ket saan a kasla negosio nga agkasapulan iti nainget a panangimaton; imbes ketdi, buklen dayta ti arban a makasapul iti nadungngo a panangaywan. (Isaias 32:1, 2; 40:11) Masansan nga agtungpal iti riri ti sikukuspag a panangiwaksi kadagita a prinsipio. Iti kasupadina, talna ti ibunga ti nadiosan nga urnos.​—1 Corinto 14:33; Galacia 6:16.

20. Ania ti mausig iti sumaganad nga artikulo?

²⁰ Nalawag nga ipakita dagiti salaysay ti Biblia maipapan kada Core, Absalom, ken Saul a ti kinakuspag mangiturong iti pannakaibabain, kas kuna ti Proverbio 11:2. Nupay kasta, kuna pay dayta a bersikulo ti Biblia: “Ti sirib adda kadagidiay naemma.” Ania ti kinaemma? Ania dagiti ehemplo iti Biblia a makatulong a mangibuksil iti daytoy a galad, ken kasanotay a maipakita ti kinaemma itatta? Dagitoy a saludsod ti mausig iti sumaganad nga artikulo.

[Footnotes]

Malagipyo Kadi?

• Ania ti kinakuspag?

• Kasano a ti apal ginutugotna ni Core nga agtignay a sikukuspag?

• Ania ti masursurotayo iti pakasaritaan ni ambisioso nga Absalom?

• Kasanotay a maliklikan ti kinadarasudos nga imparangarang ni Saul?

[Ladawan iti panid 10]

Di nakauray ni Saul ket nagtignay a sikukuspag