Pakasaritaan ti Biag

Nagunggonaanak Gapu iti Kinasungdo ti Pamiliak

KAS INSALAYSAY NI KATHLEEN COOKE

BAYAT ti panangsarungkarna kadagiti kabagianna idiay Glasgow, Scotland, idi 1911, ni lolak a ni Mary Ellen Thompson timmabuno iti palawag ni Charles Taze Russell, maysa a prominente a miembro dagiti Estudiante ti Biblia, a pagaammo idi agangay kas dagiti Saksi ni Jehova. Nagustuanna ti nangngegna. Idi nagsubli idiay South Africa, sinapulna dagiti Estudiante ti Biblia iti lugarna. Idi Abril 1914, maysa ni lolak kadagiti 16 a nabautisaran iti umuna a kombension dagiti Estudiante ti Biblia idiay South Africa. Ti agnagan iti Edith nga anak ni lolak ket agtawen la idi ti innem. Isu idi agangay ti nagbalin a nanangko.

Kalpasan ti ipupusay ni Kabsat Russell idi 1916, timmaud ti susik kadagiti Estudiante ti Biblia. Manipud iti bilangda nga 60, nagbalin laengen a 12 ti bilang dagiti matalek idiay Durban. Ti lolak iti ama a ni Ingeborg Myrdal ken ti baritona a ni Henry, maysa a tin-edyer a nabiit pay a nabautisaran, ket dimmasig kadagiti nasungdo. Idi 1914, nagbalin ni Henry a colporteur, ti awag idi kadagiti amin-tiempo a ministro dagiti Saksi ni Jehova. Iti simmaganad a lima a tawen, isu ket nangasaba iti adu a paset ti makin-abagatan nga Africa. Idi 1930, nagkasar da Henry ken Edith, ket naipasngayak tallo a tawen kalpasanna.

Naikamang a Kapamilia

Nagnaedkami idiay Mozambique, ngem idi 1939 immakarkami iti pagtaengan dagiti nagannak ni nanangko idiay Johannesburg. Saan nga interesado ni lolok iti kinapudno iti Biblia. Nupay busorenna ni lolak no dadduma, isu ket managpadagus met. Naipasngay idi 1940 ni adingko a Thelma, ket nasursuromi ti agaywan kadagiti nataengan. Napaut ti adu a pannanganmi iti rabii gapu ta pagpapatanganmi dagiti pasamak iti aldaw wenno lagipenmi ti napalabas.

Tinagiragsak ti pamiliami ti panagsarungkar dagiti Saksi, nangruna dagiti amin-tiempo a ministro. Iranudda met dagiti kapkapadasanda bayat ti panangrabiimi, nga ad-adda a nangparayray iti apresasionmi iti naespirituan a tawidmi. Daytoy ti nangpabileg iti tarigagaymi ken ni Thelma nga agpayunir a kas kadakuada.

Sipud kinaganusmi, naisuro kadakami no kasano a matagiragsakmi ti panagbasa. Da Nanang, Tatang, ken Lola imbasada kadakami dagiti nasayaat a libro ti salaysay wenno ti Biblia a mismo. Ti kinapateg kadakami dagiti Nakristianuan a gimong ken ti ministerio ket kas iti kinapateg ti panaganges. Ni Tatang idi ti company servant (a maawagan ita kas mamangulo a manangaywan) iti Kongregasion ti Johannesburg, isu a nasken nga ikagumaanmi ti agbalin a nasapa kadagiti gimong. No adda kombensionmi, okupado ni Tatang a tumulong iti panangimaton iti kombension, bayat a tumulong ni Nanang kadagiti delegado agpaay iti pagdagusanda.

Kombension a Naisangsangayan Para Kadakami

Naisangsangayan ti kombension idiay Johannesburg idi 1948. Iti kaunaan a gundaway, timmabuno dagiti kameng ti hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova manipud Brooklyn, New York. Nadutokan ni Tatang nga agserbi kas drayber da Nathan Knorr ken Milton Henschel bayat ti kaaddada. Nabautisaranak iti dayta a kombension.

Di nagbayag kalpasanna, naklaat ni Tatang idi imbaga ni tatangna nga agbabbabawi ta kalpasan ti ipupusay ni Kabsat Russell, isu ket nagpaimpluensia kadagidiay nangpanaw kadagiti Estudiante ti Biblia. Natay daytoy a lolok sumagmamano a bulan kalpasanna. Ngem nagtalinaed a matalek ni Lola Myrdal agingga a naggibus ti biagna ditoy daga idi 1955.

Dagiti Pagteng a Nangsukog iti Biagko

Nangrugiak nga agserbi kas regular pioneer idi Pebrero 1, 1949. Di nagbayag, naiwaragawag nga adda maangay nga internasional a kombension idiay New York City iti sumaganad a tawen isu a napalalo ti gagarmi. Tinarigagayanmi ti mapan, ngem dimi kabaelan ti magastos. Kalpasanna, idi Pebrero 1950, pimmusay ni Lolo Thompson, ket inusar ni Lola ti tinawidna a kuarta tapno pagpletemi a lima.

Sumagmamano a lawas sakbay ti panagbiahemi, maysa a surat ti simmangpet manipud iti hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova idiay Brooklyn, New York. Maysa dayta nga imbitasion para iti itatabunok iti maika-16 a klase ti Gilead nga eskuelaan dagiti agbalin a misionero. Anian a makapagagar dayta, agsipud ta agtawenak la idi iti nakurang a 17! Idi nangrugi ti klase, naammuak a maysaak kadagiti sangapulo nga estudiante manipud iti South Africa, a mangtagiragsak iti dayta a pribilehio.

Kalpasan ti panagturposmi idi Pebrero 1951, walo kadakami ti nagsubli tapno agserbi kas misionero iti South Africa. Iti simmaganad a sumagmamano a tawen, nangasabakami iti kaduak a misionera kaaduanna kadagiti babassit nga ili a ti pagsasaoda ket Afrikaans. Idi damo marigatanak a makipatang iti dayta a lenguahe, ken malagipko ti panagawidko a nakabisikleta ken agsangsangit gapu ta mariknak a saanak nga epektibo iti ministerio. Ngem idi agangay, napasayaatko dayta ken binendisionan ni Jehova dagiti panagreggetko.

Panagasawa ken Trabaho a Panagdaliasat

Idi 1955, naam-ammok ni John Cooke. Timmulong idi a nangirugi iti trabaho a panangasaba idiay Francia, Portugal, ken Espania sakbay ken kalpasan ti Gubat Sangalubongan II ken nagbalin a misionero iti Africa idi tawen a nagam-ammokami. Kalpasanna, nagsurat kaniak: “Namitlo a nasorpresaak iti uneg ti makalawas . . . Maysa a naparabur a kabsat ti nangted kaniak iti bassit a lugan; nadutokanak nga adipen ti distrito; ken natnag ti riknak kenka.”a Nagkasarkami idi Disiembre 1957.

Bayat ti panagaremna, impanamnama kaniak ni John a diakto pulos kauma ti biagko iti dennana, ket pinaneknekanna dayta. Bimmisitakami kadagiti kongregasion iti intero a South Africa, kaaduanna kadagiti lugar dagiti nangisit nga umili. Iti linawas, marigatankami a gumun-od iti pammalubos tapno laeng makastrekkami kadagiti kasta a lugar, ket ad-adda pay a saan a kaskarina a makapagtalinaedkami iti agpatnag. Sagpaminsan, maturogkami iti suelo ti bakante a tiendaan nga asideg iti lugar dagiti puraw a tattao, nga inkagumaanmi a saandakami a makita dagiti lumabas. Gagangay a makidaguskami kadagiti kaasitgan a puraw a Saksi, a kaaduanna nga adu a kilometro ti kaadayo ti pagnanaedanda.

Makakarit met ti kaadda dagiti nanumo laeng a pagtataripnongan a naisaad kadagiti nasamek a karuotan. Nangipabuyakami kadagiti pelikula a pinataud dagiti Saksi ni Jehova ket natulongan ti adu a tattao tapno maipategda ti sangalubongan a panagkakabsattayo. Mangalakami iti bukodmi a generator, agsipud ta kaaduanna nga awan ti elektrisidad kadagita a lugar. Masapul met a sanguenmi ti rigat ti agadal iti lenguahe a Zulu ken ti pannakaiparit dagiti literaturami kadagiti lugar a sakup ti Britania. Kaskasdi, pagragsakanmi a mapagserbian dagiti kakabsat.

Idi Agosto 1961, nagserbi ni John kas ti damo nga instruktor ti uppat a lawas a kurso ti Kingdom Ministry School idiay South Africa. Nasigo ni John iti arte ti panangisuro ken madanonna dagiti puso babaen dagiti simple a panagrason ken nabiag nga ilustrasion. Iti dandani maysa ket kagudua a tawen, nagdaliasatkami a napan kadagiti nagduduma a lugar para iti tunggal agsasaganad a klase iti Ingles. Bayat ti panangisuro ni John, makiramanak iti panangasaba dagiti lumugar a Saksi. Kalpasanna, nasorpresakami a nakaawat iti maysa a surat a mangaw-awis kadakami nga agserbi iti sanga nga opisina ti South Africa iti asideg ti Johannesburg nangrugi idi Hulio 1, 1964.

Iti dayta a tiempo, nupay kasta, nangrugi a pakadanaganmi ti salun-at ni John. Idi 1948, isu ket nagsakit iti tuberculosis sa kalpasan dayta masansan nga agkakapsut. Agtrangkaso no kua ken mano nga aldaw a maidalit iti iddana​—saan a makaaramid iti aniaman wenno makakita iti siasinoman. Sigun iti doktor a nagkonsultaranmi sakbay unay ti pannakaawismi iti sanga nga opisina, panagleddaang ti sakit ni John.

Nagrigat nga akseptaren a kasapulanmi ti guminad iti serbisiomi, kas insingasing ti doktor. Iti sanga nga opisina, nadutokan ni John nga agserbi iti Service Department, ken nadutokanak kas proofreader. Anian a bendision ti maaddaan iti bukodmi a kuarto! Nagserbi ni John kadagiti teritoria ti Portuguese sakbay ti kasarmi, isu nga idi 1967 nakiddaw kadakami a tulonganmi ti kakaisuna a Saksi a Portuguese a pamilia iti panangasaba iti nalawa a komunidad dagiti Portuguese iti uneg ken kabangibang ti Johannesburg. Kaipapanan dayta a masapul a sursuruek ti sabali manen a lenguahe.

Gapu ta nasinasina dagiti Portuguese iti nakalawlawa a lugar, mamin-adukami nga agdaliasat​—no dadduma agingga iti 300 a kilometro tapno madanonmi dagiti maikari. Iti dayta a tiempo, nangrugi a bisitaendakami dagiti agsasao iti Portuguese a Saksi manipud Mozambique no tiempo ti asamblea, a dakkel a nakatulong kadagiti kabbaro iti kinapudno. Bayat ti 11 a tawen a panagserbimi iti komunidad dagiti Portuguese, nakitami ti panagbalin nga uppat a kongregasion ti bassit a grupomi a buklen laeng idi ti 30 a kameng.

Panagbalbaliw iti Pamilia

Kabayatanna, adda dagiti panagbalbaliw iti pamilia dagiti dadakkelko. Idi 1960, nakiasawa ni adingko a Thelma ken ni John Urban, maysa a payunir manipud Estados Unidos. Idi 1965, tinabunuanda ti maika-40 a klase ti Gilead ken nagserbida a sisusungdo kas misionero idiay Brazil iti uneg ti 25 a tawen. Idi 1990, nagsublida idiay Ohio tapno aywananda dagiti masakit a nagannak ni John. Iti laksid dagiti pakarigatan iti panagaywan, nagtalinaedda iti amin-tiempo a ministerio agingga ita.

Idi 1965, nagpatingga ti naindagaan a biag ni Lola Thompson, a nagtultuloy a matalek iti Dios agingga iti tawenna a 98. Iti isu met laeng a tawen, nagretiron ni Tatang iti sekular a trabahona. Isu nga idi nakiddaw kadakami ken ni John nga agserbikami kadagiti lumugar a Portuguese, nagboluntario da Tatang ken Nanang a kumadua kadakami. Makapabileg ti impluensiada iti grupo, ket kalpasan ti sumagmamano a bulan, nabuangay ti damo a kongregasion. Di nagbayag kalpasanna, nangrugi a marikna ti Nanang dagiti epekto ti kanser, a nanguyos iti biagna idi 1971. Natay ni Tatang pito a tawen kalpasanna.

Panangdaer iti Sakit ni John

Idi dekada 1970, madlaw a kumapkapuyen ti salun-at ni John. Gapuna, in-inut nga impasublatna ti dadduma kadagiti ipatpategna a pribilehio iti panagserbi, agraman ti panangidaulona iti linawas a panagadal iti Pagwanawanan ti pamilia iti sanga nga opisina ken ti panangusig iti Biblia iti tunggal agsapa. Manipud Service Department, nayakar ni John tapno agtrabaho iti Mail Room sa kalpasanna iti minuyongan.

Gapu iti regtana, saan a nalaka para ken ni John ti mangaramid kadagiti panagbalbaliw. No sipipinget nga ikagumaak a pasardengen iti nadagsen a trabahona, kaaduanna a suronennak sanak sidudungngo nga arakupen. Naamirismi idi agangay a nasaysayaat no panawanmi ti tay-ak dagiti Portuguese ket agserbikami iti kongregasion nga agtataripnong iti Kingdom Hall iti sanga nga opisina.

Bayat a kimmapuy ti salun-at ni John, makaparegta a mapaliiw ti kinasingedna ken ni Jehova. No mariing ni John iti tengnga ti rabii gapu iti nakaro a panagleddaang, agpatangkami agingga nga agkalma ket maalana ti agkararag nga agpatulong ken ni Jehova. Idi agangay, nabaelanna a daeran dagita a narigat a kanito babaen ti panangpilitna iti bagina a mangyebkas nga in-inayad iti Filipos 4:6, 7: “Dikay maringgoran iti aniaman . . .” Kalpasanna, agbalin a kalmado ket mairuginan ti agkararag. Masansan a siririingak ket siuulimek a kitaek dagiti bibigna bayat ti napaut ken napasnek nga ararawna ken ni Jehova.

Yantangay nailet unayen dagiti pasilidad ti sanga nga opisina, nangrugi a maibangon iti ruar ti Johannesburg ti maysa a dakkel a baro a pasdek para iti sanga. Masansan a bisitaenmi ken ni John daytoy a natalna a lugar, nga adayo manipud iti ariwawa ken polusion iti siudad. Dakkel a tulong ken ni John ti pannakaipalubosmi nga umakar kadagiti temporario a pagdagusan sadiay agingga a nakompleto ti baro a sanga nga opisina.

Dagiti Baro a Karit

Bayat a kumapkapuy ti abilidad ni John nga agpanunot ken agrason, ad-adda a narigatan a mangitungpal kadagiti trabahona. Natukay unay ti riknak iti wagas a panangsuporta dagiti kakabsat kadagiti panagregget ni John. Kas pagarigan, no sumarungkar ti maysa a kabsat iti publiko a libraria tapno agsukimat, ikuyogna ni John. Mapunno ti bulsa ni John kadagiti polieto ken magasin no rummuar. Daytoy ti timmulong ken ni John tapno mariknana nga isu ket napateg ken adda latta magapgapuananna.

Idi agangay, saanen a makabasa ni John gapu iti sakit nga Alzheimer. Agyamankami kadagiti audiotape dagiti literatura ti Biblia ken kankanta ti Pagarian. Maulit-ulit nga imdenganmi dagita. Masansan nga aglagaw ni John no diak agtugaw ken umimdeng a kaduana, isu a binusbosko dagidi a nagadu nga oras iti panagdait. Dayta ti makagapu a nagadu ti sueter ken ulesmi.

Idi agangay, kinasapulan ni John ti ad-adu a panangaywan. Uray pay masansan a nabannogak unayen tapno agbasa wenno agadal, maysa a pribilehio ti mangaywan kenkuana agingga iti maudi a kanito. Dimteng dayta a kanito idi 1998, idi siuulimek a pimmusay ni John kadagiti takkiagko di nagbayag kalpasan a nadanonna ti tawenna a 85​—pimmusay a di pulos nagbaliw ti kinasungdona. Anian a segseggaak a makitakto ni John inton panagungar, a maisubli ti salun-at ken lagipna!

Pannakabang-ar

Kalpasan ti ipupusay ni John, saan a nalaka kaniak ti agbiag nga agmaymaysa. Isu nga idi Mayo 1999, sinarungkarak ni adingko a Thelma ken ni lakayna idiay Estados Unidos. Anian a makaparagsak ken makapabang-ar a makita dagiti nagadu a nasungdo, ing-ingungoten a gagayyem, nangruna bayat ti panagbisitami iti sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova idiay New York! Kasapulak a talaga ti kasta a naespirituan a pammaregta.

Ti panangpampanunotko kadagiti biag dagiti nasungdo nga ing-ingungotek ti mangipalagip kaniak iti nagadu a banag a nakagunggonaak. Babaen ti pannursuro, ulidan, ken tulongda, nasursurok a palawaen ti panagayatko kadagiti tattao manipud kadagiti sabali a nasion ken puli. Naadalko ti aganus, agibtur, ken makibagay. Kangrunaan iti amin, napaneknekak ti kinamanangngaasi ni Jehova, ti Managdengngeg iti kararag. Mariknak ti kas iti narikna ti salmista a nangisurat: “Naragsak daydiay piliem ken paasitgem, tapno isu makapagtaeng kadagiti paraanganmo. Pudno unay a mapnekkaminto iti kinaimbag ti balaymo.”​—Salmo 65:4.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 8]

Ni Lolak ken dagiti annakna a babbai

[Ladawan iti panid 9]

Dakami kadagiti dadakkelko idi nabautisaranak idi 1948

[Ladawan iti panid 10]

Kaduak ni Albert Schroeder, ti registrar ti Gilead, ken dagiti siam a dadduma pay nga estudiante manipud South Africa

[Ladawan iti panid 10]

Dakami ken ni John idi 1984