No Apay a Makimisada
“TI Republika ti Korea ket addaan ita kadagiti Presbiteriano a nganngani mamimpat a daras nga ad-adu ngem kadagiti adda iti America.” Mabalin nga adu ti nasdaaw idi mabasada dayta a nailanad iti magasin a Newsweek, yantangay ipapan ti kaaduan a ti Korea ket maysa a kagimongan dagiti Confuciano wenno Budista. Ita, adu ti masarakan sadiay a simbaan dagiti “Kristiano,” a masansan a mabigbig babaen dagiti nalabbaga a naraniag a krus. No Domingo, gagangay a makita ti dua wenno tallo nga agkukuyog a makimisa, a nakaiggemda iti Biblia. Sigun iti maysa a surbey idi 1998, nganngani 30 porsiento a Koreano ti makimismisa iti Katoliko wenno iti Protestante, nga ad-adu ngem kadagiti agkunkuna a Budista.
Kadagitoy a tiempo, karkarna a makita ti kasta kaadu a tattao iti sadinoman a regular a makimismisa. Ngem maar-aramid dayta saan laeng nga idiay Korea no di pay ket iti dadduma a pagilian iti Asia, agraman idiay Africa ken Latin America. Apay nga adu latta ti mangibaga a mamatida iti Dios idinto ta nasaknap ti kinaaleng-aleng ken panangidumduma iti relihion? Apay a makimisada?
Ti surbey ti Gallup ipalgakna a nasurok a kagudua kadagiti makimismisa idiay Korea ti agsapsapul iti talna ti panunot; agarup maysa a kakatlo ti mangnamnama nga agbiagda nga agnanayon no matayda; ken 1 iti kada 10 ti mangnamnama a sumalun-at, bumaknang, ken agballigida.
Idiay China, adu a tattao ti makimismisa gapu iti namnama a makasarakda iti banag a mangpennek iti naespirituan a pannakawawda kas resulta ti madama a panagraira ti ambision dagiti kapitalista nga in-inut a nangsukat iti ideolohia dagiti Komunista. Iti kada tawen, minilion a kopia ti Biblia ti mayimprenta ken maiwaras idiay China, ket agparang a sireregta a basbasaen dayta dagiti tattao a kas iti gagarda a mangbasa iti bassit a nalabaga a libro ni Mao.
Dadduma a Katoliko idiay Brazil, nangruna dagiti agtutubo, dida mapnek iti naikari a naragsak a biag iti masanguanan—kayatda a matungpal koma dayta itan. Kuna ti magasin a Tudo: “No ti teolohia ti pannakawayawaya ti nangtignay kadagiti tattao idi dekada 1970, ti teolohia ti panagrang-ay ti mangtigtignay kadagiti tattao ita.” Iti maysa a surbey idiay Britania, nayimtuod kadagiti makimismisa a dakamatenda ti maysa a banag a magustuanda maipapan iti simbaanda. Kaaduan kadakuada ti nangibaga a maigapu dayta iti timpuyog.
Amin dagitoy ipakitada a nupay adu a tao ti mamati pay latta iti Dios, kaaduanna ti ad-adda a maseknan iti mabalinda a magun-od a dagus ita imbes nga iti iyeg ti masanguanan—wenno uray iti Dios pay ketdi a mismo. Ania ti makunayo nga umiso a rason a mamati iti Dios? Ania ti ibaga ti Biblia maipapan iti daytoy a banag? Masarakanyo ti sungbat iti sumaganad nga artikulo.