No Apay nga Agtultuloy ti Kinadakes

SIGUN iti Biblia, “ni Jehova [a Dios ket] nalinteg iti amin a daldalanna.” (Salmo 145:17; Apocalipsis 15:3) Kinuna met ni mammadto a Moises maipapan kenkuana: “Naan-anay ti aramidna, ta amin a daldalanna kinahustisia. Maysa a Dios ti kinamatalek, a kenkuana awan ti di kinahustisia; isu nalinteg ken napalungdo.” (Deuteronomio 32:4) Dakamaten pay ti Santiago 5:11 a “ni Jehova nadungngo unay iti panagayat ken naasi.” Ngarud, saan a basol ti Dios ti kaadda ti kinadakes ket saan met nga isu ti makinggapuanan iti dayta.

Insurat ni adalan a Santiago: “No adda iti sidong ti pannakasuot, awan koma ti agkuna: ‘Susuotennak ti Dios.’ Ta iti dakes a bambanag saan a mabalin a suoten ti Dios ket isu saanna met a suoten ti asinoman.” (Santiago 1:13) Ni Jehova a Dios saanna a sulisogen wenno durogan dagiti tattao nga agaramid iti dakes. Siasino ngarud ti mapabasol iti kinadakes ken panagsagaba?

Siasino ti Mapabasol?

Sigun iti mannurat iti Biblia a ni Santiago, tao met laeng ti maysa a mapabasol no apay nga adda kinadakes. Kinunana: “Tunggal maysa masuot babaen ti pananggargari ken panangsulbog ti bukodna a derrep. Kalpasanna ti derrep, inton nayinawen, mangipasngay iti basol; kalpasanna, ti basol, inton naibanagen, mangpatanor iti ipapatay.” (Santiago 1:14, 15) Dagiti tattao mabalin a tumulokda kadagiti dakes a tarigagayda. Usigem met ti epekto kadatayo ti natawidtayo a basol. Gapu iti dayta, ad-adda nga agduyostayo nga agaramid iti dakes ket makadangran unay dagiti epektona. (Roma 7:21-23) Kinapudnona, ti natawid a basol ket ‘agturturay kas ari’ iti sangatauan. Arigna a manmandaranna dagiti tattao nga agaramid iti dakes a pakaigapuan ti nakaro a panagsagaba. (Roma 5:21) Kanayonanna, dagiti dakes a tattao im-impluensiaanda met ti sabsabali nga agbalin a kas kadakuada.​—Proverbio 1:10-16.

Ngem ti kangrunaan a mapabasol iti kinadakes ket ni Satanas a Diablo. Isu ti namunganay iti kinadakes ditoy lubong. Ni Jesu-Kristo inawaganna ni Satanas kas “daydiay nadangkes” ken “ti agturay iti lubong,” wenno iti nakillo a kagimongan. Kaaduan a tattao agtultulnogda kenni Satanas babaen ti panangipangagda iti panangguyugoyna nga ilaksidda dagiti kinaimbag ni Jehova a Dios. (Mateo 6:13; Juan 14:30; 1 Juan 2:15-17) “Ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes,” kuna ti 1 Juan 5:19. Kinapudnona, ni Satanas ken dagiti anghelna ‘iyaw-awanda ti intero a mapagnaedan a daga,’ isu a ‘nakakaasi’ ti kasasaad ti sangatauan. (Apocalipsis 12:9, 12) Gapuna, ni Satanas a Diablo la ketdi ti kangrunaan a mapabasol iti kinadakes.

Adda sabali pay a makagapu iti rigat wenno panagsagaba, kas ipalgak ti Eclesiastes 9:11: “Ti tiempo ken ti di mapakpakadaan a pasamak mapagteng [kadatayo] amin.” Dinakamat ni Jesu-Kristo ti maipapan iti maysa a kalamidad a nakatayan ti 18 a tattao a natupakan iti torre. (Lucas 13:4) Natayda agsipud ta addada iti di umiso a lugar iti di umiso a kanito. Adda met dagiti kasta a mapaspasamak ita. Kas pagarigan, bayat nga agtartrabaho ti maysa a karpintero iti maysa a nangato a pasdek, mabalin a maibbatanna ti maysa a semento ket matupakan ti maysa a tao a lumablabas. Basol kadi ti Dios dayta? Saan. Di naigagara ken di napakpakadaan dayta. Mabalin a kasta met laeng ti masansan a maibagatayo no adda agsakit a miembro ti pamiliatayo wenno no adda ama a bigla a natay a nakaigapuan ti pannakabalo ni baketna ken pannakaulila dagiti annakna.

Nalawag ngarud a saan a ti Dios ti mapabasol iti kinadakes. Saan met nga isuna ti mangpatpataud iti panagsagaba. Imbes ketdi, panggep ni Jehova a pukawen ti kinadakes ken dagidiay agar-aramid iti dayta. (Proverbio 2:22) Kinapudnona, saanto la a dayta ti aramidenna. Kuna ti Biblia a ti Dios usarennanto ni Kristo a ‘mangdadael kadagiti aramid ti Diablo.’ (1 Juan 3:8) Pukawennanto ti agdama a sistema ti bambanag a naipasdek babaen ti kinaagum, guranggura, ken nadangkes nga ar-aramid. Ti Dios ‘punasennanto metten ti amin a lua kadagiti amin a mata,’ isu nga agpatingganton ti panagsagaba. (Apocalipsis 21:4) Ngem mabalin a mayimtuodmo: ‘Apay a di pay la inaramid ti Dios dayta? Apay nga agingga ita, ipalpalubosna ti kinadakes ken panagsagaba?’ Ti sungbat ket masarakan iti salaysay ti Biblia maipapan kada Adan ken Eva.

Timmaud ti Napateg nga Isyu

Ti rason nga ipalpalubos ti Dios ti kaadda ti kinadakes agingga ita ket mainaig kadagiti pasamak idi rugrugi ti pakasaritaan ti tao. Adda pasamak a namataud iti maysa a napateg nga isyu maipapan a mismo iti Namarsua​—maysa nga isyu a saan nga insigida wenno kaskarina a marisut. Usigentayo no ania dayta.

Ni Jehova a Dios pinarsuana a perpekto ti immuna a lalaki ken babai ket insaadna ida iti Paraiso. Impaayanna ida iti sagut a namagbalin kadakuada a naiduma kadagiti animal. Dayta a sagut isu ti wayawaya a mangngeddeng. (Genesis 1:28; 2:15, 19) Yantangay naparsua da Adan ken Eva nga addaan iti wayawaya nga agpili iti naimbag wenno dakes, mabalinda nga usaren ti panunotda a mangngeddeng no ayaten, pagserbian, ken pagtulnoganda ti Namarsua kadakuada. Mabalinda met a laksiden ti panangiwanwan ti Dios ken igagara ti sumukir kenkuana.

Adda imparit ti pudno a Dios kada Adan ken Eva, a nangted kadakuada iti gundaway a mangpaneknek iti panagayatda kenkuana. Imbilinna kenni Adan: “Manipud iti tunggal kayo iti minuyongan mabalinmo ti agpennek a mangan. Ngem no maipapan iti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes dika mangan manipud iti dayta, ta iti aldaw a manganka manipud iti dayta mataykanto a di bumurong.” (Genesis 2:16, 17) Tapno mataginayon da Adan ken Eva ti anamong ti Dios, a pakagunggonaanda ken ti agbalin a pamiliada, masapul a dida mangan iti bunga ti maysa a kayo. Nagtulnogda kadi?

Salaysayen kadatayo ti Biblia ti napasamak. Babaen ti panangusarna iti maysa a serpiente kas pannakangiwatna, ni Satanas a Diablo inasitganna ni Eva sana kinuna: “Pudno kadi a kinuna ti Dios a dikay mangan manipud iti tunggal kayo iti minuyongan?” Idi inulit ni Eva ti bilin ti Dios, kinuna ni Satanas kenkuana: “Sigurado a saankayto a matay. Ta ammo ti Dios nga iti mismo nga aldaw a pannanganyo manipud iti dayta sigurado a maluktan dagiti matayo ket sigurado nga agbalinkayo a kas iti Dios, a makaammo iti naimbag ken dakes.” Idi agangay, ti kayo ket agparang a makaay-ayo unay ken Eva isu a “rinugianna ti nangala iti bungana ket kinnanna dayta.” Kastoy ti tuloy ti salaysay: “Kalpasanna nangted met iti asawana idi kaduanan ket rinugianna a kinnan dayta.” (Genesis 3:1-6) Saan ngarud nga umiso ti nangusaran da Adan ken Eva iti wayawayada nga agpili isu a nagbasolda babaen ti isusukirda iti Dios.

Maawatam kadi ti kinaserioso ti napasamak? Kinontra ti Diablo ti imbaga ti Dios kenni Adan. Imparipiripna a saan a kasapulan da Adan ken Eva ti tulong ni Jehova tapno maikeddengda no ania ti naimbag ken dakes para iti bagbagida. Kinuestion ngarud ni Satanas ti kinaumiso ken kinanainkalintegan ti panangituray ni Jehova iti sangatauan. No kasta, ti kapatgan nga isyu a pinataud ni Satanas ket, ‘Maiparbeng kadi a ni Jehova ti agturay iti sangatauan?’ Kasano a tinaming ti pudno a Dios dayta a karit?

Kasapulan ti Umdas a Tiempo

Adda pannakabalin ni Jehova a mangikisap iti tallo a rebelde​—da Satanas, Adan ken Eva. Awan duadua a nabilbileg ti Dios ngem isuda. Ngem saan a ti pannakabalin ti Dios ti kinuestion ni Satanas. Imbes ketdi, kinuestionna ti kalintegan ni Jehova a mangituray. Ti isyu inapektaranna ti amin nga anghel ken tattao, dagiti parsua nga addaan iti wayawaya a mangngeddeng. Nasken a maawatanda a nakapatpateg ti umiso a panangusar iti dayta a sagut, a rumbeng a mausar dayta maitunos kadagiti pisikal, moral, ken naespirituan a pagannurotan ti Dios. Ta no saan, agresulta dayta iti pannakadangran, a kas iti mapasamak iti maysa a tao no labsingenna ti linteg ti grabidad ket tumpuak manipud iti atep ti maysa a nangato a pasdek. (Galacia 6:7, 8) Magunggonaan dagiti amin nga anghel ken tattao no amirisenda ti pagdaksan ti di panagpaiwanwan iti Dios. Kasapulan ti tiempo tapno naan-anay a maamirisda dayta.

Tapno maawatantayo ti kinapateg ti tiempo iti panangrisut iti dadduma nga isyu, usigentayo daytoy: Kas pagarigan ta adda ama a nangkarit iti ama ti sabali a pamilia a subokenda no siasino ti napigpigsa kadakuada. Naglaka laeng a paneknekan dayta. Masubok ti kapigsada babaen ti panagbagkatda iti bato. No asino kadakuada ti makabagkat iti kadagsenan a bato, isu ti napigpigsa. Ngem kasano ngay no ti karit ket no siasino kadakuada ti pudpudno a mangay-ayat kadagiti annakna ken no talaga met la kadi nga isu ket ay-ayaten met dagiti annakna? Wenno kasano ngay no ti karit ket no siasino kadakuada ti mangiwanwanwan iti pamiliana iti kasayaatan a pamay-an? Sigurado a saan a maala dayta iti pinnigsaan wenno iti basta panangibaga laeng nga isu ti napigpigsa. Tapno masolbar ti aniaman kadagita a karit, kasapulan ti umdas a tiempo tapno matingiting dagiti tattao ti nagdumaan ti dua nga amma. Kalpasanna, mapilidanton no siasino kadakuada ti nasaysayaat nga ama.

Ania ti Napaneknekan iti Panaglabas ti Tiempo?

Agarup 6,000 a tawen ti napalabasen sipud idi kinarit ni Satanas ti kalintegan ti Dios a mangituray. Ania ti paneknekan ti nagsasaruno a pasamak iti pakasaritaan ti tao? Usigem ti dua nga aspeto dagiti pammabasol ni Satanas maibusor iti Dios. Situtured a kinuna ni Satanas kenni Eva: “Sigurado a saankayto a matay.” (Genesis 3:4) Idi imbaga ni Satanas a saan a matay da Adan ken Eva no manganda iti maiparit a bunga, ibagbagana ngarud nga ulbod ni Jehova. Anian a nagdagsen a pammabasol! No nagulbod ti Dios iti dayta a banag, kasano pay ngarud a mapagtalkantayo iti dadduma pay nga imbagana? Ngem ania ti napaneknekan iti panaglabas ti tiempo?

Idi agangay, da Adan ken Eva ket mangrugidan nga agsakit, agpasar iti ut-ot, lumakay ken bumaket agingga a natayda. “Amin dagiti aldaw a panagbiag ni Adan nagdagup iti siam a gasut ket tallopulo a tawen ket isu natay,” kuna ti Biblia. (Genesis 3:19; 5:5) Dayta ti nakalkaldaang nga impatawid ni Adan iti intero a sangatauan. (Roma 5:12) Iti panaglabas ti tiempo, napaneknekan a ni Satanas ket “managulbod ken ti ama ti kinaulbod” ken napaneknekan a ni Jehova ket “Dios ti kinapudno.”​—Juan 8:44; Salmo 31:5.

Ni Satanas imbagana pay kenni Eva: “Ammo ti Dios nga iti mismo nga aldaw a pannanganyo manipud iti [maiparit a kayo] sigurado a maluktan dagiti matayo [agpadpada da Adan ken Eva] ket sigurado nga agbalinkayo a kas iti Dios, a makaammo iti naimbag ken dakes.” (Genesis 3:5) Babaen dayta a panangallilaw, indiaya ni Satanas kadagiti tattao ti ubbaw a gundaway a mangituray iti mismo a bagida. Tapno maallilawna ida, imparipirip ni Satanas a nasaysayaat ti pagbanagan dagiti tattao no saanda nga agpaituray iti Dios. Napaneknekan kadi nga agpayso dayta?

Iti intero a pakasaritaan ti tao, timmaud ken narbek dagiti imperio. Ti sangatauan napadasannan ti amin a kita ti gobierno ti tao. Ngem maulit-ulit a mapaspasamak dagiti makapakullayaw a banag iti sangatauan. Agarup 3,000 a tawenen ti napalabas, nainsiriban a kinuna ti maysa a mannurat iti Biblia: “Ti tao dinominaranna ti tao iti pakadangrananna.” (Eclesiastes 8:9) Kastoy met ti insurat ni mammadto a Jeremias: “Saan a kukua ti tao a magmagna uray ti panangiturong iti addangna.” (Jeremias 10:23) Agpayso a rimmang-ay ti siensia ken teknolohia kadagiti kallabes a tawen, ngem saanna a nabalbaliwan ti kinapudno dagita a sasao. Ad-adda ketdi a napaneknekan nga agpayso dagita iti panaglabas ti tiempo.

Ania ti Aramidem?

Ti tiempo nga impalubos ti Dios pinaneknekanna nga ulbod ni Satanas iti pinataudna nga isyu maipapan iti kalintegan ni Jehova a mangituray. Ni Jehova a Dios ti kangatuan nga Agturay iti uniberso. Isu ti addaan iti kalintegan a mangituray kadagiti pinarsuana, ket awanen ti nasaysayaat pay ngem iti wagas ti panangiturayna. Kas panangbigbig iti dayta a kinapudno, kastoy ti kinuna dagiti parsua iti langit nga agpapaituray iti Dios iti nabayagen a panawen: “Maikarika, Jehova, a mismo a Diosmi, nga umawat iti dayag ken iti dayaw ken iti pannakabalin, agsipud ta pinarsuam ti amin a bambanag, ket gapu iti pagayatam napaaddada ken naparsuada.”​—Apocalipsis 4:11.

Ania ti takdermo maipapan iti panangituray ti Dios? Umanamongka kadi a ti Dios ti maikari a mangituray kenka? No kasta, masapul a bigbigem ti kinasoberano ni Jehova. Maipakitam dayta babaen ti panangyaplikarmo kadagiti nagsayaat a kinapudno ken balakad a masarakan iti Saona a ti Biblia, iti amin nga aspeto ti biagmo. “Ti Dios ket ayat,” ken dagiti linteg ken bilinna ti naibasar iti panagayatna kadagiti pinarsuana. (1 Juan 4:8) Ni Jehova saannatayo a papaidaman iti aniaman a makagunggona kadatayo. Ipapusom koma ngarud daytoy a balakad ti Biblia: “Agtalekka ken Jehova buyogen ti isuamin a pusom ket dika agkammatalek iti bukodmo a pannakaawat. Isu imutektekam iti amin a daldalanmo, ket isu palintegennanto dagiti danam.”​—Proverbio 3:5, 6.

[Ladawan iti panid 7]

Maipakitam a pinilim ti panangituray ti Dios no adalem ti Biblia ken iyaplikarmo dayta iti biagmo

[Picture Credit Line iti panid 4]

© Jeroen Oerlemans/Panos Pictures