Iyugaliyo ti Agbalin a Naasi​—Kasano?

“Aramidentayo koma ti naimbag kadagiti amin, ngem nangnangruna kadagidiay nainaig kadatayo iti pammati.”​—GALACIA 6:10.

1, 2. No maipapan iti asi, ania ti masursurotayo iti pangngarig maipapan iti manangtulong a Samaritano?

BAYAT a makisarsarita ken Jesus, insaludsod kenkuana ti maysa a lalaki a nalaing iti Linteg: “Siasino ti kaarrubak?” Kas sungbat, insalaysay ni Jesus ti sumaganad a pangngarig: “Adda maysa a tao a naggapu idiay Jerusalem ket sumalsalog a mapan idiay Jerico. Sinaneb dagiti tulisan, innalada amin nga adda kenkuana agraman badona, kinabkabilda sada pinanawan a dandanin matay. Nairana met a sumalsalog sadiay ti maysa a padi. Idi makitana daydi lalaki, linisianna ket intuloyna ti nagna. Simmalog met sadiay ti maysa a Levita. Inasitganna ti lalaki ket kinitana. Linisianna ket intuloyna ti nagna. Ngem limmabas met sadiay ti maysa a Samaritano nga agbibiahe. Idi makitana ti lalaki, naasian kenkuana. Inasitganna ket sinapsapuanna dagiti sugatna iti lana ken arak sana binedbedan ida. Insakayna iti bukodna nga animal ket impanna iti maysa a pagdagdagusan a nangtaripatuanna kenkuana. Kabigatanna, nangala iti dua a pirak ket intedna iti agpadpadagus. ‘Taripatuem,’ kinunana kenkuana, ‘ket inton agsubliak, bayadakto amin a nagastom.’” Kalpasanna, inyimtuod ni Jesus iti dumdumngeg kenkuana: “Iti panagkunam, siasino kadagiti tallo ti pudno a kaarruba daydi tao a sinaneb dagiti tulisan?” Insungbat ti lalaki: “Daydi nangngaasi kenkuana.”​—Lucas 10:25, 29-37a, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

² Ti panangtrato ti Samaritano iti nadangran a lalaki silalawag nga iyilustrarna ti pudno a kinaasi. Gapu iti asi wenno simpatia, natignay ti Samaritano a mangtulong iti dayta a lalaki agingga a makaungar. Kanayonanna, saan nga am-ammo ti Samaritano ti tinulonganna a lalaki. Ti nasionalidad, relihion, wenno kultura ket saan a lapped iti panangipakita iti asi. Kalpasan nga insalaysayna ti pangngarig maipapan iti manangtulong a Samaritano, binalakadan ni Jesus ti dumdumngeg kenkuana: ‘Mapankan ket kasta met laeng ti aramidem.’ (Lucas 10:37b) Rumbeng nga ipapusotayo dayta a balakad ket ikagumaantayo ti agbalin a naasi. Ngem kasano? Kadagiti ania a pamay-an a mayugalitayo ti agbalin a naasi?

“No ti Kabsat . . . Lamolamo”

3, 4. Apay a rumbeng a maseknantayo a nangnangruna iti panangipakita iti asi kadagiti kapammatiantayo?

³ Kinuna ni apostol Pablo: “Bayat nga addaantayo iti mainugot a tiempo a maipaay iti dayta, aramidentayo koma ti naimbag kadagiti amin, ngem nangnangruna kadagidiay nainaig kadatayo iti pammati.” (Galacia 6:10) Umuna ngarud nga usigentayo no kasanotayo a rumang-ay iti panangipakita iti asi kadagiti kapammatiantayo.

⁴ Kas pammaregta kadagiti pudno a Kristiano tapno agbalinda a naasi iti maysa ken maysa, insurat ni adalan a Santiago: “Daydiay saan a mangannurot iti asi awatennanto ti pannakaukomna nga awanan asi.” (Santiago 2:13) Ti konteksto dagita a naipaltiing a sasao ipakitana ti sumagmamano a pamay-an a mayugalitayo ti agbalin a naasi. Kas pagarigan, kastoy ti kinuna ti Santiago 1:27: “Ti porma ti panagdaydayaw a nadalus ken di natulawan iti panangmatmat ti Dios ken Amatayo isu daytoy: panangtaripato kadagiti ulila ken iti balo a babbai kadagiti rigatda, ken panamagtalinaed ti maysa iti bagina nga awanan mulit manipud iti lubong.” Kuna ti Santiago 2:15, 16: “No ti kabsat a lalaki wenno kabsat a babai a lamolamo ti kasasaadna ket agkurang iti taraon nga umdas a maipaay iti aldaw, ngem ti maysa kadakayo kunaenna kadakuada: ‘Mapankayo a sitatalna, aginudo ken agbussogkayo,’ ngem saanyo nga ited kadakuada dagiti masapsapul a maipaay iti bagida, ania ti pagimbagan dayta?”

5, 6. Kasanotay a rumang-ay iti naasi nga ar-aramid iti pannakilangentayo iti uneg ti lokal a kongregasion?

⁵ Ti pannakaseknan iti sabsabali ken panangtulong kadagiti agkasapulan ket maysa a pakabigbigan ti pudno a relihion. Ti panagdayawtayo ket saanna laeng a ramanen ti basta panangyebkas iti pannakaseknantayo a sumayaat ti kasasaad dagiti marigrigatan. Imbes ketdi, ti pannakarikna iti asi gutugotennatayo nga agtignay tapno tulongantayo dagiti addaan iti dakkel a pakasapulan. (1 Juan 3:17, 18) Kinapudnona, ti panangisagana iti taraon para iti masakit, panangasistir iti lakay wenno baket iti trabahoda iti pagtaengan, panangilugan kadagidiay makigimong no kasapulanda dayta, ken panagbalin a naparabur kadagidiay maikari ket karaman kadagiti naasi nga aramid a rumbeng a parang-ayentayo.​—Deuteronomio 15:7-10.

⁶ Ti panangipaay iti naespirituan a tulong kadagiti kameng ti rumangrang-ay a kongregasion Kristiano ket adayo a napatpateg ngem iti panangipaay iti material a tulong. Nabalakadantayo nga ‘agsaotayo a makaliwliwa kadagiti malmaldaangan a kararua’ ken ‘saranayentayo dagiti nakapuy.’ (1 Tesalonica 5:14) Naiparegta ‘kadagiti babbaket’ nga agbalinda a “mannursuro iti naimbag.” (Tito 2:3) Kastoy ti balakad ti Biblia kadagiti Kristiano a manangaywan: “Tunggal maysa agbalinto a kas paglemmengan a lugar manipud iti angin ken lugar a pakaitalimengan manipud iti natutudo a bagyo.”​—Isaias 32:2.

7. No maipapan iti kinaasi, ania ti maadaltayo kadagiti adalan idiay Antioquia a siudad ti Siria?

⁷ Malaksid iti panangasikasoda kadagiti balo, ulila, ken kadagiti agkasapulan iti tulong ken pammaregta iti kongregasionda, adda gundaway a dagiti kongregasion idi umuna a siglo nangaramidda iti urnos a panangtulong kadagiti kapammatianda iti dadduma a lugar. Kas pagarigan, idi impadto ni propeta Agabo a “ti dakkel a panagbisin asideg idin a mapagteng iti intero a mapagnaedan a daga,” dagiti adalan idiay Antioquia a siudad ti Siria “inkeddengda, tunggal maysa kadakuada sigun iti kabaelan ti asinoman, a mangipatulodda iti tulong a pagserbi kadagiti kakabsat nga agnanaed idiay Judea.” Naipatulod dayta kadagiti panglakayen sadiay “babaen ti ima da Bernabe ken Saulo.” (Aramid 11:28-30) Komusta met ngay ita? Nangbuangay “ti matalek ken masirib nga adipen” kadagiti komite a mangsaranay iti kakabsat a naapektaran kadagiti natural a didigra, kas iti alawig, ginggined, wenno tsunami. (Mateo 24:45) Ti maysa a nasayaat a pamay-an tapno maipakitatayo ti asi ket babaen ti sidadaan a panangipaaytayo iti panawen, pigsa, ken material a tulong kas panangsuportar iti dayta nga urnos.

“No Agtultuloykayo a Mangipakita iti Paboritismo”

8. Kasano a ti paboritismo lapdanna ti panangipakita iti asi?

⁸ Maipapan kadagiti kababalin a maikontra iti kinaasi ken ti “naarian a linteg” ti ayat, impakdaar ni Santiago: “No agtultuloykayo a mangipakita iti paboritismo, agar-aramidkayo iti basol, ta tubngarennakayo ti linteg kas managsalungasing.” (Santiago 2:8, 9) Ti panangipakita iti paboritismo kadagiti nababaknang wenno natatan-ok mabalin a pagbalinennatayo a din unay mannakipagrikna iti “ikkis ti panagreklamo daydiay nanumo.” (Proverbio 21:13) Ti paboritismo medmedanna ti naasi a kababalin. Mayugalitayo ti agbalin a naasi babaen ti ditay panangidumduma.

9. Apay a saan a makuna a paboritismo ti panangipakita iti espesial a konsiderasion kadagiti maikari?

⁹ Ti kadi di panangidumduma kaipapananna a ditay pulos mangipakita iti espesial a konsiderasion iti siasinoman? Saan. Maipapan iti katrabahuanna a ni Epafrodito, insurat ni apostol Pablo kadagiti Kristiano idiay Filipos: “Itultuloyyo nga ibilang a maipatpateg dagiti kasta a kita ti tattao.” Apay? “Agsipud ta maigapu iti trabaho ti Apo isu nganngani natay, nga isarsarangna ti kararuana iti peggad, tapno naan-anay a masandianna ti kaawanyo ditoy a mangipaay iti pribado a panagserbi kaniak.” (Filipos 2:25, 29, 30) Maikari a mapadayawan ni Epafrodito gapu iti matalek a panagserbina. Kanayonanna, mabasatayo iti 1 Timoteo 5:17: “Dagiti lallakay a mangidaulo iti nasayaat a wagas maibilangda koma a maikari iti mapamindua a dayaw, nangnangruna dagidiay agtrabaho a sipipinget iti panagsao ken panangisuro.” Maikari met iti apresasion dagiti addaan kadagiti nasayaat a naespirituan a galad. Saan a paboritismo ti panangipakita iti kasta a konsiderasion.

“Ti Sirib Manipud Ngato . . . Napno iti Asi”

10. Apay a rumbeng a medmedantayo ti dilatayo?

¹⁰ Mainaig iti dila, kinuna ni Santiago: “Maysa a di matngelan a makadangran a banag, napno dayta iti makapapatay a sabidong. Babaen iti dayta bendituentayo ni Jehova, ti mismo nga Ama, ket kaskasdi a babaen iti dayta ilunodtayo dagiti tattao a napaadda ‘a kalanglanga ti Dios.’ Manipud iti isu met laeng a ngiwat rummuar ti pamendision ken panangilunod.” Iti dayta a konteksto, kastoy ti innayon ni Santiago: “No addaankayo iti napait nga imon ken rinnupir kadagiti pusoyo, dikay agpangas ken agulbod maibusor iti kinapudno. Saan nga isu daytoy ti sirib a bumaba manipud ngato, no di ket isu ti naindagaan, inaanimal, sinasairo. Ta no sadino ti ayan ti imon ken rinnupir, adda sadiay ti riribuk ken isuamin a nakadakdakes a banag. Ngem ti sirib manipud ngato umuna iti amin nadalus, kalpasanna natalna, nainkalintegan, sisasagana nga agtulnog, napno iti asi ken naimbag a bungbunga, saan a mangpataud kadagiti panangidumduma, saan a managinsisingpet.”​—Santiago 3:8-10a, 14-17.

11. Kasanotayo a maipakita ti asi iti panangusartayo iti dilatayo?

¹¹ Gapuna, ti panangusartayo iti dilatayo ipakitana no adda kadatayo ti sirib a “napno iti asi.” Kasano ngayen no gapu iti imon wenno rinnupir ket agpangas, agulbod, wenno agtsismistayo? Kuna ti Salmo 94:4: “Amin dagiti managaramid iti makapasakit agpangpangasda maipapan iti bagbagida.” Anian a nagbiit a madadael ti nasayaat a reputasion ti inosente a tao gapu iti makadangran a sasao! (Salmo 64:2-4) Maysa pay, panunotenyo laengen ti pannakadangran a maaramidan ti “ulbod a saksi [nga] agyesngaw kadagiti kinaulbod laeng.” (Proverbio 14:5; 1 Ar-ari 21:7-13) Kalpasan ti panangilawlawagna iti di umiso a panangusar iti dila, kinuna ni Santiago: “Saan nga umiso kakabsatko, a dagitoy a banag agtultuloy a kastoy ti pannakapasamakda.” (Santiago 3:10b) Tapno maipakitatayo ti pudno nga asi, rumbeng a nadalus, mannakikappia, ken nainkalintegan ti panagsasaotayo. Kinuna ni Jesus: “Ibagak kadakayo a ti tunggal di makagunggona a sasao a sawen dagiti tattao, sungsungbatandanto dayta iti Aldaw a Panangukom.” (Mateo 12:36) Anian a nagpateg nga agbalintayo a naasi iti panagsasaotayo!

“Pakawanenyo Dagiti Tattao Kadagiti Labsingda”

12, 13. (a) No maipapan iti asi, ania ti maadaltayo iti pangngarig maipapan iti adipen a nakautang iti apona iti dakkel a gatad? (b) Ania ti kayat a sawen ti panangpakawan iti kabsattayo “agingga iti mamimpitopulo ket pito”?

¹² Ti pangngarig ni Jesus maipapan iti adipen a nakautang iti ari nga apona iti 60,000,000 a denario ipakitana ti sabali pay a pamay-an a maipakitatayo ti asi. Gapu ta awan pagbayadna, nagpakpakaasi ti adipen iti apona. “Naasian iti daytoy” ket winaswasna ti utang ti adipen. Ngem kalpasan dayta, rimmuar ti adipen ket nasarakanna ti padana nga adipen a nakautang kenkuana iti sangagasut laeng a denario. Awanan asi nga impaibaludna ti padana nga adipen. Idi naammuan ti apo ti napasamak, pinaayabanna ti adipen a pinakawanna ket kinunana kenkuana: “Nadangkes nga adipen, winaswasko amin dayta nga utang maipaay kenka, idi a nagpakaasika kaniak. Saan kadi a rebbeng, met, a maasianka iti padam nga adipen, a kas met iti panangngaasik kenka?” Gapu iti dayta, impaibalud ti apo dayta nga adipen. Kas panangingudo iti pangngarig, kinuna ni Jesus: “Iti kasta met laeng a pamay-an makilangento kadakayo ti nailangitan nga Amak no saankayo a mangpakawan tunggal maysa iti kabsatna manipud iti puspusoyo.”​—Mateo 18:23-35.

¹³ Nakalawlawag nga ipakita dayta a pangngarig a ti asi ramanenna ti sidadaan a panangpakawan! Pinakawan ni Jehova ti adu a basoltayo nga arigna winaswasna ti dakkel nga utangtayo. Saan kadi a rumbeng laeng met a ‘pakawanentayo dagiti tattao kadagiti labsingda’? (Mateo 6:14, 15) Sakbay nga insalaysay ni Jesus ti maipapan iti awanan asi nga adipen, insaludsod ni Pedro kenkuana: “Apo, mamin-ano nga agbasol kaniak ni kabsatko ket pakawanek? Agingga iti mamimpito?” Insungbat ni Jesus: “Kunak kenka, saan nga, Agingga iti mamimpito, no di ket, Agingga iti mamimpitopulo ket pito.” (Mateo 18:21, 22) Wen, ti naasi a tao ket sidadaan a mamakawan “agingga iti mamimpitopulo ket pito,” kayatna a sawen, awan limitasionna.

14. Sigun iti Mateo 7:1-4, kasano a maipakitatayo ti asi iti inaldaw?

¹⁴ Iti Sermonna iti Bantay, impakita ni Jesus ti sabali pay a pamay-an a maiparangarang ti asi. Kinunana: “Isardengyo ti mangukom tapno saankayo a maukom; ta iti panangukom a panguk-ukomyo, maukomkayto. . . Apay, ngarud, a matmatam ti garami iti mata ni kabsatmo, ngem saanmo nga imutektekan ti pasanggir iti bukodmo a mata? Wenno kasano a maikunam ken kabsatmo, ‘Palubosannak a mangikkat iti garami iti matam’; idinto ta, adtoy! maysa a pasanggir ti adda iti bukodmo a mata?” (Mateo 7:1-4) No kasta, maipakitatayo ti asi iti inaldaw babaen ti panangpalabastayo kadagiti pagkapuyan ti sabsabali, a liklikantay ti mangkritikar wenno ti nalabes a panangbabalaw kadakuada.

“Aramidentayo Koma ti Naimbag Kadagiti Amin”

15. Apay a saan laeng a dagiti kapammatiantayo ti pangipakitaantayo iti asi?

¹⁵ Nupay ti asi iti nagbabaetan dagiti agkakapammatian ti itampok ti Santiago a libro ti Biblia, saan a kayat a sawen daytoy a dagiti laeng kapammatiantayo ti pangipakitaantayo iti asi. “Ni Jehova naimbag iti isuamin,” kuna ti Salmo 145:9, “ket dagiti asina addada iti amin nga ar-aramidna.” Nabalakadantayo nga ‘agbalin a tumutulad iti Dios’ ken “aramidentayo koma ti naimbag kadagiti amin.” (Efeso 5:1; Galacia 6:10) Nupay ditay ayaten “ti lubong wenno uray ti bambanag nga adda iti lubong,” maseknantayo met kadagiti kasapulan dagiti tattao iti lubong.​—1 Juan 2:15.

16. Ania dagiti ikabilangantayo no iti panangipakita iti asi?

¹⁶ Kas Kristiano, saantayo a bumdeng a mangipaay iti aniaman a tulong kadagiti biktima ti “di mapakpakadaan a pasamak” wenno kadagidiay agkasapulan unay iti tulong. (Eclesiastes 9:11) Siempre, agpannuray iti kasasaadtayo no ania wenno no kasano kaadu ti maaramidantayo. (Proverbio 3:27) No mangipaaytayo iti material a tulong, agannadtayo koma di la ket ta ti maysa nga aramid nga ipagaruptayo a naimbag ket pagbalinenna a nasadut ti tultulongantayo. (Proverbio 20:1, 4; 2 Tesalonica 3:10-12) Gapuna, ti tao a pudpudno a naasi agtignay buyogen ti simpatia ken kinarasonable.

17. Ania ti kasayaatan a pamay-an a maipakitatayo ti asi kadagidiay ditay kapammatian?

¹⁷ Ti kasayaatan a pamay-an a maipakitatayo ti asi kadagidiay ditay kapammatian ket babaen ti panangiranudtayo kadakuada iti kinapudno a linaon ti Biblia. Apay? Ngamin, kaaduan a tattao ita ket addada iti naespirituan a kinasipnget. Gapu ta dida marisut dagiti parikutda ken awananda iti pudpudno a namnama iti masanguanan, kaaduan a tattao ket “nalalatan ken naiwarawarada a kasla karkarnero nga awanan pastor.” (Mateo 9:36) Ti mensahe ti Sao ti Dios ti agserbi kas ‘pagsilawan ti saksakada,’ a tumulong kadakuada a mangrisut kadagiti parikut iti biag. Agserbi met dayta a ‘silaw iti danada’ gapu ta impadto ti Biblia ti panggep ti Dios iti masanguanan, a dayta ti mangipaay kadakuada iti naraniag a namnama. (Salmo 119:105) Anian a pribilehio nga idanon ti nakasaysayaat a mensahe ti kinapudno kadagidiay agkasapulan unay iti dayta! Gapu ta asidegen ti “dakkel a rigat,” itan ti tiempo a regtaantayo ti makipaset iti trabaho a panangikasaba iti Pagarian ken panagaramid iti adalan. (Mateo 24:3-8, 21, 22, 36-41; 28:19, 20) Awanen ti napatpateg pay a pamay-an a maipakitatayo ti asi ngem iti dayta.

Itedtayo “ti Bambanag nga Adda iti Uneg”

18, 19. Apay nga ikagumaantayo a parang-ayen ti kinaasitayo?

¹⁸ “Ti bambanag nga adda iti uneg itedyo kas sagsagut ti asi,” kinuna ni Jesus. (Lucas 11:41) Tapno makuna a pudpudno nga asi ti maysa a naimbag nga aramid, dayta ket masapul a maysa a sagut manipud iti uneg​—manipud iti naayat ken sidadaan a puso. (2 Corinto 9:7) Iti maysa a lubong a gagangay ti kinaulpit, panagimbubukodan, ken di pannakaseknan iti panagsagaba ken parikut ti sabsabali, anian a makapabang-ar ti kasta nga asi!

¹⁹ Gapuna, ikagumaantayo ngarud a parang-ayen ti kinaasitayo. No ad-adda a naasitayo, ad-adda a matuladtayo ti Dios. Dayta ti tumulong kadatayo a maaddaan iti pudno a naragsak ken makapnek a biag.​—Mateo 5:7.

Ania ti Naadalyo?

• Apay a nangnangruna a napateg ti panangipakita iti asi kadagiti kapammatiantayo?

• Kasanotayo a mayugali ti agbalin a naasi kadagiti kapammatiantayo?

• Kasanotayo a maaramid ti naimbag kadagidiay saantay a kapammatian?

[Ladawan iti panid 26]

Siaasi a nagtignay ti Samaritano

[Dagiti Ladawan iti panid 27]

Dagiti Kristiano ket aglaplapusanan kadagiti aramid a mangipakita iti asi

[Ladawan iti panid 30]

Ti kasayaatan a pamay-an a maipakitatayo ti asi kadagidiay saantay a kapammatian ket babaen ti panangiranudtayo kadakuada iti kinapudno a linaon ti Biblia