“Anian a Panagayatko iti Lintegmo!”
“Anian a panagayatko iti lintegmo! Iti intero nga agmalem isu dayta ti pakaseknak.”—SALMO 119:97.
1, 2. (a) Ania a kasasaad ti nakaipasanguan ti napaltiingan a mannurat ti Salmo 119? (b) Ania ti inaramidna, ken apay?
NAKARO ti suot a nakaipasanguan ti mannurat ti Salmo 119. Isu ket inumsi ken pinadpadakes dagiti nadursok a kabusor nga awanan iti panagraem iti linteg ti Dios. Nagkukumplot dagiti prinsipe maibusor kenkuana ken indadanesda. Isu ket nalikmut kadagiti nadangkes, ken agpegpeggad ti mismo a biagna. Dagitoy ti rason no apay a ‘naawanan iti turog gapu iti ladingit.’ (Salmo 119:9, 23, 28, 51, 61, 69, 85, 87, 161) Iti laksid amin dagita a pakasuotan, inkanta ti salmista: “Anian a panagayatko iti lintegmo! Iti intero nga agmalem isu dayta ti pakaseknak.”—Salmo 119:97.
2 Apay a dimo imtuoden iti bagim, “Kasano a nakaliwliwa iti salmista ti linteg ti Dios?” Agtalek ngamin ti salmista a maseknan kenkuana ni Jehova. Iti laksid dagiti rigat nga inyeg dagiti kabusorna, naragsak ti salmista gapu ta ammona a pagimbaganna ti panangyaplikarna kadagiti naayat a linteg ti Dios. Ammona a nainkalintegan ti panangtrato kenkuana ni Jehova. Maysa pay, gapu ta iyap-aplikarna ti linteg ti Dios, ad-adda a masirib ti salmista ngem kadagiti kabusorna ken naispal pay ketdi ti biagna. Natalna ti panunotna ken nadalus ti konsiensiana gapu ta ammona a pagtultulnoganna ti linteg.―Salmo 119:1, 9, 65, 93, 98, 165.
3. Apay a maysa a karit kadagiti Kristiano ti agbiag ita maitunos kadagiti nadiosan a pagalagadan?
3 Nakaro met ita a masubsubok ti pammati ti dadduma nga adipen ti Dios. Nalabit a ditay maipasango iti rigat a mamagpeggad iti biagtayo a kas iti nakaipasanguan ti salmista, ngem agbibiagtayo iti “napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.” Adu a tattao a makalangentayo iti inaldaw ti awanan iti panangipateg kadagiti naespirituan a bambanag―materialistiko ken agpaay laeng iti bagida dagiti kalatda, arogante ken nasabrakda pay. (2 Timoteo 3:1-5) Dagiti agtutubo a Kristiano kanayon a maipasangoda kadagiti kasasaad a mangsubok iti kinatarnawda iti moral. Kadagiti kasta a situasion, nagrigat la ketdi a taginayonen ti panagayattayo ken ni Jehova ken iti kinalinteg. Kasanotay a masaluadan ti bagitayo?
4. Kasano nga impakita ti salmista ti panangipategna iti linteg ti Dios, ket kasta met kadi ti rumbeng nga aramiden dagiti Kristiano?
4 Ti maysa a nakatulong iti salmista tapno madaeranna dagiti nakaipasanguanna a rigat isu ti panangbusbosna iti adu a tiempo a nangadal ken nangmennamenna iti linteg ti Dios. Iti kasta, nasursurona nga ayaten dayta. Kinapudnona, nadakamat ti sumagmamano a galad ti linteg ni Jehova iti dandani amin a bersikulo ti Salmo 119.a Awanen dagiti Kristiano iti sidong ti Mosaiko a Linteg nga inted ti Dios iti nagkauna a nasion ti Israel. (Colosas 2:14) Nupay kasta, nagtalinaed ti kinapateg dagiti prinsipio a naibugas iti dayta a Linteg. Naliwliwa ti salmista gapu kadagita a prinsipio, no kasano a makaliwliwa met dagita kadagiti adipen ti Dios a makidangdangadang ita kadagiti pakarigatan ti biag.
5. Aniada nga aspeto ti Mosaiko a Linteg ti usigentayo?
5 Kitaentayo no kasano a mapabilegnatayo uray ti tallo laeng nga aspeto ti Mosaiko a Linteg: ti urnos ti Sabbath, ti probision ti panagadas, ken ti bilin maibusor iti kinaagum. Iti tunggal aspeto, makitatayo ti kinapateg ti panangtarus kadagiti prinsipio nga adda iti likudan dagitoy a linteg no kayattayo a madaeran dagiti karit nga iyeg ti panawentayo.
Panangpennek iti Naespirituan a Kasapulantayo
6. Ania dagiti kangrunaan a kasapulan ti amin a tattao?
6 Naparsua ti tao nga addaan iti nadumaduma a kasapulan. Kas pagarigan, mataginayonna ti salun-atna no adda taraon, inumen, ken pagtaenganna. Nupay kasta, masapul met a penken ti tao ti ‘naespirituan a kasapulanna.’ Masapul nga aramidenna dayta no kayatna a magun-od ti pudpudno a kinaragsak. (Mateo 5:3) Ammo ni Jehova ti kinapateg ti panangpennek iti daytoy a naikasigudan a kasapulan isu nga imbilinna kadagiti adipenna a masapul nga isardengda ti aniaman nga inaldaw nga aktibidadda ket mangilasinda iti maysa nga aldaw kada lawas tapno asikasuenda dagiti naespirituan a kasapulanda.
7, 8. (a) Kasano a pinagduma ti Dios ti Sabbath ken ti dadduma nga al-aldaw? (b) Ania ti nakairantaan ti Sabbath?
7 Ti urnos ti Sabbath impaganetgetna ti kinapateg dagiti naespirituan a bambanag. Ti umuna a pannakadakamat ti sao a “sabbath” iti Biblia ket mainaig iti probision a manna idiay let-ang. Naibilin kadagiti Israelita a mangurnongda kadagitoy a milagro a tinapay iti innem nga aldaw. Iti maikanem nga aldaw, mangurnongda iti “tinapay maipaay iti dua nga aldaw,” yantangay iti maikapito nga aldaw, awan ti maipaay a tinapay. Ti maikapito nga aldaw ket “maysa a nasantuan a sabbath ken Jehova,” panawen a rumbeng nga agtalinaed a situtugaw ti tunggal maysa iti lugarna. (Exodo 16:13-30) Maysa kadagiti Sangapulo a Bilin ti mangkalikagum nga awan a pulos ti agtrabaho bayat ti aldaw ti Sabbath. Sagrado dayta nga aldaw. Ipapatay ti dusa ti di panangngilin iti dayta.―Exodo 20:8-11; Numeros 15:32-36.
8 Ipakita ti linteg ti Sabbath a maseknan ni Jehova agpadpada iti pisikal ken naespirituan a pagimbagan ti ilina. “Napaadda ti sabbath maigapu iti tao,” kinuna ni Jesus. (Marcos 2:27) Dayta a linteg ti saan laeng a nangipaay iti gundaway tapno makapaginana dagiti Israelita no di ket tapno mayadanida iti Namarsua kadakuada ken maipakitada ti panagayatda kenkuana. (Deuteronomio 5:12) Maysa dayta nga aldaw a naipamaysa kadagiti naespirituan a pagimbaganda. Karaman iti dayta ti panagdayaw ti pamilia, panagkararag, ken panangmennamenna iti Linteg ti Dios. Nairanta dayta nga urnos tapno tumulong kadagiti Israelita a mangliklik iti panangbusbos iti amin a tiempo ken pigsada kadagiti material a kalat. Impalagip kadakuada ti Sabbath a ti relasionda ken ni Jehova ti kapatgan iti biagda. Pinatalgedan ni Jesus dayta a di nagbalbaliw a prinsipio idi kinunana: “Adda a naisurat, ‘Ti tao agbiag, saan nga iti tinapay laeng, no di ket iti tunggal sao a rumrummuar iti ngiwat ni Jehova.’”—Mateo 4:4.
9. Ania ti masursuro dagiti Kristiano iti Sabbath?
9 Saanen a makalikaguman kadagiti adipen ti Dios ti panangngilin iti literal a 24 nga oras a panaginana iti sabbath, ngem masapul a paginteresantayo latta nga adalen ti maipapan iti urnos ti Sabbath. (Colosas 2:16) Agserbi ngamin dayta a pammalagip kadatayo a masapul met nga iyun-unatayo dagiti naespirituan nga aktibidad. Saan a rumbeng a maisakripisio dagiti naespirituan nga interes gapu laeng kadagiti material a pakakumikoman wenno panaglinglingay. (Hebreo 4:9, 10) Gapuna, imtuodentayo iti bagitayo: “Ania ti ipangpangrunak iti biagko? Iyun-unak kadi ti personal a panagadal, panagkararag, itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimong, ken panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian? Wenno maliwliwayak dagita nga aktibidad gapu kadagiti dadduma nga interes?” No iyun-unatayo iti biagtayo dagiti naespirituan a bambanag, ipasigurado kadatayo ni Jehova nga ipaayna dagiti kasapulantayo iti biag.―Mateo 6:24-33.
10. Ania ti magunggonatayo no mangbusbostayo iti tiempo kadagiti naespirituan a bambanag?
10 Ad-adda a sumingedtayo ken ni Jehova no mangbusbostayo iti tiempo a mangadal iti Biblia ken kadagiti mainaig a publikasion, agraman ti panangmennamenna kadagiti mensahe a linaonda. (Santiago 4:8) Ni Susan, a nangipasdek iti regular a panangadalna iti Biblia agarup 40 a tawenen ti napalabas, bigbigenna a saanna a magustuan dayta idi damo. Kasla makapadagsen dayta kenkuana. Ngem bayat nga intultuloyna ti nagbasa, ad-adda a magusgustuannan. Ita, il-iliwenna ti personal a panagadalna no adda dagiti gundaway a dina masaparan dayta. “Nakatulong kaniak ti panagadal tapno mamatmatak ni Jehova kas maysa nga Ama,” kunana. “Mapagtalkan, mapagpannurayan, ken nalaka ti umadani kenkuana iti kararag. Pudno a makaliwliwa a makita no kasano kadakkel ti panagayat ni Jehova kadagiti adipenna, no kasano ti personal a panangaywanna kaniak, ken no ania dagiti inaramidna maipaay kaniak.” Anian a nagdakkel a rag-o ti masagraptayo met no regular nga asikasuentayo dagiti naespirituan a kasapulantayo!
Ti Linteg ti Dios Mainaig iti Panagadas
11. Kasano ti urnos ti panagadas?
11 Ti maikadua nga aspeto ti Mosaiko a Linteg a mangipakita a maseknan ti Dios iti pagimbagan dagiti adipenna ket maipapan iti kalintegan nga agadas. Imbilin ni Jehova a no agani ti maysa nga Israelita manipud iti talonna, dagidiay agkasapulan rumbeng a mapalubosanda a mangadas kadagiti natedda dagiti nagani. Naibilin kadagiti mannalon a rumbeng a dida apiten a naan-anay ti ani nga adda iti igid ti talonda, wenno didan burasen dagiti nateddada nga ubas wenno olibo. Rebbengna a dida sublien dagiti binettek a di inggagara a nabatida iti talon. Maysa daytoy a naayat nga urnos agpaay kadagiti napanglaw, ganggannaet nga umili, ulila, ken balo. Pudno, nadagsen met a trabaho ti panagadas, ngem babaen ngamin dayta, maliklikanda ti agpalama.―Levitico 19:9, 10; Deuteronomio 24:19-22; Salmo 37:25.
12. Ania a gundaway ti impaay ti panagadas kadagiti mannalon?
12 Saan nga ibaga ti linteg mainaig iti panagadas no kasano kaadu nga ani ti ibati dagiti mannalon agpaay kadagiti agkasapulan. Adda kadakuada no kasano kaadu ti ibatida kadagiti pagbeddengan ti talonda. Iti kasta, isuro daytoy nga urnos ti panagbalin a naparabur. Mangted dayta kadagiti mannalon iti gundaway tapno maipakitada ti panangapresiarda iti Manangipaay iti apit, yantangay ‘ti mangipakpakita ti pabor iti daydiay napanglaw padayagenna ti Nangaramid kenkuana.’ (Proverbio 14:31) Maysa ni Boaz kadagidiay nangaramid iti kasta. Siaayat a siniguradona nga adu ti maadas ni Ruth, maysa a balo a nagadas iti talonna. Sibabaknang a ginunggonaan ni Jehova ti kinaparabur ni Boaz.—Ruth 2:15, 16; 4:21, 22; Proverbio 19:17.
13. Ania ti isuro kadatayo ti nagkauna a linteg mainaig iti panagadas?
13 Saan a nagbalbaliw ti prinsipio a nakaibatayan ti linteg mainaig iti panagadas. Namnamaen ni Jehova a naparabur koma dagiti adipenna, nangnangruna kadagiti agkasapulan. Bayat nga ad-adda a naparaburtayo, dakdakkel met ti bendision nga awatentayo. “Iyugaliyo ti mangted, ket mangtedto kadakayo dagiti tattao,” kinuna ni Jesus. “Ibukbokdanto kadagiti saklotyo ti nasayaat a rukod, nasedsed, nayegyeg ken agliplippias. Ta ti rukod a pangrukrukodyo, pangrukoddanto met kadakayo.”—Lucas 6:38.
14, 15. Kasano a maipakitatayo ti kinaparabur, ken ania dagiti posible a gunggona nga itdenna kadatayo ken kadagiti tultulongantayo?
14 Balakadannatayo ni apostol Pablo nga “aramidentayo koma ti naimbag kadagiti amin, ngem nangnangruna kadagidiay nainaig kadatayo iti pammati.” (Galacia 6:10) Gapuna, siguraduentayo koma a magun-od dagiti padatayo a Kristiano ti naespirituan a tulong no maipasangoda iti aniaman a kasasaad a mangsubok iti pammatida. Ngem mabalin kadi nga agkasapulanda met iti praktikal a tulong, kas pagarigan, iti itatabuno iti Kingdom Hall wenno iti pannakitienda? Adda kadi asinoman a lakay wenno baket, masakit, wenno di makaruar iti pagtaenganda, nga agkalikagum iti panagsarungkar wenno panangsaranay? No ikagumaantayo ti agbalin nga alerto kadagiti kasta a panagkasapulan, mabalin nga usarennatayo ni Jehova a mangsungbat kadagiti kararag dagiti tattao nga agkasapulan. Nupay obligasion dagiti Kristiano ti agtitinnulong, makagunggona dayta iti daydiay mangipapaay iti tulong. Mangyeg ngamin iti dakkel a rag-o ken pannakapnek ti panangipakita iti pudpudno nga ayat iti pada nga agdaydayaw ket iti kasta, magun-odtayo ti anamong ni Jehova.―Proverbio 15:29.
15 Ti sabali pay a pamay-an a maipakita dagiti Kristiano a saanda a managimbubukodan isu ti panangusarda iti tiempo ken pigsada a mangisarita kadagiti panggep ti Dios. (Mateo 28:19, 20) Asinoman a nakarikna iti rag-o gapu ta natulonganna ti maysa a mangidedikar iti biagna ken ni Jehova ammona ti kinapudno ti sinao ni Jesus: “Ad-adu ti kinaragsak iti panangted ngem iti panangawat.”—Aramid 20:35.
Panagannad Maibusor iti Kinaagum
16, 17. Ania ti iparit ti maikasangapulo a bilin, ken apay?
16 Ti usigentayo a maikatlo nga aspeto ti Linteg ti Dios iti Israel isu ti maikasangapulo a bilin, a mangiparit iti kinaagum. Kuna ti Linteg: “Dika tarigagayan ti balay ti padam a tao. Dika tarigagayan ti asawa a babai ti padam a tao, wenno uray ti adipenna a lalaki wenno uray ti adipenna a babai wenno uray ti torona wenno uray ti asnona wenno uray aniaman a banag a kukua ti padam a tao.” (Exodo 20:17) Awan ti asinoman a tao a makaipatungpal iti dayta a bilin, yantangay awan ti tao a makabasa kadagiti puso. Nupay kasta, dayta a bilin pinagbalinna a natantan-ok ti Mosaiko a Linteg no idilig iti paglintegan ti tao. Pinagbalinna a sipapanunot ti tunggal Israelita nga adda direkta a sungsungbatanda ken ni Jehova, daydiay makabasa kadagiti pagannayasan ti puso. (1 Samuel 16:7) Kanayonanna, imbutaktak daytoy a bilin no ania ti ramut ti adu nga imoral nga aramid.―Santiago 1:14.
17 Ti linteg maibusor iti panagbalin a naagum pinaregtana dagiti adipen ti Dios a mangliklik iti materialismo, kinaagum, ken panagtanabutob mainaig iti kasasaad ti biagda. Nakatulong met dayta tapno dida masulisog nga agtakaw wenno agaramid iti imoralidad. Addanto latta tattao a kaay-ayotayo gapu kadagiti ik-ikutanda a material a sanikua wenno nalabit gapu ta agparang a nasalsaliwanwan ti biagda ngem kadatayo. No saantay a mamedmedan ti isiptayo kadagiti kasta a kasasaad, mabalin a mapukaw ti ragsaktayo ken makariknatayo iti apal kadagiti dadduma. Ti Biblia awaganna ti kinaagum kas maysa a parangarang ti “di naanamongan a kasasaad ti isip.” Nasaysayaat no liklikantayo dayta.―Roma 1:28-30.
18. Ania nga espiritu ti agraraira ita iti lubong, ken ania dagiti posible a dakes nga epektona?
18 Materialismo ken kompetision ti itantandudo ita ti espiritu nga agraraira ditoy lubong. Babaen ti pakaammo, ilungalong ti komersio ti panagtarigagay kadagiti baro a produkto ken masansan nga ipariknana a saantay nga agbalin a naragsak no awanantayo kadagita a produkto. Dayta a kita ti espiritu ti kondenaren ti Linteg ni Jehova. Malaksid iti dayta, ti linteg ti Dios kondenarenna ti tarigagay nga agbalin a naballigi iti daytoy a lubong nga uray la isakripisio ti maysa ti amin a banag tapno laeng bumaknang. Namakdaar ni apostol Pablo: “Dagidiay determinado a bumaknang matnagda iti sulisog ken iti silo ken iti adu a minamaag ken makapasakit a tartarigagay, a mangipalned kadagiti tattao iti pannakadadael ken pannakarba. Ta ti ayat iti kuarta isu ti ramut dagiti amin a kita ti makadangran a bambanag, ket babaen ti panangragpat iti daytoy nga ayat nayaw-awan ti sumagmamano manipud iti pammati ket sinalputda ti intero a bagbagida iti adu nga ut-ot.”—1 Timoteo 6:9, 10.
19, 20. (a) Ania dagiti bambanag a pudno a napateg kadagidiay mangay-ayat iti linteg ni Jehova? (b) Ania ti mausig iti sumaganad nga artikulo?
19 Dagidiay mangipatpateg iti linteg ti Dios mabigbigda dagiti peggad ti panagbalin a materialistiko ken masalaknibanda manipud iti dayta. Ti salmista, kas pagarigan, inkararagna ken ni Jehova: “Pagannayasem ti pusok kadagiti pammalagipmo, ket saan a kadagiti magunggona. Ti linteg ti ngiwatmo naimbag maipaay kaniak, naim-imbag ngem ti rinibu a kapisi a balitok ken pirak.” (Salmo 119:36, 72) No kombinsidotayo a pudno dagita a sasao, makatulong dayta tapno mataginayontayo ti kinatimbeng a kasapulan iti panangliklik kadagiti palab-og ti materialismo, kinaagum, ken di pannakapnek iti kasasaad ti biagtayo. Ti “nadiosan a debosion,” saan ket a ti panagurnong iti material a kinabaknang, ti tulbek tapno magun-odtayo ti kapatgan a banag.―1 Timoteo 6:6.
20 Dagiti prinsipio a nakaipunganan ti Linteg nga inted ni Jehova iti nagkauna a nasion ti Israel ket agpadpada a napateg idi panawen da Moises ken iti daytoy narigat a tiempo a pagbibiagantayo ita. Bayat nga ikagkagumaantayo nga iyaplikar dagitoy a prinsipio iti biagtayo, ad-adda a maapresiar ken maipategtayo dagita, ken agbalin nga ad-adda a naragsaktayo. Naglaon ti Linteg iti adu nga agkakapateg a leksion a pakasursuruantayo, ket nalawag dayta babaen kadagiti kabibiag ken kapadasan dagiti tattao a nadakamat iti Biblia. Dadduma kadagita ti usigentayo iti sumaganad nga artikulo.
[Footnote]
a Malaksid iti 4 a bersikulo, nadakamat kadagiti 176 a bersikulo iti daytoy a salmo ti maipapan kadagiti bilin, hudisial a pangngeddeng, linteg, alagaden, pammalagip, dana, wenno sasao ni Jehova.
Ania ti Sungbatyo?
• Apay a ti mannurat ti Salmo 119 ay-ayatenna ti linteg ni Jehova?
• Ania ti masursuro dagiti Kristiano manipud iti urnos ti Sabbath?
• Ania ti nagpateg nga isuro ti linteg ti Dios mainaig iti panagadas?
• Kasano a saluadannatayo ti bilin maibusor iti kinaagum?
[Ladawan iti panid 21]
Ania ti impaganetget ti linteg ti Sabbath?
[Ladawan iti panid 23]
Ania ti isuro kadatayo ti linteg maipapan iti panagadas?