Pakasaritaan ti Biag

Nagindegkami iti Pagilian a Nakaibaonanmi kas Misionero

KAS INSALAYSAY NI DICK WALDRON

Malem ti Domingo idi, Setiembre 1953. Awan pay makalawas sipud dimtengkami idiay Makin-abagatan a Laud nga Africa (Namibia itan). Mangangaykami koma idin iti miting publiko idiay Windhoek, ti kabesera. Ania ti nangtignay kadakami nga umakar iti daytoy a paset ti Africa manipud Australia? Dimtengkami ken ni baketko iti daytoy a pagilian, a kaduami dagiti tallo a babbalasang, kas misionero ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios.​—Mateo 24:14.

NAIPASNGAYAK iti adayo a paset ti daga, idiay Australia, idi 1914, a maysa a nakallalagip a tawen. Maysaak idi nga agtutubo kabayatan ti Great Depression, ket kasapulan a tumulongak tapno adda pagbiag ti pamiliami. Awan ti panggedan, isu a napanunotko ti aganup kadagiti atap a koneho, nga adu idiay Australia. Gapuna, maysa kadagiti kangrunaan a naitulongko iti pamilia ket ti agtultuloy nga abasto a karne ti koneho.

Idi bimtak ti maikadua a gubat sangalubongan idi 1939, nakasapulak iti panggedan kadagiti bus ken trambia iti siudad ti Melbourne. Adda agarup 700 a lallaki nga addaan batang nga agsisinnublat nga agtrabaho kadagiti bus, ket iti tunggal batang, adda makasaritak a drayber ti bus wenno konduktor ti trambia. Masansan nga iyimtuodko kadakuada, “Ania ti relihionmo?” ken bay-ak nga ilawlawagda ti patpatienda. Ti laeng tao a nakaited kaniak kadagiti makapnek a sungbat ket maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Inlawlawagna kaniak ti naibatay-Biblia a mensahe maipapan iti paraiso a daga, a pagnaedan iti agnanayon dagiti managbuteng-Dios a tattao.​—Salmo 37:29.

Kabayatanna, naam-ammo met ni nanangko dagiti Saksi ni Jehova. Masansan, no agawidak kalpasan ti trabahok iti rabii, naidasaren ti taraonko agraman ti kopia ti magasin a Consolation (maawagan itan iti Agriingkayo!). Nagustuak ti mabasbasak. Idi agangay, nabigbigko a daytoy ti pudno a relihion, isu a nakitimpuyogak nga aktibo iti kongregasion ket nabautisaranak idi Mayo 1940.

Idiay Melbourne, adda pagtaengan a pagnanaedan ti agarup 25 nga amin-tiempo a ministro dagiti Saksi ni Jehova. Nakipagnaedak kadakuada. Inaldaw a dimngegak kadagiti makaparagsak a kapadasanda iti pangasabaan, ket naaddaanak iti naimpusuan a tarigagay nga agpayunir. Idi agangay, nagaplikarak kas payunir. Nakualipikarak ket naayabanak nga agserbi iti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay Australia. Gapuna, nagbalinak a miembro ti pamilia ti Bethel.

Pannakaibalud ken Panangiparit

Panangpataray iti pagragadian a paktoria ti maysa kadagiti trabahok iti Bethel. Sadiay ti pangputdanmi kadagiti kayo a maaramid nga uging a pagsungrod iti panangpataud iti gasolina. Nausar daytoy kadagiti lugan iti sanga nga opisina agsipud ta bassit ti magatang a gasolina gapu iti gubat. Sangapulo ket duakami nga agtartrabaho iti paktoria. Nakalistakami amin a maayaban tapno agserbi kas soldado. Di nagbayag, nasentensiaankami a maibalud iti innem a bulan gapu iti naibatay-Biblia a panagkedkedmi a makipaset iti serbisio militar. (Isaias 2:4) Pinilitdakami nga agtrabaho iti kampo a pagtrabahuan dagiti balud. Ania ti intedda a trabahomi? Nasdaawkami ta naibaonkami nga agputed iti kayo, ti mismo a nakasanayanmi a trabahuen iti Bethel!

Nalaingkami nga agputed iti kayo, isut’ gapuna a ti mangimatmaton iti pagbaludan impalubosna a maaddaankami iti Biblia ken kadagiti naibatay-Biblia a literatura, iti laksid dagiti nainget a bilin a saan a mabalin a maaddaankami kadagitoy. Kabayatan daytoy a tiempo, adda nagpateg a nasursurok maipapan iti pannakilangen kadagiti sabsabali. Idi agserserbiak iti Bethel, adda kabsat a diak pulos kadutdotan. Nagduma unay ti personalidadmi. Bueno, siasino ti ipagarupyo a kaduak a naibalud iti maysa a selda? Wen, dayta met laeng a kabsat. Naaddaankami ngarud iti tiempo nga aginnammo a naimbag, ket kas resultana, naaddaankami iti nasinged ken manayon a panaggayyem.

Idi agangay, naiparit idiay Australia ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova. Nakumpiskar dagiti amin a pondo, ket bassit ti makukuarta dagiti kakabsat iti Bethel. Naminsan, immasideg kaniak ti maysa kadakuada ket kinunana: “Dick, kayatko ti mapan mangasaba iti ili, ngem awan sapatosko, pagtrabaho a botas laeng ti adda.” Naragsakanak a timmulong kenkuana, isu a nagturong iti ili a suotna ti sapatosko.

Idi agangay, nadamagmi a naaresto ken naibalud gapu iti panangasabana. Diak madaeran ti saan a mangipatulod kenkuana iti ababa a surat: “Ladingitek ti napasamak kenka. Imbag ta saanak a natiliw.” Ngem di nagbayag, naaresto ken naibaludak met iti maikadua a gundaway gapu iti neutral a takderko. Idi nawayawayaanak, naibaonak a mangaywan iti talon a paggapgapuan ti taraon ti pamilia ti Bethel. Adda idin ti pangngeddeng ti korte a mangipalubos kadagiti aktibidad dagiti Saksi ni Jehova.

Pannakiasawa iti Naregta nga Ebanghelisador

Bayat ti kaaddak iti talon, pinampanunotko ti mangasawa ket nagustuak ti maysa nga agkabannuag a payunir, ni Coralie Clogan. Ti lola ni Coralie iti ina ti kaunaan iti pamiliada a naginteres iti mensahe ti Biblia. Sakbay a natay iti iddana, kinunana ken Vera nga ina ni Coralie: “Isurom dagiti annakmo a mangayat ken agserbi iti Dios, ket agkikitatayonto iti Paraiso a daga.” Idi agangay, naaddaan iti kaipapanan dagidi a sasao idi immay iti pagtaengan ni Vera ti maysa a payunir nga addaan iti publikasion a Minilion a Sibibiag Ita ti Saanton a Pulos a Matay. Babaen dayta a bokleta, namati ni Vera a panggep ti Dios a tagiragsaken ti sangatauan ti biag iti paraiso a daga. (Apocalipsis 21:4) Nagpabautisar idi rugrugi ti dekada 1930, ken kas imparegta ni nanangna, tinulonganna dagiti tallo a babbalasangna​—da Lucy, Jean, ken Coralie​—a maaddaan iti panagayat iti Dios. Ngem ti ama ni Coralie napalalo ti panangbusorna iti relihion dagiti agiina, kas iti imballaag ni Jesus a mapasamak kadagiti pamilia.​—Mateo 10:34-36.

Tumutokar ti pamilia Clogan. Tunggal maysa kadagiti annak ammona ti agusar iti instrumento ti musika. Biolin ti paglaingan ni Coralie, ket idi 1939, idi agtawen iti 15, naipaayan iti diploma iti musika. Idi bimtak ti Gubat Sangalubongan II, pinampanunot ni Coralie ti maipapan iti masanguananna. Tiempo idin tapno ikeddengna no ania ti aramidenna iti biagna. Mabalinna ti maaddaan iti karera iti tay-ak ti musika. Adda idin ti imbitasion kenkuana nga agtokar iti Melbourne Symphony Orchestra. Iti sabali a bangir, mabalinna met nga ipaay ti panawenna iti naindaklan a trabaho a panangikasaba iti mensahe ti Pagarian. Idi 1940, kalpasan ti sipapasnek a panagpanunotda, nagpabautisar da Coralie ken dagiti dua a manangna sa nagsaganada a sumrek iti amin-tiempo a panagebanghelio.

Apaman a naikeddengen ni Coralie ti sumrek iti amin-tiempo a ministerio, isut’ inasitgan ti maysa a kabsat nga agserserbi iti sanga nga opisina ti Australia, ni Lloyd Barry, a nagserbi idi agangay kas miembro ti Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova. Kalkalpasna laeng a nagpalawag idiay Melbourne idi kinunana ken ni Coralie: “Agsubliakon idiay Bethel. Kayatmo kadi ti kumuyog kaniak a lumugan iti tren ket agserbika met idiay Bethel?” Situtulok nga immannugot.

Ni Coralie ken dagiti dadduma a kakabsat a babbai iti pamilia ti Bethel naaddaanda iti nagpateg a paset iti panangaramid kadagiti naibatay-Biblia a publikasion nga agpaay kadagiti kakabsat idiay Australia bayat ti panangiparit iti tiempo ti gubat. Kinapudnona, imbaklayda ti kaaduan a trabaho a panagimprenta, iti panangimaton ni Kabsat Malcolm Vale. Nayimprenta ken naipatulod dagiti libro a The New World ken Children, ken nayimprenta amin nga isyu ti magasin a Pagwanawanan bayat ti nasurok a dua a tawen a panangiparit.

Namin-15 a masapul a mayakar ti pagimprentaan tapno saan a matakuatan dagiti polis. Naminsan, dagiti naibatay-Biblia a literatura ket nayimprenta iti sirok ti maysa a pasdek, ngem pinagparang dagiti kakabsat a dagiti di narelihiosuan a publikasion ti mayim-imprenta. Adda timbre nga italmeg ti sister nga adda iti reception no adda peggad, tapno dagiti kakabsat a babbai mailemmengda dagiti publikasion sakbay nga agsukimat ti siasinoman.

Bayat ti maysa a panagsukimat, nagamak ti dadduma a kakabsat a babbai idi makitada ti maysa a kopia Ti Pagwanawanan iti rabaw ti lamisaan a nalaka a makita. Simrek ti polis, indissona ti portpoliona iti mismo a rabaw Ti Pagwanawanan, sa nagsukimat. Gapu ta awan nabirokanna, innalana ti portpoliona sa rimmuar!

Idi naisardeng ti panangiparit ken naisubli kadagiti kakabsat ti pasilidad ti sanga nga opisina, adu kadakuada ti naipaayan iti gundaway a mangasaba iti tay-ak kas special pioneer. Iti daydi a tiempo a nagboluntario ni Coralie a mapan idiay Glen Innes. Kinaduak sadiay idi nagkasarkami idi Enero 1, 1948. Adda narang-ay a kongregasion iti dayta a teritoriami idi pumanawkami.

Idiay Rockhampton ti simmaganad a teritoriami, ngem awan ti nasarakanmi a pagdagusan sadiay. Gapuna, nangibangonkami iti tolda iti talon ti maysa nga interesado a tao. Dayta a tolda ti nagnaedanmi iti siam a bulan. Napapaut pay koma, ngem idi dimteng ti matutudo, nadadael ken nayanud ti toldami bayat ti maysa a bagyo.a

Ti Iyaakarmi iti Ganggannaet a Teritoria

Iti kaaddami idiay Rockhampton, nakaawatkami iti imbitasion a tumabuno iti maika-19 a klase ti Watchtower Bible School of Gilead tapno masanay kas misionero. Gapuna, kalpasan ti panagturposmi idi 1952, naibaonkami iti pagilian a naawagan idi kas Makin-abagatan a Laud nga Africa.

Saan a nagtaktak dagiti klero ti Kakristianuan a bimmusor iti trabahomi kas misionero. No mangmisada kada Domingo iti innem nga agsasaruno a lawas, ballaaganda dagiti kongregasionda maibusor kadakami. Imbagada kadagiti tattao a saandakami a pastreken ken saanda nga ipalubos nga ibasaanmi ida iti Biblia tapno saanda a mariro. Iti maysa a lugar, nangipaimakami iti sumagmamano a publikasion, ngem ti ministro sinarunonakami iti binalaybalay ket kinolektana dagitoy. Naminsan, nakasaritami ti ministro bayat ti panagadalna ket nakitami ti adu a libromi a kinolektana.

Di nagbayag, nagdanag met dagiti lokal nga autoridad maipapan kadagiti aktibidadmi. Di pagduaduaan a gapu iti panangisungsong dagiti klero, inatapda nga adda koneksionmi kadagiti Komunista. Gapuna, inalaandakami iti fingerprint, ken pinalutpotda dagiti tattao a sinarungkaranmi. Iti laksid amin dagitoy nga ibubusor, nagtultuloy ti panagadu dagiti tumabtabuno kadagiti gimongmi.

Manipud iti rugrugi ti panagnaedmi, naaddaankami iti nasged a tarigagay a mangisaknap iti mensahe ti Biblia kadagiti katutubo nga umili ti Ovambo, Herero, ken Nama. Ngem saan a nalaka daytoy. Kadagidi a tiempo, ti Makin-abagatan a Laud nga Africa ket nagbalin a sakup ti gobierno ti Makin-abagatan nga Africa a mangilaklaksid iti dadduma a puli. Gapu ta purawkami, saankami a mapalubosan a mangasaba kadagiti lugar nga ayan dagiti nangisit a tattao no awan ti pammalubos ti gobierno. Pasaray agkiddawkami iti pammalubos, ngem agkedked dagiti autoridad.

Kalpasan ti dua a tawen a kaaddami iti ganggannaet a teritoria, adda saanmi a ninamnama. Masikog ni Coralie. Idi Oktubre 1955, naipasngay ti anakmi a babai a ni Charlotte. Nupay saankami a nakapagtultuloy kas misionero, nakasapulak iti part-time a panggedan ket intultuloyko ti nagpayunir.

Sungbat Dagiti Kararagmi

Idi 1960, naipasangokami iti sabali a karit. Nakaawat ni Coralie iti surat a mangipakpakaammo a masakit ni nanangna ket no saan nga agawid ni Coralie, mabalin a saannanton a makita ni nanangna. Inkeddengmi ngarud a panawan ti Makin-abagatan a Laud nga Africa ket agsublikami idiay Australia. Ngem iti lawas nga ipapanawmi, nakaawatak iti permiso kadagiti lokal nga autoridad a mabalinmin ti mapan iti ili dagiti nangisit a tattao, idiay Katutura. Ania ti aramidenmi itan? Isublimi ti permiso kalpasan ti pito a tawen a panangkiddawmi iti dayta? Nalaka laeng nga ibaga nga adda dagiti mabalin a mangituloy iti inrugimi. Ngem saan kadi a bendision daytoy a naggapu ken Jehova, sungbat dagiti kararagmi?

Nagdesisionak a dagus. Agbatiak, amangan ta awan pagbanaganna ti panangikagumaanmi a maaddaan iti permanente a pagnaedan no agawidkami amin idiay Australia. Iti simmaganad nga aldaw, kinanselarko ti panaglayagko ken intulodko da Coralie ken ni Charlotte iti ipapanda idiay Australia para iti naunday a bakasion.

Bayat ti kaawanda, inrugik ti mangasaba kadagiti agnanaed iti ili dagiti nangisit a tattao. Naisangsangayan ti impakitada nga interes. Idi nagsubli da Coralie ken ni Charlotte, adun a nangisit a tattao ti tumabtabuno kadagiti gimong.

Iti dayta a tiempo, addaanak iti daan a lugan a pangiluganak kadagiti interesado a tattao a mapan kadagiti gimong. Mamimpat wenno maminlima a daras ti panagsublik iti kada gimong, a mangiluganak iti pito, walo, wenno siam a tao kada biahe. No makaruar ti maudi, siaangaw nga iyimtuod ni Coralie: “Mano pay ti inluganmo iti sirok ti tugawan?”

Tapno ad-adda nga epektibo iti trabaho a panangasaba, kasapulanmi dagiti literatura iti bukod a pagsasao dagiti katutubo. Isu a naaddaanak iti pribilehio a mangyurnos iti pannakaipatarus ti tract a Life in a New World iti uppat a lenguahe: Herero, Nama, Ndonga, ken Kwanyama. Dagiti nagipatarus ket edukado a tattao nga iyad-adalanmi iti Biblia, ngem kasapulan a makipagtrabahoak kadakuada tapno masigurado nga umiso ti pannakaipatarus ti tunggal sentensia. Ti Nama ket maysa a lenguahe nga addaan iti limitado a bokabulario. Kas pagarigan, inkagumaak nga ilawlawag ti punto nga: “Idi punganay, perpekto a tao ni Adan.” Nagkudkod ti agipatpatarus ket kinunana a saanna a malagip ti sao a Nama para iti “perpekto.” Kamaudiananna, kinunana, “Ammokon. Idi punganay ni Adan ket kas iti naluom a peach.”

Naragsakkami iti Pagilian a Nakaibaonanmi

Agarup 49 a tawenen ti naglabas sipud idi damomi ti sumangbay iti daytoy a pagilian, a maawagan itan iti Namibia. Saanen a kasapulan ti agkiddaw iti permiso tapno makastrek kadagiti komunidad dagiti nangisit a tattao. Ti Namibia ket iturturayan ti baro a gobierno nga addaan iti konstitusion nga awan ti dasdasiganna a puli. Idiay Windhoek, addaankami ita iti uppat a dadakkel a kongregasion nga aggimgimong kadagiti komportable a Kingdom Hall.

Masansan a mapanunotmi dagiti sasao a nangngeganmi iti Gilead: “Pagbalinenyo a pagtaengan ti ganggannaet a teritoriayo.” Iti wagas a panangimaniobra ni Jehova kadagiti bambanag, kombinsidokami a pagayatan ni Jehova nga agbalin a pagtaenganmi daytoy a ganggannaet a pagilian. Nasursuromi nga ayaten dagiti kakabsat, nga addaan kadagiti makapainteres nga agduduma a kultura. Nakipagragrag-o ken nakipagladladingitkami kadakuada. Agserserbi itan a kas sadiri ti kongregasion ti dadduma kadagiti kabbaro a nakilinnetlet idi iti luganmi a mapan makigimong. Idi dimtengkami iti daytoy naglawa a pagilian idi 1953, awan pay sangapulo dagiti lokal nga agibumbunannag a mangikaskasaba iti naimbag a damag. Manipud kadagidi a bassit a pangrugian, nasurok a 1,200 ti bilangmi itan. Kas inkari ni Jehova, pinadakkelna ti ‘immula ken sinibuganmi’ iti pannakibinnuligmi kadagiti dadduma.​—1 Corinto 3:6.

No lagipenmi dagiti adu a tawen a panagserbimi, umuna idiay Australia ken ita iti Namibia, mariknami ken ni Coralie ti kasta unay a pannakapnek. Namnamaen ken ikarkararagmi nga itultuloynakami nga ipaayan ni Jehova iti bileg a mangaramid iti pagayatanna ita ken iti agnanayon.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 26, 27]

Ti iyaakarmi iti teritoriami idiay Rockhampton, Australia

[Ladawan iti panid 27]

Idi sumangladkami nga agturong iti Gilead School

[Ladawan iti panid 28]

Pagragsakanmi unay ti mangasaba idiay Namibia