Makagunggona ti Panagbalin a Napudno
NANGRUGI a maiparangarang ti panagbalin a di napudno sipud pay idiay minuyongan ti Eden. Nupay kasta, ipatpateg latta ti kaaduan a kultura ken kagimongan ti panagbalin a napudno ken matmatanda a dakes ken di matarigagayan ti kinaulbod ken kinakusit. Maipagpannakkel ti pannakaibilang a mapagpiaran. Ngem umad-adu ti mamati a kasapulam ti agbalin a di napudno tapno agbiagka iti moderno a kagimongan. Ania ti makunam iti dayta? Adda kadi pagimbagan ti panagbalin a napudno? Ania a pagalagadan ti mangikeddeng no napudnoka wenno saan?
Tapno maay-ayotayo ti Dios, masapul a napudnotayo iti sao ken iti wagas ti panagbiagtayo. Binalakadan ni apostol Pablo dagiti padana a Kristiano: “Sawenyo ti kinapudno tunggal maysa kadakayo iti padana a tao.” (Efeso 4:25) Kastoy pay ti insurat ni Pablo: “Kayatmi ti agbiag a mapagtalkan [wenno napudno] iti amin a bambanag.” (Hebreo 13:18) Ditay kayat ti agbalin a napudno tapno laeng padayawandatayo dagiti padatayo a tattao. Imbes ketdi, napudnotayo gapu ta raraemen ken kayattayo nga ay-ayuen ti Namarsua kadatayo.
Saanmo nga Ilemmeng ti Kinasiasinom
Iti adu a pagilian, ilemmeng dagiti tattao ti kinasiasinoda tapno makagun-odda iti pagimbagan. Agusarda kadagiti palsipikado a papeles, diploma, ken pakabigbigan tapno di legal a makapanda iti maysa a pagilian wenno makagun-odda iti trabaho wenno saad a saanda met a kualipikado. Dadduma a nagannak palsipikarenda ti sertipiko ti pannakayanak dagiti annakda tapno mabaybayag ti panageskuelada.
Ngem no kayattayo a maay-ayo ti Dios, masapul a ditay mangal-allilaw. Kuna ti Biblia a ni Jehova ket “Dios ti kinapudno” ken namnamaenna a napudno dagidiay nasinged kenkuana. (Salmo 31:5) No kayattayo a mataginayon ti nasinged a relasiontayo ken Jehova, ditay tuladen dagiti ‘tattao a di napudno,’ dagidiay “mangilemmeng iti kinasiasinoda.”—Salmo 26:4.
Gagangay met kadagiti tattao ti mangilibak iti kinapudno no maipasangoda iti posible a pannakadisiplina gapu iti dakes nga aramidda. Uray pay iti kongregasion Kristiano, mabalin a masulisog ti maysa a tao tapno aglibak. Kas pagarigan, iti maysa a kongregasion, maysa nga agtutubo ti nangipudno kadagiti panglakayen nga adda sumagmamano a naaramidna a basol. Nupay kasta, dina inamin ti inaramidna a panagtakaw, nupay adda ebidensia. Kamaudiananna, natakuatan met laeng dayta ket masapul a mailaksid iti kongregasion. Saan aya a naim-imbag nga impudnona la koman ti amin ket natulongan a mangisubli iti napateg a relasionna ken Jehova? Total, kuna ti Biblia: “Dika tagibassiten ti disiplina manipud ken Jehova, saanka met nga agkapuy no ilintegnaka; ta ti ayaten ni Jehova disiplinaenna.”—Hebreo 12:5, 6.
No dadduma, maysa a kabsat a lalaki a mangikagkagumaan a manggun-od iti rebbengen iti kongregasion ti mangilibak kadagiti personal a parikut wenno di nasayaat a kababalinna iti napalabas. Kas pagarigan, no sungbatanna ti aplikasion maipaay iti naisangsangayan a pribilehio, mabalin a saan a kompleto ti sungbatna kadagiti saludsod maipapan iti salun-at ken moral, a pampanunotenna a no ibagana ti pudno mabalin a di makualipikar. Mabalin a kunana, ‘Saanak met a nagulbod.’ Ngem iti dayta nga inaramidna, pudno ngata a dina nagulbodan ti sabsabali? Usigem ti punto iti Proverbio 3:32: “Ti nasikap a tao nakarimrimon a banag ken Jehova, ngem ti kinasingedna adda kadagidiay napalungdo.”
Ti panagbalin a napudno kaipapananna, umuna unay, ti panagbalintayo a napudno iti bagitayo. Masansan a patientayo ti kayattayo a patien imbes a patientayo koma no ania ti umiso ken pudno. Nalaka ti mangpabasol iti sabsabali imbes a ti bagitayo! Kas pagarigan, inkalintegan ni Ari Saul ti panagsukirna babaen ti panangpabasolna iti sabsabali. Nagbanaganna, inikkat ni Jehova kas ari. (1 Samuel 15:20-23) Anian a panagdumada ken Ari David, a nangikararag ken Jehova: “Ti basolko impudnok kenka iti kamaudianan, ket ti biddutko saanko nga inabbongan. Kinunak: ‘Ipudnokto dagiti salungasingko ken Jehova.’ Ket sika pinakawanmo ti biddut dagiti basolko.”—Salmo 32:5.
Mangyeg Kadagiti Bendision ti Panagbalin a Napudno
Ti panagbalin a napudno, wenno saan a napudno, apektaranna ti panangmatmat kenka ti sabsabali. No maammuan dagiti tattao a naglibakka kadakuada iti uray naminsan laeng, saandakan a talken ket narigat a pasublien ti panagtalekda. Iti kasumbangirna, no napudno ken mapagpiaranka, maaddaanka iti reputasion kas maysa a natarnaw a tao, a maikari a pagtalkan. Kasta ti pakasarsaritaan dagiti Saksi ni Jehova. Usigenyo ti sumagmamano a pagarigan.
Naammuan ti direktor ti maysa a kompania nga adu kadagiti empleadona ti agkuskusit iti kompania, isu a kiniddawna ti tulong dagiti polis. Idi naammuanna a nairaman ti maysa a Saksi ni Jehova kadagidiay naaresto, napan iti polis tapno mawayawayaan a dagus ti Saksi. Apay? Agsipud ta ammo ti direktor a mapagpiaran daytoy a trabahador ket awan ti basolna. Nagtalinaed ti Saksi iti trabahona, nupay naikkat ti dadduma. Naragsakan dagiti padana a Saksi, ta ammoda a ti kababalinna ket pakaidayawan ti nagan ni Jehova.
Mapalpaliiw ti naimbag a kababalin. Iti maysa a komunidad idiay Africa, masapul a matarimaan ti rangtay a bumallasiw iti dakkel a kanal ta natakaw ti sumagmamano a tablana. Panggep dagiti agindeg ti agkolekta iti kuarta tapno masukatan dagiti tabla, ngem asino ti talkenda a mangiggem iti pundo? Nagnunummuanda a masapul a maysa a Saksi ni Jehova.
Idi adda riribuk iti politika ken iti nagbabaetan dagiti puli iti maysa a pagilian ti Africa, maysa a Saksi nga accountant iti maysa nga internasional a kompania ti inyakar ti kompaniana ta agpegpeggad ti biagna. Inyurnos ti kompania nga agtrabaho iti adu a bulan iti sabali a pagilian ken bayadanda ti gastosna agingga a sumayaat ti kasasaad. Apay? Agsipud ta di nakikomplot kadagidiay nanggandat a mangkusit iti kompania. Ammo ti mangimatmaton a naan-anay a mapagpiaran daytoy a Saksi. Kayatda kadi a tulongan no ammoda nga isu ket di mapagpiaran?
“Ti nalinteg magmagna iti kinatarnawna,” kuna ti Proverbio 20:7. Natarnaw ti napudno a tao. Saan a pulos nga agkusit wenno mangallilaw iti padana a tao. Saan kadi a kasta ti kayatmo a pakasarsaritaam? Paset ti pudno a panagdayaw ti panagbalin a napudno. Panangiparangarang dayta iti panagayattayo iti Dios ken iti kaarrubatayo. No napudnotayo, ipakpakitatayo a sitatallugodtayo a mangannurot iti prinsipio nga inyebkas ni Jesus: “Amin a bambanag, ngarud, a kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, masapul a kasta met ti aramidenyo kadakuada.”—Mateo 7:12; 22:36-39.
Ti panagbalin a napudno iti amin a gundaway ket mabalin a mangyeg no dadduma iti saan a makaay-ayo a resulta, ngem ti nadalus a konsiensia a resulta ti panagbalin a napudno napatpateg ngem iti aniaman a sakripisio. Inton agangay, iyegnanto ti kasayaatan a gunggona. Iti kinapudnona, di magatadan ti naimbag a relasion ken Jehova. Apay ketdin a dadaelem dayta babaen ti panagbalin a di napudno tapno laeng agtalinaedka a mararaem wenno makagun-od iti pagimbagam? Aniaman ti sarangtentayo a rigat, makapagtalektayo iti kinuna ti salmista: “Naragsak ti nabaneg a lalaki a nangisaad ken Jehova kas talekna ken saan a nangitaliaw ti rupana kadagiti naingar a tattao, wenno uray kadagidiay kumapkappon kadagiti ulbod.”—Salmo 40:4.
[Dagiti Ladawan iti panid 18]
Dagiti pudno a Kristiano saanda a gumatang wenno agusar kadagiti palsipikado a papeles