Ti Panagsagaba ti Tao​—Apay nga Ipalubos ti Dios?

ITI rugrugi ti pakasaritaan ti tao, awan idi ti lulua ti ladingit wenno ut-ot. Saan idi nga agsagsagaba ti tao. Nakasaysayaat ti kasasaad ti tao idi damo. “Ti Dios nakitana amin nga inaramidna ket, adtoy! nasayaatda unay.”​—Genesis 1:31.

Ngem sumupiat dagiti dadduma, ‘Maysa laeng a pangngarig ti pakasaritaan da Adan ken Eva idiay minuyongan ti Eden.’ Nakalkaldaang ta adu a klero ti Kakristianuan ti mangibagbaga iti kastoy. Nupay kasta, addaan autoridad a pinasingkedan ni Jesu-Kristo a mismo nga agpayso dagiti pasamak idiay Eden. (Mateo 19:4-6) Mainayon pay, ti kakaisuna a pamay-an tapno maawatantayo no apay nga impalubos ti Dios nga agsagaba ti tao ket babaen ti panangsukimat kadagitoy a pasamak iti rugrugi ti pakasaritaan ti tao.

Naikkan ti immuna a lalaki, ni Adan, iti makapnek a trabaho a mangaywan iti minuyongan ti Eden. Kasta met, pinanggep ti Dios a pagbalinen [ni Adan] a kalat ti panangpalawa iti Edeniko a taengna agingga nga agbalin ti intero a daga a maysa a minuyongan ti ragsak. (Genesis 1:28; 2:15) Tapno adda katulongan ni Adan a mangitungpal iti daytoy dakkel a trabaho, isut’ inikkan ti Dios iti asawa, ni Eva, ket imbagana kadakuada nga agbungada ken agaduda, ken iturayanda ti daga. Ngem adda pay maysa a banag a kasapulan tapno masigurado ti panagballigi ti panggep ti Dios iti daga ken sangatauan. Naaramid a kaladladawan ti Dios, addaan ti tao iti wayawaya nga agpili; gapuna, rebbeng a di maisupadi ti pagayatan ti tao iti pagayatan ti Dios. Ta no agkontra dagitoy, agbalin a nariribuk ti uniberso, ket saan a matungpal ti panggep ti Dios a punnuen ti daga iti natalna a natauan a pamilia.

Saan nga automatiko ti panagpasakop iti turay ti Dios. Rebbeng a maysa dayta a naayat nga ebkas ti wayawaya ti tao nga agpili. Kas pagarigan, mabasatayo nga idi naipasango ni Jesu-Kristo iti nakaro a pakasuotan, inkararagna: “Ama, no kayatmo, ikkatem kaniak daytoy a kopa. Nupay kasta, saan koma a ti pagayatak, no di ket ti pagayatam ti maaramid.”​—Lucas 22:42.

Kasta met, adda kada Adan ken Eva a mangipaneknek no kayatda ti agpasakop iti turay ti Dios. Maipaay itoy a panggep, nangyurnos ni Jehova a Dios iti simple a pannubok. Naawagan ti maysa kadagiti kayo iti minuyongan iti “kayo ti pannakaammo ti naimbag ken dakes.” Ti kalintegan ti Dios a mangikeddeng kadagiti pagalagadan ti umno a kababalin ti intakderan dayta [a kayo]. Sibabatad nga imparit ti Dios ti pannangan iti bunga daytoy a kayo. No agsukir da Adan ken Eva, agtungpal dayta iti ipapatayda.​—Genesis 2:9, 16, 17.

Ti Panangrugi ti Panagsagaba ti Tao

Maysa nga aldaw sipapangas a pinagduaduaan ti maysa nga espiritu nga anak ti Dios ti wagas a panangituray ti Dios. Iti panangaramatna iti maysa nga uleg kas pannakangiwatna, sinaludsodna ken ni Eva: “Pudno aya a kinuna ti Dios a saankay a mangan iti amin a kayo iti minuyongan?” (Genesis 3:1) Isu a naimula ti bin-i ti panagduadua iti panunot ni Eva no umiso met laeng ti wagas a panangituray ti Dios.a Husto ti sungbat nga impaay ni Eva, a naammuanna manipud ken lakayna. Nupay kasta, sinupiat daydi nga espiritu a parsua ti Dios ket nagulbod maipapan iti pagbanagan ti panagsukir, a kunkunana: “Saan a pudno a mataykayonto. Ta ti Dios ammona nga iti aldaw a pannanganyo iti dayta, dagiti matayo maluktandanto ket kaslakayton iti Dios a makaammo ti naimbag ken dakes.”​—Genesis 3:4, 5.

Nakalkaldaang, naallilaw ni Eva iti panangipagarupna a ti panagsukir ket agtungpal, saan nga iti panagsagaba ti tao, no di ket iti nasaysayaat a biag. Bayat nga ad-adda a minatmatanna ti bunga, ad-adda met a naawis iti dayta, ket nangan iti dayta. Iti saan a nabayag, inallukoyna ni Adan a mangan met iti dayta. Makapaladingit, pinili ni Adan a salimetmetan ti anamong ti asawana imbes a ti anamong ti Dios.​—Genesis 3:6; 1 Timoteo 2:13, 14.

Babaen ti panangisungsongna iti daytoy a yaalsa, pinagbalin dayta nga espiritu a parsua ti bagina a kabusor ti Dios. Isut’ gapuna a naawagan iti Satanas, a nagtaud iti Hebreo a sao a kaipapananna “bumusbusor.” Pinadakesna met ti Dios, a pinagbalinna ti bagina a manangpardaya. Gapuna, naawagan met iti Diablo, a naggapu iti Griego a sao a kaipapananna “manangpardaya.”​—Apocalipsis 12:9.

Gapuna, nangrugin nga agsagaba ti tao. Inabuso dagiti tallo a parsua ti Dios ti wayawaya nga agpili a naited kadakuada, a pinilida ti agimbubukod a wagas ti panagbiag a maibusor iti Namarsua kadakuada. Timmaud ngarud ti maysa a saludsod, Kasanot’ panangtaming ti Dios iti daytoy a yaalsa iti nainkalintegan a pamay-an a mangpatalged kadagiti dadduma a nasaririt a parsuana, a pakairamanan dagiti matalek nga anghel idiay langit ken ti masanguanan a kaputotan da Adan ken Eva?

Ti Nainsiriban a Sungbat ti Dios

Mabalin nga ikalintegan dagiti dadduma a nasaysayaat no dinadael koman nga insigida ti Dios da Satanas, Adan, ken Eva. Ngem no kasta ti inaramidna, saan koma a narisut dagiti isyu a pinatanor dayta a yaalsa. Pinagduaduaan ni Satanas ti wagas a panangituray ti Dios, nga imparipiripna a makapagbiag a nasaysayaat dagiti tattao no naisinada iti turay ti Dios. Maysa pay, ti panagballigina a namagtallikud kadagiti immuna a dua a tao maibusor iti turay ti Dios nangpataud iti dadduma pay nga isyu. Tangay nagbasol da Adan ken Eva, kayat kadi a sawen daytoy nga adda pilaw ti panangparsua ti Dios iti tao? Adda kadi asinoman ditoy daga nga agtalinaed a matalek kenkuana? Ket komusta met ngay dagiti anghel nga annak ni Jehova a nakaimatang iti yaalsa ni Satanas? Itandudoda ngata ti kinalinteg ti kinasoberanona? Nabatad a kasapulan ti umdas a panawen tapno marisut dagitoy nga isyu. Dayta ti gapuna a pinalubosan ti Dios ni Satanas nga agbiag agingga iti kaaldawantayo.

No maipapan kada Adan ken Eva, iti aldaw a panagsukirda, sinentensiaan ida ti Dios iti ipapatay. Isu a nangrugin ti ipapatay. Dagiti kaputotanda, a nayinaw kalpasan a nagbasol da Adan ken Eva, natawidda ti basol ken ipapatay manipud kadagiti imperpekto a nagannak kadakuada.​—Roma 5:14.

Ti immuna a dua a tao ti kaunaan a naallukoy ni Satanas iti dasigna iti isyu. Us-usarenna ti panawen a naipalubos kenkuana a mangpadas a mangtengngel kadagiti amin a kaputotan ni Adan. Nagballigi met a nangsugsog kadagiti adu nga anghel a kumappon iti yaalsana. Nupay kasta, sisusungdo nga intandudo ti kaaduan nga anghel nga annak ti Dios ti kinalinteg ti panagturay ni Jehova.​—Genesis 6:1, 2; Judas 6; Apocalipsis 12:3, 9.

Ti isyu isu ti turay ti Dios kontra iti turay ni Satanas, maysa nga isyu a nabara idi kaaldawan ni Job. Pinaneknekan daytoy a matalek a lalaki babaen ti panagbiagna a kaykayatna ti nalinteg a turay ti Dios ngem ti sataniko a panagwaywayas, kas iti inaramid da managbuteng-Dios nga Abel, Enoc, Noe, Abraham, Isaac, Jacob, ken Jose. Ni Job ti nagbalin a topiko ti maysa a panagsarita a naaramid idiay langit iti sanguanan dagiti matalek nga anghel ti Dios. Kas pammasingked iti nalinteg a turayna, kinuna ti Dios ken ni Satanas: “Inutobmo ni adipenko a Job, ta awan ti umasping kenkuana idiay daga, maysa a napalungdo ken nalinteg a lalaki, maysa a managaligaget iti Dios ken liklikanna ti dakes?”​—Job 1:6-8.

Gapu ta dina maako ti pannakaabakna, kinuna ni Satanas nga agserserbi laeng ni Job iti Dios gapu iti agimbubukod a rason, tangay sibubuslon a pinaraburan ti Dios ni Job iti material a kinarang-ay. Isu a kinuna ni Satanas: “Yunnatmo ta imam ita, ket sagidem amin nga adda kenkuana, ket tallikudannakanto nga iparupa.” (Job 1:11) Saan la a dayta, no di ket pinagduaduaan pay ni Satanas ti kinatarnaw dagiti amin a parsua ti Dios. “Amin a kupikopan ti tao itdennanto gapu iti biagna,” kunana. (Job 2:4) Saan laeng a ni Job ti sinaklaw daytoy a pammardaya no di pay ket amin a matalek a managdaydayaw ti Dios idiay langit ken ditoy daga. Impasimudaag ni Satanas nga idianda ti pannakirelasionda ken Jehova no agpeggad ti biagda.

Naan-anay ti panagtalek ni Jehova a Dios iti kinatarnaw ni Job. Kas pammaneknek iti dayta, pinalubosanna ni Satanas a mangparigat ken ni Job. Babaen ti kinamatalekna, saan laeng nga inalangon ni Job ti bukodna a nagan no di ket, napatpateg pay, intandudona ti kinalinteg ti kinasoberano ni Jehova. Napaneknekan nga ulbod ti Diablo.​—Job 2:10; 42:7.

Nupay kasta, ti kasayaatan a pagulidanan iti kinamatalek iti sidong ti pannubok isu ni Jesu-Kristo. Inyallatiw ti Dios ti biag daytoy Anakna nga anghel manipud langit iti aanakan ti maysa a birhen. Isu a saan a natawid ni Jesus ti basol ken kinaimperpekto. Imbes ketdi, dimmakkel kas perpekto a tao, ti naan-anay a katupag ti immuna a lalaki sakbay a napukawna ti kinaperpektona. Inaramid ni Satanas ni Jesus a naisangsangayan a puntiria, a nangyeg iti adu a sulisog ken pakasuotan kenkuana, a nagngudo iti nakababain nga ipapatay. Ngem napaay ni Satanas a mangdadael iti kinatarnaw ni Jesus. Naan-anay nga intandudo ni Jesus ti kinalinteg ti turay ni Amana. Pinaneknekanna met nga awan ti mabalin a pagpambar ti perpekto a tao a ni Adan iti idadasigna iti yaalsa ni Satanas. Nabalinan met koma ni Adan ti agtalinaed a matalek iti basbassit nga amang a pannubok a nakaipasanguanna.

Ania Pay ti Napaneknekan?

Ag-6,000 a tawenen nga agsagsagaba ti tao sipud immalsa da Adan ken Eva. Kabayatan daytoy a tiempo, pinalubosan ti Dios ti sangatauan a mangpadas iti adu a nadumaduma a kita ti gobierno. Ti nakaam-amak a pakasaritaan ti panagsagaba ti tao paneknekanna a di kabaelan ti tao nga iturayan ti bagina. Kinapudnona, agar-ari ita ti anarkia iti adu a paset ti daga. Agtungpal iti didigra ti panagwaywayas iti Dios, nga iparparegta ni Satanas.

Awan a pulos ti rumbeng a paneknekan ni Jehova iti bagina. Ammona a nalinteg ti wagas a panangiturayna ken agpaay iti pagimbagan dagiti parsuana. Nupay kasta, tapno naan-anay a masungbatan amin a saludsod a pinataud ti yaalsa ni Satanas, inikkanna dagiti nasaririt a parsuana iti gundaway a mangipakita iti panangkanunongda iti nalinteg a turayna.

Dagiti gunggona ti panagayat iti Dios ken panagtalinaed a matalek kenkuana adayo a lab-awanda ti apagbiit a panagsagaba iti ima ti Diablo. Naipakita daytoy iti kaso ni Job. Pinaimbag ni Jehova a Dios ni Job manipud iti sakit nga inyeg ti Diablo kenkuana. Mainayon pay, ‘binendisionan [ti Dios] ti naud-udi a tungpal ni Job a nangnangruna ngem idi panangrugina.” Kamaudiananna, kalpasan ti 140 pay a tawen a panagbiagna, “natay ni Job, a lakay ken napno kadagiti aldaw.”​—Job 42:10-17.

Dinakamat daytoy ti Kristiano a mannurat ti Biblia a ni Santiago, a kunkunana: “Nangngegyo ti panagibtur ni Job ket nakitayo ti nagbanagan nga impaay ni Jehova, a ni Jehova nadungngo unay iti panagayat ken pannakipagrikna.”​—Santiago 5:11, footnote.

Naibusen ti tiempo para ken Satanas ken ti lubongna. Din agbayag, gibusanton ti Dios amin a panagsagaba nga inyeg ti yaalsa ni Satanas iti sangatauan. Uray dagiti natay mapagungardanto. (Juan 11:25) Iti kasta, maaddaanto dagiti matalek a tattao a kas ken Job iti gundaway nga agbiag nga agnanayon iti paraiso a daga. Dagitoy masanguanan a bendision nga iburayto ti Dios kadagiti adipenna ti mangalangonto kenkuana iti agnanayon kas nalinteg a Soberano a pudno a “nadungngo unay iti panagayat ken pannakipagrikna.”

[Footnote]

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 8]

DAGITI NAULPIT A DIDIOSEN TI TATTAO

DAGITI didiosen idi ugma masansan a nailadawanda kas mawaw iti dara ken nagartem. Tapno maay-ayoda, uray la nga indaton dagiti nagannak ti annakda a sibibiag iti apuy. (Deuteronomio 12:31) Iti kasumbangirna a panaglablabes, insursuro dagiti pagano a pilosopo a ti Dios ket awanan a pulos iti rikna a kas iti pungtot wenno asi.

Dagiti impaltiing-sairo a kapanunotan dagitoy a pilosopo, inimpluensiaanda ti agkunkuna nga ili ti Dios, dagiti Judio. Sigun iti pilosopo a Judio a ni Philo, kasadaran ni Jesus, “awanan a pulos ti [Dios] iti aniaman nga essem.”

Naimpluensiaan uray ti nainget a Judio a sekta dagiti Fariseo iti Griego a pilosopia. Inawatda ti sursuro ni Plato nga addaan ti tao iti di matay a kararua a napupok iti bagi ti tao. Mainayon pay, sigun ken Josephus, maysa a historiador idi umuna a siglo, patien dagiti Fariseo nga “aglak-am [ti kararua dagiti managdakdakes] iti agnanayon a pannusa.” Nupay kasta, saan a naibatay iti Biblia ti kasta a kapanunotan.​—Genesis 2:7; 3:19; Eclesiastes 9:5; Ezequiel 18:4.

Komusta met ngay dagiti pasurot ni Jesus? Nagpaimpluensiada aya iti pilosopia dagiti pagano? Iti pannakabigbigna iti daytoy a peggad, binallaagan ni apostol Pablo dagiti padana a Kristiano: “Agaluadkayo: amangan no adda asinoman a mangkayawto kadakayo kas naanupanna babaen iti pilosopia ken awan kapapay-anna a panangallilaw maitunos iti tradision dagiti tattao, maitunos kadagiti pagdamdamuan a bambanag ti lubong ket saan a maitunos ken Kristo.”​—Colosas 2:8; kitaenyo met ti 1 Timoteo 6:20.

Nakalkaldaang ta di inkankano dagiti sumagmamano nga agkunkuna a Kristiano a manangaywan idi maikadua ken maikatlo a siglo dayta a ballaag ket insursuroda nga awanan ti Dios iti rikrikna. Kunaen ti The Encyclopedia of Religion: “Ti pannakaawat ti kaaduan kadagiti kababalin ti Dios ket mayannurot iti kapanunotan dagiti Judio ken pilosopo iti daydi a tiempo . . . Ti kapanunotan nga addaan ti Dios Ama iti rikrikna a kas iti asi . . . ket di inawat ti kaaduan agingga iti arinunos ti maikaduapulo a siglo.”

Gapuna, inawat ti Kakristianuan ti ulbod a sursuro maipapan iti maysa a naulpit a dios a mangdusa kadagiti managbasol babaen ti panangtuokna kadakuada iti agnanayon. Iti sabali a bangir, silalawag a kinuna ni Jehova a Dios iti Saona, ti Biblia, a “dagiti supapak ti basol isu ti ipapatay,” saan nga agnanayon a panagtutuok.​—Roma 6:23.

[Dagiti Credit Line]

Ngato: Acropolis Museum, Grecia

Iti pammalubos ti The British Museum

[Ladawan iti panid 7]

Masapul a matungpal ti panggep ti Dios a pagbalinen ti daga a paraiso a kas iti Eden!