Salsaludsod Dagiti Agbasbasa

Yantangay naibilin kadagiti Judio nga ‘awan ti kanenda a nalebaduraan’ kabayatan ti Paskua, apay a nagusar ni Jesus iti arak​—a maysa a produkto ti permentasion​—idi rinugianna ti Pananglaglagip iti ipapatayna?​—Exodo 12:20; Lucas 22:7, 8, 14-20.

Ti panagngilin iti Paskua ket nairugi idi 1513 K.K.P. a nangtanda iti Ipapanaw dagiti annak ni Israel manipud Egipto. Kastoy ti imbilin ni Jehova maipapan iti panagngilin iti dayta: “Awan kanenyo a nalebaduraan. Iti amin a pagnanaedanyo mangankayo kadagiti di pinaalsa a tinapay.” (Exodo 12:11, 20) Dayta a bilin ti Dios ket agaplikar laeng idi iti kita ti tinapay a makan kabayatan ti Paskua. Awan ti nadakamat nga arak.

Ti kangrunaan a makagapu a naiparit ti lebadura ket gapu ta agap-apura idi dagiti Israelita a pumanaw idiay Egipto. Inlawlawag ti Exodo 12:34: “Inawit dagiti umili ti bellaay nga arinada sakbay idi a malebaduraan, a dagiti paggamayanda a nabungon kadagiti kagayda adda iti abagada.” Ti kinaawan ti lebadura kabayatan ti panagngilinda iti Paskua ti mangipalagip kadagiti sumaruno a kaputotan maipapan iti dayta a napateg a pasamak.

Idi agangay, ti lebadura ket kaaduanna a naibilang kas simbolo ti basol wenno panagrupsa. Kas pagarigan, idi tinukoy ni apostol Pablo ti maysa nga imoral a tao iti uneg ti kongregasion Kristiano, kastoy ti inyimtuodna: “Dikay aya ammo a ti bassit a lebadura paalsaenna ti intero a masa?” Kalpasanna, kinunana: “Ikkatenyo ti daan a lebadura, tapno agbalinkayo a baro a masa, sigun iti pannakawayawayayon iti pannakapaalsa. Ta, pudno unay, ni Kristo a paskuatayo naisakripision. Iti kasta ngilinentayo ti piesta, saan a buyogen ti daan a lebadura, wenno buyogen ti lebadura ti kinadakes ken kinakillo, no di ket buyogen dagiti di pinaalsa a tinapay ti kinapasnek ken kinapudno.” (1 Corinto 5:6-8) Ti laeng di nalebaduraan a tinapay ti mabalin a mausar kas simbolo ti awan basolna a bagi ni Jesus idi nagbalin a tao.​—Hebreo 7:26.

Idi agangay, rinugianen dagiti Judio ti agusar iti arak iti panagngilinda iti Paskua. Posible a nainayon dayta kalpasan ti panagawidda manipud iti pannakakautiboda idiay Babilonia. Awan ti nadakamat iti Biblia a mangkondenar iti dayta, isu a siuumiso nga inusar ni Jesus ti arak iti pangrabii iti Paskua. Siempre, ti natural a pamay-an ti permentasion ti arak idi un-unana ket naiduma iti panangpaalsa iti tinapay. No maipapan iti bellaay, kasapulan a manayonan dayta iti lebadura tapno umalsa. Dayta a substansia ket saan a kasapulan ti arak ti ubas. Ti ubas ket sigud nga addaanen kadagiti ramen a makatulong iti panagaramid iti arak manipud iti tubbogna. No Paskua, awan ti magun-odan a puro a tubbog ti ubas agsipud ta manipud pannakaburasna iti otonio (Setiembre-Nobiembre) agingga iti Paskua no primavera (Marso-Mayo), agbalinto daytan nga arak.

Gapuna, ti panangusar ni Jesus iti arak kas emblema iti Memorial ket saan a maisalungasing kadagiti pammilin iti Paskua maipapan iti lebadura. Aniaman a nalabaga nga arak a di napasam-it, di nanayonan iti brandy, wenno dadduma pay a yerba ken rekado ket maitutop a mausar a mangisimbolo iti “napateg a dara” ni Kristo.​—1 Pedro 1:19.