Suruanyo Dagiti Annakyo nga Ayatenda ni Jehova

“Kas kadagiti pana iti ima ti nabileg a lalaki, kasta ti annak ti kinaagtutubo.”​—SALMO 127:4.

1, 2. Kasano a mayasping dagiti annak “kadagiti pana iti ima ti nabileg a lalaki”?

AGSAGSAGANA ti maysa a pumapana. Ikabilna ti pana iti linas ti bai, sa sipipigsa nga ibiatna dayta. Nupay agpuersa, sirigenna a naimbag ti puntiriana sana ibbatan ti pana! Maipunta ngata ti pana iti puntiria? Adda sumagmamano a makaapektar iti dayta, agraman ti kinasigo ti pumapana, ti epekto ti angin, ken ti kasasaad ti pana.

² Ni Ari Solomon inyarigna dagiti annak kas “kadagiti pana iti ima ti nabileg a lalaki.” (Salmo 127:4) Usigentayo no kasano a mayaplikar daytoy nga ilustrasion. Apagbiit laeng a tenglen ti pumapana ti sibibiat a panana sana ibbatan tapno mapuntaanna ti puntiriana. Umasping iti dayta, ababa laeng ti panawen dagiti nagannak a mangyukuok kadagiti annakda iti naimpusuan a panagayat kenni Jehova. Kalpasan ti sumagmamano laeng a tawen, dagiti annak dumtengdanto iti edad a kabaelandan ti agdesision a bukbukodda. (Mateo 19:5) Mapuntaandanto ngata ti puntiria​—kayatna a sawen, itultuloyto ngata dagiti annak nga ayaten ken pagserbian ti Dios inton dadakkeldan? Nagduduma a banag ti makaapektar iti dayta: ti kinasigo dagiti nagannak a mangisuro, ti aglawlaw a pangpadakkelan kadagiti annak, ken ti panagtignay ti ubing iti pannakasanayna. Usigentayo a naimbag ti tunggal maysa kadagitoy. Umuna, usigentayo ti sumagmamano a kababalin ti nasigo a nagannak.

Makaipaay iti Nasayaat nga Ulidan Dagiti Nasigo a Nagannak

3. Apay a masapul a nabuyogan iti aramid ti isursuro dagiti nagannak?

³ Nasayaat a tuladen dagiti nagannak ti ulidan ni Jesus gapu ta nabuyogan iti aramid dagiti sursurona. (Juan 13:15) Kasta met a kinondenarna dagiti Fariseo ta nalaingda laeng nga agsao ngem awananda met iti aramid. (Mateo 23:3) Tapno maguyugoy dagiti annak a mangayat kenni Jehova, masapul a makitada nga ar-aramiden dagiti nagannak ti isursuroda. No kasano nga awan serserbi ti bai no awan linasna, awan met serserbi dagiti sasao no saan a nabuyogan dayta iti aramid.​—1 Juan 3:18.

4. Ania dagiti saludsod a nasken nga imtuoden dagiti nagannak kadagiti bagbagida, ken apay?

⁴ Apay a nakapatpateg ti ulidan dagiti nagannak? No kasano a dagiti adulto masursuroda nga ayaten ti Dios babaen ti panangtuladda iti ulidan ni Jesus, dagiti annak masursuroda met nga ayaten ni Jehova babaen ti panangtuladda iti nasayaat nga ulidan dagiti nagannakda. Mabalin a bumileg ti ubing wenno ‘madadael dagiti makagunggona nga ugalina’ depende iti kita dagiti kakaduana. (1 Corinto 15:33) Iti kaaduan a paset ti panagbiag ti ubing, nangnangruna kabayatan dagiti umuna a tawtawen ti panagdakkelna, dagiti nagannakna ti kasingedan ken kadakkelan ti impluensia kenkuana. Ngarud, nasken nga imtuoden dagiti nagannak iti bagbagida: ‘Ania a kitaak a kadua? Ti kadi ulidanko paregtaenna ti anakko a mangsukay kadagiti makagunggona nga aktibidad? Ania ti ipakpakitak nga ulidan no maipapan kadagiti napateg a bambanag kas iti panagkararag ken panagadal iti Biblia?’

Dagiti Nasigo a Nagannak Agkararagda a Kadua Dagiti Annakda

5. Ania ti masursuro dagiti annak iti kararag dagiti nagannakda?

⁵ Adu ti masursuro dagiti annakyo maipapan ken Jehova bayat nga umim-imdengda kadagiti kararagyo. Ania ngata ti masursuroda no mangngegda ti panagyamanyo iti Dios babaen ti kararag sakbay ti pannangan ken no mangidaulokayo iti kararag sakbay ti panagadal iti Biblia? Mabalin a mabigbigda a ni Jehova ti mangipapaay kadagiti material a kasapulantayo​—banag a pagyamanantayo kenkuana​—ken isu ti mangisursuro kadatayo kadagiti naespirituan a kinapudno. Napateg dagitoy nga adal.​—Santiago 1:17.

6. Ania ti mabalin nga aramiden dagiti nagannak tapno maipariknada kadagiti annakda a maseknan ni Jehova kadakuada kas indibidual?

⁶ No agkararagkayo a kadua ti pamiliayo saan laeng a no panawen ti pannangan ken sangapamiliaan a panagadal iti Biblia, ken no dakamatenyo dagiti espesipiko a bambanag a mangapektar kadakayo ken iti pamiliayo no makipagkararagkayo kadakuada, dakdakkel ti magapuananyo. Dayta ti mangiparikna kadagiti annakyo a paset ti pamiliayo ni Jehova ken ipatpategnakayo kas indibidual. (Efeso 6:18; 1 Pedro 5:6, 7) Kuna ti maysa nga ama: “Sipud pannakaipasngayna, kaduamin nga agkararag ti anakmi. Bayat a dumakdakkel, inramanmi kadagiti kararagmi ti maipapan iti maitutop a pannakilangen, agraman ti dadduma pay a bambanag a mangapektar kenkuana. Sakbay a nakiasawa, awan ti aldaw a dimi kadua ti balasangmi a nagkararag.” Apay a diyo padasen ti agkararag a kadua dagiti annakyo iti inaldaw? Ania ti mabalinyo nga aramiden tapno matmatanda a kas Gayyemda ni Jehova, a saan laeng a mangipapaay iti material ken naespirituan a kasapulan no di ket maseknan met iti rikriknada?​—Filipos 4:6, 7.

7. Ania ti masapul nga ammuen dagiti nagannak tapno agbalin nga espesipiko dagiti kararagda?

⁷ Siempre, masapul nga ammuenyo no ania ti mapaspasamak iti biag ti anakyo tapno ammoyo no ania ti espesipiko nga ikararagyo. Imutektekanyo ti komento ti maysa nga ama a nangpadakkel iti dua nga annakna: “No agngudon ti tunggal lawas, iyimtuodko iti bagik daytoy dua a saludsod: ‘Ania ti pakaseknan dagiti annakko iti daytoy a lawas? Ken ania dagiti naimbag a bambanag a napasamak kadakuada?’” Dakayo a nagannak, apay a diyo padasen nga iyimtuod iti bagiyo dagita a saludsod ket kalpasan a masungbatanyo, iramanyo dagita no agkararagkayo a kadua dagiti annakyo? Iti kasta, saanyo laeng a masursuruan ida nga agkararag kenni Jehova​—ti Managdengngeg iti kararag​—no di ket masursuruanyo pay ida a mangayat kenkuana.​—Salmo 65:2.

Dagiti Nasigo a Nagannak Iparegtada ti Makagunggona a Panagadal

8. Apay a dagiti nagannak nasken a tulonganda dagiti annakda a mangyugali iti panagadal iti Sao ti Dios?

⁸ Kasano a ti panangmatmat ti nagannak iti panagadal iti Biblia impluensiaanna ti relasion ti maysa nga anak iti Dios? Tapno lumagda ken agpaut ti maysa a relasion, saan laeng koma nga agsasarita dagiti maseknan no di ket umimdengda pay iti maysa ken maysa. Ti maysa a pamay-an a makapagimdengtayo ken Jehova ket babaen ti panagadaltayo iti Biblia iti tulong dagiti publikasion nga ipapaay ‘ti matalek nga adipen.’ (Mateo 24:45-47; Proverbio 4:1, 2) Ngarud, tapno matulonganda dagiti annakda a maaddaan iti napaut, naayat a relasion kenni Jehova, nasayaat a dagiti nagannak paregtaenda dagiti annakda nga iyugalida ti panagadal iti Sao ti Dios.

9. Kasano a matulongantayo dagiti annaktayo a maaddaan iti regular a panagadal iti Biblia?

⁹ Kasano a matulongantayo dagiti annaktayo a maaddaan iti regular a panagadal iti Biblia? Ti ulidanyo kas nagannak ti kasayaatan a mausaryo a mangisuro. Makita kadi dagiti annakyo a naragsakkayo tunggal agadal ken agbasakayo a personal iti Biblia? Pudno okupadokayo a mangas-asikaso kadagiti annakyo, ken mabalin a narigatyo a maiwayaan ti agbasa ken agadal. Ngem isaludsodyo iti bagiyo, ‘Kanayon kadi a makitkitadak dagiti annakko nga agbuybuya iti telebision?’ No kasta, mabalinmo kadi nga iwayaan ti personal a panagadal tapno makaipasdekka iti nasayaat nga ulidan?

10, 11. Apay a nasken a regular nga idauluan dagiti nagannak ti sangapamiliaan a panagadal iti Biblia?

¹⁰ Ti sabali pay a praktikal a pamay-an a masursuruanyo dagiti annakyo a dumngeg kenni Jehova ket babaen ti regular a panagsasarita ti pamiliayo maipapan iti Biblia. (Isaias 30:21) Ngem mabalin nga iyimtuod ti dadduma, ‘Apay a kasapulan pay laeng ti panagadal ti pamilia no regular met a makigimgimong dagiti annak a kadua dagiti dadakkelda?’ Adda ngamin sumagmamano a nasayaat a rason. Dagiti nagannak ti kangrunaan a nangitalkan ni Jehova iti annongen a mangisuro kadagiti annakda. (Proverbio 1:8; Efeso 6:4) Babaen ti sangapamiliaan a panagadal iti Biblia, masursuro dagiti annak a ti panagdayaw ket saan a maysa a ritual a maar-aramid laeng iti publiko, no di ket paset dayta ti inaldaw a panagbiag ti pamilia.​—Deuteronomio 6:6-9.

¹¹ Maysa pay, no nasayaat ti pannakaikondukta ti panagadal ti pamilia, maaddaan dagiti nagannak iti gundaway a mangammo iti panangmatmat dagiti annakda maipapan iti naespirituan ken moral a bambanag. Kas pagarigan, no ubbing pay dagiti annakda, mabalin nga usaren dagiti nagannak ti libro nga Agsursuroka iti Naindaklan a Mannursuro.a Iti dandani amin a parapo daytoy a katulongan ti panagadal iti Biblia, makiddaw kadagiti ubbing nga iyebkasda ti kapanunotanda iti topiko a mapagsasaritaan. Dagiti nagannak matulonganda dagiti annakda a mangusar iti abilidadda a “mangilasin agpadpada iti umiso ken di umiso” no dagiti teksto a nadakamat iti libro aramatenda a makirinnason kadagiti annakda.​—Hebreo 5:14.

12. Kasano nga ibagay dagiti nagannak ti panagadal ti pamilia sigun iti kasapulan dagiti annakda, ken ania ti napadasanyo nga epektibo?

¹² Bayat a dumakdakkel dagiti annakyo, ibagayyo ti panagadal sigun iti kasapulanda. Imutektekanyo no kasano a nakirinnason ti maysa nga agassawa kadagiti annakda a tin-edyer maipapan iti kiddawda a tumabuno iti pasala iti eskuelaan. Kuna ti ama: “Imbagami kadagiti annakmi nga iti sumaruno a panagadal ti pamiliami, dakami nga agassawa ti agakto kas annak, ket dagiti babbalasangmi ti agakto kas nagannak. Kumporme kadakuada ti agakem kas Ama wenno Ina, ngem masapul nga agtinnulongda nga agsukimat maipapan iti topiko tapno makaipaayda iti balakad mainaig iti pasala iti eskuelaan.” Ania ti nagbanaganna? “Nasdaawkami iti kinamanakem dagiti babbalasangmi (iti akemda kas nagannak) idi inlawlawagda kadakami (kas annakda) dagiti naibatay iti Biblia a rason no apay a di nainsiriban ti dumar-ay kadagiti pasala,” intuloy ti ama. “Ti maysa pay a nagsiddaawanmi ket dagiti insingasingda a nasaysayaat nga aramiden ngem iti itatabuno kadagiti kasta nga aktibidad. Dagitoy ti nangted kadakami iti naun-uneg a pannakaawat iti pampanunoten ken tarigagayda.” Talaga a kasapulan ti anus ken kinalaing nga agpanunot iti pamay-an tapno mataginayon a regular ken makaisuro ti panagadal ti pamilia, ngem makagunggona dayta.​—Proverbio 23:15.

Pagbalinen a Natalna ti Sangakabbalayan

13, 14. (a) Kasano a dagiti nagannak mapagbalinda a natalna ti sangakabbalayanda? (b) Ania ti pagsayaatanna no admitiren ti nagannak dagiti pagbiddutanda?

¹³ Dakdakkel ti posibilidad a mapuntaan ti pumapana ti puntiriana no sirigenna dayta ken ibiatna ti pana iti sidong ti natalinaay nga aglawlaw. Umasping iti dayta, dakdakkel ti posibilidad a masursuro dagiti annak nga ayaten ni Jehova no pagbalinen dagiti nagannak a natalna ti sangakabbalayanda. “Ti bunga ti kinalinteg naimula ti bin-ina iti sidong dagiti natalna a kasasaad maipaay kadagidiay agar-aramid ti talna,” insurat ni Santiago. (Santiago 3:18) Kasano a pagbalinen dagiti nagannak a natalna ti sangakabbalayanda? Masapul a taginayonen ti agassawa ti nasinged a relasionda. No ay-ayaten ken raraemen ti agassawa ti maysa ken maysa, ad-adda a maisuroda dagiti annakda a mangayat ken mangraem kadagiti sabsabali, agraman kenni Jehova. (Galacia 6:7; Efeso 5:33) Mangyeg iti talna ti ayat ken panagraem. No natalna ti relasion ti agassawa, nalaklakada a tamingen dagiti di pagkinnaawatan a tumaud iti uneg ti pamilia.

¹⁴ Siempre, awan ti perpekto a pamilia ditoy daga, no kasano nga awan met ti perpekto a pagassawaan. Adda dagiti gundaway a saan a maiparangarang dagiti nagannak ti bunga ti espiritu no makilangenda kadagiti annakda. (Galacia 5:22, 23) No mapasamak dayta, ania ti rumbeng nga aramiden dagiti nagannak? No aminenda ti nagbiddutanda, maksayan ngata ti panagraem ti anakda kadakuada? Usigenyo ti ulidan ni apostol Pablo. Isu ket ibilang ti adu kas naespirituan nga amada. (1 Corinto 4:15) Ngem sipaprangka nga inadmitirna a makaaramid met kadagiti biddut. (Roma 7:21-25) Kaskasdi, imbes a maksayan ti panagraemtayo kenkuana, ad-adda a raementayo ni Pablo gapu iti panagbalinna a napakumbaba ken napudno. Iti laksid dagiti pagkapuyanna, sikokompiansa nga insurat ni Pablo iti kongregasion idiay Corinto: “Agbalinkayo a tumutulad kaniak, kas met iti panangtuladko ken Kristo.” (1 Corinto 11:1) No admitirenyo dagiti pagbiddutanyo, nalaklakada met a palabsen ti kamaliyo.

15, 16. Apay a dagiti nagannak rumbeng a sursuruanda dagiti annakda a mangayat kadagiti kapammatiantayo, ken kasanoda a maaramid daytoy?

¹⁵ Ania pay ti mabalin nga aramiden dagiti nagannak tapno matulonganda dagiti annakda a mangparayray iti panagayatda ken Jehova? Insurat ni apostol Juan: “No ti asinoman kunaenna: ‘Ay-ayatek ti Dios,’ ket kaskasdi a gurguraenna ni kabsatna, isu ket naulbod. Ta ti saan nga agayat iti kabsatna, a nakitana, saanna a mabalin nga ayaten ti Dios, a saanna a nakita.” (1 Juan 4:20, 21) Ngarud, no sanayenyo dagiti annakyo a mangayat kadagiti Kristiano a kakabsatda, isursuroyo met ida a mangayat iti Dios. Nasayaat nga iyimtuod dagiti nagannak iti bagida, ‘Makaparegta kadi wenno mangbabalaw dagiti komentok maipapan iti kongregasion?’ Kasanoyo a maammuan ti sungbat? Imdenganyo a naimbag no ania ti komento dagiti annakyo maipapan kadagiti gimong ken kadagiti kameng ti kongregasion. Mabalin ngamin nga iyanninaw dagiti komento dagiti annakyo no ania ti panangmatmatyo.

¹⁶ Ania ti mabalin nga aramiden dagiti nagannak tapno matulonganda dagiti annakda a mangayat kadagiti kapammatiantayo? Ni Peter, ama ti dua a tin-edyer, kinunana: “Sipud pay kinaubing dagiti annakmi, kanayon a mangaw-awiskami kadagiti kakabsat a nataengan iti naespirituan tapno makipangan ken makilangen kadakami iti pagtaenganmi, ket maragragsakankami a mangaramid iti dayta. Dimmakkel dagiti annakmi a kadua dagiti mangay-ayat ken Jehova, ken nakitada a ti panagserbi iti Dios ket naragsak a wagas ti panagbiag.” Ni Dennis, ama ti lima a babbai, kunana, “Parparegtaenmi dagiti annakmi a makigayyemda kadagiti natataengan a payunir iti kongregasion. No posible, sangailienmi dagiti agdaldaliasat a manangaywan ken dagiti assawada.” Mangar-aramidkayo kadi iti pamay-an tapno matulonganyo dagiti annakyo a mangibilang iti kongregasion kas paset ti pamiliayo?​—Marcos 10:29, 30.

Ti Rebbengen ti Anak

17. Ania ti masapul nga ikeddeng dagiti annak inton agangay?

¹⁷ Sublianantayo manen ti ilustrasion maipapan iti pumapana. Nupay nasigo, kasla imposible a mapuntaanna ti puntiriana no killo wenno tiritir ti panana. Siempre, ikagumaan dagiti nagannak a lintegen ti pana, no ar-arigen, babaen ti panangikagumaanda a mangatur iti di umiso a panagpampanunot ti anakda. Ngem inton agangay, dagiti annak ti mangikeddeng para iti bagida no ipalubosda a ti lubong ti mangimpluensia kadakuada wenno ipalubosda a ni Jehova ti “mangilinteg kadagiti danada.”​—Proverbio 3:5, 6; Roma 12:2.

18. Kasano a ti pangngeddeng ti maysa nga anak apektaranna dagiti sabsabali?

¹⁸ Nupay dagiti nagannak ti addaan iti nadagsen a responsabilidad a mangpadakkel kadagiti annakda iti “disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova,” ti anak ti mangikeddeng inton agangay no ania ti kayatna a pagbalinan. (Efeso 6:4) Ngarud, dakayo nga annak iyimtuodyo iti bagiyo, ‘Awatek kadi ti naayat a panangsanay dagiti nagannakko?’ No aramidenyo dayta, pilpilienyo ti kasayaatan a wagas ti panagbiag. Maparagsakyo iti kasta unay dagiti nagannakyo. Kangrunaan iti amin, maparagsakyo ti puso ni Jehova.​—Proverbio 27:11.

[Footnote]

Malagipyo Kadi?

• Kasano a makaipaay dagiti nagannak iti nasayaat nga ulidan no maipapan iti panagkararag ken panagadal iti Biblia?

• Kasano a mapagbalin dagiti nagannak a natalna ti sangakabbalayanda?

• Ania ti masapul nga ikeddeng dagiti annak ken ania ti epekto dayta kadagiti sabsabali?

[Ladawan iti panid 28]

Mapagwadannakayo kadi ti anakyo no maipapan iti personal a panagadal?

[Ladawan iti panid 29]

Ti natalna a sangakabbalayan mangyeg iti kinaragsak