Naespirituan a Panagbarusbos Bayat ti Kinaubanan
“Dagidiay a naimula iti balay ni Jehova . . . agtultuloydanto pay nga agbarusbos bayat ti kinaubanan.”—SALMO 92:13, 14.
1, 2. (a) Kasano ti masansan a pannakailadawan ti maysa a lakay wenno baket? (b) Ania ti inkari ti Kasuratan mainaig kadagiti epekto ti basol ni Adan?
KINALAKAY ken kinabaket―ania ti ipalagip kenka dagita a sasao? Kuretret a kudil? Nakapsut a panagdengngeg? Nakapuy a tultulang? Wenno maysa kadagiti paset “dagiti makadidigra nga aldaw” a detalyado a nailadawan iti Eclesiastes 12:1-7? Gapuna, masapul a laglagipentayo a ti panaglakay ken panagbaket a dineskribir ti Eclesiastes kapitulo 12 ket saan nga orihinal a panggep ni Jehova a Dios a Namarsua no di ket epekto dayta ti panagbasol ni Adan.―Roma 5:12.
2 Saan met ketdi a lunod ti mismo a panaglakay wenno panagbaket yantangay talaga met nga aglabas ti panawen bayat nga agbibiagtayo. Kinapudnona, ti panagdakkel ken panagmataengan ket matarigagayan a galad iti amin a sibibiag a parsua. Asidegen nga agpatingga ti innem a ribu a tawen a panangdidigra ti basol ken kinaimperpekto a makitkitatayo iti aglawlawtayo, ket amin a natulnog a tattao tagiragsakendanto ti biag sigun iti orihinal a nakaipanggepanna, biag nga awanan iti ut-ot gapu iti panaglakay wenno panagbaket ken ipapatay. (Genesis 1:28; Apocalipsis 21:4, 5) Iti dayta a panawen, “awanto ti agtataeng nga agkuna: ‘Masakitak.’” (Isaias 33:24) Dagiti lallakay ken babbaket agsublida kadagiti aldaw ti ‘kired ti kinaagtutuboda,’ ket dagiti lasagda ‘agbalin a nasalsalibukag ngem iti kinaagtutuboda.’ (Job 33:25) Ngem kabayatanna, masapul nga anusan ti amin a tattao ti kinaimperpekto nga impatawid ni Adan. Kaskasdi, dagiti adipen ni Jehova naparaburanda kadagiti naisangsangayan a wagas bayat a lumaklakay ken bumakbaketda.
3. Kadagiti ania a pamay-an a dagiti Kristiano “agtultuloydanto pay nga agbarusbos bayat ti kinaubanan”?
3 Ipanamnama kadatayo ti Sao ti Dios a “dagidiay a naimula iti balay ni Jehova . . . agtultuloydanto pay nga agbarusbos bayat ti kinaubanan.” (Salmo 92:13, 14) Iti piguratibo a sasao, inladawan ti salmista ti nakapatpateg a kinapudno a dagiti matalek nga adipen ti Dios mabalinda ti agtultuloy a rumang-ay, rumangpaya, ken agbunga iti naespirituan a pamay-an uray no agkapuyen ti pisikal a salun-atda. Paneknekan dayta ti adu a pagarigan iti Biblia ken iti moderno a panawen.
“Saan a Pulos a Limmanglangan”
4. Kasano nga impakita ti baketen a propetisa a ni Anna ti debosionna iti Dios, ken kasano a nagunggonaan?
4 Usigentayo ti propetisa a ni Anna idi umuna a siglo. Iti tawenna a 84, “saan a pulos a limmanglangan idiay templo, a mangipapaay iti sagrado a panagserbi iti rabii ken aldaw buyogen dagiti panagayunar ken ar-araraw.” Kas maysa nga anak ti saan a Levita “iti tribu ni Aser,” saan a mabalin nga agnaed ni Anna idiay templo. Panunotenyo ti sakripisio nga inaramidna tapno inaldaw a makapagserbi idiay templo manipud iti bigat agingga iti rabii! Ngem gapu iti debosionna, sibabaknang a nagunggonaan ni Anna. Naparaburan a makakita iti maladaga a ni Jesus idi impan da Jose ken Maria idiay templo tapno idatagda kenni Jehova sigun iti Linteg. Idi makitana ni Jesus, ‘rinugian ni Anna ti nangipaay ti panagyaman iti Dios ken nagsao maipapan iti ubing kadagidiay amin nga agur-uray iti pannakaispal ti Jerusalem.’—Lucas 2:22-24, 36-38; Numeros 18:6, 7.
5, 6. Kadagiti ania a pamay-an nga ipakpakita ita ti adu a lallakay ken babbaket ti kababalin a kas kenni Anna?
5 Adu a lallakay ken babbaket iti kaaldawantayo ti kas kenni Anna a regular a makigimgimong, sipapasnek a mangyar-araraw iti panagrang-ay ti pudno a panagdayaw, ken sireregta a mangikaskasaba iti naimbag a damag. Maysa a kabsat a nasuroken a 80 ti tawenna ken regular a makigimgimong a kadua ni baketna ti nagkuna: “Nayugalimin ti makigimong. Dimi kayat nga addakami iti sabali a lugar. Kaykayatmi ti makitimpuyog kadagiti agdaydayaw iti Dios. Sadiay a makariknakami iti kinatalged.” Anian a makapabileg nga ulidan para iti isuamin!―Hebreo 10:24, 25.
6 “Ikagumaak ti makiraman iti aniaman a naespirituan nga aktibidad a mabalinko a pakiramanan.” Dayta ti kalat ni Jean, maysa a Kristiano a balo nga agtawen iti nasurok a 80. “Siempre, adda dagiti tiempo a naladingitak,” intuloyna, “ngem apay koma nga agladingit dagiti gagayyemko gapu laeng ta naladingitak?” Sirarag-o nga inyebkasna ti ragsakna a nagpasiar kadagiti sabali a pagilian tapno makiraman kadagiti okasion a makapabileg iti espiritualidad. Iti nabiit pay a panagbiahena, kinunana kadagiti kakaduana, “Huston dagiti napasiartayo; kayatko met ti mangasaba!” Nupay dina ammo ti pagsasao iti dayta a lugar, natukay ni Jean ti interes dagiti tattao iti mensahe ti Biblia. Malaksid iti dayta, mano a tawenen a tumultulong ni Jean iti maysa a kongregasion nga agkasapulan iti saranay, nupay agkalikagum dayta iti panagsursurona iti baro a lenguahe ken panagbiahena iti dua nga oras a mapan ken agawid manipud kadagiti gimong.
Panagtalinaed nga Aktibo ti Isip
7. Bayat ti kinalakayna, kasano nga inyebkas ni Moises ti tarigagayna a rumang-ay ti relasionna iti Dios?
7 Umad-adu ti kapadasan iti biag bayat ti panaglabas ti tiempo. (Job 12:12) Ngem saan a kanayon a kakuyog ti panaglakay ken panagbaket ti naespirituan a panagrang-ay. Gapuna, imbes nga agpannuray lattan kadagiti pannakaammo a nagun-od kadagiti napalabas, ikagumaan dagiti nasungdo nga adipen ti Dios ti agtultuloy a ‘rumang-ay iti adal’ bayat ti panaglabas ti panawen. (Proverbio 9:9) Agtawen ni Moises iti 80 idi isu ket dinutokan ni Jehova. (Exodo 7:7) Kadagidi a panawen, maibilang a saan a gagangay ti kasta a kapaut ti biag, kas ipamatmat ti insuratna: “Kadakuada met laeng pitopulo a tawen dagiti aldaw ti tawtawenmi; ket . . . gapu iti naisangsangayan a kinabileg walopuloda a tawen.” (Salmo 90:10) Kaskasdi, saan a pinanunot ni Moises nga isu ket lakay unayen tapno agadal. Kalpasan ti dinekdekada a panagserbina iti Dios, a tinagiragsakna ti adu a pribilehio ken imbaklayna dagiti nadagsen nga annongen, impakaasi ni Moises kenni Jehova: “Ipakaammom kaniak, pangngaasim, ti daldalanmo, iti kasta maam-ammoka.” (Exodo 33:13) Agtultuloy a tinarigagayan ni Moises a rumang-ay ti relasionna kenni Jehova.
8. Kasano a pinagtalinaed ni Daniel nga aktibo ti isipna uray agtawen idin iti nasurok a 90, ket ania dagiti resultana?
8 Ni propeta Daniel, a nalabit nasurok a 90 idin ti tawenna, agtultuloy a sinukimatna dagiti nasantuan a sursurat. Dagiti natarusanna iti panangadalna “kadagiti libro”—a nalabit pakairamanan ti Levitico, Isaias, Jeremias, Oseas, ken Amos—ti nangtignay kenkuana a sipapasnek nga agkararag kenni Jehova. (Daniel 9:1, 2) Nasungbatan dayta a kararagna babaen kadagiti naipaltiing nga impormasion maipapan iti iyaay ti Mesias ken ti masakbayan ti nasin-aw a panagdayaw.—Daniel 9:20-27.
9, 10. Ania ti inaramid ti dadduma tapno agtultuloy nga aktibo ti isipda?
9 Kas kada Moises ken Daniel, mapagtalinaedtayo nga aktibo ti isiptayo babaen ti panangipamaysatayo iti dayta kadagiti naespirituan a bambanag agingga iti kabaelantayo. Kasta ti ar-aramiden ti adu. Ni Worth, maysa a Kristiano a panglakayen nga agtawen iti nasurok a 80, ikagkagumaanna nga adalen dagiti kabbaro a naespirituan a taraon nga ipapaay “ti matalek ken masirib nga adipen.” (Mateo 24:45) Kunana, “Ipatpategko unay ti kinapudno, ket magagaranak a makakita iti in-inut a panaglawag ti kinapudno.” (Proverbio 4:18) Kasta met ni Fred, a nangbusbos iti nasurok nga 60 a tawen iti amin-tiempo a ministerio. Nakitana a makapabileg iti espiritualidadna no isaritana kadagiti kakabsat ti maipapan iti Biblia. “Masapul a kanayon a sipapanunotak iti Biblia,” kinunana. “No kanayon a sipapanunotka iti Biblia―kayatna a sawen, adda pategna kenka―ken no mainaigmo dagiti maad-adalmo ‘iti pagtuladan a makapasalun-at a sasao,’ iti kasta saanmonto a matmatan dagita a basta impormasion laeng. Imbes ketdi, makitam a kada impormasion buklenda ti maysa a nalawag a ladawan.”―2 Timoteo 1:13.
10 No lumakay wenno bumaket ti maysa, dina kayat a sawen a dinan mabalin ti agsursuro iti baro ken narigat nga ideya. Adda dagiti tattao nga agtawen iti nasurok nga 60, 70, ken 80 pay ketdi ngem nasursuroda latta ti agsurat ken agbasa wenno nakaadalda pay ketdi kadagiti baro a lenguahe. Naaramidan dayta ti dadduma a Saksi ni Jehova gapu iti tarigagayda a mangiranud iti naimbag a damag kadagiti nadumaduma a puli. (Marcos 13:10) Dandani agtawen iti 70 ni Harry ken ti asawana idi inkeddengda ti tumulong iti teritoria a Portugues ti pagsasaona. Kinunana: “Aminentayo a narigrigat nga itungpal ti maysa nga annongen bayat a lumaklakay ti maysa.” Ngem buyogen ti panagregget ken anus, nabaelanda ti mangikondukta kadagiti panagadal iti Biblia iti Portugues. Adu a tawenen nga agpalpalawag ni Harry iti Portugues kadagiti kombension distrito.
11. Apay a nasayaat nga usigen ti magapgapuanan dagiti matalek a lallakay ken babbaket?
11 Siempre, saan a kabaelan nga ibaklay ti dadduma dagiti kasta nga annongen gapu iti salun-at wenno kasasaadda. Apay ngarud a nasayaat latta nga usigen ti magapgapuanan ti dadduma a nataenganen? Saan a tapno maiparikna kadatayo a masapul nga agpapada ti magapuanantayo. Imbes ketdi, maigapu dayta iti kababagas ti surat ni apostol Pablo kadagiti Hebreo a Kristiano maipapan kadagiti matalek a papanglakayen iti kongregasion: “Bayat nga ut-utobenyo ti pagbanagan ti kababalinda tuladenyo ti pammatida.” (Hebreo 13:7) No utobentayo ngamin ti kinaregta dagiti nataengan, mapabilegtayo a mangtulad iti natibker a pammati a mangtigtignay kadakuada nga agtultuloy nga agserbi iti Dios. Iti panangilawlawagna no ania ti mangtigtignay kenkuana, kinuna ti agtawenen iti 87 a ni Harry, “Kayatko a busbosen a nainsiriban ti nabatbati a tawen ti biagko tapno ad-adda a maaramatnak ni Jehova agingga a kabaelak.” Iti biang ni Fred a nadakamat itay, mangyeg iti dakkel a pannakapnek ti panangibaklayna iti annongenna iti Bethel. Kunana, “Masapul nga ammuem no ania ti kasayaatan a pamay-an a mapagserbiam ni Jehova ket salimetmetam dayta.”
Nasungdo iti Laksid Dagiti Agbaliwbaliw a Kasasaad
12, 13. Kasano nga impakita ni Barzillai ti nadiosan a debosionna iti laksid dagiti nagbalbaliw a kasasaadna?
12 Mangparigat dagiti pisikal a panagbalbaliw. Nupay kasta, mabalin latta nga iparangarang ti nadiosan a debosion iti laksid dagita a panagbalbaliw. Maysa a mapagwadan iti daytoy a banag isu ti Galaadita a ni Barzillai. Uray idi agtawen iti 80, naisangsangayan ti panangsangailina kada David ken iti buyotna, nga impaayanna ida kadagiti taraon ken pagdagusan bayat ti iyaalsa ni Absalom. Iti panagsubli ni David ken ti buyotna idiay Jerusalem, intulod ida ni Barzillai agingga iti Karayan Jordan. Ni David inawisna ni Barzillai nga agbalin a maysa kadagiti opisial iti palasiona. Ania ti sungbat ni Barzillai? “Agtawenak iti walopulo ita nga aldaw. . . . Maramanan aya ti adipenmo ti kinnanko ken ti ininumko, wenno maimdengak pay aya ti timek ti lallaki wenno babbai a kumakanta? . . . Adtoy ni adipenmo a Kimham. Palubosam a makipagballasiw iti apok nga ari; ket aramidem kenkuana no ania ti naimbag kadagita matam.”—2 Samuel 17:27-29; 19:31-40.
13 Iti laksid ti nagbalbaliw a kasasaadna, inaramid ni Barzillai ti kabaelanna a mangsuportar iti ari a dinutokan ni Jehova. Nupay binigbigna a kimmapuyen ti sentido ti panagraman ken panagdengngegna, saan a nasakit ti nakemna. Imbes ketdi, impabus-oyna kenni Kimham ti naparaburan a saad a naitukon kenkuana. Iti kasta, impakita ni Barzillai ti pudno a katataona. Kas kenni Barzillai, adu a nataenganen ita ti napabus-oy ken naparabur. Ar-aramidenda ti kabaelanda a mangsuportar iti pudno a panagdayaw, ta ammoda a “babaen iti kakasta a sakripisio maay-ayo a naan-anay ti Dios.” Talaga a bendision dagiti nasungdo nga adda iti nagtetengngaantayo!—Hebreo 13:16.
14. Kasano a ti pannakadakamat ti kinalakay ni David parayrayenna ti kaipapanan dagiti sasao a nairekord iti Salmo 37:23-25?
14 Nupay namin-adu a nagbalbaliw ti kasasaad ni David bayat ti panaglabas ti panawen, saan a pulos a bimmaaw ti panagtalekna nga aywanan ni Jehova dagiti nasungdo nga adipenna. Iti arinunos ti panagbiagna, pinutar ni David ti kanta a pagaammo ita kas Salmo 37. Darepdepenyo a madama nga agmennamenna ni David, buyogen ti arpana a kankantaenna dagitoy a liriko: “Babaen ken Jehova naisagana dagiti mismo nga addang ti maysa a nabaneg a lalaki, ket iti dalanna Isu maragsakan. Nupay isu mabalin a matuang, saanto a mapadso, ta ti imana sarsaranayen ni Jehova. Maysaak idi nga agtutubo, kasta met a limmakayakon, ket kaskasdi a saanak a nakakita iti asinoman a nalinteg a naan-anay a nabaybay-an, wenno uray dagiti putotna nga agsapsapul iti tinapay.” (Salmo 37:23-25) Nakita ni Jehova a nasaysayaat a madakamat ti kinalakay ni David iti daytoy a naipaltiing a salmo. Ad-adda a pinarayrayna ti kaipapanan dagitoy a napasnek a sasao!
15. Apay a ni apostol Juan ket nasayaat nga ulidan ti panagtalinaed a matalek iti laksid dagiti agbaliwbaliw a kasasaad ken panaglakay?
15 Ni apostol Juan ti sabali pay nga ulidan ti panagtalinaed a matalek iti laksid dagiti nagbalbaliw a kasasaad ken panaglakay. Kalpasan ti dandani 70 a tawen a panagserbina iti Dios, naidestiero ni Juan iti isla ti Patmos “gapu iti panagsao maipapan iti Dios ken panangsaksi ken Jesus.” (Apocalipsis 1:9) Kaskasdi, saan a nagpatingga ti trabahona. Kinapudnona, amin a libro ti Biblia nga insurat ni Juan ket naisurat bayat ti maud-udi a paset ti biagna. Bayat ti kaaddana idiay Patmos, naipalgak kenkuana dagiti makapikapik a sirmata iti Apocalipsis, a siaannad nga insuratna. (Apocalipsis 1:1, 2) Sigun iti kaaduan a pannakaammo, nawayawayaan ni Juan bayat ti panagturay ni Emperador Nerva iti Roma. Kalpasanna, idi agarup 98 K.P., nalabit idi agtawen iti 90 wenno 100, insurat ni Juan ti Ebanghelio ken ti tallo a babassit a libro a naipanagan kenkuana.
Di Agbalbaliw a Rekord ti Panagibtur
16. Kasano a dagidiay naapektaran ti panagsaoda maipakitada latta ti debosionda kenni Jehova?
16 Nagduduma ti limitasiontayo. Kas pagarigan, adda dagidiay naapektaran ti abilidadda a makikomunikar. Nupay kasta, malaglagipda latta dagiti panawen a tinagiragsakda ti ayat ken di kaikarian a kinamanangngaasi ti Dios. Nupay naapektaranen ti panagsaoda, iti pusoda ibagbagada kenni Jehova: “Anian a panagayatko iti lintegmo! Iti intero nga agmalem isu dayta ti pakaseknak.” (Salmo 119:97) Ammo ni Jehova no siasino dagidiay “mangpampanunot iti naganna,” ken ammona a naidumada iti kaaduan a tattao a di mangikankano kadagiti pagalagadanna. (Malakias 3:16; Salmo 10:4) Anian a makaliwliwa a maammuan a kaay-ayo ni Jehova no makitana nga adda panagmennamenna ti pusotayo!―1 Cronicas 28:9; Salmo 19:14.
17. Ania a naisangsangayan a banag ti nagun-od dagiti nabayagen nga agserserbi kenni Jehova?
17 Saantay met a liplipatan a dagidiay simamatalek a nagserbi kenni Jehova iti manon a dekada nakagun-odda iti maysa a banag a pudno a naisangsangayan ken saan a maragpat iti sabali a pamay-an―maysa a di agkupas a rekord ti panagibtur. Kinuna ni Jesus: “Babaen ti panagibturyo magun-odanyonto dagiti kararuayo.” (Lucas 21:19) Kasapulan ti panagibtur tapno magun-od ti biag nga agnanayon. Kadakayo a nagbiag a nasungdo ken ‘nangaramid iti pagayatan ti Dios,’ manamnamayo nga awatenyonto “ti kaitungpalan ti kari.”—Hebreo 10:36.
18. (a) Ania ti ipatpateg ni Jehova maipapan kadagiti nataenganen? (b) Ania ti usigentayo iti sumaganad nga artikulo?
18 Ipatpateg ni Jehova dagiti amin-kararua a panagserbiyo kasanoman kaadu wenno kabassit dayta. Aniaman ti mapasamak iti ‘kinatao iti ruar’ bayat ti panaglakay, mabalin a mapabaro iti inaldaw ‘ti kinatao iti uneg.’ (2 Corinto 4:16) Awan duadua nga ipatpateg ni Jehova ti nagapuananyo kadagiti naglabas, ngem nalawag nga ipatpategna met ti magapgapuananyo iti agdama maipaay iti naganna. (Hebreo 6:10) Iti sumaganad nga artikulo, usigentayo ti dakkel nga epekto ti kasta a kinamatalek.
Ania ti Sungbatyo?
• Ania a nasayaat nga ulidan ti impasdek ni Anna kadagiti nataengan a Kristiano ita?
• Apay a saan a kanayon a makaapektar ti edad iti mabalin a magapuanan ti maysa?
• Kasano nga agtultuloy a maipakita dagiti nataenganen ti nadiosan a debosionda?
• Ania ti panangmatmat ni Jehova iti serbisio nga ipapaay kenkuana dagiti lallakay ken babbaket?
[Ladawan iti panid 23]
Natarusan ni lakayen a Daniel ti kapaut ti pannakaidestiero ti Juda babaen “kadagiti libro”
[Dagiti Ladawan iti panid 25]
Adu a lallakay ken babbaket ti mapagwadan gapu iti regular a pannakigimong, naregta a panangasaba, ken gagarda nga agsursuro